Het geweten: pak het niet verkeerd aan – Fr Robert McTeique, SJ 29/9/2020

5 principes om ter harte te nemen

HIJ: het is goed voor mij om op een dieet van een hoog suikergehalte te leven.

IK: Dat is krankzinnig! Er is geen bewijs om dat te ondersteunen! En het gaat in tegen alles wat gekend is over gezondheid.

HIJ: Het is OK. Mijn geweten zegt dat ik op een dieet van niets anders dan een hoog suikergehalte kan leven.

IK: Dan moet er iets verkeerd zijn met je geweten.

HIJ: Ik moet mij niet verduidelijken tegenover jou – Ik volg mijn geweten!

IK (probeer kalm en liefdevol te blijven): Wat je zegt zaait twijfel over je verstand.

HIJ: Ik moet mijn geweten volgen! De Kerk zegt het zo! Waarom wil je niet dat ik een goede Katholiek ben?

De bovenstaande uitwisseling is weliswaar satirisch, maar het schetst de toestand. Het geweten is vaak een heet hangijzer onder Katholieken, vooral als het om controversiële zaken gaat. De hitte bereikt een kookpunt tijdens verkiezingsseizoenen. Mensen praten over het ‘volgen’ van hun geweten, maar zeer weinigen praten over ‘het vormen van’ hun geweten.

Omdat zo weinigen praten over de verplichting om een ​​goed gevormd geweten te volgen, en nog minder praten over de voorafgaande noodzaak van het goede morele karakter dat nodig is om een ​​goed gevormd geweten te hebben, horen we het geweten vaak aanroepen als excuus voor onzin.

Ook gebruiken mensen woorden als ‘onderscheidingsvermogen’ en ‘gebed’ zoals anderen het woord ‘geweten’ gebruiken als excuus voor onzinnige beweringen. Hier is een illustratie uit het echte leven:

PAROCHIAAN: Ik heb in gebed opgemerkt dat God wil dat ik alles en iedereen onmiddellijk achterlaat en als eenzame zendeling de allerarmsten ga dienen.

PRIESTER: Nee, God wil niet dat je dat doet.

PAROCHIAAN: Hoe kun je dat zeggen? Ik moet dit doen! Omdat ik het zag In gebed! Wil je niet dat ik Gods Wil gehoorzaam?

PRIESTER: Ik weet dat je in gebed niet inzag dat het Gods Wil is dat je alles en iedereen onmiddellijk achterlaat en als eenzame zendeling werkt, omdat je een zwangere vrouw en twee kleine kinderen hebt. Je kunt een dergelijk plan in gebed niet hebben onderscheiden, omdat God je niet zal roepen om je sacramentele en morele verplichtingen op te geven.

Zie je hoe dit werkt? Mensen schrijven aan “geweten” of “onderscheidingsvermogen” of “gebed” toe wat in werkelijkheid een uitdrukking is van een emotionele toestand. Toen ik mensen uitdaagde op hun misbruik van deze drie woorden, is de geërgerde reactie die ik krijg: "Maar ik voel gewoon dat ..." Dat kan waar zijn. Ze kunnen voelen. Ze kunnen zelfs heel intens aanvoelen. Maar alleen voelen is niet een kwestie van geweten, onderscheidingsvermogen of gebed.

Hier zijn enkele principes waar niet over te onderhandelen valt:

1. Het is niet genoeg om te spreken over de verplichting om je geweten te volgen.

2. Men heeft de plicht om een ​​goed gevormd geweten te hebben.

3. Men heeft de plicht het morele karakter aan te kweken dat nodig is om het geweten goed te vormen.

4. Een goed gevormd geweten zal je nooit verplichten te doen wat immoreel of irrationeel is.

5. Men kan niet ‘onderscheiden’ of ‘in gebed ontvangen’ wat in strijd is met wat Christus aan Zijn Kerk heeft geopenbaard.

Laten we teruggaan naar het verhaal van de man die een dieet volgde met alleen een hoog suikergehalte. Merk op dat hij niet zei: "Mijn onderzoek toont aan dat het eten van alleen zaken met een hoog suikergehalte goed voor je is." Waarom niet? Omdat er geen bestaat. Ik heb mensen ontmoet die een aantal zeer dubieuze morele beweringen hebben voorgesteld - het aantal en de twijfelachtigheid van deze beweringen hebben de neiging dramatisch toe te nemen als we het hebben over seksuele moraal of politiek. Als ik bewijs en redeneringen heb aangedragen waaruit blijkt dat hun voorstellen waarschijnlijk of zelfs zeker onjuist zijn, is de reactie meestal dat er niet eens een oppervlakkig onderzoek van het bewijsmateriaal is geweest. Er wordt geen tegenbewijs geleverd. Het is niet verrassend dat er geen tegenargument is, laat staan ​​dat er een weerlegging van de redenering wordt geboden. In plaats daarvan hoor ik: "Ik voel nog steeds dat..." of "Geweten!" of "Nu, ik bracht het in gebed en ik onderscheidde nog steeds..."

We bevinden ons in een erbarmelijke toestand als zelfs Christenen, wanneer ze over morele zaken spreken, excuses maken en vluchten voor verantwoording, in plaats van zichzelf te onderzoeken in het licht van de waarheid - zowel de waarheid die beschikbaar is voor de gewone menselijke rede als de waarheid geopenbaard door God.

Het is de bedoeling dat trouwe Christenen het goede voorbeeld geven, dat wil zeggen het goede voorbeeld van een echt rechtschapen leven geven. Tegelijkertijd is het de bedoeling dat trouwe Christenen redenerende Christenen zijn door het verzamelen en zeven van bewijsmateriaal op zoek naar wat goed en waarachtig is. Ware bekering vereist een zuivering van zowel hart als geest, een zuivering van zowel morele als mentale afgoden, en de troonsbestijging van Christus, de ware God en de ware mens, die iedere mens niet alleen oproept om te voelen en te kiezen, maar ook om te denken en te leren. Laten we ons daarom in gebed verenigen.