O wonderbaarlijk Kruis, aan wiens takken de schat en verlossing hing van de gevangen mensen, door u werd de wereld verlost door het bloed van de Heer.

Wees gegroet, O Kruis, toegewijd door het lichaam van Christus, wiens ledematen zoals kostbare juwelen, uw houten planken versierden. Door u werd de wereld verlost door het bloed van de Heer. – feest van het H. Kruis

In België worden fragmenten van het Ware Kruis bewaard onder andere in: Brugge (OLVrouwekerk), Veurne (St-Walburgakerk), Middelburg (St-Petrus en St-Pauluskerk), Brussel (Kathedraal van St-Michiel en St-Goedele), in de kathedraal worden ook hosties als reliek bewaard die gebloed zouden hebben na doorsteking door Joden (1370). De vergulde monstrans is bezet met diamanten en kristal. In de 17e eeuw kende de cultus van het Sacrament van Mirakel een belangrijke bloeiperiode.

Hieronder bevinden zich relikwieën uit Namen (kerkschat van Oignies, onderdeel van het Musée provincial des anciens du Namurois), waaronder ook een relikwiehouder met fragmenten van het ware Kruis.

Reliekhouder van de H. Jacobus de Meerdere in de vorm van een voet. Hoewel nadere gegevens ontbreken, kunnen we met zekerheid stellen dat zich in deze reliekhouder een bot uit de voet van de heilige Jacobus de Meerdere bevindt. Sprekende reliekhouders in de vorm van een lichaamsdeel waren destijds erg in trek.

Reliekhouder van de melk van de H. Maagd. De reliekhouder bevat galactiet (melksteen), wit krijtpoeder afkomstig van de wanden van de zogenaamde Heilige Melkgrot bij Bethlehem. Volgens de overlevering volstond één enkele druppel uit Maria’s borst om de hele grot wit te maken. In de borst van de verfijnd geciseleerde duif bevindt zich een grote amethist, volgens de Heilige Schrift een van de kostbaarste edelstenen.

Zilveren reliekhouder bezet met parels en edelstenen bevat fragmenten van het Heilig Kruis. Op de figuratieve, geniëlleerde medaillons herkennen we de arend (attribuut van de heilige Johannes), de heilige Nicolaas, de leeuw (attribuut van de heilige Marcus), de os (attribuut van de heilige Lucas) en de engel (attribuut van de heilige Mattheus). (vervaardigd door Hugo van Oignies ong. 1228)

Reliekkruis van het H. Kruis, de relieken bevinden zich in de kruisingen van de armen. Het is een heteroclytisch kunstwerk met drie onderscheiden elementen: het kruis zelf, de schacht met knop waarop het is bevestigd en de voet in de vorm van een afgeknotte piramide. De acht byzantijnse medaillons in email uit de periode van de Comnenen (11e-12e eeuw), geven dit kruis zijn unieke aspect. Ze werden waarschijnlijk buitgemaakt tijdens de plundering van de stad in 1204.

Reliekhouder van de heilige rib van de H. Petrus. De rib zit in een buisje van bergkristal dat gemonteerd is in het midden van een zilveren halve cirkel bezet met edelstenen. (vervaardigd door Hugo van Oignies ong. 1228)

Grote torenreliekhouder van de H. Nicolaas. De heilige Nicolaas van Myra was de patroonheilige van de priorij van Oignies. Het is dus niet verwonderlijk dat er reliekhouders met zijn resten zijn terug te vinden. Deze reliekhouder is de grootste van de schat. (vervaardigd door Hugo van Oignies ong. 1260)

Kleine reliekhouders van de H. Nicolaas. Deze door Hugo ontworpen reliekhouder bestaat uit een zeshoekig buisje in bergkristal in zilveren zetting en deksel bekroond met een Gekruisigde Christus (van latere datum). De knop van deze reliekhouder is versierd met draken, wat erop wijst dat Hugo kennis had van een bestiarium. Een kleine reliek van het Heilig Bloed zit gevat in een gouden Byzantijnse doos en werd later in het buisje van bergkristal geplaatst. (vervaardigd door Hugo van Oignies ong 1230)

Dit eerder gestandaardiseerde object uit het atelier van Oignies bevat een reliek van de heilige Joris.