Mannen van Israël, luistert naar deze woorden: Jezus de Nazoreeër was een man wiens zending tot u van Godswege bekrachtigd is. Gij kent immers zelf de machtige daden, wonderen en tekenen, die God door Hem onder u heeft verricht. Hem, die volgens Gods vastgestelde raadsbesluit en voorkennis is uitgeleverd, hebt gij door de hand van goddelozen aan het kruis genageld en gedood. Maar God heeft Hem ten leven opgewekt na de smarten van de dood te hebben ontbonden; want het was onmogelijk dat Hij daardoor werd vastgehouden. Doelend op Hem toch zegt David: De Heer had ik voor ogen, altijd door, Hij is aan mijn rechterhand, opdat ik niet zou wankelen; daarom is er blijdschap in mijn hart en jubelt mijn mond van vreugde; ja, ook mijn lichaam zal rust vinden in hoop, omdat Gij mijn ziel niet over zult laten aan het dodenrijk en uw heilige geen bederf zult laten zien. Wegen ten leven hebt Gij mij doen kennen, Gij zult mij met vreugde vervullen voor uw aanschijn. 

Mannen broeders, ik mag wel vrijuit tot u zeggen van de aartsvader David, dat hij gestorven en begraven is; we hebben immers zijn graf bij ons tot op deze dag. Welnu, omdat hij een profeet was en wist, dat God hem een eed gezworen had, dat Hij een van zijn nakomelingen op zijn troon zou doen zetelen, zei hij met een blik in de toekomst over de verrijzenis van Christus, dat Hij niet is overgelaten aan het dodenrijk en dat zijn lichaam het bederf niet heeft gezien. Deze Jezus heeft God doen verrijzen en daarvan zijn wij allen getuigen. Verheven aan Gods rechterhand heeft Hij de beloofde heilige Geest van de Vader ontvangen en Deze uitgestort, zoals gij ziet en gij hoort. David immers is niet ten hemel opgestegen, maar toch zegt hij zelf: De Heer heeft gesproken tot mijn Heer: Zit aan mijn rechterhand, totdat Ik uw vijanden als een voetbank voor uw voeten heb gelegd. Voor heel het huis van Israël moet dus onomstotelijk vaststaan, dat God Hem en Heer en Christus heeft gemaakt, die Jezus, die gij gekruisigd hebt.” 

Toen zij dit hoorden, waren zij diep getroffen en zeiden tot Petrus en de overige apostelen: “Wat moeten we doen, mannen broeders?” Petrus gaf hun ten antwoord: “Bekeert u en ieder van u late zich dopen in de naam van Jezus Christus tot vergeving van uw zonden. Dan zult gij als gave de heilige Geest ontvangen. Want die belofte geldt u, uw kinderen en allen die verre zijn, zovelen de Heer onze God roepen zal.” Met nog vele andere woorden legde hij getuigenis af, en hij vermaande hen: “Redt u uit dit ontaarde geslacht.” 

Die zijn woord aannamen lieten zich dopen, zodat op die dag ongeveer drieduizend mensen zich aansloten. Zij legden zich ernstig toe op de leer der apostelen, bleven trouw aan het gemeenschappelijk leven en ijverig in het breken van het brood en in het gebed. Ontzag beving eenieder, want door de apostelen werden vele wonderbare tekenen verricht. Allen die het geloof hadden aangenomen, waren eensgezind en bezaten alles gemeenschappelijk; ze waren gewoon hun bezittingen en goederen te verkopen en die onder allen te verdelen naar ieders behoefte. Dagelijks bezochten ze trouw en eensgezind de tempel, braken het brood in een of ander huis, genoten samen hun voedsel in blijdschap en eenvoud van het hart, loofden God en stonden bij het hele volk in de gunst. En elke dag bracht de Heer er meer bijeen, die gered zouden worden.

Functies van de Heilige Geest in de Bijbel voor het leven van christenen en/of de kerk. Deze zijn:

• De overtuiging van zonde. De Heilige Geest overtuigt personen van de zondigheid van hun handelen, maar ook van hun positie van zondaren in relatie tot God.
• Bekering. De Heilige Geest speelt een essentiële rol in de bekering van personen tot het christelijk geloof. De nieuwe gelovige wordt wedergeboren door de Geest.
• De Heilige Geest maakt bekwaam. De Heilige Geest rust de individuele gelovigen toe om een rechtvaardig en gelovig leven te leiden.
• Als de trooster, of helper (Parakleet), die bemiddelt, steunt, en pleit voor de individuele gelovige bij God, met name in tijden van vervolging of berechtiging.
• Inspirator en uitlegger van de Bijbel. De Heilige Geest heeft de Bijbelschrijvers geïnspireerd en helpt de individuele gelovigen en de kerk bij de interpretatie van de tekst.
• De Heilige Geest als scheppende kracht. De Geest was betrokken bij de schepping en geeft de mens leven.
• Rust personen toe voor specifieke werkzaamheden. Verschillende keren in de Bijbel ontvangen personen specifieke bekwaamheden, zoals artistieke handvaardigheid.

Binnen het christendom wordt geloofd dat de Heilige Geest een belangrijke rol speelt in het proces in aanloop naar het moment dat men het christelijk geloof gaat aanhangen. Mensen kunnen weliswaar overtuigd worden door argumenten en/of op basis van het gevoel besluiten christen te worden, maar uiteindelijk is de Heilige Geest die hen daar toe aan zet. In de christelijke traditie wordt geloofd dat wanneer een persoon tot het geloof komt hij/zij ook de Heilige Geest ontvangt die hem/haar helpt een christelijk leven te leiden.

Genadegaven van de Heilige Geest

In de Bijbel wordt gesproken over genadegaven van de H. Geest en noemt men ze charisma. In de grondtekst van de Bijbel wordt de term charisma gebruikt, wat afkomstig is van het Griekse woord charis dat 'genade' betekent. (bijvoorbeeld in Johannes 1:17).

Deze bovennatuurlijke, geestelijke vaardigheden zijn bedoeld voor de gelovigen zodat deze zowel ten aanzien van hun eigen geloofsleven evenals ten behoeve van de gehele kerkelijke geloofsgemeenschap effectief kunnen functioneren.

Er wordt gesproken over 'genadegaven' omdat ze worden beschouwd als gegeven door en het werk van de Heilige Geest en geen menselijke inspanningen of verdiensten betreffen.

In de Bijbel (Nieuwe Testament) zijn diverse passages gewijd aan de charismatische gaven:

Romeinen 12:3-8 : Uit kracht van de genade die God mij gegeven heeft zeg ik tot ieder van u: acht uzelf niet hoger dan ge kunt verantwoorden, denkt over uzelf met bedachtzaamheid, neemt als norm het geloof maar houdt rekening met de voor ieder verschillende maat van Gods gave. Want zoals het menselijk lichaam vele organen heeft met allerlei verschillende functies, zo vormen wij allen tezamen in Christus een lichaam, en ieder afzonderlijk, zijn wij, evenals de ledematen van het lichaam, aangewezen op elkaar. De geestelijke gaven die wij bezitten verschillen naar de bijzondere genade die ieder van ons is geschonken. Hebt gij de gave van de profetie ontvangen, gebruik die in overeenstemming met het geloof (profeteren). Hebt gij de gave van dienst of van lering ontvangen, legt u dan toe op dienstbetoon of onderricht (bijstand verlenen). Wie een opwekkend woord heeft, moet anderen bemoedigen (troosten) Wie iets heeft uit te delen, schenke het weg met mildheid (liefdadigheid). Als ge leiding geeft, doet het met ijver, als ge barmhartigheid bewijst, doe het met blijmoedigheid (leiding geven).

1 Korintiërs 12:8-11 : Aan de een wordt door de Geest een woord van wijsheid gegeven, aan een ander een woord van kennis krachtens dezelfde Geest, aan een derde door dezelfde Geest het geloof, aan weer anderen schenkt de ene Geest gaven om ziekten te genezen, om wonderen te doen, de gave van de profetie, de onderscheiding van geesten, velerlei taal of de vertolking ervan. Maar alles is het werk van een en dezelfde Geest, die aan ieder zijn gaven uitdeelt zoals Hij het wil.

1 Korintiërs 12:27-28 : Welnu, gij zijt het lichaam van Christus (Kerk), en ieder van u is een lid van dit lichaam. Nu heeft God in de kerk allerlei mensen aangesteld, ten eerste apostelen, ten tweede profeten, ten derde leraars; voorts zijn er wonderkrachten, dan gaven van genezing, hulpbetoon, bestuur en velerlei taal. 

1 Korintiërs 14:1-4 : Zet uw hart op de liefde. Maar streeft ook naar geestelijke gaven, vooral naar de profetie. Wie in vervoering spreekt, spreekt niet voor de mensen, maar voor God; hij uit in geestverrukking geheimzinnige klanken en niemand begrijpt hem. Maar wie profeteert, spreekt tot nut van anderen woorden van stichting, vermaning en troost. Wie in extase spreekt, sticht zichzelf; wie profeteert, sticht de hele gemeente.

Efeziërs 4:11-13 : Hij heeft ook gaven gegeven: sommigen maakte Hij apostelen, anderen profeten, anderen evangelisten, weer anderen herders en leraars, om de heiligen toe te rusten voor het werk der bediening, tot opbouw van het lichaam van Christus (Kerk), totdat wij allen tezamen komen tot de eenheid in het geloof en de kennis van Gods Zoon, tot de volmaakte Man, tot de gehele omvang van de volheid van de Christus. 

In deze teksten wordt dus aan de gelovigen uitgelegd dat de Kerk als lichaam van Christus dezelfde wonderen kan verrichten als Jezus en zijn leerlingen deden in de evangeliën maar dat de christenen elkaar nodig hebben omdat niet iedereen alles kan en daarom iedereen zijn eigen gaven heeft.

Iedere christen is volgens de Bijbel voorbestemd gaven te ontvangen en te benutten ten dienste van de kerkelijke geloofsgemeenschap. En dat met oog op de groei van het eigen geloofsleven en dat van de gemeenteleden. In 1 Korintiërs 14 wordt de gelovigen dan ook aangeraden de Geestesgaven na te streven in plaats van de Heilige Geest uit te laten doven. In het eerste vers wordt profetie - het doorgeven van een boodschap van God aan anderen - als de belangrijkste genoemd.

Aan sommige gaven is een bediening verbonden:

·         apostelschap (stichtend werk)

·         profetie (de door God aangewezen richting duidelijk maken)

·         evangelisatie (het tot geloof brengen van ongelovigen)

·         herderschap (verantwoordelijkheid dragen voor het geestelijk welzijn van gemeenteleden)

·         leraarschap (het in kennis laten groeien van gemeenteleden)

Andere gaven die genoemd worden zijn:

·         wonderen (Gods ingrijpen aanroepen)

·         genezing (ziekten, kwalen, emotionele schade of handicaps helen)

·         het onderscheiden van geesten (inzicht in het bovennatuurlijke, van belang bij exorcisme)

·         geloof (vertrouwen op God)

·         organisatie (bestuur van de gemeente)

·         leiding (idem)

·         tongentaal (bidden in onbekende talen)

·         het vertalen van tongentaal

·         zielzorg (leden die iets te verwerken hebben bijstaan)

·         dienen (de kerkgemeente dienen in praktische zin)

·         geven (materieel en financieel)

·         barmhartigheid (uit medeleven mensen helpen)