Verspreiding van het scapulier

Oude verhalen vermelden dat de bekering van een Engelse edelman het eerste wonder was met het scapulier. Deze man had eerst de hele streek tot zonde aangezet. De H. Simon Stock had de bekering verkregen door zijn scapulier op de stervende te leggen. In dit wonder zag Simon een aanleiding om het geheim aan zijn broeders te onthullen en om hun het prachtige kleed te laten zien dat hij uit handen van Maria had ontvangen. Hij stierf omstreeks 1265 in Bordeaux (waar een gedeelte van zijn relikwieën zich nog steeds bevinden) en liet aan de Orde de ontvangen  boodschap na en de gegronde hoop op een beslissende snelle ontwikkeling ervan. Sinds 1281 bepalen de Grondregels van de Karmelieten : “Het scapulier zal worden bewaard en zoals vroeger het speciale kleed van de Orde blijven”.

De heilige Lodewijk, koning van Frankrijk, had het scapulier ontvangen, maar hij droeg het in het geheim en het beschermde hem tegen de gevaren van de zee. Hij stierf met dit gewaad aan. De Engelse koning Edward II, die begin 14^de E regeerde, ontving het scapulier ook en de paus Johannes XXII verleende aan deze vorst een oorkonde van goedkeuring, die de wonderbare bescherming door OLVrouw van de Berg Karmel vermeldt. Dan waren er ook nog vele heiligen die het scapulier hebben gedragen zoals Don Bosco, Bernadette Soubirous en ook vorige pausen. Ook Paus Johannes-Paulus II droeg het scapulier.

De devotie van het scapulier verspreidde zich geleidelijk aan onder de Christenen. Hier en daar gebeurden wonderen en waren deze de beste aanbeveling. Allerlei mensen, zowel koningen als leken, begonnen onder hun gewone kleren dit vierkant stuk stof over de schouders te hangen. Het formaat was bij hen kleiner dan het scapulier van de monniken.

Het Sabatijns voorrecht

Onder de talrijke geestelijke gunsten, door de Kerk verleend aan hen die het scapulier dragen, is wel het meest opmerkelijke : het “Sabatijns voorrecht”. De oorsprong ervan schuilt in de “Sabatijnse bul”, die paus Johannes XXII in 1317 zou hebben uitgevaardigd, net nadat hij een visioen had gekregen van de H. Maagd. Zij beloofde de Heilige Vader daarbij al diegenen van het vagevuur te redden die het scapulier zouden dragen. Om van deze nieuwe belofte te kunnen genieten moet aan twee voorwaarden zijn voldaan. Op deze voorwaarden wordt dieper op ingegaan wat verder in deze tekst.

De boodschap van het scapulier

Het gaat erom zielen te helpen het eeuwig leven te bereiken en hen te redden uit de hel door hen te verenigen met zijn Orde, waarvan de Heilige Maagd de Koningin is. Zij zal hen helpen in de hemel te komen.

Paus Pius XII schreef in zijn brief “Neminem profecto” (1950) het volgende erover : “Het gaat hier niet om iets van weinig belang, maar om door middel van de belofte van de Allerheiligste Maagd waarover de Traditie het heeft, het eeuwig leven te verkrijgen. Het gaat dus om een zeer belangrijke aangelegenheid en over de manier om die zeker tot een goed einde te brengen. Het scapulier is als kleed van de Maagd, een onderpand van de bescherming door de Moeder Gods. Hoeveel zielen hebben, in wanhopige omstandigheden, hun hoogste bekering en hun eeuwig heil aan het scapulier, waarmee ze bekleed waren, te danken gehad ! Hoeveel anderen hebben te midden van gevaren van lichaam of ziel, dankzij dat scapulier, de moederlijke bescherming van Maria gevoeld !”

Zou het scapulier er niet zijn om hen, die het vergeten, te herinneren aan de werkelijkheid van de dood ? Daarover had paus Johannes Paulus II het in de apostolische brief Verzoening en Boetedoening, verschenen in 1984 : De Kerk kan een doorlopende catechese de dood, het oordeel, de hel en het paradijs niet achterwege laten.

Van de Herders van de Kerk wordt verwacht om een catechese te geven die met zekerheid van geloof het leven na dit huidige leven bekendmaakt en uitlegt. Achter de mysterieuze poort van de dood strekt zich een eeuwigheid uit. Met enkel en alleen deze mogelijkheden:

1.   in vreugde en in gemeenschap met God leven

2.   of van pijn en afgescheiden van God leven

Alleen op die manier kan men de precieze maat van de zonde inschatten en zich de juiste houding tot boetedoening aanmeten en de nodige verzoening vragen.

In de RK Katechismus kan men lezen : De leer van de Kerk bevestigt het bestaan van de hel en haar eeuwige duur. De zielen van hen die sterven in staat van doodzonde, dalen onmiddellijk na de dood af in de hel, waar zij de straffen van de hel, het eeuwig vuur, ondergaan. De belangrijkste straf van de hel bestaat in het eeuwig van God gescheiden te zijn.

Want alleen in Hem kan de mens het leven en het geluk vinden. Hiertoe is hij immers geschapen en hiernaar streeft hij. De uitspraken van de H. Schrift en de leer van de Kerk met betrekking tot de hel doen een beroep op het verantwoordelijkheidsgevoel waarmee de mens gebruik moet maken van zijn vrijheid met het oog op zijn eeuwige bestemming.

Zij zijn tegelijkertijd een dringende oproep tot bekering : “Gaat binnen door de nauwe poort; want de weg die naar de ondergang voert, is wijd en breed en velen zijn er die hem inslaan. Hoe nauw toch is de poort en hoe smal is de weg die voert naar het leven, en weinigen zijn er die hem vinden” (Matt. 7, 13-14).

De H. Maagd Maria heeft Simon Stock een uitzonderlijke belofte gedaan. Zij heeft beloofd de deur van de hemel te openen. Dit is het uiteindelijke doel en de verwezenlijking van de diepste verlangens van de mens. Degene die bekleed zijn met haar scapulier zullen bewaard blijven voor het eeuwige vuur, nu de Heilige Maagd Maria niet zal toelaten dat zij in doodzonde zullen sterven. Deze zekerheid van het eeuwig geluk is een enorme genade. Jezus toont ons het belang hiervan, wanneer Hij zegt : Wat voor nut heeft het voor een mens heel de wereld te winnen als dit ten koste gaat van eigen leven ? (Mc. 8, 36)

Het geloof, beloond te worden naar onze goede en onze slechte werken, het besef van onze eigen zwakheid, een onverschrokken vertrouwen in Gods genade en in de almachtige bescherming van de Heilige Maagd Maria, vormen samen de basis van de devotie van het scapulier.

Een heilsgewaad

Het scapulier is een kleed, het is het gewaad van de Maagd.

In de Heilige Schrift is het kleed een teken van twee dingen tegelijk :

1.   de zondeval van de mens, die de genade heeft verspeeld (Gen. 3) en die zoals in de parabel van de verloren zoon door zijn vader werd opgewacht, niettegenstaande zijn zondig gedrag en door zijn vader bij zijn terugkeer bekleed werd met het prachtigste gewaad. (Luc. 15:22)

2.   de geestelijke kant van de mens en van zijn bovennatuurlijke bestemming. De profeet Jesaja (61:10) zegt in zijn dankgebed : Ik verheug mij uitbundig in de Heer, ik jubel en juich om mijn God, want Hij heeft mij bekleed met gewaden van redding, mij gehuld in een mantel van heil, zoals de bruidegom een kroon opzet en de bruid zich met haar opschik tooit.

De H. apostel Paulus leert ons welke kleding de goede soldaat van Christus draagt : Sta dan, uw lendenen omgord met de waarheid, bekleed met het harnas van gerechtigheid. Hanteer daarbij het grote schild van het geloof. Neem ook de helm van het heil. (Ef. 6:14, 16, 17). In het boek Openbaring staat het volgende over het laatste oordeel : Dat zijn degenen die komen uit de grote verdrukking, die hun gewaden wit hebben gewassen in het bloed van het Lam. (Openb. 7:14)

Het scapulier is een heilsgewaad, een geestelijk pantser en schild, een mantel van onschuld waarmee de Moeder Gods ons bekleedt. Het scapulier straalt van de kant van de drager een toewijding aan Maria uit en van de kant van de Maagd Maria een verplichte inzet om hen die het dragen te altijd te hulp te komen en vooral in het uur van de dood.

De H. Louis Marie Grignion de Montfort biedt in zijn “Verhandeling over de ware verering van de Heilige Maagd” een levenswijze aan waar de Moeder van God lof wordt gebracht : Heel ons handelen tot stand brengen door Maria, met Maria, in Maria en voor Maria, om onze daden volmaakter te doen worden door Jezus Christus, met Jezus Christus, in Jezus en voor Jezus.

Het scapulier en de oplegging ervan

Tijdens de middeleeuwen wilden leken zich associëren met religieuze ordes, dus vormden ze broederschappen. Een deel van de vereisten voor het behoren tot de broederschap betrof het dragen van het scapulier. Omdat grote werkschorten van wol, zoals de geestelijken ze droegen, onpraktisch waren om te dragen voor de gemiddelde leek, begon het scapulier met de transformatie naar de kleinere stukjes die verbonden zijn, die we tegenwoordig kennen.

Het scapulier bestaat uit twee rechthoekige of vierkante stukjes stof van bruine wol, niet gebreid maar geweven, onderling verbonden door twee draden zodat één deel op de borst en één deel op de rug kan worden gedragen. De afbeelding van de H. Maagd is erop aangebracht. Het scapulier moet doorlopend gedragen worden (ook ‘s nachts). Natuurlijk mag men het afdoen om zich te wassen zonder dat het voordeel van de belofte verbroken wordt. Het mag onder de kleren gedragen worden. Het wordt eens en voor altijd bij de eerste oplegging gewijd. Als een scapulier vuil wordt of versleten raakt mag het zonder enige nieuwe opleggings- of wijdingsceremonie vervangen worden.

Men wordt lid van de Broederschap van het Scapulier van OLVrouw van de Berg Karmel door oplegging van het scapulier. Dit wil zeggen dat het kleed om de schouders moet gehangen worden volgens het vastgestelde ritueel. Elke katholieke priester mag een gedoopte katholiek het bruine scapulier opleggen. Leken kunnen een scapulier niet zegenen. Er is een vorm van zegen en investering in het Boek der Zegeningen die normaal gesproken in elke katholieke parochie te vinden is. De meest recente Ritus voor de zegening of oplegging van het Scapulier werd in 1996 goedgekeurd door de Congregatie van Goddelijke Aanbidding en de Sacramenten.

De korte vorm van de oplegging is als volgt:

“Ontvang dit scapulier, een teken van uw bijzondere relatie met Maria, de Moeder van Jezus, die u belooft te na te volgen. Moge het u eraan herinneren dat u als Christen waardig bent in het dienen van anderen en het navolgen van Maria. Draag het als een teken van haar bescherming en van het behoren tot de familie van Karmel, het vrijwillig doen van Gods Wil en jezelf wijden aan het bouwen van een wereld die trouw is aan Zijn plan van gemeenschap, gerechtigheid en vrede.

Volgens een leerstellige verklaring van 1996, goedgekeurd door de Congregatie voor Goddelijke Aanbidding en de Discipline van de Sacramenten, "is de toewijding aan OLVrouw van de Berg Karmel gebonden aan de geschiedenis en spirituele waarden van de Orde van de Broeders van de Heilige Maagd Maria van de Karmel en wordt uitgedrukt door het scapulier. Dus wie het scapulier ontvangt, wordt een lid van de orde en belooft zichzelf te leven volgens zijn spiritualiteit in overeenstemming met de kenmerken van zijn / haar levensstaat.

De medaille van het scapulier

Paus Pius X heeft de vervanging van de stof van het scapulier door een medaille toegelaten in 1910 voornamelijk vanwege het vergaan van de stof in warme landen. Met een medaille van het scapulier kan men dus de drie beloften van de Allerheiligste Maagd krijgen : vrijwaring van het eeuwige vuur, bevrijding van het vagevuur en bescherming tegen gevaren van ziel en lichaam. Hierbij valt op te merken dat de medaille niet officieel kan worden opgelegd. Het is noodzakelijk om eerst een scapulier van stof te ontvangen en te wijden, pas daarna mag men die vervangen door een medaille. Daartoe eerst speciaal gezegend door een priester met de wijdingsformule van het scapulier of eenvoudigweg met een kruisteken. De medaille dient aan de ene kant Onze Lieve Heer af te beelden die Zijn Hart toont en aan de andere kant de Heilige Maagd. Een scapulier-medaille kan om de hals of op het lichaam gedragen worden. Als men van medaille verandert hoeft de nieuwe medaille niet meer gewijd te worden.

De Kerk geeft de voorkeur aan een scapulier van stof, omdat het stukje stof het gewaad dat door de Heilige Maagd werd afgestaan, beter weergeeft. Het ongemak van de slijtage van de stof kan trouwens opgevangen worden door het scapulier in een plastiek hoesje te dragen.

Voorwaarden om door de beloften te worden begunstigd

Wat betreft de hoofdbelofte, namelijk gevrijwaard te worden van de hel, is er geen enkele bijzondere voorwaarde, behalve het scapulier te hebben ontvangen met een rechtschapen bedoeling en het te dragen op het tijdstip van de dood (wanneer men het in een ziekenhuis bij een zieke afneemt wordt hij geacht het steeds te hebben gedragen).

Het scapulier kan ook worden opgelegd bij niet-katholieken, voor zover zij er de betekenis van begrijpen.

Om het “Sabatijns voorrecht” (= verlossing van het vagevuur door de Heilige Maagd, op de zaterdag volgend op de dood) te kunnen genieten, zijn er verder nog drie voorwaarden :

1.   het scapulier gewoontegetrouw dragen

2.   de kuisheid bewaren : voor zusters en broeders die gekozen hebben voor een leven in dienst van God moet het celibaat nageleefd worden, voor gehuwden moeten de plichten van elke goede christen inzake kuisheid nageleefd worden

3.   dagelijks moet het kleine Officie ter wille van de Heilige Maagd gebeden worden, maar de priesters hebben dit afgezwakt door bijvoorbeeld in de plaats het dagelijks bidden van de rozenkrans voor te schrijven

Het niet dragen van het scapulier is op zichzelf geen zonde. Men mag dus na het ontvangen ophouden het te dragen, maar je kunt dan wel niet meer van de beloften genieten! Wie na enige tijd het scapulier weer omdoet na het niet dragen ervan (zelfs jaren), hoeft het niet opnieuw te laten opleggen.

Aflaten verbonden aan het dragen van het scapulier

Een gedeeltelijke aflaat = kwijtschelding van een deel van de straffen die we in het vagevuur moeten verduren, wordt toegekend aan hen die op godsvruchtige wijze het scapulier of de medaille hebben gedragen, elke keer als ze hun eenheid met de Allerheiligste Maagd of met God door middel van het scapulier opnieuw beleven door dit te kussen of door vanuit het hart een wens, een bezieling of een aanroeping formuleren.

Een volle aflaat = kwijtschelding van alle straffen van het vagevuur, wordt toegekend op de dag dat men voor de eerste keer een scapulier ontvangt, en ook op de volgende feestdagen : OLV van de Berg Karmel op 16 juli, profeet Elia op 20 juli, H. Teresia van het Kind Jezus van Lisieux op 1 oktober, H. Teresa van Jezus van Avila op 15 oktober, alle heiligen van de Karmelieten-Orde op 14 november, H. Jan van het Kruis op 14 december, H. Simon Stock op 16 mei.

Deze aflaat wordt onder de volgende voorwaarden verleend :

* Biecht, communie, het afzweren van elke hang naar zonde, zelfs dagelijkse zonden (dat wil zeggen dat men nog liever zou sterven dan doelbewust een dagelijkse zonde te begaan), gebed voor de paus (bv. Een Onze Vader en een Wees Gegroet).

* De wil tot naleven van de verplichtingen van het Genootschap van het Scapulier : van de broeders van het Heilig Scapulier wordt dringend een rechtschapen leven en zuiverheid van zeden aanbevolen, die hen waardig maken voor de moederlijke bescherming en voor de beloften van de Heilige Maagd.

Andere scapulieren

Uit www.livingfaith.in – 19/7/2019

Er zijn 18 goedgekeurde scapulieren die een groot deel uitmaken van de volksdevotie.

1- Het Witte Scapulier van de Allerheiligste Drie-eenheid

De H. Johannes van Matha was Fransman van geboorte. Hij diende lange tijd aan het pauselijk hof. Aangespoord door een visioen, stichtte hij, tezamen met Sint-Felix van Valois de Orde van de Allerheiligste Drie-eenheid tot vrijkoop der gevangenen, beter bekend als de Trinitariërs.

In 1190 droeg de H. Johannes van Matha zijn eerste H. Mis op, toen hij boven het altaar een engel zal die een wit gewaad droeg met een blauw-rood kruis op de borst en schouder. Dit werd het habijt van de Orde van de H. Drie-eenheid en werd bekrachtigd door Paus Innocentius III in 1198. Bovendien had de H. Johannes van Matha had nog een visioen gekregen waarin hij Christus geketend zag tussen een Moor en een Christen. De Orde had oorspronkelijk als doel de Christenen die gevangen waren door de Moren in Noord-Afrika te bevrijden.

Het is een wit scapulier met een kruis waarvan de horizontale kruisbalk blauw is en de verticale kruisbalk rood. Het is een teken van toewijding aan de H. Drie-eenheid.

OLVrouw van Los Remedios is de patrones van deze Orde.

2 - Het Witte Scapulier van de Orde van OLVrouw van Weldadigheid (Latijn: Ordo Beatae Mariae de Mercede redemptionis captivorum) of Mercedariërs

De Orde van Onze Lieve Vrouwe van Weldadigheid is een internationale charitatieve ridderorde en hospitaalorde. De orde is opgericht als een geestelijke ridderorde en is tegenwoordig een bedelorde.

De orde was een van de vele orden die christelijke slaven loskocht of bevrijdde uit Moorse slavernij. De mannen en vrouwen die zich hierbij aansloten, stelden zich ten doel om christenen die als slaaf in bezit van een moslims geraakt waren, vrij te kopen. Soms betaalden zij de losprijs door zichzelf in hun plaats als slaaf aan te bieden! De congregatie werd opgericht volgens de regel van de H. Augustinus in Barcelona in 1218 door de H. Petrus Nolasco en Raymundus van Peñafort, in het bijzonder voor het vrijkopen van de gevangenen van de Moren. Het kwam geregeld voor dat dorpen aan de Middellandse Zee, en zelfs dorpen in Ierland, door islamitische piraten werden overvallen. De bevolking werd weggevoerd en als slaaf verkocht. De orde had dan ook een militair en een burgerlijk karakter.

De orde spreidde zich snel uit in Frankrijk, Duitsland, Portugal en Spanje. Nadat de Moren waren teruggedrongen, werden nieuwe kloosters opgericht in het Zuiden van Frankrijk. In de 14e eeuw ontstond rivaliteit tussen de kloosters van Barcelona en van Puy en tussen de priesters en de ridders, hetgeen eindigde in de opheffing van de ridders van de Orde van OLVrouw van Weldadigheid. Christoffel Columbus nam een aantal leden van de Orde van Genade mee naar Amerika en richtte huizen op in Mexico, Cuba, Brazilië, Peru, Chili, en Ecuador, en nam actief deel aan de bekering der Indianen.

De orde stierf enige malen uit maar zij werd steeds weer heropgericht. In het begin van de 17e eeuw begon pater Gonzales een hervorming. Hij kreeg daarbij de steun van de gravin van Castellan, die voor hem de noodzakelijke toestemming van paus Clemens VIII verkreeg, en hem drie kloosters schonk voor de hervormde monniken. Pater Antoine Velasco stichtte een klooster van zusters van OLVrouw van Barmhartigheid in 1568. De vrouwelijke derde orde gaat terug tot het begin van de orde in 1265. Twee weduwen uit Barcelona, Isabella Berti en Eulalia Peins, waren de stichtsters. Zij werden door vele anderen gevolgd, zoals de zalige Maria van Cerevellon, de eerste overste van de gemeenschap. Marianna van Jezus (†1624) stichtte nog een andere gemeenschap van de derde orde. De laatste heroprichting als ridderlijke orde was in 1880 en de huidige statuten dateren uit 1900.

Net als de Trinitariërs geeft de Orde van OLVrouw van Weldadigheid de gelovigen een speciaal scapulier bij de intrede tot het broederschap. Het scapulier is van witte wol en draagt ​​op het voorste deel, dat over de borst hangt, de afbeelding van Onze Lieve Vrouw van Weldadigheid. Het andere deel bestaat uit een afbeelding van de H. Maagd Maria. De samenvatting van aflaten van de broederschap werd voor het laatst goedgekeurd door de Congregatie van Aflaten in 1868.

Na de hervormingen van het Tweede Vaticaans Concilie werden de aflaten die aan het scapulier waren verbonden in 1967 vernieuwd en omvatten ze een volle aflaat onder de gebruikelijke omstandigheden (dwz de persoon moet elke gehechtheid aan welke zonde dan ook uitsluiten, zelfs dagelijkse zonde), het werk uitvoeren of het gebed bidden waarvoor de aflaat is verleend, en moet ook voldoen aan de drie voorwaarden van sacramentele Biecht, Eucharistische communie en bidden voor de intenties van de paus.) op:
1. De dag van inschrijving of toetreding
2. De dag van de volgende Mercedarische feesten: OLVrouw van Weldadigheid (24 september), H. Petrus Nolasco (6 mei), H. Raymond Nonnatus (31 augustus), H. Petrus Armengol (27 april), H. Maria de Cervellione (19 september), H. Seraphion (14 november) en H. Petrus Pascual (6 december).

3 - Het Bruine scapulier : zie eerder artikel

4 - Het Zwarte scapulier van de Zeven Smarten van Maria

Paus Alexander IV bekrachtigde in 1255 de Orde van de Zeven Smarten van Maria, beter bekend als de Servieten Orde. Nadien associeerden veel gelovigen, zowel mannen als vrouwen zich met de orde en vormden kerkelijke broederschappen. De leden van deze Broederschap van de Zeven Smarten van Maria droegen in latere tijden ook een scapulier dat, zoals de gewoonte van de orde was, van zwarte stof moest zijn. In andere opzichten wordt niets voorgeschreven met betrekking tot dit scapulier, hoewel het meestal op het voorste gedeelte (over de borst) een afbeelding van de Moeder van Smarten draagt. Dit scapulier moet constant gedragen worden, wil men de aflaten van de broederschap verwerven.

De toetreding bij het Broederschap vereist naast het dragen van het scapulier, het 15 min bidden per dag voor de Orde van de Servieten en de Kerk, het bidden van ten minste 1 Weesgegroet en 1 Salve Regina, en het doen van werken van barmhartigheid voor lijdende zielen. De samenvatting van aflaten werd voor het laatst goedgekeurd door de Congregatie van Aflaten op 7 maart 1888.

5 - Het Blauwe scapulier van de Onbevlekte Ontvangenis

Het Blauwe scapulier van de Onbevlekte Ontvangenis, kortweg Blauw scapulier, is een devotioneel scapulier die zijn oorsprong vindt in de RK Orde van de theatijnse zusters, gesticht door de eerbiedwaardige Ursula Benincasa.