Dan komt het dramatische hoogtepunt. Pilatus gaat voor de derde maal naar binnen en tracht een gesprek met Jezus aan te knopen. Daarin gaat het niet meer om recht, maar om macht: "Weet Gij niet, dat ik macht heb U los te laten, maar ook macht om U te kruisigen?" Weinig scenes in de wereldliteratuur stellen het probleem van macht en recht zo dramatisch aan de orde. Pilatus wist heel goed wat recht was. Vijfmaal had hij Jezus onschuldig verklaard. Vijfmaal was hij voor de consequenties ervan teruggedeinsd. En dan gaat Pilatus naar buiten, hij ziet geen uitweg meer. Hij zet zich op de rechterstoel, genaamd Litostrotos, in het Hebreeuws Gabbatha en bezwijkt voor de macht.

Voor de macht van de massa, voor de dreiging met de ongunst van de keizer: vanaf Gabbatha klinkt het exequatur (´het moge voltrokken worden').

Jezus neemt Zelf Zijn Kruis op en gaat naar Golgotha, waar Hij gekruisigd wordt. Pilatus wat zijn handen in onschuld als teken, dat het aan hem niet heeft gelegen. Hij is er zich terdege van bewust dat er geen enkele juridische rechtvaardiging is voor het vonnis.

Hij laat tenslotte een bordje op het Kruis bevestigen met de tekst: Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum. I.N.R.I.; Jezus van Nazareth, Koning der Joden. Ook uit die hoon blijkt hoe Pilatus afstand neemt. Hij heeft geen schuldige tegenover zich gezien. Hij is bang geweest voor een volksopstand en heeft een beslissing genomen, uitsluitend om de openbare orde te handhaven.

De bestuurder/bevelhebber Pilatus won het van de rechter Pilatus. De Romeinse stadhouder en legerbevelhebber Pontius Pilatus handelde op zijn rechtersstoel litostrotos uit angst voor de openbare orde in Judea, aldus Snel in Twentsche Courant (30/3/2002).

Verrijzenis: uniek voor het Christendom

Pilatus liet een opschrift boven het Kruis plaatsen: Jezus de Nazarener, de Koning der Joden. Het stond er volgens Johannes in drie talen: Hebreeuws, Grieks en Latijn. De opperpriesters protesteerden tegen dat opschrift. Dit opschrift sloot een cirkel: dezelfde titel gaven 33 jaar tevoren de Wijzen uit het Oosten aan Jezus. Zij kamen, geleid door een ster, bij Herodes en vroegen: "Waar is de nieuwgeboren Koning der Joden?" Bij Zijn geboorte en bij Zijn dood wordt Jezus genoemd: "De Koning der Joden."

Maar het is niet afgelopen. De dood van Jezus heeft niet het laatste woord. Op de derde dag stond Hij op uit de dood, op Pasen. En Hij verscheen herhaalde malen als de verrezen Heer, aan Maria Magdalena, aan de Apostelen. Het Evangelie van Johannes verzekert: 'Dit is de leerling die hiervan getuigt, en dit heeft geschreven; en we weten, dat zijn getuigenis waarachtig is.' Tweeduizend jaar lang hebben talloze mensen dit gelezen. Bij het proces tegen Jezus kwamen ze bij het dramatische hoogtepunt vóór Pilatus: het conflict tussen recht en macht. Zij herkenden hun eigen verhaal.