November 2013
De vier snelheden van mobiliteit

Recent publiceerde Knack tien “radicale” oplossingen voor het fileprobleem in Vlaanderen.

Knack verschilt drastisch van mening met mij over de definitie van het woord “radicaal”.

                        “Bouw meer snelwegen” . Ik stel vast dat er in België sinds 1937 continu aan de aanleg van een autosnelwegennet is gewerkt. We bezitten momenteel zelfs het grootste aantal kilometers snelweg per duizend vierkante kilometer binnen de Europese Unie. Tenzij radicaal hier synoniem is voor overdaad of voor wel zeer innovatieve constructievormen (bv. wolkenkrabber-snelwegen), zie ik in dit voorstel weinig radicaals.

                     “Sluit op-en afritten” . hier lijkt het artikel een radicaler voorstel te doen.
Ik lees dat in België ongeveer elk gehucht een eigen op-en afrit heeft. Onze wegen lijken wel op rollercoasters. De sluiting van enkele op-en afritten kan het aantal uitwijkmanoevers op de autosnelwegen doen afnemen, wat op zijn beurt zorgt voor een veiligere autosnelweg en minder fileleed.
Zoals de auteurs van het stuk terecht opmerken, gaat dat wel het sluipverkeer in de dorpskernen echt niet ten goede komen. Op die manier wordt het probleem dus niet opgelost, maar gewoon verlegd. Status quo. Helemaal niks radicaals dus.

                  “Voer maximumsnelheid van 80km per uur in op de autosnelweg” . Nu krijgt het woord radicaal al enige invulling. Uit de toelichting begrijp ik dat je door trager te rijden sneller op je bestemming kan geraken. Net ben ik overtuigd van deze contradictorische stelling, of de auteurs nuanceren dit alweer. Ze geven toe dat in Nederland experimenten met verlaagde maximum snelheid rond stadskernen hebben aangetoond dat fileproblemen maar liefst met 90% toenemen. Blijkt bovendien dat bij lage snelheden op autosnelwegen nog steeds veel ongevallen voorkomen door de vele weefbewegingen.
Knack stelt uiteindelijk een meer realistische variant van deze oplossing voor. Dynamische borden die de maximum snelheid aanpassen naargelang het aantal auto’s op de weg. Werkbaar,  maar niet radicaal.

                  “Verbied onlogische vormen van mobiliteit” . De climax in radicaliteit. De bevolking gaat met romantische ideeën op het platteland wonen, en ziet zich dan in het dagelijkse leven verplicht om alle dagen te pendelen naar de grootsteden, met lange files als gevolg. Dit zou moeten verboden of minstens ontmoedigd worden. Ik zie mensen nog niet massaal verhuizen bij elke verandering van werk. Een huis is geen overhemd. En wat te doen als je als koppel elk in een andere stad werkt? Deze stelling kan met een gerust hart radicaal genoemd worden. Maar dan vooral vanwege haar hoog kort-door-de-bocht-gehalte.

Knack gaat zo nog even door met andere “radicale” oplossingen op te sommen: Invoeren van rekening rijden, budget voor openbaar vervoer verdubbelen, bedrijfswagens afschaffen, thuiswerk subsidiëren, verkeer door een computer laten regelen en brandstof duurder maken.
De brandstof stijgt vanzelf al genoeg. Het openbaar vervoer kijkt nog steeds te weinig naar de reële vervoersbehoeften. Thuiswerk wordt gewantrouwd door werkgevers en bedrijfswagens afschaffen zou licht catastrofale gevolgen hebben voor minimum de lokale economie. Rekening rijden lijkt me enkel zinvol voor de schatkist. En hoe zou een computer erin slagen om het complexe en soms asociale of ronduit agressieve gedrag van automobilisten bij te sturen?

Geen van deze voorstellen is voor mij overtuigend radicaal.  Dat kan beter.
Als ik minister van mobiliteit was, zou ik een heel nieuw systeem invoeren: vier doelgroepen, vier verschillende rijstijlen, afstanden, mobiliteitsbehoeftes. Ik zou ervoor zorgen dat die mensen elkaar minder hinderen in het verkeer.

1.       Voortaan zouden alle mensen die voor hun dagelijkse werkzaamheden minder dan 10 kilometer ver hoeven te reizen (enkele rit), niet meer op de autosnelweg mogen. Deze mensen zouden enkel gebruik mogen maken van de secundaire wegen. Of van openbaar vervoer dat afgestemd is op hun behoeften.
   
   
2. Alle anderen krijgen een snelwegvignet dat toegang geeft tot de autosnelwegen. Dit vignet wordt automatisch gescand door een tolhek als je de snelweg oprijdt. Ik voorzie drie types vignetten:
   
   - 2.a Bestuurders die meer dan 10 maar minder dan 30 kilometer per rit rijden. Meestal moeten die enkele afritten na de oprit alweer de snelweg verlaten. Er is geen enkele noodzaak voor hen om volledig links of op de middelste rijstrook te gaan rijden. Noch om op te trekken tot 160 kilometer per uur. Of door het verkeer te slalommen in de hoop van enkele milliseconden te winnen.  
   Wel, ik zou deze chauffeurs tot de koningen uitroepen van de meest rechtse rijstrook op de autosnelweg. Maximumsnelheid 90 kilometer per uur. Met inhaalverbod. Niet telefoneren achter het stuur. Ook niet eten. Of schminken. Ze moeten niet ver reizen, dat ze gewoon op tijd opstaan in plaats van een luie ochtend te willen inhalen door onverantwoord rijgedrag
   
   - 2.b Mensen die tussen 30 en 60 kilometer afleggen per traject. Die zouden van mij de middelste rijstrook mogen claimen. Met een maximum snelheid van 110 kilometer per uur. Opnieuw met inhaalverbod. Ook voor hen zal het tanden bijten worden om niet in de verleiding te komen om toch maar sneller te gaan rijden. Of even de motor te laten brullen van hun bolide. Want ze kopen auto’s waarmee ze moeiteloos de 24 uren van Spa-Francorchamps zouden kunnen winnen. Terwijl een elektrische wagen die zuinig en milieuvriendelijk is vast beter bij hun reële bestuurdersprofiel past.
   
   - 2.c Pendelaars die meer dan 60 kilometer per traject moeten afleggen. Zij zouden wat mij betreft de meest linkse rijstrook mogen gebruiken. De maximum snelheid zou dan eventueel zelfs opgetrokken kunnen worden tot 130 kilometer per uur. Je zal maar zover moeten rijden alle dagen van en naar je werk. Het mag toch met comfort en privileges gepaard gaan, als er zoveel flexibiliteit van je gevraagd wordt. Ik overweeg zelfs een gratis croissant met koffie in de benzinestations.

Er is een ding waar ik nog niet helemaal uit ben. Of dit in België haalbaar is zonder prikkeldraad, trajectcontroles en zware boetes voor overtreders.

Want ik geef het eerlijk toe: radicale oplossingen vragen wellicht om radicale discipline, of bij gebrek aan dat laatste toch om radicale repressie. 

14-11-2013, 00:00 Geschreven door Tijger  

November 2013
Frustraties

Een project wordt afgeblazen, iedereen staat op scherp.  

Jaloezie en ongerustheid maken van ons andere mensen.

Vertrouwde relaties voelen plots niet meer zo close aan.

Wie vertrekt en wie blijft over?

Onze wereld wordt aan het wankelen gebracht.

Voel jij je zoals ik? Angstig, onmachtig, onbetekenend klein.

Die afhankelijkheid van het lot, van de raad van bestuur, van de economie, van je eigen gezondheid, van de weerselementen.

Daar balen we toch van?

Van het niet krijgen van grip en controle op de veranderlijkheid van ons bestaan.

Gemene opmerkingen, diskrediet. Voor de lol. Omdat het oplucht.

Onder het masker van vriendelijkheid leeft eigenlijk een wolf.

Red-je-eigen vel-mensen.

Het doel heiligt de middelen.

Verdeel en heers.

Het is nooit anders geweest.

13-11-2013, 00:00 Geschreven door Tijger