Het is zeer belangrijk te weten dat alle
belangrijke acties die God de Vader doet in het kader zijn van de Joodse
kalender en de Joodse feestdagen. Daarom moeten we goed beseffen dat in de
maand september zeker en vast gebeurtenissen door God de Vader zijn gepland. Om
de diepere betekenis van de Joodse feestdagen te kennen is hier een korte
samenvatting. Voor God de Vader is het hele gelovige volk, het volk van Israël
omdat ze afstammen van de 12 stammen van Israël.
Het Joodse jaar met Gods feestdagen
ROSJ HASJANA
Het
Joodse Nieuwjaar, de verjaardag van de schepping van Adam en Eva, een dag van
oordeel en kroning, en het weerklinken van de sjofar

Het is de geboortedag van het universum, de dag dat God
Adam en Eva schiep, en het wordt gevierd als de belangrijkste gebeurtenis van
het Joodse jaar.
Het feest wordt gevierd op de eerste twee dagen van het
Joodse nieuwe jaar, Tisjrei 1 en 2, beginnend bij zonsondergang op de vooravond
van Tisjrei 1.
Dit jaar 2021 begint Rosj Hasjana bij zonsondergang op 6
september en gaat door tot het vallen van de avond op 8 september.
Het feest wordt 's avonds gevierd met kaarslicht,
feestmaaltijden met zoete lekkernijen overdag en 's nachts, gebedsdiensten
waarbij op beide ochtenden de ramshoorn (sjofar) wordt geblazen.
Waarom
Rosj Hasjana zo belangrijk is:
Het Joodse Nieuwjaar, Rosj Hasjana, betekent
eigenlijk "Hoofd van het Jaar". Net zoals het hoofd het lichaam
bestuurt, hebben onze handelingen en werken op Rosj Hasjana een enorme impact
op de rest van het jaar.
Zoals we de Rosj Hasjana-gebeden lezen, gaan
elk jaar op deze dag "alle inwoners van de wereld voor God als een kudde
schapen", en wordt er in de Hemels Tribunaal verordend "wie zal leven
en wie zal sterven; wie zal armer worden en wie rijker; wie zal vallen en wie
zal opstaan."
Het is een dag van gebed, een tijd om de Almachtige te
vragen om ons een jaar van vrede, voorspoed en zegen te schenken. Maar het is
ook een vreugdevolle dag wanneer we God Koning van het Universum uitroepen. De
Kabbalisten leren dat het voortbestaan van het universum afhangt van Gods
verlangen naar een wereld, een verlangen dat vernieuwd wordt wanneer we elk
jaar op Rosj Hasjana Zijn koningschap opnieuw aanvaarden.
De
naam Rosj Hasjana:
● De meest voorkomende naam voor deze feestdag is Rosj Hasjana, de naam die wordt gebruikt
in het gelijknamige traktaat van de Talmoed gewijd aan deze feestdag.
● De Thora verwijst naar deze dag als Yom Teruah (dag van het blazen van de sjofar).
● In onze gebeden noemen we het vaak Yom Hazikaron (Gedenkdag) en Yom
Hadin (Dag des Oordeels), omdat dit de dag is waarop God al Zijn schepselen
herinnert en hun lot voor het komende jaar bepaalt.
● Samen met Yom
Kippur (dat 10 dagen later volgt) maakt het deel uit van de Yamim Nora'im (Dagen van Ontzag of de
Hoge Feestdagen).

Eerste
prioriteit: hoor de sjofar weerklinken
De centrale viering van Rosj Hasjana is het weerklinken van
de sjofar, de ramshoorn, op beide dagen van de feestdag (behalve als de eerste
dag Shabbat is, in dat wordt de sjofar pas op de tweede dag geblazen).
De eerste 30 stoten van de sjofar worden geblazen na het
lezen van de Thora tijdens de ochtenddiensten, en nog eens 70 worden geblazen
tijdens (en onmiddellijk na) de Moesaf-dienst, wat neerkomt op 100 stoten in de
loop van de Rosj Hasjana-ochtenddiensten. Voor iemand die niet naar de synagoge
kan komen, kan de sjofar de rest van de dag worden gehoord.
Het blazen van de sjofar bevat een reeks van drie soorten
stoten: tekiah, een lang snikachtige
stoot; shevarim, een reeks van drie
korte jammerklanken; en teruah,
minstens negen doordringende staccato-uitbarstingen.
Het blazen van de sjofar stelt het trompetgeschal voor dat
wordt geblazen bij de kroning van een Koning. Er zijn 11 redenen waarom de
sjofar wordt geblazen:
1. De terugkeer van de Koning: Op Rosj Hasjana, de
verjaardag van de schepping, vernieuwt God de creatieve energie die onze wereld
in stand houdt. Opnieuw wordt Hij gekroond tot Koning van het universum. Net
zoals trompetten worden geblazen bij een kroning, kondigt de sjofar het
voortdurende koningschap van God aan.
2. De grote wekker: Op Rosj Hasjana, de eerste van de tien
dagen van berouw, ontwaken we uit onze spirituele sluimering. De sjofar is als
een alarm dat ons oproept om onze daden te onderzoeken en onze wegen te
corrigeren, zodat we kunnen terugkeren naar God.
3. De herinnering: De sjofar werd geblazen op de berg Sinaï
toen de Thora werd gegeven. Op Rosj Hasjana blazen we op de sjofar om ons eraan
te herinneren dat we onszelf opnieuw moeten toewijden aan Thora-studie - en om
God te herinneren aan onze oorspronkelijke toewijding en oprechtheid.
4. De stem: De sjofar herinnert ons aan de stem van de
profeten, die ons als de stoot van de sjofar opriepen om onze wegen te
corrigeren, Gods geboden te volgen en correct met anderen om te gaan.
5. De tranen: Het geschal van de sjofar herinnert ons aan
de kreten en tranen die vergoten werden voor de vernietiging van de Heilige
Tempel in Jeruzalem, wat ons aanmoedigde om de Mosjiach te brengen en de
herbouw van de Tempel te bespoedigen.
6. Het offer: De sjofar, gemaakt van een ramshoorn,
herinnert ons aan het vastbinden van Isaäk en de ram die God als offer in zijn
plaats had voorzien. Door op de sjofar te blazen, herinneren we ons het geloof
van de Aartsvaders en ons eigen vermogen tot zelfopoffering.
7. Het ontzag: De sjofar vervult ons met ontzag en
nederigheid als we nadenken over de ware oneindigheid van God, hoe Hij alle
ruimte en tijd vult.
8. De introspectie: De sjofar zal worden geblazen op de Dag
des Oordeels wanneer de Messias komt. We blazen dus de sjofar op Rosj Hasjana
om ons eraan te herinneren onze daden te onderzoeken en na te denken over hoe
we ze kunnen verbeteren.
9. De viering: De sjofar zal de terugkeer van het Joodse
volk aangeven wanneer de Messias komt. We blazen de sjofar op Rosj Hasjana om
ons te herinneren aan Gods redding in ons eigen leven.
10. De eenheid: De sjofar wanneer de Messias komt, zal een
tijd inluiden van universeel begrip en erkenning van Gods eenheid. We blazen op
de sjofar op Rosj Hasjana om ons te herinneren aan Gods eenheid.
11. De schreeuw: De sjofar op Rosj Hasjana herinnert ons
aan de oorspronkelijke schreeuw, de eeuwige stemloze roep van de ziel die haar
verlangen uitdrukt om terug te keren naar haar Schepper.
Andere
vieringen van Rosj Hasjana
Groeten
uitwisselen: Op de eerste avond van Rosj Hasjana, wenst
een man, Leshanah tovah tikatev veticatem;
voor een vrouw zeg je: Leshanah tovah
tikatevee vetichatemee (Moge je
worden ingeschreven en verzegeld voor een goed jaar). Op andere momenten, wens je
een Gemar chatimah tovah (Een goede
inscriptie en verzegeling [in het Boek des Levens]).
Kaarsen:
Zoals bij elke grote Joodse feestdag, steken vrouwen en meisjes elke avond van
Rosj Hasjana kaarsen aan en reciteren ze de juiste zegeningen. Zorg ervoor dat
je op de tweede avond een bestaande vlam gebruikt en denk aan een nieuwe vrucht
die je gaat eten (of kledingstuk dat je draagt) terwijl je de Shehechiyanu-zegen uitspreekt.
Tasjlich: Op
de eerste middag van Rosj Hasjana (op voorwaarde dat het geen Shabbat is), is
het gebruikelijk om naar het water (oceaan, rivier, vijver, enz.) te gaan zonden
in het water. Met deze traditie roepen we symbolisch het vers op: "En U
zult hun zonden werpen in de diepten van de zee." Het korte gebed voor
deze dienst vind je in je machzor.
Rosj
Hasjana gebeden: Een groot deel van de dag wordt doorgebracht in
de synagoge, waar we bidden dat God al Zijn schepselen een zoet nieuw jaar
schenkt. De avond- en middaggebeden zijn vergelijkbaar met de gebeden die op
een gewone feestdag worden uitgesproken. De ochtenddiensten zijn echter
aanzienlijk langer.
Het gebedenboek - een machzor
genoemd - bevat alle gebeden en Thora-lezingen voor de hele dag. De
belangrijkste toevoeging is de ceremonie om de sjofar te blazen.
De
Thora wordt op beide ochtenden van Rosj Hasjana gelezen:
Op de eerste dag lezen we over de geboorte van Isaäk en de
daaropvolgende verbanning van Hagar en Ismaël. (Genesis 21:1-34) De lezing
wordt passend gevolgd door een haftara-lezing
over de geboorte van Samuël de Profeet. (1 Samuel 1:1-2:10) Beide lezingen
bevatten het thema van gebeden voor kinderen die worden verhoord, en beide
geboorten vonden plaats op Rosj Hasjana.
Op de tweede ochtend lezen we over Abrahams bijna-offer van
zijn zoon Isaäk. (Genesis 22:1-24) Zoals hierboven vermeld, herinnert het
blazen van de sjofar aan de ram, die een prominente rol speelt in dit verhaal
als een krachtig vertoon van Abrahams toewijding aan God die Zijn kinderen
sindsdien heeft gekenmerkt. De haftara
(Jeremia 31:1-19) vertelt over Gods eeuwige liefde voor Zijn volk.
De herhaling van de Amidah
(stil gebed) door de voorzanger is doorspekt met piyyutim, poëtische gebeden die onze gebedswensen voor het jaar en
andere thema's van de dag uitdrukken.
Zelfs zonder de toegevoegde piyyutim is het Rosh Hashanah Musaf-gebed
aanzienlijk langer dan de rest van het jaar. Dit komt omdat de enige middelste
zegening is verdeeld in drie extra zegeningen, elk gericht op een ander
hoofdthema van de feestdag: het koningschap van God, onze wens dat Hij ons voor
het goede "gedenkt", en de sjofar. Elke zegening bevat een collage
van bijbelverzen die het thema uitdrukken, en wordt dan gevolgd door een ronde
sjofar blazen.
Festiviteiten
op Rosj Hasjana
We eten elke avond en feestdag van feestmaaltijden. Net als
alle andere feestmaaltijden, beginnen we met het reciteren van kiddush bij wijn en zeggen dan de zegen
over het brood. Maar er zijn enkele belangrijke verschillen:
* Het brood (traditioneel gebakken in ronde of gevlochten challah broden, en vaak bestrooid met
rozijnen) wordt gedompeld in honing in plaats van zout, waarmee we onze wens
voor een zoet jaar uitdrukken. We doen dit op Rosj Hasjana, Shabbat Shuvah (de
Shabbat voor Yom Kippur), in de pre-Yom Kippur-maaltijd en tijdens Soekot.
* Om het zoete thema voort te zetten, is het traditioneel
om de maaltijd op de eerste avond te beginnen met plakjes appel gedoopt in
honing. Voordat we de appel eten, zegenen we de ha'eitz en zeggen dan: "Moge het Uw wil zijn om voor ons een
goed en zoet jaar te vernieuwen."
* Veel mensen eten delen van de kop van een vis of een ram,
waarbij ze de wens uitdrukken dat we een kop zijn en geen staart.
* In veel gemeenschappen worden er extra traditionele
gerechten gegeten, die elk een wens voor het komende jaar symboliseren. Velen
eten granaatappels en geven uitdrukking aan een wens dat 'onze verdiensten veel
zijn zoals de [zaden van de] granaatappel'. Een ander veelvoorkomend voedsel is
tsimmes, een zoet gerecht op basis
van wortels dat wordt gegeten vanwege de Jiddische naam, merren, wat zowel 'wortel' als 'toename' betekent, wat symbool
staat voor een wens voor een jaar van overvloed.
* Op de tweede avond van het feest eten we geen appels,
vissenkoppen, granaatappels, enz. Maar voor we het brood breken (en het in honing
doppen), eten we echter een "nieuwe vruchten", iets wat we sinds de
vorige feestdag niet meer hebben geproefd (vb. sterfruit).
Wat er
volgt:
Rosj Hasjana is het begin van de Yamim Nora'im (Hoge Feestdagen). De Heilige dag van Yom Kippur,
wanneer we in de synagoge samenkomen voor 25 uur te vasten, gebed en meditatie,
is slechts een week later. De tussenliggende dagen (bekend als de 10 Dagen van
Berouw, of de Tien Dagen van Terugkeer) zijn een bijzonder gunstige tijd voor teshuvah, de terugkeer naar God. Yom
Kippur wordt gevolgd door de vreugdevolle feestdagen van Soekot en Simchat
Torah. Het seizoen van de Hoge Feestdagen is een tijd voor een verheven reis
voor de ziel, en Rosj Hasjana is waar het allemaal begint.
|