De Belgische gezinnen mogen zich schrap zetten voor de grootste
algemene prijsstijging in zeventien jaar. De inflatie, de stijging van
de consumptieprijzen, zal in maart pieken tot 3,48 procent, voorspelt
het Planbureau. Dat is het hoogste inflatiecijfer sinds augustus 1991.
De
versnelling in de prijsstijgingen komt er omdat almaar meer producenten
de recentelijk gestegen olieprijzen doorrekenen in hun eindprijs. Pas
na de zomer zullen de prijsstijgingen enigszins bedaren, maar op
jaarbasis zal de inflatie toch nog altijd uitkomen op 3 procent. Ter
vergelijking: de voorbije twee jaar bedroeg de inflatie slechts 1,8
procent.
De gezondheidsindex, die gebruikt wordt bij
indexering van lonen, sociale uitkeringen en huren, zal in 2008
gemiddeld 2,8 procent bedragen. Een gevolg van de opspelende inflatie
is dat de loonnorm, vastgelegd op 5 procent voor de periode 2007-2008,
met bijna 1 procent overschreden zal worden. De loonnorm is het
richtcijfer voor loonsverhogingen in de privésector. De sociale
partners leggen die tweejaarlijks vast. De huidige loonnorm van 5
procent hield geen rekening met een inflatie van meer dan 3 procent en
de daaraan verbonden loonindexeringen.
Ook de spilindex,
richtinggevend voor de ambtenarenlonen, zal al in mei overschreden
worden, met een nieuwe loonindexering tot gevolg. De prijsstijgingen
maken de werkgevers zenuwachtig. Ondernemersorganisatie Unizo gaat de
ontsporing van de loonnorm volgende week op tafel leggen tijdens een
bijeenkomst van sociale partners en het kernkabinet.
Unizo-baas
Karel Van Eetvelt maakt zich weinig illusies over de beschikbare
manoeuvreerruimte. Niemand is bereid om aan de index komen, zegt Van
Eetvelt. "Misschien zelfs terecht. De reële koopkracht van de mensen
mag niet achteruit." De beste oplossing is voor Unizo een lineaire
lastenverlaging, maar daarover maakt Unizo zich wegens de beperkte
budgettaire ruimte geen illusies. Van Eetvelt schuift daarom een
lastenverlaging voor de laagste lonen naar voren. "Zo kan aan de
koopkrachtproblemen van de laagste lonen iets worden gedaan, en het is
goed voor de bedrijven."
Volgens het Verbond van Belgische
Ondernemingen (VBO) bewijst de overschrijding van de loonnorm dat een
veralgemening van all-inloonakkoorden noodzakelijk is. Bij zulke
formules wordt een hoger dan verwachte inflatie gecompenseerd door een
lagere reële loonsverhoging. Directeur Pieter Timmermans verzekerde dat
het in het loonoverleg van dit najaar over dit soort formules zal gaan.
Minister van Economie Sabine Laruelle (MR) wil, zonder het
principe van loonindexering in vraag te stellen, een debat over de
samenstelling en het functioneren van de index. Volgens een
woordvoerder van de minister wil ze nadenken over nieuwe producten in
de indexkorf, zoals zonnepanelen. Ook over een hoger gewicht voor
voeding in de index kan worden nagedacht, luidt het. Het Federaal
Planbureau maakte zijn prognoses op vraag van premier Verhofstadt vlak
voor Kerstmis.
De denktank verwacht niet alleen hogere
inflatie, maar ook een lagere economische groei, die op jaarbasis zou
uitkomen onder de psychologische kaap van 2 procent. Daar zwakt de
banengroei af van 68.100 bijkomende banen vorig jaar naar 46.600.
Volgens het Planbureau is dat al bij al behoorlijk, gezien de moeilijke
internationale conjunctuur. Omdat er almaar meer Belgen werk hebben,
blijven de beschikbare inkomens en de bestedingen van de Belgische
gezinnen in de lift zitten, maar minder dan vorig jaar.
