Halleluja
is
een van oorsprong Hebreeuwse uitroep die 'Prijst God' betekent.
Hallelujah is een samentrekking van de twee woorden hallelu
en jah. Jah is de ingekorte aanduiding van JHWH, het Hebreeuwse woord voor God.
In het Joodse geloof wordt het woord Halleluja voornamelijk gebruikt in de
Hallel, de Psalmen 113 -118. In de katholieke liturgie wordt het woord dikwijls
op gregoriaanse melodieën gezongen. Het woord is een uitroep uit enthousiasme
voor God.
Hallelujah (ook wel alleluja)
is een transliteratie van het Hebreeuwse woord הַלְלוּיָהּ (Standaardhebreeuws:
Halləluya, Tiberiaans: Halləlûyāh) en betekent letterlijk 'Prijst de HEER
(Yah)!'. Het woord 'halleloe' (Prijst!) is de meervoudige gebiedende wijs van
het Hebreeuwse werkwoord hallel, hetgeen prijzen betekent. Jah is de
afgekorte term van JHWH,
de Hebreeuwse naam van God.
In de rooms-katholieke eredienst werd doorgaans het Halleluja
gezongen op gregoriaanse melodieën na lezingen, met name sinds de tweede helft
van de 4e eeuw na de Gradualepsalm, tussen epistel- en evangelielezing. Het Halleluja
vervalt daar gedurende de negen weken voor Pasen (vanaf septuagesima) en op
boetedagen, wanneer het door de 'tractus' wordt vervangen. Het Halleluja
is bedoeld als refrein.
Alleluia
:
Het alleluia is de acclamatie in de H. Mis net voor de evangelielezing en
behoort tot het proprium van de mis. Het bestaat, naast het woord alleluia, uit
een refrein op het woord 'alleluia', een kort vers, genomen uit het evangelie
of de Psalmen en een herhaling van het alleluia-refrein.
Gedurende de veertiggedagen tijd wordt het alleluia niet
gezongen. In deze periode van vasten en bezinning wordt het alleluia vervangen
door de tractus. De tractus kent een kleine acclamatie b.v. "Looft de
Heer, alle Gij volken" en wordt dan eveneens gevolgd door een kort vers,
genomen uit het evangelie of de Psalmen en een herhaling van de acclamatie.
Verschillende gezangen in de Byzantijnse liturgie van de
vespers bevatten zeer uitgewerkte alleluia's, deze hebben echter een heel
andere structuur dan de Alleluia's in de Westerse traditie.
|