Verschil tussen de 'Onbevlekte Ontvangenis' en 'Maagdelijke Geboorte'

Inleiding

'Onbevlekte Ontvangenis' en 'Maagdelijke Geboorte' worden al te vaak door elkaar gebruikt. Weten we eigenlijk nog wat het verschil is tussen beide? Recent verscheen er in De Standaard een artikel van Rik Torfs en Etienne Vermeersch (22 november 2014, "'U lijkt soms een mythomaan' 'En u een fundamentalist'"). Twee dagen later stond er een opmerking van Vermeersch in de krant gedrukt waarin deze aanhaalde dat de journalist de termen verkeerd door elkaar gebruikte (24 november 2014, "Correcties & aanvullingen", p. 40). We merken dat de verwarring groot is en daarom wijdt Thomas een dossier aan dit thema. Hieronder komt u meer te weten over de Onbevlekte Ontvangenis en Maagdelijke Geboorte.

Verschil 'Onbevlekte Ontvangenis' en 'Maagdelijke Geboorte'

Onbevlekte ontvangenis

Op 8 december viert de katholieke kerk de 'onbevlekte ontvangenis'. In gelovige taal betekent dit dat Maria bij haar verwekking niet 'besmet' werd door de erfzonde. Daarmee wil men aangeven dat Maria, die uitverkoren werd om de moeder van Jezus, Gods Zoon, te worden, zonder vlek of rimpel moet zijn. Met erfzonde bedoelt men dat alle mensen die uit Adam geboren worden, getekend zijn door het kwaad waardoor het goddelijk verlangen naar het goede dat de Schepper in elke mens heeft neergelegd verstoord wordt door de neiging naar het kwade. Daaruit is dan, ten gevolge van de 'overtreding' van Adam – en in Adam van elke mens – een geschiedenis van kwaad voortgekomen. Om hieruit verlost – losgemaakt en genezen – te worden is Christus, de Zoon van God mens geworden. Welnu, precies omwille van zijn goddelijke zending tot bevrijding uit het kwaad, mag ook de moeder van Jezus niet aangetast zijn door het kwaad.

Maagdelijke geboorte

Daarmee verbonden, maar er niet mee samenvallend, is er geloof dat Jezus maagdelijk geboren is.  Dat wil zeggen dat Jezus door Maria de moeder van Jezus geworden is zonder een man te 'bekennen', zoals we in het tweede hoofdstuk van het Lukasevangelie vernemen. Het paradoxale, zelfs shockerende is dat Jezus niet via de weg van de seksuele omgang tussen Maria en Jozef ontstaan is, maar 'ontvangen is dankzij de H. Geest'. En dat is precies wat ons shockeert, want het is volgens de gewone en wetenschappelijke kennis van de natuur onmogelijk. Soms probeert men dit verhaal toch menselijk en wetenschappelijk aanvaardbaar te maken. Maar is het niet eerlijker om het verhaal van Lukas 2 te 'laten zoals het er staat', dat wil zeggen er de onmogelijkheid van niet ongedaan te maken? 

Want door zijn natuurwetmatige, wetenschappelijke onmogelijkheid 'dwingt' het ons om het bijzonder 'statuut' van Jezus te verkennen. Zoals zovele kinderen van onvruchtbare vrouwen in het Eerste Testament geen 'kind van de natuur' maar een ‘kind van de belofte' zijn is Jezus via de maagd Maria goddelijke gave en belofte! Hij heeft, helemaal mens zijnde, tegelijk ook een overschrijdende 'goddelijke' betekenis en roeping om Gods heil in deze wereld te belichamen. Zonder naar de 'maagdelijke geboorte' te grijpen zet het evangelie van Johannes ons vanaf het begin op het spoor van de incarnatie van Gods liefde in het zijn en handelen van de mens Jezus van Nazaret: 'Gods Woord is vlees geworden en het heeft onder ons gewoond' (Joh 1,14).

prof. dr. Roger Burggraeve