Gravensteen

Afgelopen weekend bezochten we Gent. Het was zeker tien jaar geleden dat we dat nog gedaan hadden.

De voorstelling van een bekende stand-up comedian was uitstekend. Op enkele mopjes na. Ik lach niet graag met aidspatiënten of de dood van oudere mensen.

Wat ik onthouden heb, is vooral de one-liner van zijn Westvlaamse grootvader: “t e wa da ’t e. Voor de niet-Westvlamingen onder ons: “het is wat het is”.

Dat diezelfde grootvader dood voorover viel in zijn bord soep aan tafel, negeer ik hier nu voor het gemak maar even.

Het diner vooraf was lekker, de overnachting achteraf verdiende een vermelding voor beste bed van Gent. Al mocht het ontbijt met vers roerei er ook best zijn.

Omdat ik die ochtend astronomisch vroeg wakker was geworden, konden we nog even gezellig kuieren. In het Gravensteen enzo.

Exact dertig jaar na mijn eerste trauma ooit, moest ik vaststellen dat de graven van Vlaanderen helemaal niet zo wreed waren. De tochtige vochtige kelder met marteltuigen had plaatsgemaakt voor beschaafde vertrekken. Het warme hout dat op de plafonds en vloeren ruimschoots was aangebracht, gaf het Gravensteen bijna een gezellige sfeer. Je zou haast vergeten dat dit gebouw eeuwenlang dienst heeft gedaan als gerechtshof en gevangenis. De marteltuigen liggen nu braafjes onder glazen vitrines.

Na aankoop van een mooie zijden sjaal, liepen we richting vrijdagmarkt.

Het moet gezegd, de burgemeester heeft hier serieus geïnvesteerd in groene infrastructuur: er wordt wat afgebouwd en gerenoveerd, daar in Gent. Behalve het Gravensteen zijn er nog heel wat andere buurten aangepakt. De service flats met groene tuinen en dakterassen rijzen als paddestoelen op uit de grond.

Met de auto kan je bijna nergens meer in het centrum terecht, tenzij je over een speciale software beschikt in je GPS die je op onnavolgbare manier door het centrum gidst.

En kennelijk zet hij daarvoor zelfs speciale verbouwboten in via het water. Hij heeft het allemaal mooi voor elkaar, die Daniel Termont.

Gent is echt mooier geworden.

Op 25 mei zal er wellicht één socialist in België een mooie overwinning behalen.

Ah ja. ’t e wa da ’t e.

11-05-2014, 17:25 Geschreven door Tijger  

11-01-2014, 14:24 Geschreven door Tijger  

Brussel is Antwerpen niet

“Excuseer, mag ik u wat vragen? Hoe vind ik de Rue d’Arlon aub?”
“I am sorry, English or Français.”

Aan het Berlaymont gebouw kan je maar beter polyglot zijn, als je de weg kwijt bent.

Het gebouw is best indrukwekkend, als ik er pal onder sta. Veel metaal en glas. Belangrijk uitziende mensen. Commission Europeénne staat er op de voorgevel.

Dat staat wel op meerdere buildings in die buurt.

Ik noem mezelf een Belg, en was nog nooit in de Rue de la Loi.
Al helemaal niet op een dag dat er toevallig gestaakt wordt en ik geen enkel kruispunt kan oprijden.  Mijn uitstap naar onze hoofdstad gebeurde dus aan de hand van twee verschillende treinen.

Ik verbaas me over de zware werkzaamheden aan het station Brussel-Schuman.
Belangrijk uitziende mensen krijgen hier geen voorkeursbehandeling. Geen rode lopers of marmeren perrons zoals in de Moskouse metro. Alles is in aanbouw en zit onder het cement of in de stellingen.

Het valt me op dat de architecten en aannemersbedrijven in deze buurt goede zaken gedaan hebben. Het enige statige gebouw rijst op naast het andere. Allemaal met een even voorname uitstraling en opschrift. Ministers en topambtenaren zullen hier wel kind aan huis zijn.

In de Rue d’Arlon staat een groepje stakers in groene kleding te roepen. Megafoons moeten hun boodschap uitdragen. Al vraag ik me af aan wie. Op mezelf en enkele toevallige passanten na is de wijk leeg. De radioberichten in de afgelopen dagen hebben duidelijk een ontradend effect gehad.

Het gebouw dat ik zoek, vind ik vrij gemakkelijk. Op de voorgevel staat: “bel om binnen te geraken”.
Niet onlogisch, maar toch vreemd. Je zou denken dat zo’n groot publiek gebouw een open deur heeft. Misschien zijn de extra veiligheidsmaatregelen nodig.

Op mijn terugweg zijn de straten zo mogelijk nog leger. Er staat een politiecombi achter een prikkeldraadversperring. Absurd. Is dit onze hoofdstad? Ik voel me net in een oorlogsfilm beland.

Een roltrap in open lucht naast de straat valt me op. Zo vaak zie je geen roltrappen in open lucht.

Na wat zoeken vind ik de bouwkeet waar ik een retourtje neem naar Hove.

Weer op de trein overvalt me de opluchting. Ik voel me veilig op weg naar die voor mij zo vertrouwde stad aan de Schelde.

Brussel is toch Antwerpen niet.

23-12-2013, 16:48 Geschreven door Tijger  

December 2013
Waarzeggerij of Lotto?

De koppeling van pensioenleeftijd aan gezonde levensverwachting roept bij mij taferelen op in de stijl van Jeroen Bosch: de gelukkigen genieten van hun pensioen (het paradijs), de pechvogels gaan dood voor ze een frank gezien hebben (de hel) en de meesten blijven in het vagevuur van de onzekerheid zitten.

Want wie kan er vandaag met zekerheid zeggen hoe oud en gezond u en ik gaan worden?

Stel dat een pienter brein, in dienst van de overheid, erin zou slagen te bepalen hoe lang ieder van ons kan leven. Met een soort hielprik bij de geboorte, bijvoorbeeld. Dat zou natuurlijk een ingenieus mathematisch systeem mogelijk maken. Ieder mens zou dan bijvoorbeeld 20% van zijn leven in pensioenstatus mogen doorbrengen. U wordt 80 jaar? Prima, dan mag u de laatste 16 jaren van uw leven van een welverdiend pensioen genieten. U draagt zelf tot uw 64^ste bij aan de opbouw van uw eigen pensioen.

Zo’n opzet heeft voordelen:  als je door je genetisch materiaal kans hebt om rond je 50^ste te overlijden, dan kan je al op je 40^ste ophouden met werken om nog 10 jaar een reis rond de wereld te maken. Je zal uiteraard in je 15 jaar loopbaan iets harder moeten sparen om 10 jaar pensioen op te bouwen. Toch in vergelijking met je buurman van 80 die over een carrière van 40 lentes beschikt.

Dat meesterbrein van de overheid zou vanzelfsprekend zwijgplicht moeten hebben. Anders zou de lol eraf zijn. Wie gaat er nog trouwen, aan kinderen beginnen, een zaak uit de grond stampen of een huis bouwen, als hij weet dat zijn leven wellicht ophoudt met 30?
Bovendien zouden de nauwkeurige berekeningen van ons genie snel ondermijnd worden, als we kennis zouden hebben van het uur en de oorzaak van onze toekomstige dood. Velen zouden  wellicht superveilig rijden, niet overmatig vet of suikerrijk eten, nooit beginnen roken, … kortom “vals spelen” vanuit het standpunt van de statistici. Met zwaardere kosten voor de overheid als resultaat.

Daarnaast zou onze pensioenwaarzegger geen grote idealist mogen zijn. Mensen redden door zijn kennis van leven en dood te delen, zou tot willekeur kunnen leiden.
Maar een fraudeur of gokker mag deze job al evengoed op zijn buik schrijven. Ik kan me voorstellen dat in ruil voor een percentje de verleiding groot kan worden om met de data te knoeien. Je kan per slot van rekening met een muisklik zorgen dat de ene mens zijn hele leven lang pensioen trekt en nooit een dag moet werken, terwijl een andere vreugdevol uitkijkt naar zijn pensioen, dat er nooit aankomt.

Ondanks Aldous Huxley ‘s toekomstvisioenen zijn wij geen producten uit de een of andere fabriek. Je kan van ons geen precieze levensduur bepalen, geen defectenpercentage of garantieperiode. Ik denk niet dat de overheid al een job advertentie moet publiceren.
En hoewel zo’n masterplan zeker het wiskundige vraagstuk van de pensioenen zou verlichten, hebben onvoorspelbaarheid en mysterie in het leven ook hun charme.

Hoe denkt u dat de fitte 90-jarige man zich voelt, die 25 jaar na zijn pensioen nog iedere zomer met zijn caravan in de Franse Riviera rondtrekt?  Zou je dat niet het euforische gevoel bezorgen dat je de super lotto jackpot gewonnen hebt? En wie van ons waagt er niet graag eens een gokje, zelfs al is er geen zekerheid dat we zelfs maar de prijs van ons lotje terugwinnen.

08-12-2013, 00:00 Geschreven door Tijger  

November 2013
De vier snelheden van mobiliteit

Recent publiceerde Knack tien “radicale” oplossingen voor het fileprobleem in Vlaanderen.

Knack verschilt drastisch van mening met mij over de definitie van het woord “radicaal”.

                        “Bouw meer snelwegen” . Ik stel vast dat er in België sinds 1937 continu aan de aanleg van een autosnelwegennet is gewerkt. We bezitten momenteel zelfs het grootste aantal kilometers snelweg per duizend vierkante kilometer binnen de Europese Unie. Tenzij radicaal hier synoniem is voor overdaad of voor wel zeer innovatieve constructievormen (bv. wolkenkrabber-snelwegen), zie ik in dit voorstel weinig radicaals.

                     “Sluit op-en afritten” . hier lijkt het artikel een radicaler voorstel te doen.
Ik lees dat in België ongeveer elk gehucht een eigen op-en afrit heeft. Onze wegen lijken wel op rollercoasters. De sluiting van enkele op-en afritten kan het aantal uitwijkmanoevers op de autosnelwegen doen afnemen, wat op zijn beurt zorgt voor een veiligere autosnelweg en minder fileleed.
Zoals de auteurs van het stuk terecht opmerken, gaat dat wel het sluipverkeer in de dorpskernen echt niet ten goede komen. Op die manier wordt het probleem dus niet opgelost, maar gewoon verlegd. Status quo. Helemaal niks radicaals dus.

                  “Voer maximumsnelheid van 80km per uur in op de autosnelweg” . Nu krijgt het woord radicaal al enige invulling. Uit de toelichting begrijp ik dat je door trager te rijden sneller op je bestemming kan geraken. Net ben ik overtuigd van deze contradictorische stelling, of de auteurs nuanceren dit alweer. Ze geven toe dat in Nederland experimenten met verlaagde maximum snelheid rond stadskernen hebben aangetoond dat fileproblemen maar liefst met 90% toenemen. Blijkt bovendien dat bij lage snelheden op autosnelwegen nog steeds veel ongevallen voorkomen door de vele weefbewegingen.
Knack stelt uiteindelijk een meer realistische variant van deze oplossing voor. Dynamische borden die de maximum snelheid aanpassen naargelang het aantal auto’s op de weg. Werkbaar,  maar niet radicaal.

                  “Verbied onlogische vormen van mobiliteit” . De climax in radicaliteit. De bevolking gaat met romantische ideeën op het platteland wonen, en ziet zich dan in het dagelijkse leven verplicht om alle dagen te pendelen naar de grootsteden, met lange files als gevolg. Dit zou moeten verboden of minstens ontmoedigd worden. Ik zie mensen nog niet massaal verhuizen bij elke verandering van werk. Een huis is geen overhemd. En wat te doen als je als koppel elk in een andere stad werkt? Deze stelling kan met een gerust hart radicaal genoemd worden. Maar dan vooral vanwege haar hoog kort-door-de-bocht-gehalte.

Knack gaat zo nog even door met andere “radicale” oplossingen op te sommen: Invoeren van rekening rijden, budget voor openbaar vervoer verdubbelen, bedrijfswagens afschaffen, thuiswerk subsidiëren, verkeer door een computer laten regelen en brandstof duurder maken.
De brandstof stijgt vanzelf al genoeg. Het openbaar vervoer kijkt nog steeds te weinig naar de reële vervoersbehoeften. Thuiswerk wordt gewantrouwd door werkgevers en bedrijfswagens afschaffen zou licht catastrofale gevolgen hebben voor minimum de lokale economie. Rekening rijden lijkt me enkel zinvol voor de schatkist. En hoe zou een computer erin slagen om het complexe en soms asociale of ronduit agressieve gedrag van automobilisten bij te sturen?

Geen van deze voorstellen is voor mij overtuigend radicaal.  Dat kan beter.
Als ik minister van mobiliteit was, zou ik een heel nieuw systeem invoeren: vier doelgroepen, vier verschillende rijstijlen, afstanden, mobiliteitsbehoeftes. Ik zou ervoor zorgen dat die mensen elkaar minder hinderen in het verkeer.

1.       Voortaan zouden alle mensen die voor hun dagelijkse werkzaamheden minder dan 10 kilometer ver hoeven te reizen (enkele rit), niet meer op de autosnelweg mogen. Deze mensen zouden enkel gebruik mogen maken van de secundaire wegen. Of van openbaar vervoer dat afgestemd is op hun behoeften.
   
   
2. Alle anderen krijgen een snelwegvignet dat toegang geeft tot de autosnelwegen. Dit vignet wordt automatisch gescand door een tolhek als je de snelweg oprijdt. Ik voorzie drie types vignetten:
   
   - 2.a Bestuurders die meer dan 10 maar minder dan 30 kilometer per rit rijden. Meestal moeten die enkele afritten na de oprit alweer de snelweg verlaten. Er is geen enkele noodzaak voor hen om volledig links of op de middelste rijstrook te gaan rijden. Noch om op te trekken tot 160 kilometer per uur. Of door het verkeer te slalommen in de hoop van enkele milliseconden te winnen.  
   Wel, ik zou deze chauffeurs tot de koningen uitroepen van de meest rechtse rijstrook op de autosnelweg. Maximumsnelheid 90 kilometer per uur. Met inhaalverbod. Niet telefoneren achter het stuur. Ook niet eten. Of schminken. Ze moeten niet ver reizen, dat ze gewoon op tijd opstaan in plaats van een luie ochtend te willen inhalen door onverantwoord rijgedrag
   
   - 2.b Mensen die tussen 30 en 60 kilometer afleggen per traject. Die zouden van mij de middelste rijstrook mogen claimen. Met een maximum snelheid van 110 kilometer per uur. Opnieuw met inhaalverbod. Ook voor hen zal het tanden bijten worden om niet in de verleiding te komen om toch maar sneller te gaan rijden. Of even de motor te laten brullen van hun bolide. Want ze kopen auto’s waarmee ze moeiteloos de 24 uren van Spa-Francorchamps zouden kunnen winnen. Terwijl een elektrische wagen die zuinig en milieuvriendelijk is vast beter bij hun reële bestuurdersprofiel past.
   
   - 2.c Pendelaars die meer dan 60 kilometer per traject moeten afleggen. Zij zouden wat mij betreft de meest linkse rijstrook mogen gebruiken. De maximum snelheid zou dan eventueel zelfs opgetrokken kunnen worden tot 130 kilometer per uur. Je zal maar zover moeten rijden alle dagen van en naar je werk. Het mag toch met comfort en privileges gepaard gaan, als er zoveel flexibiliteit van je gevraagd wordt. Ik overweeg zelfs een gratis croissant met koffie in de benzinestations.

Er is een ding waar ik nog niet helemaal uit ben. Of dit in België haalbaar is zonder prikkeldraad, trajectcontroles en zware boetes voor overtreders.

Want ik geef het eerlijk toe: radicale oplossingen vragen wellicht om radicale discipline, of bij gebrek aan dat laatste toch om radicale repressie. 

14-11-2013, 00:00 Geschreven door Tijger  

Oktober 2013
Gaia of Amnesty International?

Ik weet niet hoe het met u zit, maar ik vind het radionieuws soms best verwarrend.

19/10/2013

Als er bespaard moet worden in de gezondheidszorg, dan moet dat volgens de Vlaming bij ouderen, terminaal zieken en mensen met een ongezonde levensstijl. Dat blijkt uit een onderzoek van professor Mark Elchardus.

In de regio van Damascus is de honger zo groot dat moslims er nu ook honden en katten mogen eten. Nood breekt wet, stelt een aantal Syrische imams in een fatwa.

Ik vat het even voor u samen: er is schaarste in de wereld, en dat beperkt zich niet tot oorlogsgebied.

Nu is men in Syrië de fase van de rantsoenering al voorbij, er is niets meer, voor niemand.
Of toch,  honden en katten.
Wat vreemd is, gezien gezelschapsdieren worden afgeraden in de Islam.
Een moslim mag geen honden en katten verhandelen, alleen geven en krijgen.
En consumeren dus voortaan.

Neen, dan is het bij ons beter.
Onze welvaartstaat heeft weliswaar een deuk opgelopen door de bankencrisis. Het geld lijkt plots minder hard door de kraan te stromen als gedacht.
Zoiets vreet aan de kernwaarden van een beschaving.
Gesprekken over rantsoenering betreffen in Vlaanderen dan ook de sociale kosten.

Mark Elchardus viste voor ons uit dat de Vlaamse jongeren het nut van besparingen in de gezondheidszorg niet zien. En indien nodig, besparen ze bij voorkeur niet op zichzelf, maar op de anderen.
Welke anderen? De zwakkeren, u weet wel, de ouderen, de terminaal zieken en de mensen die zich slecht verzorgen.

Elchardus poneerde trouwens enige tijd geleden dat de pensioenleeftijd moet worden opgetrokken. 

Waar wil hij nu naartoe? Mogen oudere werknemers wel langer werken, maar geen reanimatie meer cadeau krijgen als de noodzaak zich voordoet?
Of wie weet wordt het ene nog wel een voorwaarde voor het andere.  
Hun lot lijkt niet beter dan dat van de katten en honden in Syrië.
Wie zal ik eerst  verwittigen: Gaia of Amnesty International?

10-10-2013, 00:00 Geschreven door Tijger  

Oktober 2013

De wachtkamers van de NMBS  

 Open brief aan de Heer Jo Cornu, toekomstig bestuursvoorzitter van de NMBS: mocht u in uw komende bewindsperiode beter willen scoren dan uw voorganger Marc de Scheemaeker, dan vindt u onderstaand misschien wel enkele nuttig tips en aanwijzingen.

 Toen ik vandaag van Brussel huiswaarts keerde met de trein, was ik best nieuwsgierig hoe de Belgische Spoorwegen en stations zich ontwikkeld hadden sinds ik 21 jaar geleden mijn studies in Gent afrondde.

Eerst en vooral zag ik me geconfronteerd met een deinende massa duwende en gehaaste mensen, een constant geroezemoes, dat om de haverklap overstemd werd door de onrustwekkende stem van de omroepster. Was het mijn trein die vertraging ging hebben? Of was het spoor gewijzigd?

Ik kocht een ticket, en vroeg me af waar de vriendelijke en actieve loketbediende van weleer was gebleven?  U weet wel, diegene die je na het betalen van je treinticket gauw influisterde dat je je trein nog net kon halen als je en sprintje inzette van 31 seconden. 

Vandaag knikte de man enkel meewarig van achter zijn vensterglas, vaag wijzend naar de elektronische uurroosters achter me.

Die bleken uiteindelijk een soort digitale versie van de “goeie ouwe” gele uurregeling.  Via reuze-touch-screen consulteerbaar.
Spijtig genoeg niet tegelijk met een andere reiziger. Ik moest braaf mijn beurt afwachten voor ik mijn persoonlijke treintraject kon ingeven.

En toen ik eindelijk, met ticket op zak, en met kennis van het juiste spoor op zoek ging naar mijn trein, liep ik uiteraard eerst enkele keren verloren. Niet dat er geen richtingaanwijzers hangen. De ontwerper won er trouwens vast een prijs voor minimalistisch design mee.

Kortom, mijn nieuwsgierigheid naar de evolutie werd algauw getemperd. In vergelijking met de indrukwekkende vooruitgang die een kind doormaakt van zijn geboorte tot zijn 21ste levensjaar, moest ik vaststellen dat de NMBS niet ingrijpend was veranderd. Een oude grijsaard die er jonger tracht uit te zien met een haarstukje en een nieuw fris gebit. Gezien de leeftijd van de Belgische Spoorwegen (°1926) had dit me misschien niet mogen verrassen.

Wat me vooral trof, is dat er in die 21 jaar niemand had bedacht dat een reiziger die de centrale hal van een groot station binnenwandelt, wel eens behoefte zou kunnen hebben aan begeleiding.

In de vorm van een fysieke persoon, die je verwelkomt, begeleidt, attent maakt op de richting die je  uit moet om tot bij het juiste spoor te geraken.

Of, beste Jo, als je de trein van de automatisering verder wilt brengen dan gedigitaliseerde uurroosters en een app voor iPhone ticketverkoop, dan kan je ook een digitale begeleider op de markt brengen.  Een programma dat automatisch opstart vanaf je tablet of smart phone zodra je het station binnenwandelt. Personaliseerbaar naar humeur, leeftijd of welke criteria dan ook. Een gids die je door het hele proces loodst van aankoop tot het vinden van het juiste spoor, wagon en zitplaats. Met plattegrond en pijltjes.

Intrigerend vond ik ook het gebrek aan evolutie in de rol van de kaartjesknipper. Al bijna 90 jaar lang stapt de knipper op de trein na het fluitsignaal. Vraagt naar je kaartje, knipt er een gaatje in, of stempelt er een stempel op.

Lijkt het u niet logischer dat die persoon een andere job-inhoud krijgt, en dat een oogscanner de controle taak overneemt? Dat kan trouwens nog spannende taferelen opleveren: als je een geldig ticket hebt, gaat de treindeur voor je open en kan je rustig je plaats kiezen. Als je fraudeert, gaat er meteen een alarm af. Geen zwartrijders meer.

In alle eerlijkheid was ik nog meest gecharmeerd door de multicolor ecosorteervuilniszakken in zachte zuurstokkleurtjes op alle perrons. Er was een aangenaam zachte verlichting en de geur vond ik opvallend neutraal. Iedereen die ooit met de metro heeft gereisd in Parijs, weet waar ik op doel.

In feite heb ik vandaag een relaxte wachtkamersfeer ervaren op het perron. En dat is wellicht zoals het bedoeld is: om de pijn van het lijdzame wachten te verlichten bij mogelijks verlate of geschrapte treinritten.

In elk geval – en ik weet niet of dat de verdienste is van Marc de Scheemaeker - mijn trein was stipt op tijd vandaag.

08-10-2013, 00:00 Geschreven door Tijger