Contemplatie van de Menswording

We beginnen de contemplatie door de drie Goddelijke Personen te beschouwen die kijken naar het hele aardoppervlak, naar de wereld vol met mensen (SE 102).

Denk aan wat de Goddelijke Personen (en jij) zien en horen: mannen en vrouwen van verschillende grootte, vorm, kleur; rijk en arm; jong en oud. Mensen die verschillende talen spreken. Sommigen die geboren worden, anderen die sterven, sommigen die lopen en spelen, anderen die ziek zijn en lijden. Sommigen die lachen, anderen die huilen. Sommigen die roepen en schreeuwen, anderen die bidden en zingen.

Met de blik van de Drie-eenheid, kijk je naar hoe de mensen elkaar behandelen: sommigen met liefde, sommigen met haat, sommigen omhelzen elkaar, sommigen slaan, sommigen helpen, anderen zijn onverschillig, getroffen, doden enz. Wat zie je en wat hoor je?

Hoe voel je je als je de wereld op deze manier voorstelt? Hoe reageren de drie Goddelijke Personen op de vreugde en het lijden van de wereld? Hoe reageert God, die liefde is, op ons, Gods kinderen, die verdwaald zijn, doelloos, lijdend, zondigend, verward en getroffen?

Hoor de Goddelijke Personen zeggen, “Laat ons het verlossingswerk van het mensenras bewerken” (SE 107).

Welke woorden wil je tot God zeggen, die Vader, Zoon en H. Geest is?

Overweging : Contemplatie over de Menswording

Deel 1: de Drie-eenheid kijkt vanuit de Hemel toe

Het grootste aandeel van de Geestelijke Oefeningen, ongeveer 2/3 gaat over beschouwend gebed van Evangelie-episodes uit het leven van Jezus. De retraitant bid om Jezus duidelijker te zien, hem meer toegewijd lief te hebben, en Hem meer van dichtbij te volgen als een discipel.

De Oefeningen beginnen bij het begin van Jezus’ leven. De eerste beschouwing is het moment van Jezus’ conceptie. Het gebed zoals Ignatius het ziet, is een tweeluik. Het eerste luik is Gods beslissing en offer, het tweede luik is Maria’s menselijk antwoord.

Het eerste deel van de meditatie komt niet voort uit het Evangelie, maar uit Ignatius’ verbeelding. Maria van Agreda leefde van 1602 tot 1665 en in Ignatius’ tijd was er nog geen sprake van de Mystieke Stad Gods en het leven van Maria. Nadat de retraitant zich bewust wordt van Gods aanwezigheid en vraagt om wat hij of zij verlangt vb. duidelijker te zien, wordt de retraitant uitgenodigd om alles te bekijken vanuit Gods standpunt. De retraitant laat de H. Geest toe om hem of haar te leiden bij het verbeelden van de drie-ene God, voor het moment van Jezus’ conceptie:

Kijk naar onze wereld: mannen en vrouwen die geboren worden, die sterven, sommigen die trouwen, anderen in een echtscheiding verwikkeld zijn, ouderen en jongeren, rijken en armen, gelukkige mensen en verdrietige mensen, zoveel mensen die doelloos leven, wanhopen, haten end oden, zoveel mensen ondervoed, ziek en stervend, zoveel mensen die worstelen met het leven en geen inzicht hebben in het leven. Met God kan ik mensen horen lachen en huilen, sommigen die roepen en schreeuwen, sommigen bidden en sommigen vloeken.

Let op de liefdevolle respons van de Drie-eenheid tegenover deze gecompliceerde, dwalende, zoekende mensheid. Richt ook je aandacht op je eigen gevoelens. Als je je verbeeldt in de tijd te zijn voor Jezus’ komst, hoe kijk je dan naar God bij het zien van de onverloste menselijke toestand? Zouden jullie net zo reageren als de Drie-eenheid toen?

Laat daarna het mirakel van goddelijke liefde zich ontrafelen in je geest.

De sprong van goddelijke vreugde: God weet dat de tijd is gekomen wanneer het mysterie van de redding, verborgen vanaf het begin van de wereld, in de menselijke duisternis en verwarring zal schijnen. Het is alsof je de Goddelijke Personen kunt horen zeggen: “Laat ons de verlossing van het hele mensenras tot stand brengen. Laat ons reageren op het gekreun van de hele schepping.”

Het antwood van de Drie-eenheid-O, wonder van wonderen!-is het Goddelijke Woord, de tweede Persoon, Mens te laten worden. God de Zoon zal het menselijk vlees aannemen als Jezus van Nazareth en Emmanuel worden, “God met ons”. Het plan van de Drie-eenheid is het mysterie van de Menswording.

Trek ongeveer 20 minuten uit deze week. Wandel in gedachten in Gods voetsporen voor een tijdje. Kijk wat het doet met je hart en je geest. Word verliefd op God en Jezus. Voel je vrij uit te spreken wat je ziet en voelt in gebed met God-met 1 Persoon of alle drie. Dank Jezus Christus voor zijn bereidheid om mens te worden.

Dag 2 : De Aankondiging

God reageert op het gekreun van de schepping op een zeer concrete manier. Richt je op de details van hoe God redt in de geschiedenis. “Kijk vooral in het huis en de kamer van Maria, in de stad van Nazareth in de provincie van Galilea” (SE 103).

De genade die ik zoek: ik bid om de volgende genaden: een diepe kennis van Gods droom voor de wereld, ontzag en bewondering voor het mysterie van de Menswording.

Lukas 1:26-38 : In de zesde maand werd de engel Gabriël van Godswege gezonden naar een stad in Galilea, Nazareth, tot een maagd die verloofd was met een man die Jozef heette, uit het huis van David; de naam van de maagd was Maria. Hij trad bij haar binnen en sprak: 'Verheug u, Begenadigde, de Heer is met u!' Zij schrok van dat woord en vroeg zich af, wat die groet toch wel kon betekenen. Maar de engel zei tot haar: 'Vrees niet Maria, want gij hebt genade gevonden bij God. Zie, gij zult zwanger worden en een zoon ter wereld brengen, die gij de naam Jezus moet geven. Hij zal groot zijn en Zoon van de Allerhoogste genoemd worden. God de Heer zal Hem de troon van zijn vader David schenken en Hij zal in eeuwigheid koning zijn over het huis van Jakob en aan zijn koningschap zal nooit een einde komen.' Maria echter sprak tot de engel: 'Hoe zal dit geschieden, daar ik geen gemeenschap heb met een man?' Hierop gaf de engel haar ten antwoord: 'De heilige Geest zal over u komen en de kracht van de Allerhoogste zal u overschaduwen; daarom ook zal wat ter wereld wordt gebracht heilig genoemd worden, Zoon van God. Weet, dat zelfs Elisabeth, uw bloedverwante, in haar ouderdom een zoon heeft ontvangen en, ofschoon zij onvruchtbaar heette, is zij nu in haar zesde maand; want voor God is niets onmogelijk.' Nu zei Maria: 'Zie de dienstmaagd des Heren; mij geschiede naar uw woord.' En de engel ging van haar heen.

Beeld je de achtergrond, geluiden, geuren van de scene in, wanneer de engel Gabriel de jonge vrouw groet. Luister naar hun gesprek. Bemerk de uitdrukkingen op hun gezicht en de beweging van hun lichamen. Beëindig dit door biddend een intiem gesprek te voeren met Maria.

Overweging : Magnificat -

Lucas 1:46-55 : En Maria sprak: 'Mijn hart prijst hoog de Heer, van vreugde juicht mijn geest om God mijn redder: daar Hij welwillend neerzag op de kleinheid zijner dienstmaagd. En zie, van heden af prijst elk geslacht mij zalig omdat aan mij zijn wonderwerken deed Die machtig is, en heilig is zijn Naam. Barmhartig is Hij van geslacht tot geslacht voor hen die Hem vrezen. Hij toont de kracht van zijn arm; slaat trotsen van hart uiteen. Heersers ontneemt Hij hun troon, maar Hij verheft de geringen. Die hongeren overlaadt Hij met gaven, en rijken zendt Hij heen met lege handen. Zijn dienaar Israël heeft Hij zich aangetrokken, gedachtig zijn barmhartigheid voor eeuwig jegens Abraham en zijn geslacht, gelijk Hij had gezegd tot onze vaderen.' 

Deel 2 : Maria’s antwoord als mens

Een terugkerend patroon in de Geestelijke Oefeningen is het gebed op “kosmisch niveau”, en dan de retraitant geleidelijk leidend naar het meer intieme en persoonlijke vlak. Dit patroon is zeker van toepassing in de Ignatiaanse contemplatie van de Menswording.

Ignatius nodigt dus de retraitant uit om op verbeeldende wijze te kijken vanuit Gods oogpunt naar de onverloste conditie van de mensheid in het eerste luik. (ik denk altijd aan de spectaculaire foto’s van de aarde genomen vanuit het ruimteveer.)  Het antwoord is een “sprong van goddelijke vreugde” geboren uit liefde. De Drie-ene God beslist om “de verlossing van het hele mensenras te bewerken.”

Bemerk de dramatische wending als men in het tweede luik belandt. Het onderwerp wordt gevonden in Lukas 1:26-38 in de vertelling van de Aankondiging van de Heer. Pr. Fleming drukt het zo uit: Ik probeer met de ogen van God te kijken en naar het jonge meisje Maria als ze begroet wordt door Gods boodschapper, Gabriel.”

Laat je meevoeren in de scene, kijk naar de uitdrukking op het gezicht van Maria, en kijk naar de beweging en het gedrag van Maria die zoveel vertellen over haar persoonlijkheid. Met andere woorden, leer Maria kennen op een intieme manier. Dit jonge, eenvoudige meisje uit een klein stadje, wiens ja-woord het God mogelijk maakte de verlossing van het hele mensenras te bewerken.

Houd het contrast van het kosmische, de eeuwige betekenis van wat de Drie-ene God doet op de achtergrond. Zoom in op de verrassende eenvoud van de scène: een klein provinciaal stadje, een klein eenvoudig kamertje waar Maria aan het bidden is uit de gebedsrollen. Ze is een jong meisje, op het einde van de puberteit, van gewone komaf en die een armoedig bestaan leidt. Ze bidt vurig om de komst van een Redder, de Messias, zoals God heeft beloofd.

In dit huiselijk tafereel komt de engel Gabriel. Hoe ziet de engel eruit? Met vleugels zoals in zoveel schilderijen? Hoe reageert Maria op deze goddelijke tussenkomst? Hoe zou jij reageren? Lucas vertelt dat ze geschrokken was en de woorden van de engel overweegt “wat soort van groet betekent dit?” (O Heer! Wat zegt men tot een engel? Waarom ik? En wat wil God van mij?) 

Gabriel stelt haar op haar gemak en kondigt aan dat ze genade gevonden heeft bij God en een zoon zal verwekken en baren die Jezus zal genoemd worden. Bovendien wordt haar verteld wie Hij zal zijn, dat zijn koninkrijk geen einde zal kennen en dat Hij de grote Heerser zal zijn, Zoon van de Allerhoogste. Als je zo jong bent, wat een indruk moet dit maken? Zou je niet denken dat je hallucineert? Zou je niet denken Wat zal Jozef zeggen en mijn ouders?

Als dit gebeurt vraagt Maria stelt ze een praktische vraag. Hoe kan dit gebeuren? Misschien is ze luidop aan het denken. Ze is een maagd. Maar het antwoord volgt: “De H. Geest zal je overschaduwen. Daarom zal het kind dat geboren wordt heilig genoemd worden, de Zoon van God.” Wow! Is het goed nieuws? Of is het nog meer verwarrend? Maar toch laat Maria zich niet uit het lood slagen, met haar innerlijke moed, kracht en geloof antwoord ze: “Zie, ik ben de dienstmaagd van de Heer. Moge geschieden volgens Uw woord.”

Als je je onderdompelt in het mysterie van de Menswording kunt je bij Maria blijven of bij het eeuwig Woord, die nu mens aan het worden is. Je kunt je vreugde, dank, ontzag, verbazing uiten tot de Drie Goddelijke Personen. Het menselijk ras wachtte eeuwenlang van hoop en worsteling tot God deze verbazingwekkende en onvoorspelbare zet deed. Laat toe te wachten op Gods genade, en hoop en vertrouw dat je een dieper begrip krijgt van dit enorme geschenk voor de mensheid. - Daniel Ruff, SJ

Dag 3 : De geboorte van Jezus

Nadat we ons verheugd hebben met Maria in haar ja-woord aan God, beginnen we Jezus leven te bekijken vanaf zijn geboorte, zijn verborgen leven en openbaar leven, tot aan de voet van het Kruis in Kalvarie.

In deze weken vragen we herhaaldelijk om de fundamentele genade voor de tweede week van de Oefeningen om Jezus intiemer te leren kennen, om hem intenser lief te hebben en hem dichter te volgen (SE 104). Het idee van “meer” tot Jezus te komen ligt vervat in het Latijnse woord magis en dat is essentieel voor Ignatius. De Oefeningen boren de ijver aan dat ons wil brengen tot meer kennis, liefde en dienstbaarheid aan God en de anderen.

De orde van deze genaden is belangrijk. We kunnen ons haasten om te zoeken wat onze roeping in dit leven is, zonder echt Degene te kennen die ons roept. Als we ons richten op het eerste kennen en liefhebben van Jezus, dan wordt de roep om te dienen duidelijker en kunnen we het benaderen met minder angst. We kunnen niet iemand liefhebben tenzij we eerst hem of haar leren kennen op een dieper persoonlijk niveau. Uiteindelijk is het mogelijk om Jezus te volgen, maar alleen als we geworteld zijn in onze liefde voor Hem.

De genade die ik zoek: Ik bid voor de volgende genade: Jezus meer intiem leren kennen, Hem intenser lief te hebben en Hem dichter te volgen. 

Lukas 2:1-7 : In die dagen kwam er een besluit van keizer Augustus, dat er een volkstelling moest gehouden worden in heel zijn rijk. Deze volkstelling had voor het eerst plaats toen Quirinius landvoogd van Syrië was. Allen gingen op reis, ieder naar zijn eigen stad om zich te laten inschrijven. Ook Jozef trok op en omdat hij behoorde tot het huis en geslacht van David, ging hij van Galilea uit de stad Nazareth naar Judea, naar de stad van David, Bethlehem geheten, om zich te laten inschrijven, samen met Maria, zijn verloofde, die zwanger was. Terwijl zij daar verbleven, brak het uur aan waarop zij moeder zou worden; zij bracht haar zoon ter wereld, haar eerstgeborene, wikkelde hem in doeken en legde Hem neer in een kribbe, omdat er voor hen geen plaats was in de herberg.

Overweeg de scène van Jezus’ geboorte. Ignatius suggereert om je rechtstreeks in het tafereel te plaatsen.

Kijk naar de personen: OLVrouw, Jozef en het kind Jezus na zijn geboorte. Ik zal mij tot een arme, kleine, onwaardige slaaf maken en kijken naar hen, hen overwegen, hen dienen in hun noden, alsof ik er aanwezig was, met alle mogelijke respect en eerbied. (SE 114)

Overweging : Inzicht in de Verlossing

Denk aan het zalig gelukkig paar die alles wat ze nodig hadden vonden in elkaar en in God. Om geen andere reden dan vrijgevigheid en het verlangen om hun geluk te delen, beslissen ze kinderen (wij) te adopteren als hun eigen kinderen. Vanaf dan ondergaat hun leven een diepgaande verandering. Nu zijn ze kwetsbaar, hun geluk ligt vervat in het welzijn van de kinderen, de dingen kunnen nooit meer hetzelfde zijn.

Als de kinderen kiezen om zich te vervreemden en beginnen de weg op te gaan van de verdoemenis, is het paar door verdriet getroffen. Ze smeken, vernederen zich, maken grote offers, gaan op zoek naar hun geliefde kinderen om hen te doen begrijpen dat de thuis, nog altijd hun thuis is, en dat de liefde die ze geven onveranderlijk is.

Dit geeft ons misschien wat inzicht in de verlossing. God “ledigt” Zichzelf om Zijn vervreemde en verdwaalde kinderen terug te brengen. Dat is alles wat de Vader wil. Dit is de enige remedie voor Zijn wonde. God is niet langer God alleen, maar altijd God-met-de-mensheid-in-Zijn-Hart.—Ruth Borrows, Kern van Gebed

Dag 4 : Glorie aan God in den Hoge

Blijf de Geboorte van Jezus overwegen. Ga samen met de herder die op het land verblijven naar de grot waar Jezus geboren werd. Als je bidt over Jezus’ leven zal je bemerken hoe Jezus zichzelf omringt door mensen zoals de herder-degenen die arm zijn, aan de rand van de maatschappij leven. Verheug jullie omwille van het Goede Nieuws van Jezus’ geboorte, en de herders worden Jezus’ eerste volgelingen.

Ik bid om de volgende genade: Jezus intiemer te leren kennen, Hem intenser lief te hebben en Hem dichter te volgen.