Feestdagen in de Orthodoxe Kerk

maandag 7 en dinsdag 8 januari 2019 : De Russische, Servische en Georgisch Orthodoxe Kerk viert dan Kerstmis. De andere Orthodoxe kerken vieren kerst op 25/12. Dit komt omdat zij de Juliaanse kalender volgen waardoor feesten en vieringen 14 dagen later plaatsvinden dan volgens de westerse (Gregoriaanse) kalender.

maandag 14 januari 2019 : Orthodox Nieuwjaar

zaterdag 19 januari 2019 : Orthodoxe Driekoningen

zondag 27 januari 2019 : In Servië : Dag van de Spiritualiteit (St Sava). Hij is de stichter van de Servisch Orthodoxe Kerk en een van de belangrijkste heiligen in Servië. Hij was de eerste orthodoxe aartsbisschop van Servië (1175-1236).

maandag 11 maart 2019 : Asmaandag (Witte Maandag, Kouloma, Kathara Deftera) luidt het begin in van de Orthodoxe vastentijd, die 48 dagen zal duren, tot de zondag van Othodox Pasen. De dag valt op de maandag zeven weken voor de Paaszondag.

Deze maandag, aan het einde van het orthodoxe carnaval, wordt in Griekenland met een uitgebreide vismaaltijd gevierd. Wie vlak aan zee woont, rijdt naar de kust om daar buiten aan het water kreeft en inktvis te eten. Er wordt gedanst op oude volksmuziek.

Op het platteland is het de gewoonte om te gaan picknicken. Er wordt uitgebreid getafeld, maar zonder vlees, boter, melk, eieren. Traditioneel wordt er op deze dag ook veel gevliegerd met papieren draken.

vrijdag 26 april 2019: Goede vrijdag

zaterdag 27 april 2019 : Orthodox stille zaterdag

zondag 28 en maandag 29 april 2019 : Orthodox Pasen

Orthodox Pasen wordt gevierd in Servië, Roemenië, Griekenland, Georgië, Rusland en Oekraïne, maar ook in de oriëntaalse orthodoxe kerken: koptisch, Syrisch, Armeens en Ethiopisch.

Men viert Jezus' overwinning op de dood. Na zijn kruisiging op Goede Vrijdag stond Hij op uit de dood: verrijzenis. Hierdoor is aan christenen de hoop gegeven op een beter leven nu of na de dood.

Waarom valt Orthodox Pasen op een andere datum?
In de eerste paar eeuwen na Christus vierde bijna iedere plaatselijke kerk Pasen op een andere datum. Sommige kerken bepaalden de datum aan de hand van het Joodse Pesach, andere vierden Pasen ieder jaar op 27 maart, en zo waren er nog meer tradities die allemaal een andere uitkomst gaven.

Het eerste Oecumenische Concilie in Constantinopel (een algemene vergadering van de hele kerk) maakte daar een eind aan. Men wilde één regel gebruiken om de datum van het feest van de Opstanding te berekenen.

Het Concilie besloot dat het feest van de Opstanding altijd na Pesach moest vallen, zoals ook de Opstanding zelf na Pesach was. Verder moest het een zondag zijn, de eerste dag van de week, als de nieuwe of Achtste Dag van de Schepping. Een vaste datum kwam dus niet in aanmerking.

Het Concilie bepaalde dat het feest moest vallen op de eerste zondag na de eerste volle maan na de eerste dag van de lente. De datum van Pesach wordt op een soortgelijke manier berekend, en deze berekening zou meestal voldoende moeten zijn om Pasen na Pesach te laten vallen. Voor de jaren waarin dat niet zo was voegde het Concilie toe 'na het Joodse Pesach'.

Het verschil in paasdatum is niet alleen het gevolg van het feit dat de Orthodoxe Kerk nog eeuwen na 1582 (het jaar waarin Rome de Gregoriaanse kalender invoerde) de Juliaanse kalender heeft gebruikt, hoewel de paasdatum wel volgens de Juliaanse kalender wordt berekend. Lang daarvoor heeft de Orthodoxe Kerk al overwogen de berekening te hervormen, maar men wilde geen methode invoeren waardoor Pasen vóór Pesach zou kunnen vallen.

dinsdag 7 mei 2019 : Radonitsa (Dag van Vreugde) wordt jaarlijks op de 9^de dag (tweede dinsdag) na het Orthodox Pasen gevierd. Het is een herdenking aan de overledenen binnen de Russisch-Orthodoxe Kerk. (te vergelijken met Allerzielen bij de Katholieken)

zondag 16 en maandag 17 juni 2019 : Orthodox Pinksteren :Binnen het Orthodox christendom is Pinksteren het feest van de Triniteit. Het is een van de grote feesten waarin de theofanie, de Godsverschijning, wordt gevierd en het behoort bij de twaalf hoofdfeesten van de orthodoxe kerk, de Dodekaorton. Al deze feesten zijn gegroepeerd rond het grote feest der feesten, namelijk Pasen.

Het feest van Pinksteren is altijd in de rij van de grote feesten opgenomen geweest, hoewel de definitie van de twaalf feesten in verschillende kerken uiteenloopt.

Met Pinksteren wordt de komst van de Heilige Geest herdacht. Zoals Jezus met Hemelvaart beloofde, ontvingen zijn leerlingen op de vijftigste dag na Pasen Gods Geest. Deze Geest kwam in de vorm van vurige vlammen, die zich verspreidden en op elke discipel bleven rusten.

Pinksteren wordt beschouwd als de verjaardag van de Kerk, omdat Orthodoxe christenen geloven dat Gods Geest steeds onder de mensen is blijven wonen.

Vanaf Pinksteren wordt er weer geknield bij gebeden thuis en in de kerk, behalve op zondag. Elke zondag is gewijd aan de opstanding van Jezus uit de doden, en daarom wordt er op die dag alleen staand gebeden (in de Orthodoxe Kerk wordt hoofdzakelijk staande gebeden).

vrijdag 28 juni 2019 : Vivovdan (St Vitus) : In Servië : Vidovdan is de dag van Sint Vitus of Sveti Vit. Vitus was een martelaar die zou geleefd hebben in de derde-vierde eeuw na Christus en ondanks vele martelingen voor het christelijke geloof hebben gekozen. (Katholieke Kerk : 15 juni)

woensdag 28 augustus 2019 : Orthodox Maria Tenhemelopneming : Het is de feestdag van de opneming "met lichaam en ziel" van Maria in de hemel. In het dagelijks taalgebruik wordt Maria Tenhemelopneming ook wel Maria Hemelvaart genoemd. Het is evenwel niet zo dat Maria uit eigen kracht "ten hemel gevaren" is, zoals dat geldt voor haar Zoon bij Zijn Hemelvaart.

Het feest lijkt zich te hebben ontwikkeld uit de jaarlijkse viering van de wijding van een Maria-kerk tussen Jeruzalem en Bethlehem. Dit feest werd zeker al rond 430 gevierd.

In de Katholieke Kerk wordt het sinds ongeveer 700 gevierd als een hoogfeest, in de Orthodoxie is het al ruim een eeuw eerder als feestdag bekend. Het geloof in de Ten Hemelopneming van Maria dateert uit de oudheid en is tenminste al sinds de 6e eeuw gedocumenteerd. De vermelding in bijvoorbeeld de Transitus Mariae-geschriften uit die periode zijn weliswaar van geen betekenis als historisch getuigschrift, maar geven wel aan dat de dood van Maria als theologische vraagstelling actueel was.

Voor de Latijnse Kerk verkondigde paus Pius XII in 1950 de Tenhemelopneming van Maria als dogma fidei en legde dit neer in de Apostolische Constitutie Munificentissimus Deus. Voor de Oosterse Kerk geldt geen specifieke dogmatische formulering van de tenhemelopneming en wordt dit traditioneel aangeduid met het "Ontslapen van Maria" of het "Ontslapen van de Moeder Gods".

In de christelijke iconografie verwijst het woord naar de voorstelling van Jezus die zijn overleden moeder Maria ten hemel voert. In de Orthodoxe Kerken worden bij deze voorstelling vaak simultaan drie gebeurtenissen uitgebeeld:

- 1: het inslapen (dormitio) van Maria met de apostelen rond haar sterfbed vergaderd,
- 2: de eigenlijke tenhemelopneming,
- 3: de kroning van Maria in de hemel (hetgeen ook deel uitmaakt van de Mariale devotie in de Katholieke Kerk).

In de Russisch-orthodoxe Kerk wordt het feest gevierd op 28 augustus, dit vanwege het uiteenlopen van de Juliaanse kalender en Gregoriaanse kalender.

vrijdag 8 november 2019 : Mitrovdan (Orthodox St Demetrius) : In Bosnië – Herzegovina : Mitrovdan is een feestdag op 8 november gewijd aan Demetrius (ook: Dimitri) van Thessaloniki, een soldatenheilige in de Oosters-orthodoxe Kerken.

Op de vooravond van Mitrovdan moet iedereen thuis zijn, want wie niet thuis is zal het hele jaar door in een ander huis verblijven. Het is gebruikelijk dat werkgevers tijdens Mitrovdan vrij geven en een nieuw contract aanbieden aan degene van wie het contract is verlopen.

De heilige Demetrius van Thessaloniki behoorde tot een christelijke familie en werd rond 280 na Chr. geboren. Net als zijn vader was hij officier in het Romeinse leger. Hij wordt vaak afgebeeld op een rood paard terwijl hij de gladiator Lyaeos neersteekt. Volgens de legende was deze Lyaeos een christenvervolger. Demetrius zelf stierf de marteldood tijdens de christenvervolgingen onder keizer Diocletianus waarschijnlijk in 303. In de oosterse kerk wordt hij - na St Joris - beschouwd als de grootste soldatenheilige.

woensdag 27 november 2019 : Arandjelovdan (Orthodox St Michael) : In Bosnië – Herzegovina.

zondag 8 december 2019 : St Kliment Ohridski : De Orthodoxe Kerk viert op deze dag de naamdag van Sint Clemens van Ohrid, de beschermheilige van Macedonië. 'St. Kliment Ohridski' is sinds 2007 een nationale feestdag (vrije dag) voor de Macedoniërs

Kalender van variabele feestdagen in de Orthodoxe Kerk : alle dagen zijn in de Gregoriaanse kalender. Degene tussen haakjes zijn de Gregoriaanse data op de Juliaanse kalender als ze verschillen.