Greep uit uitspraken van de H. Athanasius of Alexandrië

Over de Menswording :

·        Hij, het Leven van allen, Onze Heer en Redder, heeft de manier van zijn eigen dood niet gearrangeerd, want anders zou het lijken dat Hij op een of andere manier bang was. Nee, Hij aanvaardde en verdroeg de dood op het Kruis, dat door anderen werd toegebracht, en voor allen –behalve Zijn vijanden in het bijzonder- was deze dood uiterst verschrikkelijk; en Hij deed dit om zelfs Zijn eigen dood te vernietigen. Hij zou op die manier geloofd worden dat Hij het Leven was, en dat de kracht van de dood eindelijk was vernietigd. Er is op deze manier een wonderbaarlijke en krachtige paradox gebeurd, want de dood waarvan ze dachten Hem tot schande te brengen is de glorierijke gebeurtenis geworden van de vernietiging van de dood.

·        Zelfs op het Kruis verborg Hij zich niet, Hij zorgde dat de hele schepping getuige was van de aanwezigheid van zijn Schepper.

·         Doden kunnen geen actie ondernemen, hun invloed op anderen blijft alleen tot het graf. Acties die anderen doen reageren behoren alleen tot levenden. Kijk dan naar de feiten in deze zaak. De Redder werkt op krachtige wijze onder de mensen, elke dag is Hij onzichtbaar werkzaam om mensen over de hele wereld te overtuigen, zowel innerlijk en buiten de Griekssprekende wereld, om Zijn geloof te accepteren en gehoorzaam te zijn aan Zijn leer. Kan iemand met dit in het achterhoofd, nog twijfelen dat Hij is verrezen en leeft, of liever dat Hij Zelf het Leven is? Kan een dode het bewustzijn van de mensen beroeren?

·        De zelfopenbaring van het Woord is in elke dimensie aanwezig – boven, in de Schepping; beneden, in de Menswording; in de diepte, in Hades; in de breedte, in de wereld. Alle dingen werden vervuld met de kennis van God.

·        Het lichaam van het Woord, als een echt menselijk lichaam, was ondanks het feit dat het uniek gevormd werd uit een maagd, op zich sterfelijk, zoals andere lichamen, onderhevig aan de dood. Maar het verblijf van het Woord verloste het van deze natuurlijke onderhorigheid, zodat het niet kon aftakelen. Daarom gebeurden er twee tegengestelde mirakels ineens: de dood van alles werd ongedaan gemaakt in het lichaam van de Heer, en omdat het Woord in Jezus’ lichaam aanwezig was, waren dood en aftakeling in dezelfde handeling ongedaan gemaakt.

·        Christus is mens geworden zodat wij God konden worden.

·        De Heer is niet gekomen om een vertoning te maken. Hij kwam om te genezen en om de mensen lijden te leren. Indien iemand die een vertoning wilde zou enkel moeten verschijnen en de toeschouwers verwonderen. Maar voor Jezus die kwam om te genezen en de weg te leren, was het niet alleen hier wonen, maar Zich ter beschikking stellen voor degenen die Hem nodig hadden en Zich manifesteren in overeenstemming met wat de mensen konden vatten, zonder dat de waarde van de Goddelijke verschijning verminderde.

·        De Heer raakte alle delen van de schepping, en bevrijde hen van alle bedrog, zonder zelf te bedriegen.

·        God is goed – of liever, Hij is de Bron van alle goedheid.

·        In oude tijden, voor de goddelijke tocht van de Redder op aarde plaatsvond, was de dood zelfs voor Heiligen verschrikkelijk; allen weenden voor de dode alsof zij zelf stierven. Maar nu dat de Redder verrees met zijn lichaam, was de dood niet langer verschrikkelijk; want allen die geloven in Christus vertrappelen de dood alsof het niets is en kiezen eerder te sterven dan hun geloof in Christus te ontkennen. En dat de duivel dat eens kwaadaardig verheven was in de dood, bleef hij degene die dood was, nu dat de pijn van de dood ongedaan was gemaakt.

·        Je weet hoe het gaat wanneer er een grote koning in een grote stad komt en daar in een gebouw verblijft; want zijn verblijf in dat gebouw is een eer voor de hele stad, en de vijanden zullen de stad niet raken. Zo is het met de Koning van allen. Hij is in ons land gekomen en kwam in een lichaam temidden van velen, en als gevolg van zijn komst zijn de plannen van de vijand tegen de mensheid verijdeld en is de aftakeling door de dood, die vroeger de mensheid in zijn greep had, gewoon opgehouden. Want het mensenras zou zijn vergaan indien de Heer en Redder van allen, de Zoon van God, niet onder ons was gekomen om een einde te maken aan de dood.

·        De aanwezigheid en liefde van het Woord heeft hen (Adam en Eva) in leven geroepen; onvermijdelijk, daarom wanneer ze de kennis van God verloren, verloren ze ook het bestaan; want het is God alleen die bestaat, het kwaad is anti-leven, de negatie en antithesis van het goede.

·        Door de dood is het leven voor ons kenbaar gemaakt.

·        De aanwezigheid van het Woord beschermde hen zelfs van de natuurlijke aftakeling.

·         Dit onderscheid van dingen is een argument dat er geen spontane generatie van de dingen is, maar een voorafgaande Oorzaak; en uit deze Oorzaak kunnen we leren.

·         Je kunt niet recht maken in anderen, wat krom is in jezelf.

·        De dood is net als een tiran die volledig werd verslagen door een legitieme monarch; Hij bond de handen en voeten van de voorbijgangers die met Hem beschimpten, Hem sloegen en Hem misbruikten en men moet niet langer bang zijn voor de wreedheid en razernij van deze tiran, omdat de Koning de tiran heeft overwonnen. Hij heeft dus de dood overwonnen.

·        We kunnen de geschiktheid van Zijn dood zien en van Zijn uitgestrekte armen. Zo kon Hij Zijn oude volk met de ene en de Heidenen met de andere tot Zich trekken, en allen tezamen tot Zich trekken.

·        Wat nut heeft bestaan voor het schepsel als het zijn Maker niet kan kennen? Hoe zouden mensen kunnen redelijke wezens zijn als ze geen kennis hadden van het Woord en Reden van de Vader, aan Wie ze hun bestaan te danken hebben? Ze zouden niet beter zijn dan de dieren, als ze geen kennis hadden behalve dan van aardse dingen? En waarom zou God hen geschapen hebben, als Hij niet de intentie had dat ze Hem zouden leren kennen? Maar in feite heeft de goede God hen een deel van Zijn eigen Beeld en Gelijkenis gegeven. Waarom? Gewoon om ervoor te zorgen dat door deze gave van ‘op God te gelijken’ ze in staat zouden zijn om het Absolute Beeld en Gelijkenis, dat het Woord is, en door Hem de Vader te kennen. En voor de mensen is de kennis van hun Schepper het enige echte gelukkige en zalige leven.

·        Omdat het Woord (Jezus) wist dat het op geen andere manier mogelijk was om de aantasting van menselijke schepsels ongedaan te maken en toch onsterfelijk te zijn, bood Hij zich aan. Als Zoon van de Vader van het Woord kon Hij niet sterven, en omwille van deze reden nam Hij een lichaam dat kon sterven, om deel te nemen aan het Woord dat boven alles staat, dat zou voldoende zijn om de dood van allen te delgen, en doordat het Woord in Hem leefde Hij onaantastbaar zou blijven, en zo de aftakeling van allen zou ophouden door de genade van de verrijzenis.

·        Berouw herinnert de mensen aan hun natuur; al wat het bewerkt is hen te laten stoppen met zondigen. Was het alleen een geval van overtreding geweest, en niet een van uit de zonde volgende aftakeling, zou berouw goed genoeg geweest zijn; maar wanneer de mens eens met de overtreding was begonnen kwam hij onder de macht van aftakeling die eigen was aan hun natuur en waren ze beroofd van de genade die hen toebehoorde als schepsels naar het Beeld en Gelijkenis van God.

·        Onze Heer nam een lichaam aan zoals het onze en leefde als mens opdat degenen die hadden geweigerd om Hem te erkennen in Zijn Majesteit over het hele universum Hem zouden erkennen uit de werken die Hij hier op aarde had gedaan in het lichaam waarin het Woord van God aanwezig was.

·        Het is juist dat de schepping bestaat zoals Hij het heeft geschapen en zoals we het zien werken, omdat het Zijn Wil is, en deze kan niemand ontkennen. Want als de beweging van het universum irrationeel was, en de wereld op een willekeurige manier draaide, zou iemand reden hebben om hetgeen we zeggen niet te geloven. Maar als de wereld gebaseerd is op rede, wijsheid en wetenschap, en het is vervuld van geordende schoonheid, dan moet het zijn oorsprong en orde te danken hebben aan niemand anders dan het Woord van God.

·        Zelfs de schepping verbrak de stilte op Zijn bevel en vertelde eenstemmig wonderbaarlijk voor het kruis, het monument van triomf, dat Hij Die erop genageld was en geleden heeft niet alleen mens was, maar de Zoon van God en Redder van allen. De zon verduisterde haar gezicht, de aarde beefde, de bergen scheurden uiteen, alle mensen werden getroffen met ontzag. Deze zaken toonden aan dat Christus op het Kruis God was, en dat de hele schepping Zijn slaaf was en getuigenis aflegde van zijn eerbied voor de aanwezigheid van haar Meester.

·        Alle discipelen van Christenen verachten de dood; ze nemen een offensieve positie in zijn in plaats van ze te vrezen. Ze vertrappen de dood door het teken van het kruis en door geloof in Christus. Voordat de goddelijke tocht van de Redder op aarde begon, waren zelfs de heiligste mensen bang van de dood, en treurden om de doden als degenen die waren vergaan. Maar nu dat de Redder is verrezen met Zijn lichaam is de dood niet langer verschrikkelijk, maar lopen allen die in Christus geloven het onder de voet als was het niets, en verkiezen ze liever te sterven dan hun geloof in Christus te ontkennen, in de wetenschap dat wanneer ze sterven ze niet vergaan, maar leven, en onsterfelijk en onaantastbaar zijn door de verrijzenis.

·        Athanasius contra mundum. (Athanasius tegen de wereld)

·        Er waren twee zaken die de Redder voor ons heeft gedaan door Mens te worden. Hij heeft de dood verbannen en maakte ons nieuw, en onzichtbaar en onmerkbaar zoals Hij is, werd Hij zichtbaar door Zijn werken en openbaarde Hij Zich als het Woord van de Vader, de Heerser en Koning van de hele schepping.

·        Want wij waren het doel van zijn Menswording, en voor onze redding, omdat hij zozeer de mensen liefhad, nam Hij het vlees aan en werd Hij mens.

·        Want God heeft ons niet alleen uit het niets geschapen, maar heeft ons ook door de genade van het Woord een leven gegeven dat we in overeenstemming met God kunnen leiden.

·        Omdat de wil van de mens alle wegen op kan, heeft God de gegeven genade veilig gesteld door ze voorwaardelijk te maken aan twee zaken: een wet en een plaats. Hij heeft de mens in Zijn eigen paradijs geplaatst, en heeft hen een verbod opgelegd. Als ze de genade bewaarden en de lieflijkheid van hun oorspronkelijke onschuld behielden, zou het leven van het paradijs hen toebehoren: een leven zonder smart, pijn of zorgen en daarna de zekerheid van onsterfelijkheid in de Hemel. Maar als ze afdwaalden en slecht van inborst werden, hun geboorterecht van schoonheid verwierpen, dan zouden ze onder de natuurlijke wet van de dood komen te staan en niet langer in het paradijs leven, maar sterven erbuiten, en dood en aftakeling kennen.

·        Van nature zijn mensen bang van de dood en van de ontbinding van het lichaam. Maar het is hoogst verbazingwekkend, dat iemand die het geloof van het Kruis bezit zelfs zaken die volgens de natuur verlopen trotseert, en niet bang is van de dood omwille van Christus.

·        Hij was subliem in handelen, nederig van geest, uitmuntend in deugd, zeer toegankelijk in omgang, vriendelijk, vrij van boosheid, medelevend, zacht van karakter en houding, zoet in woorden, engelachtig, kalm in aanmaning, overtuigend in lofprijzing, zonder het goede effect van bemoediging of berisping van een vader te verliezen. Hij prees met de waardigheid van een heerser, zijn tederheid was niet overdreven en zijn strengheid niet bitter, voor de ene was hij redelijk, voor de andere voorzichtig, en altijd in wijsheid. Zijn instelling volstond voor de vorming van zijn geestelijke kinderen met zeer weinig woorden. Zijn woorden waren met zeer weinig noodzaak aan straffen, en zijn matig gebruik van de roede met nog minder striemen. Hij was de patroon van zowel de gehuwden als van de maagden. Hij was zowel vreedzaam als een vredestichter, en Hij lette op degenen die dit niet waren.

·        Jezus zei: “Waarachtig, Ik verzeker u: alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien” (Joh 3:3) Hij verwees niet naar de natuurlijke geboorte van een mens uit zijn moeder, zoals ze dachten, maar naar de wedergeboorte en wederschepping van de ziel naar het Beeld van God.