POERIM 

Poerim  Het uit de Oudperzische taal afkomstige woord 'poer' betekent 'lot', reden waarom Poerim ook wel het Lotenfeest wordt genoemd. Poerim wordt elk jaar gevierd op de 14^de Adar (late winter/vroege lente). Het herdenkt de (Goddelijk georkestreerde) redding van het Joodse volk in het oude Perzische rijk van Haman's complot "om alle Joden, jong en oud, zuigelingen en vrouwen, in één enkele dag te vernietigen, te doden en te vernietigen." Poerim werd zo genoemd omdat Haman het lot had gegooid om te bepalen wanneer hij zijn duivelse plan zou uitvoeren, zoals opgetekend in de Megilla (het boek Ester hoofdstuk 9:20-23).

Poerim 2022 begint op woensdagavond 16 maart en duurt tot en met donderdag 17 maart.

Op dit feest herdenkt men in het Jodendom dat op deze dag het lot van het Joodse volk, dat in de 5^de eeuw v. Chr. in ballingschap leefde in het Perzische Rijk, een wending nam en het volk van uitroeiing werd gered. Dit wordt beschreven in het verhaal van Ester dat in het gelijknamige boek uit de Tenach staat beschreven. Koning Ahasveros (waarvan sommige geleerden zeggen dat het Xerxes was, maar anderen dat het Artaxerxes II is geweest) had de Joodse Ester tot vrouw genomen en daarmee werd zij ook Koningin.

Ondertussen werd de jodenhatende Haman benoemd tot premier van het rijk. Mordechai, de leider van de Joden (en de neef en pleegvader van Ester), tartte de bevelen van de koning en weigerde voor Haman te buigen. Haman was woedend en hij overtuigde de Koning om een decreet uit te vaardigen waarin de uitroeiing van alle Joden werd gelast op de 13^de Adar, een datum die werd gekozen door een loterij die Haman maakte. Mordechai was dit ter ore gekomen. Hij  bemoedigde alle Joden en overtuigde hen om zich te bekeren, te vasten en te bidden tot God. Ondertussen vroeg Ester de Koning en Haman om samen met haar een feestmaal bij te wonen. Op het feest onthulde Ester aan de koning haar Joodse identiteit. Het resultaat was dat Haman met zijn zoons en verdere trawanten zelf ter dood werd gebracht. Mordechai werd in zijn plaats tot premier benoemd en er werd een nieuw decreet uitgevaardigd dat de Joden het recht gaf om zich tegen hun vijanden te verdedigen. Deze potentiële doemdag voor de Joden veranderde in een feestdag.

Op de 13^de Adar mobiliseerden en doodden de Joden veel van hun vijanden. Op 14^de Adar rustten ze en vierden ze. In de hoofdstad Shushan hadden ze nog een dag nodig om de klus te klaren.

Aan Poerim gaat een vastendag vooraf (14^de Adar), de zogenoemde Taäniet Ester, dat letterlijk het 'vasten van Ester' betekent. Deze vastendag begint in de ochtend van 14^de Adar en eindigt bij het donker, dus tijdens de avonddienst en de lezing van het boek Ester. Na ma'ariew (de avonddienst) wordt de megilla, de rol, voorgelezen door een voorzanger die goed bekend is met de bijzondere melodie daarvoor, wat de volgende dag aan het einde van sjachariet (de ochtenddienst) nog eens wordt herhaald. De megilla is een rol van perkament waarop de tekst met een veer is geschreven en die om en om wordt gevouwen, voordat het lezen eruit begint.

De aanwezigen in de synagoge lezen uit een eigen rol of uit een boek de tekst mee. Ook vrouwen en zelfs kleine kinderen zijn verplicht zowel 's avonds als 's ochtends de voorlezing te horen. Vaak wordt voor huisvrouwen later op de avond en de volgende dag tijdens de namiddag nog een lezing gehouden, zodat er op ieder moment iemand thuis is voor de (kleine) kinderen. Zelf lezen telt niet; de megilla moet door iemand anders worden voorgelezen.

Telkens als tijdens de voorlezing de naam van Haman valt maakt men veel kabaal (de kinderen draaien met zogeheten Hamanratels) om te vieren dat deze slechterik niet heeft gezegevierd maar zelf het onderspit heeft moeten delven. Ook bidt men een speciaal dankgebed tot God.

De Joden uit de toenmalige Perzische hoofdstad Susa hadden dit namelijk zo gedaan alvorens Ester naar de Perzische koning had durven toe te gaan om hem te informeren over de boosaardige plannen van Haman. Het was namelijk gebruik in het Perzische Rijk dat men niet zomaar uit zichzelf naar de koning mocht gaan en als men dat wel deed, liep men het risico ter dood te worden gebracht. Vandaar die voorbereiding door middel van het vasten, een algemeen gebruik bij de Joden waardoor men de hulp van God tracht af te smeken.

Poerim viering:

• Lezing van de Megilla (boek Ester), die het verhaal van het Poerim-wonder vertelt. Dit wordt een keer gedaan op de vooravond van Poerim en dan nog een keer op de volgende dag.

• Geldgeschenken geven aan armen

• Het verzenden van geschenken van twee soorten voedsel

• Een feestelijk Poerim-feest, waar vaak wijn of andere dranken bij horen.

Poerim-tradities en gewoonten

Er is een geest van levendigheid en plezier op Poerim die ongeëvenaard is op de Joodse kalender. Als er ooit een dag was om "los te laten" en gewoon Joods te zijn, dan is dit het wel! Het is ook gebruikelijk dat kinderen (en volwassenen, als ze dat willen) zich verkleden in kostuums. Een traditioneel Poerimmaal is hamantaschen (of oznay Haman), driehoekige gebakjes vol maanzaad of een andere zoete vulling. Op de dag voor Poerim is het gebruikelijk om te vasten, ter herdenking van Esters vasten en tot God te bidden dat Hij Zijn volk zal redden..

Betekenis van het Poerim-feest

Naast het wonder van de Joodse overleving ondanks de inspanningen van onze vijanden, viert Purim de intieme betrokkenheid van God bij elk aspect van deze wereld. Ook al waren er geen openlijke wonderen opgetekend in de Megilla had God actief de touwtjes in handen om voor Zijn natie te zorgen.

Bovendien zorgde het decreet van Haman voor een spirituele opleving onder de Joden. In zekere zin was dit zelfs belangrijker dan het Verbond bij de Sinaï - een overweldigende spirituele ervaring die de Joden dwong om de Thora te aanvaarden - omdat het uit eigen wil gebeurde, zelfs toen ze verstrooid waren onder het Perzische volk en ondergedompeld in hun cultuur . Het was in de verdienste van dit spirituele herontwaken dat God hun redding orkestreerde.

Wanneer Joden elkaar ontmoeten op de vreugdevolle feestdag van Purim, begroeten ze elkaar met wensen van "gelukkig Poerim¡ of in het Hebreeuws ´chag Purim sameach'.