Genesis 10

Nu volgt de geslachtslijst van de zonen van Noah:

Zonen van Jafet: Gomer, Magog, Madai, Jawan, Tubal, Mesek en Tiras. 

Zonen van Cham: Kus, Egypte, Put en Kanaän. 

Zonen van Sem: Elam, Assur, Arpaksad, Lud en Aram. (Generaties later werd Abraham geboren)

Kus verwekte Nimrod. (Hebreeuws: "de tegenstrever" of "de zich verontwaardigende") Deze was de eerste machtige heerser op aarde; hij was een geweldig jager voor Jahwe.

Oorspronkelijk lag zijn rijk in Babel, Erek (Uruk), Akkad en Kalne, in Sinear (Sinjar); vanuit dat land trok hij naar Assur (Assyrië). Hij bouwde Nineve, Rechobot-ir. Kalach, en Resen, tussen Nineve – de grote stad - en Kalach.

Volgens de joodse overlevering was Nimrod de stichter van het Assyrische en Babylonische rijk. Naar hem zou de stad Nimrud aan de Tigris zijn vernoemd. In de rabbijnse literatuur was Semiramis de vrouw van Nimrod.

De geschiedenis van Sumer : is de oude, oorspronkelijk door de Akkadiërs gegeven naam van een rijk, een cultuur, een landstreek en een antieke beschaving in het zuidelijk deel van Mesopotamië (Zuidoost-Irak), waar de rivieren Eufraat en Tigris uitmonden in de Perzische Golf. De inwoners werden Sumeriërs genoemd. De Sumeriërs zelf noemden hun land ki-en-gir (het land van de beschaafde heersers).

Sumer

Vroeg-Sumer : De vroegste geschiedenis van Sumer gaat terug tot -5000. Er is een opeenvolging van periodes :

Ubaid-periode (c. -5000 tot c. -4100)

Uruk-periode (c. 4100 tot c. -2900) : in deze periode begonnen zich steden te ontwikkelen en de stad Uruk was de meest prominente. Deze stad had in c -2800 tussen de 40.000 tot 80.000 inwoners en was de grootste stad ter wereld.

Uruk overblijfselen

In deze periode werden uitvindingen gedaan zoals het schrift, wiel, de zeilboot, landbouwtechnieken zoals irrigatie, de boog, de ploeg en vele andere nieuwigheden. De Sumeriërs gebruikten het spijkerschrift en griften op kleitabletten.

Een foto van kegelvormige tabletten om stukken grond te meten, of belastingen.

kleitablet met spijkerschrift

De maatschappij bestond uit een drie klassensysteem : de Amelu (edelen, regeringsfunctionarissen, beroepssoldaten, en priesters), de Mushkinu (winkeliers, boeren, handelaars en arbeiders) en de slaven. Er waren grote landbouwoverschotten in Sumer met als voornaamste machtscentrum Kish. Daarom kregen de mensen de mogelijkheid zich te specialiseren in een bepaald beroep zoals pottenbakken, bronsgieten en brouwen.

Het drinken van bier

Men weet niet hoe de Sumeriërs bier brouwden, maar vast staat dat het op basis was van gerst. Het was een dik goedje dat door een strootje werd gefilterd. Er werd gezegd dat het heel voedzaam was.

Productieoverschotten werden verdeeld of geruild tegen grondstoffen it andere gebieden. Ze deden veel aan handel met vreemde landen in die tijd. Ze gebruikten geen geldstukken, maar betaalden met zilver en goud, hoewel ze ook aan ruilhandel deden. De kleinste aankoop werd bevestigd door een kleitablet met spijkerschrift.

Het koningschap kwam in die tijd ook op en de stadsstaten van Sumer werden geregeerd door een monarch die werd bijgestaan door een raad van ouderen (van zowel mannen als vrouwen). Ze hadden toen tempels waar aan verering van natuurgoden (wind, water) en dierengoden werd gedaan. De hoogste god was Enlil. Hij werd bijgestaan door de andere goden Enki, Anu en Ninhursag. Naast deze goden waren er nog een 100-tal mindere goden. Ook werd in de tempel het schrift aangeleerd.

De Anunnaki vormen in de Mesopotamische mythologie (Sumeriers, Akkadiers, Assyriers en Babyloniers) een groep godheden die verwant zijn en soms overlappen met de Annuna (de 'Vijftig Grote Goden') en de Igigi (de mindere goden).

De godennaam kan getranscribeerd worden als ^da-nuna, ^da-nuna-ke₄-ne, of ^da-nun-na. De betekenis is "nakomelingen van Anu", ofwel "die van koninklijken bloede". Letterlijk vertaald betekent AN.UNNA.KI ; Zij die vanuit de hemel naar de aarde komen waar AN staat voor hemel en KI voor aarde.

Raad van goden

Cylinder zegel uit Mesopotamië. Eainin de gedaante van een vis, Ahura Mazda als vliegende schijf, links Marduks draak en speer

Hoofd van de Anunnaki-raad was de Grote Anu, de god van het firmament. De andere leden werden als zijn nakomelingen beschouwd. De Anunnaki vormden de Hoge Raad van de Goden als Anu's metgezellen. Ze hadden sleutelposities verspreid over de wereld en de onderwereld. Meest bekend onder hen waren Marduk (Enki's zoon), Asaru, Asarualim, Asarualimnunna, Asaruludu, Enki (Ea voor de Akkadiers), Namru, Namtillaku en Tutu. In de Akkadische religie werden de Anunna als Anunnaki opgenomen. Hier vormden ze de onderaardse goden, die tegenover de Igigi, de hemelse goden, werden gesteld.

In onder andere de Enoema-Elisj verstoorden de Anunnaki met hun vitaliteit de rust van de oudere goden en Tiamat, de oergodin van het (zoute) water, verzamelde haar Igigi onder leiding van haar zoon Kingu om in opstand te komen. Maar Kingu werd verslagen door Marduk, de leider van de Anunnaki. Marduk nam de Me, de Tabletten van het Lot, van Kingu af.

Schepping van de mens

Om plaatsvervangers voor de Igigi als arbeiders te vinden en Kingu voor zijn opstand te straffen, maakten de baarmoedergodin Mami en handwerkersgod Ea (Enki) van veertien stukken klei, gemengd met het bloed én het verstand van Kingu, zeven mannen en zeven vrouwen. Die hebben nu iets goddelijks in zich én rebels, omdat ze ten dele afstammen van de opstandige Igigu Kingu.

Mythengeschiedkundig vertegenwoordigt het geloof in de Anunnaki een zeer oude fase van godsverering. Zo waren de Sumeriërs de mening toegedaan dat akkerbouw, veeteelt en weefkunst van de heilige berg Duku tot de mensen was gekomen. Daar leefden namelijk de Anunna-goden, aanvankelijk goden uit een zeer oude tijd, zonder individuele namen.

Annunaki

In die tijd leidden de inwoners een monogaam leven, hoewel het bezit van minnaressen werd getolereerd. Het vrouwen werden uitgehuwelijkt.

Akkadisch Rijk in Sumer :

Vroeg-dynastieke periode (c. -2900 tot -2350): In deze periode gebeurde een subtiele verandering van een priesterkoning (of ensi) naar een moderner concept van koning die gekend was als Lugal (‘grote man’). Deze periode wordt gekenmerkt door rivaliteit tussen Mesopotamische stadstaten om landbouwgrond en waterrechten.

Er werd een koningslijst opgetekend van de koningen uit het Sumerische rijk. Er werden op de lijst 10 koningen vermeld van voor de zondvloed.

Sumerische koningslijst na 100 jaar nog steeds een mysterie www.ninefornews.nl 7/4/2014

In Irak, het land waar ooit welvarende Sumerische steden stonden, zijn vele indrukwekkende artefacten opgegraven. Een buitengewoon intrigerend voorwerp is de Sumerische koningslijkst, een oud manuscript dat de vroege dynastieën van verschillende prominente steden vermeldt.

De eerste serie namen werd toegeschreven aan de koningen die heersten vóór de zondvloed. Het artefact is uniek omdat er zowel mythologische figuren als echte koningen op staan. Het eerste fragment van dit zeldzame en unieke voorwerp is een 4000 jaar oud kleitablet dat aan het begin van de twintigste eeuw is gevonden door de Duits-Amerikaanse onderzoeker Hermann Hilprecht. Sindsdien zijn tenminste 18 andere exemplaren gevonden, waarvan de meeste dateren uit de Isin-dynastie (2017-1794 voor Christus).

De koningslijst geeft de gehele Sumerische geschiedenis weer. In het Ashmolean Museum in Oxford wordt de meest complete kopie van de koningslijst bewaard. Op de lijst staan koningen die heersten voor de zondvloed tot de veertiende heerser van de Isin-dynastie. De koningslijst vertoont opvallende gelijkenissen met het Bijbelboek Genesis.

Rond het derde millennium voor Christus bestond Sumer uit tenminste 12 afzonderlijke stadstaten: Kish, Erech, Ur, Sippar, Akshak, Larak, Nippur, Adab, Umma, Lagash, Badtibira en Larsa. Iedere stadstaat werd omringd door een hoge muur. In iedere stad werd een andere god aanbeden. De macht behoorde in eerste instantie toe aan het volk, maar na onenigheid tussen verschillende stadstaten kregen ze allemaal een eigen vorst toegewezen.

De Sumerische koningslijst begint met de oorsprong van het koningschap ‘dat uit de hemel kwam’. De koningen uit de eerste dynastieën heersten een bijzonder lange tijd:

Nadat het koningschap uit de hemel was gekomen, arriveerde het in Eridoe. Aloelim werd koning: hij heerste 28.800 jaar. Alaljar heerste 36.000 jaar. Twee koningen; ze heersten 64.800 jaar.

Sommige koningen die vóór de zondvloed heersten – zoals Etana, Lugalbanda en Gilgamesj – zijn het onderwerp van heldenverhalen. De acht oorspronkelijke namen heersten volgens de koningslijst 241.200 jaar, van het moment waarop het koningschap ‘uit de hemel kwam’ tot het moment van ‘de zondvloed’ waarna het koningschap opnieuw uit de hemel omlaag daalde.

De bijzonder lange heerschappij van de eerste koningen van Sumer roept de nodige vragen op. Moeten de getallen worden genegeerd of waren de eerste koningen goden die veel langer dan mensen leefden?

In het oude Egypte werd de term ‘hij stierf op 110-jarige leeftijd’ bijvoorbeeld gebruikt voor mensen die een lang leven achter de rug hadden en een belangrijke bijdrage hadden geleverd aan de maatschappij. Op dezelfde manier kan de extreem lange heerschappij van de eerste Sumerische koningen aangeven hoe belangrijk ze waren in de ogen van het volk. Dit maakt echter niet duidelijk waarom latere koningen veel minder lang over het rijk heersten.

Sommige wetenschappers wijzen erop dat er opvallende overeenkomsten zijn tussen de Sumerische koningslijst en het Bijbelboek Genesis. In Genesis wordt het verhaal van de zondvloed verteld en lezen we hoe Noah probeerde alle diersoorten op aarde te redden. De koningslijst spreekt ook van een ‘zondvloed die de aarde overspoelde’.

De Sumerische koningslijst geeft een lijst van acht koningen die voor de zondvloed gedurende lange perioden over het rijk heersten, tussen de 18.600 en 43.200 jaar. Dit doet denken aan Genesis 5, de lijst van Adams nakomelingen. Tussen Adam en Noah zitten acht generaties, net zoals er acht koningen zitten tussen het begin van het koningschap en de zondvloed.

Genesis 5:3-11:

Toen Adam 130 jaar was, verwekte hij een zoon die op hem leek, die zijn evenbeeld was. Hij noemde hem Set. Na de geboorte van Set duurde Adams leven nog 800 jaar. Hij verwekte zonen en dochters. In totaal leefde hij 930 jaar. Daarna stierf hij. Toen Set 105 jaar was, verwekte hij Enos. Na de geboorte van Enos leefde Set nog 807 jaar. Hij verwekte zonen en dochters. In totaal leefde hij 912 jaar. Daarna stierf hij. Toen Enos 90 jaar was, verwekte hij Kenan. Na de geboorte van Kenan leefde Enos nog 815 jaar. Hij verwekte zonen en dochters. In totaal leefde hij 905 jaar. Daarna stierf hij. Enzovoorts.

Na de zondvloed werden Sumerische koningen een stuk minder oud. Mensen uit de Bijbel leefden na de zondvloed ook minder lang. De Sumerische koningslijst blijft een groot mysterie. Waarom maakten de Sumeriërs geen onderscheid tussen mythologische heersers en echte koningen? Waarom zijn er zoveel overeenkomsten met Genesis? Waarom konden oude koningen duizenden jaren aan de macht blijven? Na 100 jaar onderzoek blijven deze vragen nog altijd onbeantwoord.

Ziusudra (Shuruppak of Grieks : Xisuthros – “vond lang leven”):

Staat op de lijst van de Sumerische koningen als de laatste koning van Sumer voor de Zondvloed kwam. Hij wordt daarom als held van de Sumerische zondvloed-epos aanzien. Hij wordt vermeld in verschillende literaire werken, waaronder de Dood van Gilgamesj, het Gedicht van de Vroege Heersers, en de latere versie van de Instructies van Shuruppak die naar hem verwijzen.

De Akkadische Atrahasis (“extreem wijze”) en Utnapishtim (“hij vond leven”), evenals de bijbelse Noah (“rust”) zijn gelijkaardige helden van de Zondvloedlegendes van het Oude Nabije Oosten. De stad Kish bloeide in de Vroege dynastieke periode, spoedig nadat er de archeologie de vloed kon bewijzen via afzetting van een rivier in Shuruppak (nu Tell Fara, Irak) en verschillende andere Sumerische steden. Men dateerde de vloed c. -2900.

zondvloed

zondvloed met Ziusudra in de ark

De gelijkenissen tussen het verhaal van Noah’s ark en het Sumerisch verhaal van Ziusudra en de Babylonische verhalen van Atrahasi en Utnapishtim zijn treffend.

Dynastie Kisj (-2900 tot -2356) Met onder andere Etana (geb -2861). Dit was waarschijnlijk de 13de koning na de Zondvloed. Zijn naam komt ook in het Gilgamej-epos voor. Mogelijk was hij aan de macht toen de hegemonie van Kish opnieuw overging naar Uruk.  en Agga, zoon van Enmebaragesi (geb -2601) die in conflict kwam met de legendarische Gilgamesj van Uruk.

Kubaba (geb -2411): Dit was een vrouwelijke heerseres.

Kubaba

overblijfselen van Kish, de stad waarover Kubaba regeerde

Dynastie Uruk (-2722 tot -2271) Met onder andere Gilgamesj (geb -2652).

Gilgamesj

-      Was de eerste heerser van de eerste dynastie van Uruk (ong -2750) na de Zondvloed, en komt van het oude Sumerië, dat een van de vroegste beschavingen is

Gilgamesj

Restanten van Uruk

-      Grote bouwer van tempels en steden, herstelde Uruk na de Zondvloed

-      Gekend als grote rechter, gebeden zijn tot hem gericht

-      In het epos wordt hij 2/3 God en 1/3 mens genoemd

-      In het epos was zijn moeder een godin, zijn vader een menselijke koning van Uruk

-      Het epos staat op 12 kleitabletten, van de werkelijke heerser was er eerst een mondelinge traditie en de eerste Sumerische tabletten werden gegrift om c. -1600.

-      Het epos beschrijft verschillende avonturen van deze koning op zoek naar onsterfelijkheid

-      Het epos beschrijft de Zondvloed, het beschrijft ook de eerste mens die werd geschapen in Eden. Eden is een Sumerisch woord wat ‘vlakte’ betekent. In het epos wordt Eden vermeld als de tuin van de goden en is gelokaliseerd in Mesopotamië tussen de Tigris en Eufraat-rivieren.

Dynastie Lagash (-2550 tot -2342) : Onder hun koning Eannutum, werd Lagash het centrum van een klein rijk die het grootste deel van Sumer en delen van het buurland Elam omvatte. Hij had gewonnen in de strijd tegen het naburige Umma en deze strijd werd uitgebeeld op de stele van Gieren. De soldaten vertrappen de tegenstander.

Eannutum

de strijd tussen Lagash en Umma

Dynastie Umma (-2321)

Dynastie van Ur (-2570 tot -2270)

Dynastieën van Hamazi – Awwan – Adab – Mari -  Aksjak

Semitische tijd :

Akkadperiode (c. -2350 tot -2218): Dit rijk bestond nog onder koning Lugal-Zage wanneer een jonge man, die later beweerde de tuinman van de koning te zijn geweest, de troon besteeg. Dit was Sargon van Akkad (geb -2334) die verder het Akkadische Rijk stichtte.

Sargon van Akkad

De vroegste bron die Babylon vermeldt wordt gedateerd aan de hand van een kleitablet uit het rijk van Sargon van Akkad (c. -24^e E) Volgens de zogenaamde "Weidner Kroniek"" was het Sargon zelf die de stad bouwde "tegenover Akkad". 

Sargon van Akkad (c. -2334 tot -2279) (“wettige koning”): was de stichter van de dynastie van Akkad. Hij was de eerste grote veroveraar die er een leger op nahield. Deze krijgers kregen echter weinig betaald, waardoor zij hun inkomen moesten aanvullen door te plunderen. Om zijn krijgers te behouden moest Sargon dus oorlog voeren, zodat zijn soldaten elders plunderden. Sargon is begonnen met het eenmaken van Mesopotamië, hij had het helemaal veroverd. Daar stopte hij niet, hij veroverde een heel groot rijk dat zich uitstrekte over Syrië, Anatolië en Elam/Iran. Sargon domineerde eveneens in het westen van het Middellandse Zeegebied en ten noorden van de Zwarte Zee en drong door tot zuidoost-Arabië. Zijn rijk strekte zich verder uit over het gehele gebied van Eufraat en Tigris en omvatte delen van het huidige Turkije.

Hij was superieur doordat zijn leger gebruikmaakte van nieuwe beweeglijke oorlogstechnieken met werpspeer en pijl-en-boog, die bovendien van koper waren vervaardigd, terwijl vijandelijke legers zich nog moesten behelpen met stenen wapens. De steden die hij veroverde werden niet verwoest. Hij vestigde er een legergarnizoen en stelde een gouverneur aan die in Sargons naam mocht regeren. Zijn veroveringen waren vooral economisch. Hij zorgde ervoor dat Akkad een centrum van handel werd, zowel over zee als over land (karavaan). 

Tablet van c –1700 met onderaan de tekst ‘De zijkant van een vierkant is gelijk aan 1’

De oorsprong van het zestigste en zestig minuten lange uur kan worden teruggevoerd tot het oude Mesopotamië. Net zoals de moderne wiskunde een decimaal systeem is gebaseerd op het getal tien, gebruikten de Sumeriërs voornamelijk een structuur die was gebaseerd op groeperingen van 60. Dit eenvoudig deelbare getallensysteem werd later overgenomen door de oude Babyloniërs, die het gebruikten astronomisch maken berekeningen over de lengte van de maanden en het jaar. Base-60 viel uiteindelijk uit gebruik, maar zijn erfenis leeft nog steeds voort in de metingen van het uur en de minuut. Andere overblijfselen van het Sumerische geslachtige systeem zijn bewaard gebleven in de vorm van ruimtelijke metingen zoals de 360 graden in een cirkel en de 12 inch in een voet.

Het Akkadische Rijk strekte zich over grote delen van Mesopotamië (ook Sumer) uit en de Akkadische koningen beroemden zich erop ook veldtochten naar Syrië, Turkije en Libanon uitgevoerd te hebben. De hoofdstad Akkad is echter nog steeds niet gelokaliseerd. De oorzaken van de val van het Akkadische Rijk zijn onduidelijk; klimaatverandering en de inval van de Guti zijn als oorzaken genoemd. De Guti vielen uit het noorden binnen (nu Iran) en vernietigden de grootste steden.

Gutische periode (c. 2218 tot -2120): Deze periode wordt beschouwd al seen duistere periode in de Sumerische geschiedenis en het Gutische volk werd later in een negatief daglicht gesteld door Sumerische schrijvers in latere periodes, en ze aanzagen hen als een straf van de goden.