Nog een kaart van de breuklijnen in Europa

Breuklijnen in Europa waarbij de rode lijnen de afschuivende breuken zijn, de blauwe de opschuivende breuken en de groene de zijschuivende breuken.

Soorten:

1 Een afschuiving (normal fault)

Breuklijn in onze buurt

is een geologische breuk waarbij delen van een planeetkorst uit elkaar worden getrokken. Daarbij wordt het gesteente in tweeën gebroken en glijdt één blok langs het schuine breukvlak naar beneden. Het breukvlak vormt dan een steile helling met een scherp afgelijnde rand in het landschap.

Afschuivingen zijn gevoelig voor verwering, omdat het gebieden met een grote helling zijn.

Wanneer tussen twee afschuivingen een dal ontstaat spreekt men van een slenk, soms ook uit het Duits graben genoemd. Als er tussen twee afschuivingen een heuvelrug ontstaat noemt men dit een horst.

2 Een opschuiving (reverse fault)

is een geologische breuk als gevolg van compressie. Hierbij wordt een blok langs het breukvlak naar boven geduwd, waardoor dat blok gedeeltelijk boven het andere komt te liggen.

Indien het breukvlak van de opschuiving slechts een geringe helling heeft (<30°), wordt de term overschuiving (thrust fault) gebruikt.

3 Een zijschuiving (strike-slip fault) is een breuk waarbij beide zijden horizontaal (lateraal) ten opzichte van elkaar bewegen.

Grote zijschuivingen op Aarde treft men aan langs de grenzen tussen tektonische platen (met name transforme plaatgrenzen). Dit type horizontaalverschuiving worden transformbreuken genoemd. Een bekend voorbeeld hiervan is de San Andreasbreuk, die actief is op de plaatgrens van de Noord-Amerikaanse en de Juan de Fuca-plaat.

Aardbevingen

epicentrum en hypocentrum

Aardbevingen vinden plaats als er in de aardkorst plotseling veel energie vrijkomt. De energie plant zich dan in een golfbeweging vanuit het centrum naar de omgeving voort. Het denkbeeldige punt waar de beving ontstaat, het zwaartepunt van de energiedichtheid, heet het hypocentrum. Het punt aan het aardoppervlak daar loodrecht boven wordt het epicentrum genoemd. Een lijn van gelijke bevingsintensiteit rond een epicentrum heet een isoseist. Seismologie is de wetenschap van aardbevingen. Tijdens een aardbeving treden tribo-elektrische effecten op in de vorm van lichtflitsen.

De meeste aardbevingen komen voor in de aardkorst tot op een diepte van ongeveer 30 km. Er komen echter ook bevingen voor op dieptes tot ongeveer 700 kilometer. De meeste aardbevingen komen voor rondom de Grote Oceaan, in het Middellandse Zeegebied, in de Himalaya en Indonesië. Ook midden in oceanen komen bevingen voor. Aardbevingen die ontstaan onder de zeespiegel worden, minder correct, ook wel zeebevingen genoemd; een vloedgolf of tsunami kan dan het gevolg zijn.

Een aardbeving onder het zeeoppervlak hoeft echter niet altijd een tsunami te veroorzaken. Dit gebeurt alleen als grote delen grond omhoog komen bij de subductiezone waardoor een abnormale hoeveelheid water verplaatst wordt richting het land. Het water zal zich dan in een kring verspreiden net of men een steen in het water gooit. Die rimpels lijken op de tsunamigolven, echter zijn die veel kleiner. Een gewone golf verschilt van een tsunami, een tsunami zal water over land blijven uitspuiten, een gewone golf trekt zich na de golfslag gewoon weer terug, een tsunami kan over hoge zeewallen heen komen.

Aardbevingen: laatste maand van meer dan 4 op schaal van Richter www.volcanodiscovery.com

 aardbevingen in Europa (gegevens 2020)

 aardbevingen in Europa (gegevens 2020)