26/11 Van de H. Johannes Chrysostomus

De H. Johannes Chrysostomus (Antiochië, ca. 345 – Comana in Pontus, 14/9/407) was een beroemd prediker, aartsbisschop van Constantinopel van 26/2/398 tot 403. Hij is een van de Kerkvaders en werd in 1568 verheven tot Kerkleraar.

Uit een preek over Mattheüs door bisschop Johannes Chrysostomus (Hom.33: 1,2: PG 57, 389-390)

Zolang we schapen zijn, overwinnen we en, hoewel we omringd zijn door talloze wolven, komen we als overwinnaar tevoorschijn; maar als we in wolven veranderen, worden we overwonnen, want we verliezen de hulp van de Herder. Hij voedt tenslotte de schapen, geen wolven, en zal je in de steek laten als je hem zijn macht in jou niet laat tonen.

Wat Hij zegt is dit: 'Wees niet boos dat, terwijl Ik je onder de wolven zend, Ik je beveel als schapen en duiven te zijn. Ik had de dingen heel anders kunnen aanpakken en je kunnen sturen, niet om kwaad te lijden, noch om als schapen je over te geven aan de wolven, maar om verschrikkelijker te zijn dan leeuwen. Maar de manier die Ik heb gekozen, is juist. Het zal je meer lof brengen en tegelijkertijd Mijn kracht manifesteren." Dat zei Hij tegen Paulus: Mijn genade is genoeg voor jou, want in zwakheid wordt Mijn kracht volmaakt. "Ik ben van plan," zegt Hij, "om op dezelfde manier met jou om te gaan." Want als Hij zegt ´Ik zend je als schapen uit¡ bedoelt Hij: "Maar verlies daarom de moed niet, want Ik weet en ben er zeker van dat niemand je zal kunnen overwinnen."

De Heer wil echter dat de discipelen iets bijdragen, anders lijkt alles het werk van genade te zijn, en lijken ze hun beloning te winnen zonder het te verdienen. Daarom voegt Hij eraan toe: je moet slim zijn als slangen en onschuldig als duiven.

Maar, kunnen de discipelen tegenwerpen: Wat heb je aan onze slimheid te midden van zoveel gevaren? Hoe kunnen we slim zijn als we door zoveel golven heen en weer worden geslingerd? Hoe slim de schapen ook zijn als ze tussen de wolven staan - zoveel wolven! - wat kan het tot stand brengen? Hoe groot de onschuld van de duif ook is, wat voor goed doet het ze, met zoveel haviken die op hen afkomen? Op dit alles zeg Ik: slimheid en onschuld doen deze irrationele wezens weliswaar geen goed, maar ze kunnen enorm helpen.

Welke slimheid vereist de Heer hier? De slimheid en sluwheid van een slang. Een slang zal alles opgeven en zal geen grote weerstand bieden, zelfs niet als zijn lichaam in stukken wordt gesneden, op voorwaarde dat de slang zijn kop kan redden. De Heer zegt daarom: Je moet alles opgeven behalve je Geloof. Geef je geld, lichaam, zelfs het leven zelf op. Want Geloof is het hoofd en de wortel; bewaar dat, en hoewel je al het andere verliest, zal je overvloedig terugkrijgen.

De Heer gaf de discipelen daarom de raad om niet gewoon slim of onschuldig te zijn, maar voegde deze kwaliteiten samen zodat ze een echte deugd worden. Hij drong aan op de slimheid en sluwheid van de slang, zodat dodelijke wonden konden worden vermeden, en hij drong aan op de onschuld van de duif, zodat er geen wraak zou worden genomen op degenen die je verwonden of vallen voor je leggen. Slimheid en sluwheid is nutteloos zonder onschuld.

Geloof niet dat dit voorschrift je kracht te boven gaat. De Heer kent als geen ander de ware aard van de geschapen dingen; Hij weet dat gematigdheid, niet een felle verdediging, een felle aanval verslaat.

Geliefde Herder, leid ons, leef Uw leven in ons en bewaar ons altijd in de Hemel van Uw Wil. U doet in ons wat U wilt dat wij bereiken, zodat Uw plan om ons te herstellen in de orde, het doel en de plaats die U oorspronkelijk voor ons had bedoeld, glorierijk vervuld kan worden. Kom Goddelijke Wil, kom glorierijke Herder, kom op aarde heersen. Fiat!