De H. Familie in het Noorden van Egypte – deel 6

Op hun vlucht naar Egypte bleven de H. Familie altijd naast een bron. Ze vonden er een in Heliopolis, het oude Cairo, ten Noorden van de huidige stad, nadat ze Wadi El-Natrun hadden verlaten. De Maagd Maria waste haar kleren, en sprenkelde het gebruikte water op de grond, waaruit een balsem boom ontstond, gekend als de Boom van de Maagd Maria. Er komen nog steeds bezoekers om de boom te bezichtigen.

De boom van Maria in Matariya

Burseraceae (balsembomen ) is een botanische naam, voor een familie van bedektzadigen. De familie telt ongeveer 500 soorten, waarvan meest bomen maar ook struiken. Deze komen voor in de tropen en subtropen.

De familie is het meest bekend als leverancier van reukstoffen, zoals mirre, olibanum en wierook.

Mirre : 

De plaats was omringd door een muur waarop verzen stonden die de Maagd prezen uit de Maria sura in de Koran en andere uit de Bijbel die gegraveerd waren. We liepen naar de boom en zagen onderweg een klein beeld van Maria in haar blauwe gewaad, en verder zagen we een andere muurschildering van Maria en Jozef de timmerman die het Kind Jezus bij de oude bron wasten.

De bron is nog steeds vol water. Het werd omringd door een familie vrouwen, wiens bescheiden indruk erop wees dat ze van de deltaregio kwamen. De moeder droeg een mooie abaya en haar haar was bedekt. Zij en haar dochter, Marian, probeerden om water uit de bron te halen, waar het water niet zo hygiënisch leek, terwijl ze zongen “gezegend bent u, Maria, gezegend bent u, OLVrouw van het Licht.” Rond de bron was er een soort grot en een gids vertelde ons dat het recent was gebouwd om deze heilige plaats te bewaren.

De vrouwen waren gekomen om zegeningen van de Maagd Maria en verlieten de bron om de boom te bezoeken. De stam van de oorspronkelijke boom was nog bewaard. Deze had de H. Familie schaduw geboden en twee andere bomen, die hadden de mensen geplant om de H. Moeder boom niet te vergeten.

De bron

Marian, die probeerde in de bron wat water te putten, stak haar hand uit naar de boom en bad dat Maria haar een kind zou schenken, omdat de boom de reputatie had onder de bezoekers om vrouwen te zegenen met kinderen.

Er waren Latijnse woorden en letters op de boom zelf gekerfd. Bij de boom was er een “mini-museum” waar antiquiteiten van de vlucht van de H. Familie stonden. Een van de stukken was een steen waarvan gezegd werd dat het gebruikt werd door de Maagd om het Kind Jezus te baadden.

We verlieten de boom en gingen op zoek naar de dichtst bijgelegen kerk. In een straat, de Al-Balsam straat was er een kerk, die de Kerk van de Maagd Maria noemde. Eerwaarde Barsoum Shaker verwelkomde ons en vertelde ons het verhaal van de boom. Hij vertelde dat de Maagd Maria dit gebied had gezegend, end at de boom en de bron, waar Maria van had gedronken en haar kleren had gewassen, de enige gebieden waren die gekend waren, als verblijfplaatsen van de H. Familie in el-Matariya en Heliopolis.

“Alle straten rond de boom hebben namen die verbonden zijn met Maria”, vertelde hij en voegde eraan toe dat ze in de Al-Balsem straat waren, en dat er nog een straat was die de Al-Basan straat noemde, allen waren beduidden ze ‘balsem’. Er was nog een straat die Shagaret Mariam (Maria’s boom) noemde en een straat die Be’r Mariam (Maria’s bron) noemde. Zelfs Moslims hadden een moskee gebouwd in de buurt en hadden ze de Shagaret Mariam Moskee genoemd. De oorspronkelijke boom was rees lang geleden verdord, maar de priesters die in Heliopolis woonden en Matariya hadden scheuten geplant die afkomstig waren van de oorspronkelijke boom, zodat de boom Egypte blijft zegeningen schenken.

De Franse soldaten hadden gedurende de invasie in Egypte van (1798-1801) geprobeerd de boom te vellen, maar ze bloedde, en daarom hadden ze enkel hun namen erin gekerfd.

Daarna vertrokken we richting Al-Gamaliya, waar de Koptische geschiedenis zich verborg achter de Fatimid minaretten van Cairo. In het hart van het drukke Islamitische gebied van Cairo, vroegen we een café-baas in een locaal café naar de Zuweila steeg. Hij dacht dat we zochten naar de oude kerk en de kloosters, en bemerkte dat de nonnen enkel vrouwen ontvingen.

De H. Familie verliet Heliopolis naar de Port Said straat, een bekende straat in het Bab el-Shereya district van Cairo. We wandelden de ene steeg uit naar de andere tot we bij een metaaldetector kwamen en beseften dat we bij het complex van kerken en kloosters waren aangekomen. Een van de kerken was de Maagd Maria kerk van Zuweila, het klooster van St Joris voor nonnen, en het klooster van de Maagd Maria dat ook voor nonnen was.

We gingen de kerk binnen, maar een man in burger hield ons tegen en vroeg om onze camera’s. We toonden hem onze perskaarten, maar hij vroeg om een getekend bewijs door de Minister van Binnenlandse Zaken. We dachten dat hij het niet meende, en vroegen hem om de priester te ontmoeten die de diensten opdroeg. Na wat onderhandelen van onze kant, vertelde hij dat hij was vertrokken en vroeg ons terug te komen om 18u en hij gaf ons zijn telefoonnummer om zijn toelating te vragen.

Eerwaarde Matthias beantwoordde onze oproep heel vriendelijk en zei dat de bewaker, Mr. Fayez, zijn werk als beveiliging van de kerk heel ernstig nam. We gingen naar de afspraak en Eerwaarde Matthias verwelkomde ons vooraleer de deuren van de kerk te openen. 

He vertelde ons dat zijn kerk was gezegend door een bezoek van de H. Familie, door de al-Khaleeg al-Masry (de Egyptische golf) straat, die een klein kanaal was dat aftakte van de Nijlrivier. Het is onbekend hoelang ze daar zijn gebleven.

Eerwaarde Matthias nam ons mee naar zijn kantoor en maakte thee voor ons. Hij vertelde dat deze oude kerk dateerde van de 4^de eeuw. Er was een rijke Kopt, Al-Hakeem Zayloun, die verkoos om op dit gebied een kerk te bouwen in de 4de eeuw om het bezoek van de H. Familie te herdenken. De kerk was de “Maagd Maria, ijzersmelter Kerk”, en het verwees naar een mirakel dat gebeurde toen de Maagd leefde. In het verleden werden de kerken genoemd naar mirakels. Dit mirakel van het smelten van ijzer gebeurde in Anatolië, waar de H. Matthias het Christendom predikte. Wanneer hij in de gevangenis zat, bad de H. Maagd tot God om hem te redden, en de ijzeren sloten smolten en hij kon vluchten.

Eerwaarde Matthias gaf ons een rondleiding in de kerk, die onder de grond was gelegen. Hij opendeed de poort tot de kerk, een poort in de geschiedenis. We voelden ons alsof we in een Fatimid moskee waren, en we konden het grondwater horen stromen omdat het de kerk uit alle richtingen omgaf. Je kon de geur van wierook ruiken dat de priesters branden gedurende elk gebed, en in je geest worden het verleden en heden één.

De kerk was vol antieke iconen en kandelaren de stijl van de Fatimid architectuur. De kerk was vroeger de zetel van de Koptische paus en dat had meer dan 3 eeuwen geduurd, en het vervulde de rol van de tegenwoordige St Markus Koptische Kathedraal in Abasiya.

Hij vertelde dat de kerk onderhevig was geweest aan een aantal aanvallen in de Fatimid periode, en dat de ergste aanval was gebeurd in 1113.

In de kerk van het klooster, waren er marmeren en stenen pilaren, die elk waren versierd met een kroon vanboven. Deze pilaren waren gebouwd in verschillende tijdperken en getuigden van alle beschavingen van Egypte. Sommige waren uit de Farao-periode, anderen Grieks, Romeins, Koptisch (versierd met kruisen en duiven), en anderen waren Islamitisch. Een koperen kruis hing vanaf het plafond en noemde “het Ware Kruis”, en je kon een beeld van de gekruisigde Jezus erop zien, en ook symbolen van de vier evangelisten.

Relieken in de Kerk in de Zuweila steeg van Cairo

Zoals op alle plaatsen waar de H. Familie had verbleven was er een bron van fris water. De pastoor bouwden als een heiligdom voor Maria, waar bezoekers konden bidden en hun kaarsen branden.

Matthias deed de draperieën van het heiligdom open en het heiligdom keek uit in de richting van de Moslim qiblah, de richting waar de Moslims naar bidden wanneer ze bidden. Hij toonde dat de Moslim architectuur de kerk had beϊnvloed. De bouwers die de Barsbay moskee in het al-Gamaliya district in Cairo hadden gebouwd, waren dezelfde als degenen die deze kerk hadden gebouwd, vandaar de sterke gelijkenis.

We hoorden de stemmen van vrouwen die de Maagd eer betuigden : “Gezegend bent u, Maria, de deugdzame, en de sublieme. Gezegend bent u, de sterke en de trouwe.” De vrouwen waren nonnen van het St Maria en de Abu-Sefain kerk, die hun middaggebed begonnen. We hoorden hun stemmen van het bovenste niveau van de kerk, met een balkon dat de Maria, Smelter van ijzer kerk, overzag.

We dankten de Eerwaarde voor het bezoek en gingen naar het nabij gelegen klooster van de Maagd Maria voor nonnen. Ik klopte op de deur en een portier deed open. Hij leidde ons naar de non die verantwoordelijk was voor de bezoekers. Ze weigerde om gefotografeerd te worden en zei haar naam niet, omdat nonnen gewoonlijk media mijden.

Ze vertelde ons dat het klooster open is omdat de kerk oud is en daarom niet kan gesloten worden. Het klooster had een U-vorm, waar de kerk in het midden is, en eronder de Maria, Smelter van ijzer kerk waar we de nonnen hoorden bidden, en de residentie van de nonnen was aan de andere kant.

Ze weigerde het aantal nonnen te vernoemen die er leefden, maar zei dat ze handwerk deden, zoals borduren en ander handwerk. Landbouw en leder bewerken werden gedaan in een ander klooster dat in Nubariya gelegen was. De nonnen begonnen de dag om 4 uur ’s morgens, met het middernachtvigilie, en dan begonnen ze hun werk. Ze bidden de morgenmis om 6 uur en op de middag, ze hebben ook groepsgebed.

De aspiranten die non willen worden, worden jarenlang getest vooraleer er besloten wordt ze de geloften te laten doen. De vrouwen bezoeken eerst regelmatig het klooster, maar gaan nog terug naar hun thuis, en pas daarna wordt de vrouw een non, enkel wanneer we beslissen dat ze klaar is om deze levensweg te volgen, omdat ze zich later niet meer kan bedenken.

De non keek naar de icoon van Maria op de muur en zei dat ze zich gelukkig voelde wanneer ze bad.