Het kanaal Leuven-Mechelen (Dijle) is één der oudste kanalen van België. Keizerin Maria Theresia verleende bij octrooi van 29.01.1750 toelating tot het aanleggen van dit kanaal wat meteen Leuven toegankelijk maakte voor zeeschepen. Het kanaal zou volledig op kosten van Leuven worden aangelegd maar Leuven kreeg wel het alleenrecht op de exploitatie van de de vaart.

Op 09.02.1750 deed Prins Karel van Lorreinen de eerste spadesteek en op 21.12.1752 werd het 30 km lange kanaal met water gevuld.

Aanvankelijk werd het vrij grote verval opgevangen door 3 sluizen: één in Kampenhout, één in Mechelen en één aan het Zennegat (waar de vaart uitmondt in de Dijle). Na herhaalde tegenslagen door het breken van dijken en sluizen, kwam men tot het besluit dat de taak van de sluis van Mechelen diende overgenomen te worden door 3 nieuwe sluizen . In 1760 werd gestart met de bouw van een sluis te Tildonk, één te Boortmeerbeek en één in Battel. In 1763 waren ze klaar.

Om de dreigende concurrentie van de spoorwegen voor te blijven werd het kanaalprofiel in 1836-1837 aangepast aan schepen met een diepgang tot 3,60 m. Eind 19de eeuw en begin 20ste eeuw werd geprobeerd, zowel vanuit Leuven als vanuit Mechelen om een volwaardig zeekanaal te creëren. Tot de komst van de spoorlijn Leuven-Mechelen in 1837 vervulde het kanaal ook een aanzienlijke rol voor het reizigersverkeer.

Tot in 1972 bleef de vaart eigendom van de stad Leuven waarna eigendom en beheer werden overgedragen aan de Belgische Staat.

De sluis te Tildonk

De 5 sluizen zijn van het type 'buiksas', zo genoemd naar de halfronde uitsparingen in de wanden. De muren van de 18de eeuwse sluizen zijn praktisch overal nog volledig authentiek, wat deze waterweg een unieke industrieel-archeologische en historische waarde verleent. De sluis te Tildonk is een dubbele schutsluis met twee opeenvolgende kolken van het buiktype (de oorspronkelijke kolkmuren in metselwerk bleven bewaard) waarvan de tussendeuren werden wegghaald (langere schepen). De deuren zijn voorzien van passerellen met gesmede balustrades. De bediening gebeurde vroeger d.m.v. kaapstanders, nu met lieren.

Het sashuis te Tildonk = Café Maritime

Nabij de sluis bevindt zich de oorspronkelijke en vrij goed bewaarde sluiswachterswoning (2de helft 18de eeuw) in klassicistische stijl : een langwerpig bakstenen gebouw met fronton boven de toegang (het bezetwerk is van recente datum); de zware bakstenen gewelven van de kelders (eertijds paardestallen) worden gedragen door natuurstenen zuilen.



Voor de fietsers, het cafeetje is gelegen tussen knooppunt 28 en 32 van het fietsroutenetwerk HAGELAND. De fonkelnieuwe fietskaart hebben we trouwens in het café aangeschaft. Tot ziens in de Maritime !

Indrukwekkend sluizenkomplex op de Dijle vlakbij Mechelen ...

Ergens langs het kanaal Dessel-Schoten ...

De laatste creatie van Tante Nonneke ...