Vanmorgen geen probleem om buiten te
geraken met mijn fiets, de receptie was netjes bemand. De dag
begon vandaag zoals die van gisteren: mooi en zonnig, zij het een
beetje minder warm . De route vandaag was simpel, weg 61 van Lomza
naar Augustow. Een uurtje na mijn vertrek zag ik echter vanuit het
westen reeds wolken opschuiven. Kort na 10 uur vielen de eerste
druppels. Even verder was een benzinestation en besloot ik een
koffiepauze te nemen, in de stille hoop dat het slechts een buitje
zou zijn en dat die over zou zijn tegen dat mijn pauze voorbij was
... het werd een buitje van 3 uur, met wisselende intensiteit. Toen
ik kort na de middag, vanuit mijn ooghoek, een blauw gat van een
meertje tussen de bomen zag en daar naar omkeek, zag ik ineens ook
een blauw gat in de lucht. Schijnbaar was de regenzone zowat voorbij
en naderden de opklaringen weer. Het duurde nog wel een tijdje voor
dat deze mij bereikten, zoals ik ook de wolken al ruim op voorhand
zag aankomen, maar uiteindelijk klaarde het dus op. Ondertussen was
wel mijn, kortstondig, zomergevoel al lang weer weggespoeld. En
geblazen want met de regen was ook de wind nog wat toegenomen. Maar
het klaarde dus toch op, zodat ik enigszins droog aankwam in mijn
bestemming Augustow. Hier kon ik in mijn hotel in het engels terecht,
met dank aan de eenzame planeet voor het adres (de Lonely Planet
gids). Mogelijk waren hier nog wel plaatsen waar ik in het engels zou
terecht gekund hebben, want het is een enigszins toeristisch
plaatsje. De reden hiervoor is het Augustow kanaal, dat hier begint
en over een afstand van 102 Km, ook via meren en rivieren, 2 rivieren
verbindt. Mogelijk kon ik hier ook wel iets goedkoper (maar zeker
duurder) terecht maar ik dacht van mij voor mijn,voorlopig, laatste
nacht in Polen maar even te laten gaan. Afstand vandaag: 105 Km PS: Hier in Polen zijn de kerken nog niet te groot. Zoals ik in Kielce al eens opmerkte wordt de mis via luidsprekers buiten aan de kerk "uitgezonden" voor degenen die binnen geen plaats hebben. Ook een priester tekort is hier nog niet aan de orde, ik heb zowel in Krakau als Warschau verscheidene jonge mannen in zwarte habijt over straat zien lopen.
Zonnig en warm, het was vandaag zonnig
en warm! De hele dag in korte mouwen ! Na 4 Km verliet ik vandaag
de grote weg voor een omweg langs kleinere wegen. Die omweg was niet
zozeer om de drukkere grote weg te ontwijken, al was dat ook wel mooi
meegenomen, maar ik wou vandaag langs Treblinka passeren. Iedereen
kent Auschwitz Birkenau maar dat was natuurlijk niet het enige
concentratiekamp in Polen. Er was onder andere ook nog een groot kamp
in Lublin (waar ik niet passeerde) en dus ook in Treblinka. Van het
kamp zelf is niets meer te zien, dat hebben ze op het einde
zorgvuldig vernietigd in een poging om de sporen van hun misdaden te
laten verdwijnen, maar er staat wel een indrukwekkend gedenkteken.
Ook al omdat ik hier totaal alleen was maakte het waarschijnlijk nog
meer indruk. Zo'n 800.000 Joden kwamen hier aan hun einde, van over
heel Europa maar het grootste deel hier kwam van Warschau. Verder
waren de wegen op mijn omweg inderdaad echt wel rustig. Ik moest wel
een tiental kilometer enorm slechte weg verteren, iets minder
eigenlijk maar een deel moest ik heen en terug doen. Gebroken beton
en asfalt, opgelapt en terug gebroken ... Je ziet over heel Polen
wel geregeld links of rechts een ooievaar opduiken maar hier in het
noordoosten is de concentratie schijnbaar toch een stuk groter. Het
geluid van kikkers is hier dan ook nooit ver weg, en dat lust een
ooievaar schijnbaar wel. Na een 45 Km, in Ostrow Mazowiecka, kwam
ik terug op de gewone route. Ook op deze grote weg kwam ik overigens
nog een stuk erg slechte weg tegen, vooral langs de zijkanten waar ik
mijn plaats heb. Je merkt trouwens dat ik stilaan de grensstreek
nader, er duiken steeds meer vreemde nummerplaten op. Niet het minste
in het vrachtverkeer, met nummerplaten uit Litouwen (uiteraard) en
Letland maar ook nogal wat uit Wit-Rusland en Oekraïne, die hier ook
niet zo ver vandaan zijn. Ik kwam vandaag, uit de andere
richting, ook vier Nederlanders én een Belg met een sleurhut tegen.
Dat was ook al een tijdje geleden dat ik dat nog gezien had (de
Nederlanders in Auschwitz). Plots leek het of ik toch nog een keer
zou kamperen in Polen, toen er in Lomza ineens een verkeersbord
verwees naar een camping. In eerste instantie zag ik echter nergens
iets en een beetje verder kwam ik aan een hostel dat eigenlijk
meer een motel is. De receptie was echter gesloten, met een briefje
aan de deur. Geen idee wat daar op stond dus toch nog maar eens terug
gereden, de camping stond ook vanuit deze kant aangegeven. Ik vond
uiteindelijk ook een klein afgebakend terreintje met daarop twee
containers met WC's en douches voor mannen en vrouwen en met de
typische elektriciteitsvoorzieningen van een camping. De containers
en ik vond niemand bij wie ik terecht kon, ook niet in het gebouwtje
van de kleine marina vlakbij (alles lag langs een rivier). Dan toch
maar terug naar de hostel, waar de receptie ondertussen open
was en ik nu dus een kamertje heb. Ik had wel een behoorlijke
communicatie probleem met het moedertje dat de receptie openhield
toen ik haar probeerde duidelijk te maken dat ik mijn fiets ergens
binnen in de hostel wou en niet buiten op het parkeerterrein van het
aangrenzende sportcomplex. Tenslotte is alles gelukt maar de
problemen waren nog niet volledig van de baan toen zij mij nog een en
ander wou duidelijk maken, maar aangezien ik geen woord Pools spreek
en zij geen woord van iets anders zijn we niet verder meer gekomen.
Voor mij zit alles toch goed en desnoods draag ik morgen mijn fiets
een paar trappen op en door de gang om buiten te geraken (als ik
niemand vind om de kelderdeur te openen). En zo ben ik vandaag een
maand onderweg. En wat heb ik in die maand gedaan: 2.500 km gefietst
in 24 dagen; 14 dagen gekampeerd; 4 grote steden bezocht en nog een
boel andere dingen gezien tussendoor. De afstand vandaag was 97
Km.
Warschau verlaten ging altijd
moeilijker zijn dan erin te komen, en dat was het dan ook. Maar via
een iets andere route dan gepland ging het toch enigszins goed, ik
ben alleszins nooit moeten terugkeren. Simpel was het nochtans niet.
Je zit in een kluwen van grote wegen met daarnaast een afgescheiden
fietspad, dikwijls met nog een wand tussen zodat je eventuele
wegwijzers niet kan zien. En aan de kruisingen is het dan een
labyrint van fietspaden en tunnelletjes, allemaal zeer veilig
waarschijnlijk maar niet makkelijk als je op onbekend terrein bent.
Uiteindelijk ben ik redelijk vlot weggeraakt, zij het niet via de
korst mogelijke route waarschijnlijk. Het duurde overigens tot
kilometer 12 voordat ik echt op mijn geplande weg uit Warschau was en
nog eens 3 Km voordat hij overging op een gewone, zij het nog steeds
behoorlijk drukke weg. De eerste 40 Km waren echt weinig
inspirerend, grijs als het weer. Ik reed hier ook even verkeerd door
niet goed op te letten bij een gecombineerde wegwijzer, goed voor 5
Km extra. Daarna ging het over op een rustigere weg in een groenere
omgeving, met heide en bos, en kort daarna kwamen ook al wat
opklaringkjes. Na de middag heb ik zowaar nog eens in korte mouwen
gefietst. Na 75 Km kwam ik terug op een drukkere weg maar het
bleef wel groen. Toen ik na 98 Km langs een hotel-restaurant kwam was
het tijd om er een einde aan te maken voor vandaag. Ik zal dus weer
niet kamperen vandaag, je vraagt je af waarom ik die hele boel
meesleur . Deze keer echter niet omdat ik de camping niet vind of deze gesloten of niet meer bestaande is, deze keer gewoon omdat er in het noordoosten van Polen vrijwel geen campings zijn. Schijnbaar is er wel vrij veel kamperen bij de boer maar ik geen gegevens en om in het wilde weg bij de boer te gaan aanbellen ben ik niet echt de persoon. Ook de volgende 2 dagen zullen dus wellicht in hotel zijn. Voor Litouwen heb ik al wel een paar camping-adressen. Het hotel
van vandaag lag trouwens op de geschikte plaats voor mijn route voor
morgen, ik wil dan een beetje verder de grote weg verlaten voor een
kleine omweg langs wat kleinere wegen. Het hotel bevalt me ook wel,
het zit van prijs en niveau zo'n beetje tussen de 2 vorige in, en ik
heb een balkon ... met zicht op de kerk.
Vandaag vooral op zoek geweest naar
sporen van de Joods Warschau maar veel meer dan enkele gedenkstenen
en een oud Joods kerkhof is er niet te vinden. Wat er op het eind van
de oorlog nog overbleef is nadien door de Russen opgekuist, op een
enkele blok na. Wat dat betreft zijn de Polen na de oorlog van de
regen in de drop beland, van een bezetting door de Duitsers van
Hitler naar een bezetting door de Russen van Stalin, die hen ook al
niet lustten. Polen werd trouwens door overeenkomsten in 1943 al door
de geallieerden aan de Russen gelaten. Daarna heb ik een paar uur
gespendeerd in het museum van de Warschau-opstand 1944, dat
naast de opstand ook de bezettingsperiode en de naweeën behandelt.
Er wordt ook een film getoond van een overvlucht over Warschau net na
de oorlog. In eerste instantie denk je wauw ... enkele nog wat kale
muren die nog rechtstaan, maar dan kom je in het oude centrum en dan
staat er ineens niets meer. Een oppervlakte van waarschijnlijk een
klein provinciestadje waar geen muur meer rechtstaat. Van de
vooroorlogse bevolking van Warschau van zo'n 1,3 miljoen mensen
bleven er na de oorlog nog slechts een half miljoen over. Slechts
duizend hiervan schuilden toen nog steeds in (onder) de ruïnes van
de oude stad, officieel waren alle overblijvende inwoners
verdreven. De overlevende strijders van de opstand van 1944, die niet waren kunnen vluchten, werden na de
oorlog door de Russen berecht en veroordeeld, nota bene voor
collaboratie met de Duitsers. De lagere strijders werden veroordeeld
tot gevangenenkampen, de leiders werden geëxecuteerd. Tot slot vandaag ook nog een
persoonlijke, enigszins deprimerende, mededeling, en het is niet dat
er al weer een jaartje is bijgekomen vandaag. Ik heb er de
afgelopen week ernstig over gedacht om mijn reis hier af te breken en
van hier huiswaarts te keren. Sinds Birkenau heb ik problemen met
mijn camera, de belichting draait dol. De landschapsfoto's van
dinsdag bijvoorbeeld werden genomen met een belichtingscorrectie van
-3, wat betekent dat ze zo ongeveer zwart zouden moeten zijn terwijl
ze effectief nog enigszins overbelicht blijken. Anderzijds doet hij
soms wel wat hij hoort te doen en krijg je dus wel vrijwel zwarte
foto's, je weet dus nooit wat je gaat krijgen wanneer je afdrukt. Dat
maakt het verschrikkelijk enerverend om te proberen van degelijke
foto's te maken. Ik zag het echt niet zitten om zo nog 2,5 maanden
door te gaan en reizen zonder de foto's is voor mij toch niet
helemaal hetzelfde. Ik had zelfs al een plan B: gedurende 2,5 weken
van Warschau naar huis en dan, met mijn oudere er een toertje Benelux
aan toevoegen. En de Baltics en het noorden van Polen zou ik over 4
jaar benaderen via Scandinavië, met de ferry van Helsinki naar
Tallinn. Ik ben nu echter toch al zo ver gevorderd en nog 4 jaar
wachten is toch nog tamelijk lang, dus heb ik beslist om toch maar
door te gaan en er het beste van te (blijven) maken. En als het
uiteindelijk toch niet helemaal uitdraait met die foto's doe ik dat
plan B over 4 jaar gewoon toch nog. Morgen richting Litouwen dus.
De eerste dag in Warschau was best een
meevaller. En het is zeker een stad die 2 dagen nodig heeft. Het
centrum van Warschau heeft een oude stad en een nieuwe stad, waarbij
de nieuwe stad dateert uit de 14° eeuw. Maar zoals op wel meer
plaatsen is het eigenlijk allemaal relatief, alles dateert eigenlijk
van na 1945. In augustus 1944 lanceerde de Poolse weerstand een
oproer tegen de Duitsers in een poging om zelf de stad in handen te
krijgen. Initieel gebeurde dit met behoorlijk succes. Er kwam echter
geen steun van buitenaf, de geallieerden waren op andere fronten
bezig en de Russen verkozen van toe te zien vanaf de overkant van de
rivier. Vanwege de overmacht van de Duitsers moesten de Polen, na een
strijd van 63 dagen, plooien. De wraak van de Duitsers was niet mals,
Warschau werd platgebrand en zijn inwoners afgeslacht (zo'n 200.000
slachtoffers). Nog steeds met de Russen die aan de overkant toekeken.
Het was de strategie van Rusland om de Duitsers de Polen volledig te
laten breken zodat die daarna geen weerstand meer zouden hebben
wanneer zij met het communisme de macht overnamen. Pas in januari
1945 zouden de Russen uiteindelijk de rivier oversteken en de stad
bevrijden. Van de stad bleef op die moment dus vrijwel
niets meer over. Uiteindelijk werd wel beslist om de stad te
herbouwen in zijn oude vorm, op basis van oude schilderijen en
foto's. De reconstructie zou nog tot in de jaren 80 duren. Hoewel
alles gereconstrueerd is, werd wel zoveel mogelijk gebruik gemaakt
van oude brokstukken. In de stad zijn foto's te zien van nog
recente opgravingen waarbij brokstukken bovengehaald worden uit
de Wisla. Op het eind heb ik ook nog een groet gebracht aan de
onbekende soldaat. Morgen nog genoeg te zien om een dag te vullen,
dan komen enkele zaken aan de beurt die net ietsje buiten het oude
centrum liggen.
Vanmorgen wakker geworden met zon door
de venster maar tegen mijn vertrek was alles alweer terug grijs. In
de loop van de voormiddag een paar spetters gehad maar geregend heeft
het eigenlijk niet en tegen de middag kwamen er weer mooie
opklaringen, ik geloof niet dat ik in Polen al een dag gehad heb dat
het weer niet veranderde op de middag. En later in de middag, terwijl
ik dit schrijf, is er net weer een stevige bui losgebarsten. De 25
Km naar Warka was toch nog een heel eind en het was dan ook sowieso
de beste beslissing van te stoppen gisteren, zelfs los van het
weer. Ging het gisteren de hele dag door het bos, dan kwam ik
vandaag in de fruittuin van Polen terecht. Allerlei fruitbomen,
netjes opgelijnd en rijkelijk besproeid met, ongetwijfeld, insecten
dodende producten. Zo'n 45 Km aan een stuk, links en rechts zover je
kon zien. De eerste 40 Km waren nog steeds behoorlijk rustig.
Daarna kwam ik terecht op een grotere weg die recht naar Warschau
leidt en dus een stuk drukker was. Na 10 Km, bij Gora Kalwaria, werd
tenminste het zware verkeer afgeleid maar ik heb de onaangename
drukte nog een stukje verlengd door nog 5 Km die afleiding te volgen
om hier de Wisla over te steken. Ik had ergens gelezen dat er aan de
andere kant een aangenaam fietspad langs de Wisla liep maar dat heb
ik er niet gevonden. Sowieso was dit voor mij echter de
gemakkelijkste route naar Warschau, de 801 die uiteindelijk toch
langs de Wisla moest uitkomen. Na 72 Km reed ik officieel Warschau
binnen, veel te vroeg volgens de wegwijzers die ik eerder tegenkwam.
Dat bleek ook, het duurde nog 10 Km voor ik het gevoel had van een
grote stad binnen te rijden. Dan bleek nog eens dat het leven nooit
helemaal zo makkelijk is als een wegenkaart maar ik had toch gelijk.
De 801 volgen tot de brug juist achter de spoorwegbrug, daar de Wisla
terug oversteken en ik kwam recht bij mijn herberg uit. Mijn herberg
was echter wel volzet maar ze belden wel spontaan met een andere
herberg een eindje verderop, waar wel plaats was. En zo logeer ik
de volgende drie nachten, ik wisselende informatie gehoord over
Warschau maar ik vind dat je het toch minstens 2 dagen moet geven, in
Hostel Helvetia, waar ze me een kamer gegeven hebben die perfect bij
me past (de fiets hoort bij de aankleding van de kamer en de
tandwielen zijn verwerkt in een tafeltje). De gangen hangen bovendien
vol schitterende foto's, de eigenaars, die zelf wel niet aanwezig
zijn, blijken zelf enthousiaste fietsreizigers te zijn. Ondertussen
blijken plaatsen waar ik nog niet zo lang geleden passeerde
behoorlijk in de problemen te zitten. Dan kan ik toch niet klagen
over een (te) natte dag tussendoor. De afstand vandaag was 90 Km.
Toen ik vanmorgen door het venster keek
lag alles nat, dus het zal wel geregend hebben vannacht. Ik heb er
echter niets van gemerkt. Toen ik vertrok was alles al aan't
opdrogen en korte tijd later kwamen de eerste opklaringen, het begin
van wat best een behoorlijke dag zou worden. Dat was ook rondom te
merken, iedereen leek het gras aan het maaien. De route vandaag
liep volledig langs kleine wegen, de kleinste op mijn kaart. Zoals
gisteren gezegd wil dat niet altijd rustige wegen maar vandaag zaten
er toch een aantal behoorlijk rustige stukken tussen. Alleen ben je
echter nooit. Ze liepen vandaag ook meestal door het bos met af en
toe, rond de gemeentes, wat weides. Best aangenaam fietsen vandaag.
Alleen stond er, vooral na de middag, toch een venijnige wind uit
noord-west, terwijl mijn richting toch vooral naar het noorden ging.
Geregeld wind tegen dus. Het ging vandaag altijd een lange rit
worden, alleen was het moeilijk in te schatten hoe lang precies omdat
de kaart voor die kleinste wegen geen afstanden geeft. Toen er ook
nog een omleiding aan te pas kwam, ze werd duidelijk aangegeven en ik
vond dat ik ze beter niet kon negeren, werd het duidelijk dat ik mijn
doel voor vandaag, een camping in Warka, niet zou halen en dat er dus
weer niet zou gekampeerd worden vandaag. Ik heb de omleiding wel een
beetje kunnen inkorten via binnenbaantjes, de officiële omleiding
volgde een grotere weg, maar het bleef natuurlijk wel een omweg. Toen
op het einde van de omleiding, in Potworow, de afstand naar het
stadje Bialobrzegi 10 Km korter aangeduid werd dan op mijn kaart
dacht ik van misschien toch wel zou doorgaan. Ondertussen waren
echter al enkele keren donkere wolken voorbij geschoven en had ik bij
een schampschot al eens wat druppels gekregen. Ook bij het naderen
van Bialobrzegi vielen weer een paar druppels. In Bialobrzegi ging
ik eerst naar de bakker voor een paar koeken en koffie, ik had op
mijn kleine wegen niet veel tegengekomen om even te eten en was wel
toe aan iets happiger dan mijn eigen rantsoen. Toen ik bij de bakker
buiten kwam en rondkijk wees volgens mij alles in de richting van een
ontwikkelend onweer. Om dan nog eens een 25 Km, plusminus naargelang
de ligging van de camping, door te gaan om te kamperen leek me dan
toch geen goed idee meer. Bovendien is de volgende bestemming
Warschau, waar ik voor een paar dagen in herberg ga. Om dit dan te
doen met een kletsnatte tent in de bagage was al evenmin een
aantrekkelijke gedachte. Ik ben dus maar terug binnen te gaan en te
informeren naar een hotel, hier moest er toch zeker eentje zijn.
Gelukkig is hotel internationaal en begrijpt iedereen dat, er was er
dus eentje in de andere richting. Op mijn vraag: kilometer? met
begeleidende één vinger, twee vingers ... maakte ze me duidelijk
dat het slechts een halve vinger ver was. En zo logeer ik dus
weer op hotel. Dit is dan wel een hotel dat me beter ligt. Uiterst
simpel maar proper en met 60 Zloty nog best binnen mijn prijsklasse,
ik heb dit jaar al duurder gekampeerd (tijdens mijn opwarmer in
Frankrijk). Een uurtje later begon het gerommel en vielen er grote
druppels, en nog een half uurtje later barstte de bui echt los. Het
gedonder viel nog wel mee maar de regen was echt fel. Toch wel de
goede beslissing genomen vandaag. De afstand was vandaag 122 Km.