Dierenwereld raakt van slag door snel afnemende magnetische veld aarde Xandernieuws - 30/6/2021

Duizenden postduiven in Groot Brittannië, België en Portugal zijn nooit op hun bestemming aangekomen. De aantallen verdwenen postduiven in Groot Brittannië zijn dermate hoog, dat een externe oorzaak wordt gezocht, zoals een zonnestorm die het ‘kompas' van de vogels in de war moet hebben gestuurd. Er is de afgelopen weken echter geen enkele zonnestorm geweest. De zon is juist erg stil. De werkelijke oorzaak is hoogstwaarschijnlijk het in zorgwekkend snel tempo afnemende magnetische veld van de aarde, waar dieren als eerste last van beginnen te krijgen. Nu de magnetische Noord- en Zuidpool naar elkaar toe bewegen, zullen de verschijnselen almaar erger worden, wat mogelijk – maar niet zeker – op een wereldwijde catastrofe kan uitlopen.

Afgelopen zaterdag vertrokken zo'n 9000 postduiven uit Peterborough richting het noordoosten van Groot Brittannië. Dat had de vogels niet meer dan 3 uur hoeven kosten, maar bij het vallen van de avond was meer dan de helft (5000 stuks) nog steeds vermist. Duivensporters hadden het over ‘een van de ergste racedagen in onze geschiedenis'.

De race was één van de circa 50 die dat weekend in het land werden gehouden. Van de in totaal 250.000 postduiven keerde slechts 10% op tijd terug. Tienduizenden vogels zijn verdwenen. ‘We kregen snel in de gaten dat er iets erg ongewoons aan de hand was,' reageerde Ian Evans van de Royal Pigeon Racing Association. ‘Ik heb zoiets nog nooit eerder gehoord. Het weer was goed, maar duizenden duiven keerden gewoon niet terug. Iets moet hun navigatie hebben verstoord. Misschien heeft het iets met de zonnewind activiteit te maken.'

Magnetosfeer wordt zwakker, dieren in de war

Zonnestormen zijn er echter al weken niet geweest. Duiven navigeren zoals veel andere dieren op het geomagnetische veld van onze planeet. De magnetosfeer wordt echter in snel tempo zwakker, sinds begin deze eeuw zelfs met 10% per jaar. Dat kan wijzen op een in gang gezette poolomkering. Dit proces kan, gecombineerd met de historisch lage zonneactiviteit – we zitten in een nieuw Solar Minimum -, in de eerste fase extreme weersomstandigheden en een deels verstoorde dierenwereld veroorzaken.

De honderden walvissen die vorig jaar op de kust van Tasmanië aanspoelden, waarvan er bijna 400 stierven, waren daar ook in historisch perspectief een duidelijk teken van. In 1985, 1996, 2009 en 2017 spoelden eveneens grote aantallen walvissen aan op de stranden van Australië en Nieuw Zeeland. Dat gebeurde steeds tijdens de gebruikelijke ‘kleine' minima tijdens de normale zonnecyclus van circa 11 jaar.

Sinds ongeveer 1850 begon het magnetische veld zwakker te worden – eerst heel langzaam, maar geleidelijk aan steeds sneller. Vanaf het begin van deze eeuw bedraagt de afname meer dan 10% per jaar. Dat is extreem en zorgwekkend, want dit veld beschermt ons tegen schadelijke kosmische straling, die een bedreiging kan vormen voor al het leven op onze planeet.

Noordpool en Zuidpool schuiven naar elkaar toe

De afgelopen circa 100 jaar zijn zowel de magnetische Noord- als de Zuidpool gaan verschuiven, en ook dat proces verloopt in almaar hoger tempo. Beide polen bewegen zich richting Indonesië (de Noordpool via Siberië). Vorige eeuw dachten wetenschappers nog dat het duizenden jaren zou gaan duren voordat beide polen met elkaar in botsing zouden komen, maar het gaat nu zo snel dat het al over enkele decennia of zelfs enkele jaren zou kunnen plaatsvinden.

Het is onduidelijk wat er gaat gebeuren als de Noord- en Zuidpool elkaar ‘ontmoeten'. Een van de mogelijkheden is dat er een poolomkering komt, dus dat de Noord- en Zuidpool van plaats verwisselen. Een andere optie is dat de polen door de ‘botsing' worden teruggeduwd, en snel weer op hun eigen plek terechtkomen.

Poolomkering mogelijk al dichtbij?

Zoÿn poolomkering hoeft niet per se tot grote problemen te leiden, maar het afnemende magnetische veld, dat het gevolg is van een ingezette poolomkering, zal dat zonder twijfel wèl doen. Alle vormen van straling kunnen daardoor dieper in onze atmosfeer doordringen. Een zonneminimum versterkt dat proces nog eens, en laten we nu nèt het grootste minimum van de afgelopen 100+ jaar hebben gehad.

Uitleg : Magnetisch veld (esa.int)

Het magnetisch veld van de aarde is vitaal voor het leven op onze planeet. Het is een complexe en dynamische kracht die ons beschermt tegen kosmische straling en geladen deeltjes van de zon. Het magnetisch veld wordt voor een groot deel gegenereerd door een oceaan van superheet, bewegend vloeibaar ijzer dat zich in de buitenste kern van de aarde bevindt, 3000 km onder onze voeten.

aardlagen

Het reageert als een draaiende geleider in een fietsdynamo. Het genereert elektrische stromen en doet dus voortdurende het magnetisch veld bewegen. Andere bronnen van magnetische komen uit mineralen in de Aardmantel en aardkorst, terwijl de ionosfeer, magnetosfeer en oceanen ook een rol spelen. De drie Swarm satellieten van ESA identificeren en meten deze verschillende magnetische signalen.

Swarm satellieten

Dit leidt tot nieuwe inzichten in de vele natuurlijke processen, va deze die diep in de aarde zich afspelen tot weerspatronen in de ruimte door zonne-activiteit.

Dit veld is ver van statisch en varieert zowel in kracht en richting. Bewijs daarvan is de studie van de magnetische noordpool waarvan de positie vlug verandert.

verschuiving van de magnetische noordpool

Over de laatste 200 jaar is het magnetisch veld ongeveer 9% van zijn kracht verloren op wereldschaal. Er heeft zich een groot gebied van verzwakte magnetische intensiteit ontwikkelt tussen Afrika en Zuid-Amerika en wordt de Zuid-Atlantische Anomalie genoemd. Van 1970 tot 2020 is de kracht gedaald van 24000 nanoteslas tot 22000, terwijl het gebied is uitgebreid en ongeveer 20 km per jaar westwaarts zich uitbreidt.

Zuid-Atlantische Anomalie

Het kompas van sommige dieren raakt in de war, en mensen kunnen ervaren dat slechts een paar minuten in de zon al ‘stekend' kan aanvoelen. ‘Dat komt vanwege de lage zonne-activiteit in combinatie met een verminderd magnetisch veld,' schrijft Cap Alon (Electroverse). ‘U voelt de effecten van de toevloed van straling op uw huid. Helaas zal dat de rest van ons leven enkel gaan toenemen – of totdat de (pool)omkering / -afwijking plaatsvindt.'

In de prehistorie zijn poolomkeringen en -afwijkingen verantwoordelijk geweest voor diverse massa extincties. In het Jonge Dryas (de laatste koude periode tussen ongeveer 11.000 en 9.950 vC) stierf tijdens de ‘Big Freeze' circa 65% van alle megafauna uit. In Engeland bedroeg de gemiddelde temperatuur toen ongeveer -5 graden C..

Bovendien wijzen alle signalen (o.a. extreme weersomstandigheden en -omslagen) erop dat er een nieuw Groot Solar Minimum is begonnen, dat tientallen jaren kan gaan duren. Dit minimum veroorzaakt  Global Cooling en valt dus samen met de poolverschuiving/omkering. Waarschijnlijk is dat niet toevallig. ‘Het benadrukt de toeloop naar de volgende ijstijd… Allerlei cyclussen komen nu bij elkaar. We lijken allemaal de vorming van de volgende kosmische catastrofe op aarde mee te maken. ‘Termination Event'

Uitleg : Grote solar minimum (climategate.nl artikel Ap Cloosterman)

De Nieuwsbrief ‘The Watchers' van 1 juli 2019 behandelt een deel van het artikel van prof. Valentina Zharkova, ‘Oscillations of the baseline of solar magnetic field and solar irradiance on a millennial timescale', onder de titel: ‘Grand Solar Minimum is coming'.

Prof. dr. Valentina Zharkova is hoogleraar Wiskunde aan de universiteit van Northumbrie (Newcastle UK). Zij heeft ‘toegepaste wiskunde en natuurkunde' gestudeerd aan de Nationale Universiteit van Kiev, Oekraïne. Haar doctoraat heeft ze behaald met het onderwerp ‘Toegepaste wiskunde in de zonnetheorie'.

De Zon is een gasbol. In het centrum van de Zon, waar door kernfusie Waterstof wordt omgezet in Helium heerst een temperatuur van 15 miljoen °K. en deze kern bestaat uit plasma. Het oppervlak van die gasbol (de fotosfeer) heeft op de meeste plaatsen een temperatuur van circa 6000°K.

zonnelagen

De fotosfeer verkrijgt haar warmte doordat heet plasma uit het binnenste van de Zon opstijgt en de warmte aan het oppervlak afgeeft (= convectie). De verschillende plasmastromingen zijn aanleiding voor het ontstaan van sterke magnetische velden. Wanneer er storingen in het sterke magnetische veld van de Zon optreden, kan het gebeuren dat lokaal de hete gasbellen de fotosfeer niet kunnen bereiken, waardoor deze afkoelt. Op die manier ontstaat een koeler gebied op het zonsoppervlak, dat wij zien als een zwarte zonnevlek. Op de plaats van zo'n zonnevlek is de temperatuur lager: 4000°K. Deze storingen veroorzaken ook uitbarstingen op de Zon, waarbij een stroom geladen deeltjes in de vorm van bogen door de Zon worden uitgestoten.

Over zonnevlekken:
Zonnevlek: Grootte: 1000 tot 200.000 km.

Zonnevlekken op de Zon. Vlekken worden genummerd en in klassen ingedeeld.

De uittredende magnetische veldlijnen met tegengestelde ladingen vormen bogen, die elkaar raken, waardoor kortsluiting ontstaat, met als gevolg een zonnevlam met heel veel warmte.

De magnetische veldlijnen raken elkaar en er ontstaat een zonnevlam. 

Een zonnevlam, die van de Aarde is afgekeerd. Temperatuur van de vlam: 15 miljoen °K.

Zonnevlekken komen en gaan en het aantal zonnevlekken is niet constant. Het aantal zonnevlekken wordt uitgedrukt in het Sunspot Number (zonnevlekkengetal). De Zon heeft gemiddeld eens per 11 jaar een actieve periode (maximaal aantal zonnevlekken) en een meer passieve periode (minimaal aantal zonnevlekken).

aantal zonnevlekken

Uitleg: zonnevlekken (hemel.waarnemen.com)

De zon is inderdaad een gasbol, en het oppervlak van die gasbol (de fotosfeer) heeft op de meeste plaatsen een temperatuur van circa 5500°C. Op de plaats van zo'n zonnevlek is de temperatuur lager, tot circa 4000°C. Dat temperatuurverschil bedraagt slechts zo'n 35%, maar de hoeveelheid licht die per seconde wordt uitgezonden door een vierkante meter zonne-oppervlak neemt zeer snel toe met de temperatuur, waardoor er van de omliggende gebieden circa 3,5 keer zoveel licht af komt dan van (het centrum van) een zonnevlek. Hierdoor steekt een zonnevlek donker af tegen de heldere achtergrond.

Het zonne-oppervlak verkrijgt zijn warmte doordat hete gasbellen uit het binnenste van de Zon opstijgen en hun warmte aan het oppervlak afgeven (convectie). Wanneer er storingen in het sterke magnetische veld van de Zon optreden, kan het gebeuren dat lokaal de hete gasbellen de fotosfeer niet kunnen bereiken, waardoor deze afkoelt. Op die manier ontstaat een koeler gebied op het zonne-oppervlak, dat wij zien als een zonnevlek.

Zonnevlekken komen voor in vele maten. Kleine zonnevlekken zijn enkele honderden tot enkele duizenden kilometers groot en kunnen enkele uren tot dagen bestaan. Grotere zonnevlekken zijn duizenden tot tienduizenden kilometers groot en zijn dagen tot weken te zien voordat ze weer verdwijnen. Een typische zonnevlek is ongeveer zo groot als de Aarde. Zonnevlekken komen vaak voor in groepen. Doordat de Zon in ongeveer 27 dagen eenmaal om haar as draait lijken de zonnevlekken over de zonneschijf te bewegen. Grote vlekken kunnen soms achter de rand van de Zon verdwijnen om twee weken later weer aan de tegenoverliggende rand tevoorschijn te komen.

Zonnevlekken komen en gaan, en het aantal zonnevlekken is niet constant. Om bij te houden hoeveel vlekken er op de Zon te zien zijn, is het zonnevlekkengetal bedacht. Deze formule houdt niet alleen rekening met het aantal vlekken, maar ook met het aantal groepen waarin de vlekken voorkomen. Het zonnevlekkengetal wordt al een aantal eeuwen bijgehouden, en, wanneer uitgezet in een grafiek, vertoont een periodiciteit van ongeveer 11 jaar (zie Figuur 3). In 2008 was een minimum te zien in het aantal zonnevlekken, rond 2014 vindt een maximum plaats, dat echter beduidend minder hoog is dan de afgelopen maxima. Wat de oorzaak hiervan is, is nog onduidelijk.

 Maunder Minimum

vermindering van aantal zonnevlekken

In de periode 1650–1700, vlak nadat Galileϊ en Scheiner waren begonnen met de eerste sporadische waarnemingen van de Zon, kwamen er relatief weinig zonnevlekken voor. Dit wordt het Mauner-minimum genoemd, en valt samen met een periode waarin er in West-Europa relatief strenge winters voorkwamen, ook wel de Kleine IJstijd genoemd.

Zonnevlekken worden dus veroorzaakt door magnetische storingen. Diezelfde storingen veroorzaken ook uitbarstingen op de Zon, waarbij vaak een stroom geladen deeltjes van het oppervlak van de Zon af wordt geschoten. Wanneer zo'n wolk deeltjes in de richting van de Aarde komt, kan deze na een paar dagen botsen met het magnetisch veld van de Aarde. Het gevolg is dat de deeltjes met name in de buurt van de Noordpool en Zuidpool in de aardatmosfeer terecht kunnen komen, en het poollicht (aurora; noorderlicht of zuiderlicht) kunnen veroorzaken. De elfjarige cyclus van de zonnevlekken duidt op een cyclus in de activiteit van de Zon, en op een cyclus in het voorkomen van poollicht: wanneer er meer zonnevlekken zijn, is er een grotere kans op aurora.