·        In plaats van rechtstreeks terug te keren naar Moerzeke vat hij het plan op om langs Lisieux te gaan. In de Karmel heeft hij een lang onderhoud met moeder Agnes van Jezus, de zus van de kleine Teresia. Daarna bidt hij op het graf van de toekomstige Heilige – ze zal zalig verklaard worden in 1923 – en zegt daarover : « De grootste genaden van mijn leven werden mij daar op dat graf verleend... »

·        In oktober Edward wil de toelating bekomen van zijn bisschop, Mgr. Seghers om de verstrengeling te beginnen van de E. K. en de Vlaamse beweging. Hoewel de Gentse bisschop de visie van Poppe volgt kan hij de Eucharistische Kruistocht voor de Vlaamse beweging niet goedkeuren. Hij wil Godsdienst en de politiek van de Vlaamse Beweging gescheiden houden. Het bisschoppelijk gezag wil niet dat Jezus in de maatschappij heerst, in volkomen tegenspraak met de instructies van de H. Pius X, die 6 jaar tevoren overleden is! Een drama. Edward betreurt deze houding omdat hij ziet hoe in de Vlaamse Beweging een onderhuidse modernistische stroming werkzaam is. Als de Kerk zich afkeert van de beweging, zal die stroming de bovenhand halen. Poppe formuleert zijn grote bezorgdheid als volgt :

“Voor het heden heeft die [modernistische] strekking voor gevolg de vermindering van de invloed des priesters ook op godsdienstig gebied : het magisterium van de Kerk verliest zijn invloed, alles wordt allicht aan vrij oordeel onderworpen...” De Vlaamse Beweging volgde verder een heilloze weg : die van de laïcisering en de religieuze onverschilligheid.

·        Edward is er zich terdege van bewust dat het socialisme, dat vooral in het Waalse landsgedeelte zeer sterk staat, vijand nummer één is van het katholieke Vlaanderen. Poppe denkt na en besluit enkele ideeën op papier te zetten. Het wordt een Proeve van praktische oplossing voor de Vlaamse kwestie, waarin hij – in 1920 ! – de idee van een verregaande omvorming van het unitaire België tot een bondsstaat niet schuwt. Hij weigert de hogere, geestelijke belangen van zijn geliefde Vlaamse volk op te geven onder het voorwendsel van de Voorzichtigheid en het Dogma van de Belgische eenheid.

·        Maar in het voorjaar van 1921 maakt paus Benedictus XV een abrupt einde aan alle plannen van Edward en anderen met de publicatie van de apostolische brief Cum semper. De priesters krijgen de opdracht zich in de verkondiging uitsluitend tot geloofszaken te beperken en geen onderwerpen met een profaan [lees : politiek] karakter meer aan te snijden. De discussie over de Vlaamse Beweging wordt op de seminaries taboe verklaard.

·        De brief van 21 februari betekent de triomf van kardinaal Mercier. Het is de liberale lijn die het haalt, de lijn van Leo XIII: strikte scheiding tussen geloof en politiek. Over het « Omnia instaurare in Christo » van de H. Pius X, waarvoor ook priester Poppe zo vol vuur ijvert, wordt een kruis gezet. Uit gehoorzaamheid verscheurt Edward Poppe zijn werkstuk. Vlaamsgezind, ja, maar in onderdanigheid aan de kerkelijke hiërarchie. Als men priester Poppe gevolgd was, dan was de Vlaamse Beweging allicht uitgegroeid tot een door en door Katholieke Beweging die door haar innerlijke sterkte en geworteld zijn in het Vlaamse volk had kunnen wegen op de Belgische politiek. En de Katholieke Walen hadden er steun kunnen uit putten om tegenwerk te bieden aan hun maçonnieke, socialistische politici. Ons land had helemaal anders kunnen evolueren.

·         Op 11 augustus 1921 gaat een nieuwe wet van kracht met betrekking tot de dienstplicht : voortaan moesten alle (aspirant-) geestelijken in vredestijd de opleiding van brancardier volgen in een speciaal aan hen voorbehouden oefencentrum, het CIBI (Centre d’instruction des brancardiers et des infirmiers), dat gevestigd werd in Leopoldsburg. De eerste 88 cibisten kwamen daar aan in december van hetzelfde jaar. De bisschoppen van België stelden een bijzondere aalmoezenier aan “om de jonge geestelijken te leiden gedurende de gevaarlijke periode van hun diensttijd en om, voor zover mogelijk, het CIBI-leven aan kloosterregel of seminariereglement aan te passen”. Al snel bleek echter dat de taak te zwaar zou worden om door één man gedragen te worden. Er werd een afzonderlijk geestelijk leidsman aangesteld. Op 18 september 1922 begeeft priester Poppe, van wie de gezondheid lichtjes verbeterd is, zich naar Mechelen op vraag van kardinaal Mercier. Het is de allereerste keer dat Mercier de Heilige Priester ontmoet, en hij is erg onder de indruk : “Toen ik hem voor het eerst zag”, zal de kardinaal later vertellen, “werd ik plots geroerd tot in het diepste van mijn ziel. Er scheen een genadevloed van hem uit te gaan... “ Mercier maakt Edward geestelijk directeur van de cibisten. Het gaat over honderden seminaristen, broeders en novicen die hun dienstplicht van één jaar moeten vervullen. Edward aanvaard de belangrijke opdracht meteen.

·        Edward komt op 10 oktober 1922 in Leopoldsburg toe om de aalmoezenier bij te staan. Hij neemt zijn intrek op de eerste verdieping van een café. Vandaar spreekt hij de eerste avond zijn “leerlingen” al toe: “Beste vrienden, geeft u niet half aan Jezus. Jezus immers geeft zich ook niet half aan u. Morgenvroeg zal Hij zich weerom slachtofferen voor u en door de H. Hostie in u komen, niet half en half, maar heel en gans. Geeft u dus zonder voorbehoud. Zoekt in mij niet de mens, niet de redenaar of wat anders, maar Jezus, die ik zo natuurgetrouw mogelijk wil geven. Ik bid Maria, mijn Moeder, ook de uwe, de Moeder der Kerk, de Moeder van Jezus, de Moeder der goddelijke gratie [genade] dat ze zou aanvullen wat er aan mijn woord ontbreekt, opdat gij allen nog vandaag vast besloten moogt zijn heilige priesters, heilige kloosterlingen te worden.”» Edward zal 15 maanden lang de zware taak vervullen. Zijn gezondheid is stabiel en hij voelt een diepe innerlijke vrede. Ze vieren 8 juni 1923, feestdag van het H. Hart, als de dag van de Eucharistische Kruistocht. De vlam van zijn eigen liefde slaat over in de harten van zijn leerlingen en de idealen van de Eucharistische Kruistocht verspreiden zich snel onder de geestelijken en aspirant-geestelijken in Leopoldsburg. Met zijn jongens was Poppe altijd goed en geduldig. Zijn vaderhart begreep hun moeilijkheden, hun dagelijkse strijd, hun edelmoedig streven en ook, zo vaak, hun beschamende kleinmoedigheid. De cibisten getuigen dat hij nooit een driftig of bitter woord sprak, maar enkel medelijden en liefde toonde. En toch sloeg die liefde nooit over tot zwakke toegeeflijkheid of blindheid voor hun fouten. Hoe zacht ook in schijn, onverbiddelijk streng in feite was Poppes leiding, juist omdat de leider de eigenliefde tot in haar meest geheime schuilhoeken doorschouwde en omdat hij in zijn liefde tot Jezus en tot Moeder de moed vond om, waar het paste, zelfs zijn beste vrienden op hun tekorten en gebreken te wijzen, ook al moest hun hart er door bloeden. Maar juist omdat men voelde dat deze gestrengheid niets anders was dan een hoge vorm van de liefde, daarom had ze bij Edward nooit iets afstotends. - O. Jacobs, biografie p. 351.

·        Er komen op 22 april 1924 zelfs 7 karmelietessen in Leopoldsburg hun intrek nemen in het vroegere tuchthuis voor gestrafte soldaten. Later zal men voor hen een echt klooster bouwen.

·         Eind december 1923 reist Edward naar Moerzeke om de kerst- en nieuwjaarsdagen bij zijn moeder en zijn twee jongste zussen door te brengen. Onderweg bezoekt hij in Leuven zijn broer, broeder Nestor, en in het klooster van Bornem zijn twee oudste zussen. Edward weet van geen ophouden : “Ik voel nog wel wat stoomkracht, en zolang er stoom is, kan de machine voort.” Maar op de vooravond van zijn terugreis, op 2 januari 1924, zakt hij plots ineen : opnieuw een hartaanval. De dokter legt volledige rust op. Edward blijft dus in Moerzeke, aan zijn bed gekluisterd. Hij herstelt langzaam, tot een nieuwe crisis zich voordoet rond Lichtmis. Weer voorzichtig herstel, dan begin maart een zware verkoudheid die overgaat in griep. Op een avond zegt hij tot de ziekenzuster die onverwachts binnenkomt en hem bedroefd voor zich uit ziet staren. “Kijk zuster, hierbinnen steekt een ijsklomp, terwijl het een vlammenzee zou moeten zijn !” Hij verlangt vurig dat in zijn plaats andere priesters zouden opstaan, die met dezelfde genaden als hij zouden begunstigd worden, maar er een beter gebruik zouden van maken. Dan pas zal het Rijk zich met onweerstaanbare kracht in de zielen kunnen vestigen. En zo wordt Edwards programma : in de aarde vallen als de graankorrel, om stervend weer uit te schieten in een rijke oogst van heilige priesters. Aan zijn geestelijke vader schrijft hij : “Ik heb mij aan God aangeboden als een graankorrel, die door dood en verdwijning dient vermenigvuldigd te worden in vele andere apostelen van het Rijk, beter dan ikzelf “ (12 mei 1924).

·         Er komt een laatste, korte beterschap in de meimaand. Op 10 juni 1924, staat Edward als naar gewoonte om half zeven ’s morgens op om de mis te gaan lezen in de kapel. De ziekenzuster vindt hem half aangekleed, zittend op de rand van zijn bed. Plots treedt de fatale hartaanval op. Zijn zussen komen toegelopen, zijn moeder ook. Zij geeft haar zoon het kruisbeeld en fluistert enkele schietgebeden in zijn oor. De rector van het klooster dient Edward nog het H. Oliesel toe. Een laatste zucht. Zachtjes glijdt zijn ziel de eeuwigheid in. De dood van priester Poppe verspreidde zich bliksemsnel over Vlaanderen en Nederland. « De Apostel, de Heilige is dood ! » Zes dagen lang kwamen onafgebroken rijen bedevaartgangers bij zijn doodsbed neerknielen en bidden. “Ik aanroep hem als een Heilige”, zei kardinaal Mercier, “en ik hoop vast dat de Kerk hem eens zal verheerlijken.”

·        Priesters, heilige Priesters... Edward heeft er heel zijn leven voor gebeden. En de Voorzienigheid heeft hem verhoord, op de ondoorgrondelijke manier waarop Gods wegen lopen... Op hetzelfde moment waarop onze Heilige zijn leven offerde om echte Priesters naar het Hart van God te krijgen, werd Georges de Nantes geboren, in april 1924. Priester Poppe zal een voorbeeld zijn voor de geestelijkheid van morgen, wanneer de katholieke Contrareformatie realiteit geworden is en de theologie van abbé de Nantes, zijn ware geestelijke zoon, definitief de devotie tot het Onbevlekt Hart van Maria, Middelares van alle genaden, gevestigd heeft.

 De Heilige Priester Edward Poppe op zijn sterfbed op 10 juni 1924