Omwille van hun zondeval werd de mensheid het gezegende leven in het Paradijs ontzegd. Ze werden uit het Paradijs gedreven en de poorten werden voor hen gesloten. De diaken komt uit het heiligdom en staat voor de Heilige deuren, zoals Adam voor de verzegelde ingang van het Paradijs stond, en de psalmodieert de Grote Litanie vragend om vrede van boven, en om “van den hoge” vrede van de Hemel over ons te zenden en dat Hij onze zielen redt.

Gedurende het psalmodiëren van deze verzen bewierookt de diaken de kerk nog een keer. Deze hele periode van de goddelijke dienst, beginnend met de opening van de Heilige deuren, door de verzoeken van de Grote Ectenia (litanie) en het zingen van de psalmen vertegenwoordigd de ellendige staat van de mensheid waaraan ze werd onderworpen door de val van onze voorvaderen aan de zonde. Met de val kwamen alle ontbering, pijn en lijden die we ervaren in ons leven. We roepen naar God “Heer, ontferm U over ons.” En vragen vrede en redding voor onze ziel. We voelen berouw omdat we de goddeloze raad van de Duivel volgen. God wordt gevraagd om de vergeving van onze zonden en de bevrijding van onze zorgen, en alle hoop is op Zijn Barmhartigheid gevestigd. De wierook op dit tijdstip symboliseert de offers van het Oude Testament evenals de gebeden van de gelovigen, die worden geofferd aan God.

De verzen uit het Oude Testament van deze psalmen van “Heer, Ik heb geroepen” worden afgewisseld met hymnen uit het Nieuwe Testament die gecomponeerd zijn ter ere van de heilige of het feest van de dag. Het laaste vers wordt de Theotokion of Dogmatikon genoemd omdat het gezongen wordt ter ere van de Moeder Gods, en is het het dogma van de incarnatie van de Zoon van God uit de Maagd Maria.

Gedurende het gezang van de Theotokion worden de Heilige deuren geopend en wordt de intocht van de Vespers gedaan. Op dit moment zingt het koor een hymne tot de Zoon van God, onze Heer Jezus Christus “O blije Licht”. In de hymne wordt Gods Zoon het “Beminnelijk Licht dat van de Hemelse Vader komt” genoemd, omdat Hij naar de aarde kwam, niet in de volheid van goddelijke glorie, maar in de beminnelijke straling van deze glorie. Deze hymne heeft het ook over een eerbiedige stem, en geen zondige mond dat Hij waardig kan verheven worden en de noodzakelijke verheerlijking kan krijgen. De intocht herinnert de gelovigen eraan hoe het Oude Testament, in harmonie met de belofte van God dat werd gemanifesteerd in profetieën, de komst van de Redder verwachtte, en hoe Hij verscheen in de wereld voor de redding van het menselijk ras.

De wierook bij de intocht symboliseert dat onze gebeden, door de voorspraak van onze Heer de Verlosser, aan God worden aangeboden zoals wierook. Het betekent ook de aanwezigheid van de H. Geest in de kerk. De zegen met het Kruisteken toont dat door middel van het Kruis van de Heer de deuren naar het Paradijs opnieuw worden geopend.

Christus wordt geprezen als het Licht die de duisternis van de mens verlicht, het Licht van de wereld is en van het Koninkrijk van God dat geen zonsondergang kent.

Op dit moment wordt de prokeimenon (vers van een psalm of refrein van een kantiek) gezongen, en op belangrijke feesten worden een stuk uit de H. Schrift gelezen waarin er een profetie wordt verhaald die verbonden is met de gebeurtenis dat gevierd wordt, of waarin stichtende leerstellingen worden aangehaald die in verband staan met de heilige die op die dag wordt herdacht.

De Vespers eindigen met de lezing van het gebed van de oude hogepriester H. Simeon uit de tempel die Jezus bij de opdracht in de tempel ontving “Laat nu Uw dienaar heengaan in vrede.” Dit gebed wordt gevolgd door de lezing van het Trisagion en het Onze Vader, en het zingen van de begroeting van de Theotokos “O Theotokos en Maagd, verheug U!” of de troparion van het feest, en als laatste wordt 3 keer het gebed van de Psalmist gezongen : “Gezegend is de naam van de Heer van nu af tot in eeuwigheid.” De 33^ste psalm wordt dan gezongen tot het vers “Maar zij die de Heer zoeken zullen geen goede dingen ontzegd worden”. Dan volgt de priesterlijke zegen “De zegen van de Heer is met jullie, door Zijn genade en liefde voor de mensheid, nu en altijd, en tot de eeuwen der eeuwen.

De dienst leidt tot de meditatie van Gods woord en de verheerlijking van zijn liefde voor de mensen. Het leert ons om God te prijzen voor de bijzondere gebeurtenissen of personen wiens nagedachtenis wordt gevierd en kenbaar gemaakt wordt aan ons in de Kerk. Het bereid ons voor op het slapengaan en de dageraad van de nieuwe dag die spoedig zal komen. Op de vooravond van de Goddelijke Liturgie begint de perfecte deelneming met God in de sacramentele mysteries.

COMPLETEN

Een tekst in Callinicus (tussen 447 en 450) leer tons dat tussen de Vespers en de Middernachtdienst er een canoniek Uur werd gevierd dat prothypnia werd genoemd, omdat het de eerste slaap voorafging, en niets anders was dan wat de Grieken tegenwoordig apodeipnon nomen, volgens de maaltijd dat volgt. Maar ook in zijn Grote Asketikon (Lange Regels) spreekt de H. Basilius de Grote over een uur tussen de Vespers

Wat de H. Basilius heeft opgericht als het uur van de completen voor het Oosten, heeft de H. Benedictus opgericht in het Westen. In de dagen van de H. Cyprianus van Carthago en Clement van Alexandria vinden we de gewoonte terug om een gebed te bidden voor het slapengaan, wat de oorsprong is van de completen.

MIDDERNACHT DIENST - KAIROS

De Middernachtdienst is een deel van de dagelijkse cyclus van diensten in de Orthodoxe Kerk. De dienst vindt zijn oorsprong in de zuivere monastieke devotie geïnspireerd door Psalm 119:62 “Middernacht - tot uw lof wil ik opstaan, denkend aan het oordeel van Uw rechtvaardigheid.” En ook door de parabel van de Wijze en Dwaze Maagden (Mattheus 25:1-13).

Oorspronkelijk stonden de monniken op in het midden van de nacht om lof te zingen tot God. De H. Simeon de Nieuwe Theoloog vermeld Psalm 118, een belangrijke component van de Middernacht Dienst op weekdagen, en privaat gebeden in de cellen voor de Metten.

H. Simeon de Nieuwe Theoloog

Psalm 118 : Breng dank aan de Heer, want hij is genadig,

zijn erbarmen kent geen grenzen!

Herhaal dit, gij die de Heer vertrouwt:

zijn erbarmen kent geen grenzen!

Herhaal dit gij priesters:

zijn erbarmen kent geen grenzen!

Herhaal dit al wie Hem dient:

zijn erbarmen kent geen grenzen!

In mijn beklemming riep ik: ‘Heer!’

En Hij heeft mij gehoord en verlost.

Hij gaf mij nieuwe levensruimte.

Met de Heer dichtbij hoef ik niet bang te zijn

wat kunnen mensen mij aandoen?

De Heer is mijn helper, Hij staat naast mij,

wie mij haten zullen beschaamd staan.

Je kan beter op de Heer vertrouwen

dan heil te verwachten van mensen.

Je kan beter schuilen bij de Heer

dan te vertrouwen op mensen met aanzien.

Vreemden hadden mij ingesloten

– ik weerstond ze door de naam van de Heer –

ze sloten mij in van alle kanten

– ik weerstond ze door de naam van de Heer –

als een zwerm bijen sloten ze zich om mij heen

als vuur dat oplaait uit dorens

– ik weerstond ze door de naam van de Heer.

Jullie sloegen mij en ik viel,

maar de Heer heeft gesteund.

De Heer is mijn kracht en mijn lied,

Hij heeft mij gered!

Hoor het gejubel om de overwinning

in de tenten van de wie in Hem geloven:

de rechterhand van de Heer doet machtige wonderen,

de rechterhand van de Heer heeft mij opgericht,

de rechterhand van de Heer is krachtig.

Ik zal niet sterven, maar leven

en ik zal de werken van de Heer bezingen:

de Heer heeft mij getoetst,

maar mij niet prijsgegeven aan de dood.

Doe de poorten van gerechtigheid open,

ik wil binnengaan om de Heer te loven.

Dit is de poort die leidt naar de Heer,

wie op Hem vertrouwen gaan er binnen.

Ik wil U loven Heer, Gij antwoordde mij

en Gij hebt mij verlost.

De steen die de bouwers afkeurden

is juist de hoeksteen geworden.

Dit is het werk van de Heer,

een wonder dat zich voltrekt voor onze ogen.

Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt,

laten wij juichen en ons in Hem verheugen.

Heer, geef ons uw heil

en de voorspoed van uw zegen.

Gezegend wie komt in de naam van de Heer.

Wij zegenen u vanuit het huis van de Heer.

De Heer is God, hij heeft ons licht gebracht.

Vier feest en ga met groene twijgen

tot bij de offergaven van het altaar.

Mijn God zijt Gij, ik loof en dan U,

Ik zal u prijzen, en uw Naam verkondigen, mijn God.

Loof de Heer, want hij is goed,

eeuwig is zijn erbarmen en zijn trouw.

(zustersclarissen3800.be)

Tegenwoordig worden op de meeste plaatsen waar de Dagelijkse Cyclus wordt gevolgd de Middernacht dienst gecombineerd met de Metten en het Eerste uur in een geheel.

Betreffende de Middernacht dienst zegt de H. Markus van Efeze (+1447) : “Het begin van al de hymnen en gebeden tot God is de tijd (Kairos) van het middernachtelijk gebed. Want door op te staan uit de slaap voor deze dienst, betekent dit de transportatie van het leven van bedrog van de duisternis naar het leven dat volgens Christus vrij en helder is, waarbij we God beginnen te aanbidden. Want er staat geschreven : Het volk dat ronddwaalt in het donker, ziet dan een helder licht, over hen die wonen in een land vol duisternis gaat dan een stralend licht op. (Jesaja 9:2).“

H. Markus van Efeze

De sfeer van de dienst is boetedoening, verzacht door een houding van hoopvolle verwachting.

In de Russische traditie wordt de Middernachtdienst dikwijls voorafgegaan door Morgengebeden, of worden de Morgengebeden erin verwerkt, die anders privaat door de broeders in hun cellen zouden gebeden worden. Bij het afsluiten van de Middernachtdienst, net als op het einde van de completen, wordt traditioneel op vele plaatsen de iconen en relieken van de heiligen die aanwezig zijn in de kerk vereerd.