13 Het vermijden van ontucht

Als een broeder op aanstoken van de duivel ontucht pleegt, wordt hem het habijt ontnomen dat hij door zijn schandalige zonde verloren heeft. Hij legt het helemaal neer en wordt volledig uit onze gemeenschap verstoten. En daarna moet hij boete doen voor zijn zonden.

(Hugo van Digne herinnert aan een oudere fase van deze tekst: Eerder had de zalige Franciscus in de regel bepaald dat een novice vanwege publieke ontucht uit de orde moest worden verdreven, maar een geprofeste niet als hij voor een opgelegde tijd in de kleren van de proeftijd nederig boete zou doen en oppaste voor herhaling.)

14 Hoe de broeders door de wereld moeten gaan

Wanneer de broeders door de wereld gaan, mogen zij voor onderweg niets meenemen, geen beurs, geen reistas, geen brood, geen geld en geen stok (en geen schoenen). En in ieder huis dat zij binnengaan, zeggen zij eerst: Vrede voor dit huis. (vgl. Lc 9v) En zolang zij in hetzelfde huis blijven, mogen zij eten en drinken wat die mensen in huis hebben. Zij mogen zich niet verzetten tegen wie hun kwaad doen, maar ze moeten wie hen op de ene wang slaat, ook de andere toekeren. (Lc 6:9) En ze mogen wie hun het bovenkleed afneemt ook hun onderkleed niet weigeren. Ze moeten geven aan ieder die hun iets vraagt en mogen niet terugvragen van wie hun iets afneemt. (Lc 6:30)

15 De broeders mogen niet paardrijden

Ik verbied al mijn broeders, geestelijken zowel als leken, of ze nu door de wereld gaan of in plaatsen verblijven, hoe dan ook dieren te houden, niet zelf, niet bij een ander, en ook niet op een andere manier. En ze mogen niet paardrijden, behalve als zij door ziekte of grote nood gedwongen worden.

(Paardrijden was religieuzen verboden omdat Jezus zich tevreden had gesteld met een muilezel. Dieren houden paste niet bij de nomadische levenswijze van de eerste broeders.)

16 Onder de Saracenen of andere ongelovigen gaan leven

De Heer zegt: Zie, Ik zend jullie als schapen tussen wolven. Wees dus voorzichtig als slangen en eenvoudig als duiven. (Mt 10:16) Daarom mag iedere broeder, die op ingeving van God onder de Saracenen of andere ongelovigen wil leven, gaan met verlof van zijn minister en dienaar. En de minister moet hun verlof geven en mag zich niet verzetten, als hij vindt dat zij geschikt zijn om uitgezonden te worden; want hij zal aan de Heer verantwoording moeten afleggen (vgl. Mt 12:36) als hij hierin of in andere zaken ondoordacht te werk is gegaan.

De broeders nu die gaan, kunnen op twee manieren geestelijk onder hen leven. De ene manier is dat zij geen conflicten of woordenstrijd aangaan, maar ieder menselijk schepsel onderdanig zijn omwille van God (1 Pe 2:13) en belijden dat ze christen zijn.

De andere manier is dat zij, als ze zien dat dit de Heer behaagt, hun het woord van God verkondigen, opdat zij geloven in de almachtige God, Vader, Zoon en Heilige Geest, schepper van alle dingen, en in de Zoon, verlosser en redder, en zich laten dopen en christen worden, want wie niet herboren is uit water en de Heilige Geest, kan het koninkrijk van God niet binnengaan. (vgl. Joh 3:5)

Deze en andere dingen die de Heer behagen, kunnen zij hun of anderen zeggen, want de Heer zegt in het evangelie: Ieder die Mij voor de mensen belijdt, zal ook Ik belijden voor mijn Vader, die in de hemel is. (Mt 10:32) En: Over wie zich schaamt voor Mij en mijn woorden, zal ook de Mensenzoon zich schamen wanneer Hij komt in zijn heerlijkheid en die van de Vader en de engelen. (Lc 9:26)

En alle broeders mogen, waar zij ook zijn, nooit vergeten dat zij zichzelf aan de Heer Jezus Christus hebben gegeven en hun lichaam aan Hem hebben afgestaan. En omwille van zijn liefde moeten zij zich aan zichtbare en onzichtbare vijanden blootstellen, want de Heer zegt: Wie zijn leven om Mij verliest, zal het behouden in het eeuwige leven. (Lc 9:24; Mt 25:46) Gelukkig wie vervolging lijden omwille van de gerechtigheid, want hun behoort het koninkrijk der hemelen. (Mt 5:10) Als ze Mij hebben vervolgd, zullen zij ook jullie vervolgen. (Joh 15:20)  En: Als ze jullie in de ene stad vervolgen, vlucht dan naar de volgende. (Mt 10:23) Gelukkig zijn jullie als de mensen je haten en vervloeken, je vervolgen, buitensluiten en beschimpen, je naam uitspuwen en je van allerlei kwaad betichten omwille van Mij. (Mt 5:11; Lc 6:22) Wees blij op die dag en juich, (Lc 6:23) want in de hemel wacht jullie een grote beloning. (vgl. Mt 5:12) En Ik zeg jullie, mijn vrienden, laat je door hen niet afschrikken. En wees niet bang voor wie het lichaam doden maar daarna tot niets meer in staat zijn. (Mt 1:28; Lc 12:4)

Zie toe dat jullie niet in verwarring raken, (Mt 24:6) want jullie zullen je ziel in lijdzaamheid bezitten (Lc 21:19) en wie volhardt tot het einde zal gered worden. (Mt 10:22; 24:13)

17 De predikanten

Geen enkele broeder mag preken in strijd met de gebruiken en bepalingen van de heilige Kerk of zonder toestemming van zijn minister. De minister moet ervoor uitkijken dat hij het iemand ondoordacht toestaat. Maar alle broeders moeten door hun daden preken. En geen enkele minister of predikant mag zich de functie van dienaar van de broeders of de taak van predikant toe-eigenen, maar hij legt die taak zonder enig protest neer, zodra hem dat wordt opgedragen. Daarom smeek ik in de liefde die God is (vgl. 1 Joh 4:16) al mijn broeders, die preken, bidden of met hun handen werken, geestelijken en leken, onder alle omstandigheden nederig te blijven, niet te roemen of zich te verheugen over zichzelf, of prat te gaan op goede woorden en daden, ja, op ieder goed ding dat God soms in hen en door hen doet, zegt of bewerkt, naar het woord van de Heer: Verheug je er niet over dat geesten zich aan jullie onderwerpen. (Lc 10:20) En wij moeten goed beseffen dat alleen fouten en zonden van ons zijn. En wij moeten ons veeleer verheugen als verschillende beproevingen ons overvallen (vgl. Jak 1:2) of als wij in deze wereld allerlei verdrukkingen en kwellingen naar ziel en lichaam doorstaan.

Broeders, wij moeten allemaal uitkijken voor alle hoogmoed en zelfverheerlijking. En wij moeten oppassen voor de wijsheid van deze wereld en de slimheid van het vlees. (Rom 8:6) Want de geest van het vlees verlangt en streeft erg naar woorden, maar weinig naar daden; en hij zoekt geen vroomheid en heiligheid in het innerlijk van de geest, maar hij wil en verlangt vroomheid en heiligheid die naar buiten zichtbaar zijn voor de mensen. Over dat soort mensen zegt de Heer: Voorwaar, Ik zeg u, zij hebben hun loon ontvangen. (Mt 6:2) Maar de geest van de Heer wil dat het vlees verstorven en veracht, waardeloos en afstotelijk is. En hij streeft naar de nederigheid en het geduld en de zuivere, eenvoudige en echte vrede van de Geest. En altijd verlangt hij bovenal naar de goddelijke schroom en de goddelijke wijsheid en de goddelijke liefde van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.

Laten wij alle goeds teruggeven aan de allerhoogste en verheven Heer God en erkennen dat alle goeds van Hem is en voor alles dank zeggen aan Hem van wie alle goeds voortkomt.  En moge Hij, de allerhoogste en verheven, enig ware God, bezitten, mogen Hem worden teruggegeven en moge Hij ontvangen alle eer en eerbetoon, alle lof en zegen, alle dank en roem, Hij van wie alle goeds is, die alleen goed is. (vgl. Lc 18:19) En wanneer wij zien of horen dat iets kwaads gezegd of gedaan wordt of dat God gelasterd wordt, moeten wij iets goeds zeggen en iets goeds doen en God prijzen die gezegend is in eeuwigheid. (Rom 1:25)

18 Hoe de ministers bij elkaar moeten komen

Ieder jaar kan iedere minister op het feest van de H. Aartsengel Michaël (29 sept) met zijn broeders samenkomen waar zij maar willen om de dingen te behandelen die op God betrekking hebben. Alle ministers die in de gebieden overzee of over de Alpen verblijven komen eens in de drie jaar en de andere ministers eens per jaar naar het pinksterkapittel bij de kerk van de heilige Maria van Portiuncula, behalve als de minister en dienaar van de hele broederschap een andere tijd of plaats bepaalt.

19 De broeders moeten katholiek leven

Alle broeders moeten katholiek zijn, katholiek leven en spreken. Maar als een van hen in woord of daad afdwaalt van het katholieke geloof en leven en zijn leven niet betert, wordt hij volledig uit onze broederschap gestoten. En wij moeten alle geestelijken en alle religieuzen als onze heren beschouwen in de dingen die betrekking hebben op het heil van de ziel en niet van onze levenswijze afwijken. Wij moeten hun wijding en taak en bediening eerbiedigen in de Heer.

20 De boete en het ontvangen van het lichaam en bloed van onze Heer Jezus Christus

Mijn gezegende broeders, geestelijken en leken, moeten hun zonden belijden aan een priester van onze gemeenschap. Als zij dat niet kunnen, belijden zij ze aan een andere verstandige en katholieke priester. Daarbij moeten zij goed weten en voor ogen houden dat hun zonden zonder twijfel zijn vergeven als zij van welke katholieke priester dan ook de penitentie en absolutie ontvangen en ervoor zorgen de hun opgelegde penitentie nederig en trouw te volbrengen. Maar als zij geen priester kunnen bereiken, belijden zij ze aan hun broeder, zoals de apostel Jakobus zegt: Belijd elkaar uw zonden. (Jak 5:16) Toch mogen zij hierom niet verzuimen naar een priester te gaan, want de macht om te binden en te ontbinden is alleen priesters gegeven.

En als zij zo berouwvol gebiecht hebben, mogen zij het lichaam en bloed van onze Heer Jezus Christus in grote nederigheid en eerbied ontvangen, in het besef dat de Heer zegt: Wie mijn vlees eet en mijn bloed drinkt, bezit eeuwig leven (Joh 6:54) en: Doe dit tot mijn gedachtenis. (Lc 22:19)

21 De lofprijzing en aansporing die alle broeders mogen houden

En deze of een dergelijke aansporing en lofprijzing mogen al mijn broeders, telkens als zij dat willen, met de zegen van God onder ieder slag mensen verkondigen:

Vrees en eer, prijs en zegen, dank en aanbid de almachtige Heer God, in drieheid en eenheid Vader, Zoon en Heilige Geest, schepper van alle dingen.

Doe boete, (Mt 3:2) breng waardige vruchten van boetvaardigheid voort, (vgl. Lc 3:8) want wij zullen spoedig sterven.

Geef en u zal gegeven worden. (Lc 6:38)

Vergeef en u zal vergeven worden. (vgl. Lc 6:37) En als u de mensen hun zonden niet vergeeft, (Mt 6:14) vergeeft de Heer u uw zonden niet; (Mc 11:25) belijd al uw zonden. (vgl. Jak 5:16)

Gelukkig wie in boetvaardigheid sterven, want zij zullen in het rijk der hemelen wonen.  Wee degenen die niet in boetvaardigheid sterven, want zij zullen kinderen van de duivel zijn (1 Joh 3:10) wiens werken zij doen (vgl. Joh 8:41) en zij zullen het eeuwige vuur ingaan. (Mt 18:8; 25:41)

Kijk uit, houd u ver van alle kwaad en volhard tot het einde in het goede.

22 De vermaning van de broeders

Het gevaar dreigt niet van buiten, maar uit het hart van de mens

Broeders, laten we allemaal voor ogen houden, dat de Heer zegt: Heb je vijanden lief en wees goed voor wie je haten, (vgl. Lc 6:27) want onze Heer Jezus Christus, wiens voetstappen wij moeten volgen, (vgl. 1 Pe 2:21) heeft zijn verrader vriend genoemd (vgl. Mt 26:50) en zich vrijwillig aangeboden aan wie Hem kruisigden. Onze vrienden zijn dus al die mensen die ons ten onrechte kwelling en verdrukking, smaad en onrecht, pijnen en folteringen, het martelaarschap en de dood aandoen. Hen moeten wij vurig liefhebben, want door wat zij ons aandoen, bezitten wij eeuwig leven.

Wij moeten ons lichaam met zijn fouten en zonden haten, want door egoïstisch te leven wil de duivel de liefde van Jezus Christus en het eeuwige leven van ons afnemen en zichzelf met alle mensen ten gronde richten in de hel. (ascetische interpretatie : Wij moeten ons lichaam tuchtigen door het met zijn fouten, begeerten en zonden te kruisigen, want door egoïstisch te leven wil het de liefde van Jezus Christus en het eeuwige leven van ons afnemen en zichzelf met de ziel naar de hel sturen.) Want wij zijn door onze eigen schuld stinkend, armzalig en afkerig van het goede, tot het kwaad geneigd en bereid, want, zoals de Heer zegt in het evangelie: Uit het hart komen voort en ontspruiten slechte gedachten, overspel, ontucht, moord, diefstal, hebzucht, gemeenheid, bedrog, bandeloosheid, vervloeking, valse getuigenissen, godslastering en lichtzinnigheid. Al deze slechte dingen komen van binnen uit het hart van de mens (vgl Mc 7:23) en maken de mens onrein. (Mt 15:20)

Het hart als akker voor Gods zaad

Maar nu, nadat wij met de wereld hebben gebroken, hebben wij niets anders te doen dan de wil van de Heer te volgen en hem alleen te behagen. Wij moeten goed uitkijken dat we geen grond op het pad, op de rotsen of in de distels zijn, naar wat de Heer in het evangelie zegt:  Het zaad is het woord van God. Wat op het pad viel en vertrapt werd, dat zijn zij die het woord horen en het niet begrijpen; meteen komt de duivel, rooft wat in hun hart is gezaaid en hij pakt het woord uit hun hart, om te voorkomen dat ze gaan geloven en gered worden. Wat op rotsgrond is gevallen, dat zijn zij die het woord meteen met vreugde aannemen wanneer zij het horen. Als zij vanwege het woord gekweld of vervolgd worden, struikelen zij meteen; zij zijn niet geworteld, maar mensen van het ogenblik, want ze geloven enige tijd en op het moment van de beproeving trekken zij zich terug. Wat in de distels valt, dat zijn zij die het woord van God horen, maar de beslommering en zorgen van deze wereld, de ontgoocheling van de rijkdom en nog andere begeerten verstikken het woord en hun leven blijft zonder vrucht. Wat in goede aarde is gezaaid, dat zijn zij die het woord met een goed en edel hart horen, begrijpen en vasthouden. In geduld dragen zij vrucht. (Mt 13:19-23 par.)

En daarom moeten wij, broeders, zoals de Heer zegt de doden hun doden laten begraven. (Mt 8:22) En wij moeten goed uitkijken voor de boosheid en de geslepenheid van de Satan die wil dat de mens zijn verstand en hart niet op God gericht houdt. En hij gaat rond in het verlangen om het hart van de mens onder het voorwendsel van beloning of hulpverlening in te palmen en het woord en de geboden van de Heer in het geheugen te verstikken. Hij wil het hart van de mens door tijdelijke zaken en zorg verblinden en daar verblijf nemen, zoals de Heer zegt: Wanneer een onreine geest iemand verlaten heeft, doolt hij rond door droge en dorre streken op zoek naar rust. Vindt hij die niet, dan zegt hij: AI ga terug naar mijn huis waar ik vandaan kom. Bij zijn terugkomst vindt hij het leeg, schoongeveegd en op orde. Hij gaat zeven andere geesten halen, die nog slechter zijn dan hijzelf; zij gaan naar binnen en blijven daar wonen. Zo iemand is er uiteindelijk erger aan toe dan van tevoren.

Broeders, laten wij er daarom allemaal goed voor oppassen dat wij niet onder het voorwendsel van beloning, werkzaamheden of hulpverlening, ons verstand en hart te gronde richten of van de Heer afnemen. Maar in de heilige liefde die God is, (vgl. 1 Joh 4:16) vraag ik alle broeders, de ministers en de anderen, ieder beletsel te verwijderen en alle zorg en beslommering achter zich te laten en zo goed als zij maar kunnen de Heer God met een zuiver hart en een gelouterd verstand te dienen, beminnen, eren en aanbidden, wat Hij boven alles vraagt. En laten wij daar altijd een verblijfplaats en woning maken voor Hem die de Heer is, de almachtige God, Vader, Zoon en Heilige Geest, die zegt: Blijf dus waakzaam en bid te allen tijde, dat jullie waardig worden gevonden om te ontkomen aan alle kwaad dat er gaat gebeuren en om rechtop te staan voor de Mensenzoon. (Lc 21:36)

En wanneer jullie staan te bidden, (Mc 11:25) zeg dan: Onze Vader die in de hemel zijt. (Mt 6:9) Laten wij Hem met een zuiver hart aanbidden, want wij moeten blijven bidden en de moed niet opgeven, (Lc 18:1) want de Vader zoekt mensen die hem zo aanbidden. God is Geest, en wie Hem aanbidden, moeten Hem in geest en waarheid aanbidden. (vgl. Joh 4:23v) Laten wij tot Hem onze toevlucht nemen als tot de herder en bisschop van onze zielen, (1 Pe 2:25) die zegt: Ik ben de goede herder, die mijn schapen weid en voor mijn schapen mijn leven geef. Jullie zijn allemaal broeders; noem niemand op aarde jullie vader, want één is jullie vader, die in de hemel. Laat je ook geen leraar noemen, want één is jullie leraar, die in de hemel. (vgl. Mt 23:8-10) Als jullie in Mij blijven en mijn woorden in jullie blijven, vraag dan wat je wilt en het valt je ten deel. (Joh 15:7)

Waar er twee of drie in mijn naam bijeen zijn, daar ben Ik in hun midden. (Mt 18:20) Weet wel, Ik ben met jullie tot aan de voleinding van de wereld. (Mt 28:20) De woorden die Ik tot jullie gesproken heb, zijn geest en leven. (Joh 6:63) Ik ben de weg, de waarheid en het leven. (Joh 14:6)

Vasthouden aan Gods woord

Laten wij dus vasthouden aan de woorden, het leven, de leer en het heilig evangelie van Hem die zo goed is geweest voor ons tot zijn Vader te bidden en ons zijn naam te openbaren met de woorden:

Vader, verheerlijk uw naam (Joh 12:28) en verheerlijk uw Zoon, opdat uw Zoon u verheerlijkt. (Joh 17:1b) Vader, Ik heb uw naam geopenbaard aan de mensen die Gij mij gegeven hebt, (Joh 17:6) want de woorden die Gij mij gegeven hebt, heb Ik hun gegeven; en zij hebben die aangenomen en erkend dat Ik van U ben uitgegaan en zij hebben geloofd dat Gij Mij hebt gezonden. Voor hen bid Ik, niet voor de wereld, maar voor hen die Gij Mij gegeven hebt, omdat zij van U zijn en al het mijne van U is. (Joh 17:8-10) Heilige Vader, bewaar in uw naam hen die Gij Mij hebt gegeven, opdat zij één zijn zoals Wij. (Joh 17:11b) Dit zeg Ik in de wereld, opdat zij de vreugde hebben in zichzelf. Ik heb hun uw woord gegeven en de wereld is hen gaan haten, want ze zijn niet van de wereld, zoals Ik niet van de wereld ben. Ik vraag U niet hen uit de wereld weg te nemen, maar hen te behoeden voor de Boze. (Joh 17:13b-15)

Verheerlijk hen in de waarheid. Uw woord is waarheid. Zoals Gij Mij de wereld in hebt gezonden, zo heb Ik hen de wereld in gezonden. En voor hen heilig Ik mijzelf, opdat ook zij geheiligd zijn in de waarheid. Niet alleen voor hen bid Ik, maar ook voor degenen die door hun woord in Mij zullen geloven: (vgl. Joh 17:17-20) moge hun eenheid volmaakt zijn en de wereld erkennen dat Gij Mij hebt gezonden en hen hebt liefgehad, zoals Gij Mij hebt liefgehad. (Joh 17:23) Uw naam zal Ik hun bekendmaken, opdat de liefde waarmee Gij Mij hebt liefgehad, in hen mag zijn en Ik in hen. (Joh 17:26) Vader, Ik wil dat degenen die Gij Mij hebt gegeven, bij Mij zijn waar Ik ben, zodat zij uw heerlijkheid zien (vgl. Joh 17:24) in uw koninkrijk. Amen.

23 Gebed en dankzegging

Almachtige, allerheiligste, allerhoogste en verheven God, heilige en rechtvaardige Vader, Heer, koning van hemel en aarde, wij brengen U dank omwille van Uzelf, omdat Gij door uw heilige wil en door uw enige Zoon met de Heilige Geest al het geestelijke en lichamelijke geschapen hebt, ons naar uw beeld en gelijkenis gemaakt en in het paradijs hebt geplaatst. (vgl. Gn 1:26; 2:15) Maar door onze eigen schuld zijn wij gevallen. Wij brengen U dank, want zoals Gij ons door uw Zoon geschapen hebt, zo hebt Gij door uw heilige liefde waarmee Gij ons hebt liefgehad, Hem, die waarlijk God en waarlijk mens is, geboren doen worden uit de roemrijke, allerzaligste en heilige Maria, altijd maagd; en zo hebt Gij gewild dat wij, die gevangen waren, vrijgekocht werden door zijn kruis en bloed en dood.

Ook brengen wij U dank want uw Zoon zelf zal in de heerlijkheid van zijn majesteit komen om de vervloekten, die niet boetvaardig hebben geleefd en U niet hebben erkend, naar het eeuwige vuur te sturen; en om aan allen die U hebben erkend en aanbeden en U in boetvaardigheid hebben gediend, te zeggen: Kom, gezegenden van mijn Vader, neem bezit van het koninkrijk, dat vanaf de oorsprong van de wereld voor jullie bereid is. (Mt 25:34) Omdat wij allen armzalige zondaars zijn en niet waardig U aan te spreken, smeken wij U ootmoedig dat onze Heer Jezus Christus, uw geliefde Zoon, in wie Gij grote vreugde vindt, (vgl. Mt 17:5) U samen met de Heilige Geest, de helper, uit naam van ons allen dank zegt, zoals het U en Hem behaagt; want altijd en in alle opzichten geeft Hij U voldoening en door Hem hebt Gij zoveel voor ons gedaan. Alleluja.

En de roemrijke moeder, de allerzaligste Maria, altijd maagd, de zalige Michaël, Gabriël, Rafaël, en alle koren van zalige serafijnen, cherubijnen, tronen, heerschappijen, vorstendommen, machten, (vgl. Kol 1:16) krachten, engelen en aartsengelen, de zalige Johannes de Doper, Johannes de evangelist, Petrus en Paulus, de zalige aartsvaders, profeten en de onnozele kinderen, de apostelen, evangelisten en leerlingen, de martelaren, belijders en maagden, de zalige Elias en Enoch, en alle heiligen die er geweest zijn, zullen zijn en nu zijn, hen allen smeken wij nederig omwille van uw liefde om samen met uw zeer geliefde Zoon, onze Heer Jezus Christus, en met de Heilige Geest, de helper, voor dit alles dank te brengen aan U, de hoogste, ware, eeuwige en levende God, zoals het U behaagt, in de eeuwen der eeuwen. Amen. Alleluja.

Allen die binnen de heilige, katholieke en apostolische kerk de Heer God willen dienen, in het bijzonder alle volgende rangen: priesters, diakens en subdiakens, acolieten, exorcisten, lectoren, ostiarii en alle geestelijken , alle mannelijke en vrouwelijke religieuzen, alle conversen en kinderen (oblaten: kinderen die al op zeer jeugdige leeftijd aan een klooster werden toegevoegd) , armen en behoeftigen, koningen en vorsten, dagloners en boeren, knechten en heren, alle maagden, begijnen en gehuwde vrouwen, leken, mannen en vrouwen, alle kinderen en opgroeiende jeugd, jongeren en ouderen, gezonden en zieken, alle kleinen en groten, alle volken, rassen, stammen en talen, alle geslachten en alle mensen die er zijn en zullen zijn, waar ook ter wereld,en bidden en smeken wij nederig, wij allen, die minderbroeders zijn en onnutte dienaren, (vgl. Lc 17:10) dat wij allen samen in het ware geloof en in de boetvaardigheid mogen volharden, omdat op een andere wijze niemand gered kan worden. Laten wij allen met heel ons hart, met heel onze ziel, met heel ons verstand, met heel onze kracht en sterkte, (vgl. Mc 12:30,33; Lc 10:27) met heel ons inzicht en al onze vermogens, met heel onze inzet, met heel ons gevoel en alle tederheid, met al onze wensen en verlangens de Heer God beminnen, die heel het lichaam, heel de ziel en heel het leven aan ons allen gegeven heeft en geeft; die ons geschapen en verlost heeft, die ons door zijn barmhartigheid alleen redden zal en die voor ons, erbarmelijke en armzalige, vieze en stinkende, ondankbare en slechte mensen, al het goede gedaan heeft en nog doet.

Laten wij daarom niets anders wensen, naar niets anders verlangen, moge niets anders ons vreugde en genot schenken dan onze schepper, verlosser en redder, de enig ware God, die de volheid van het goede is, al het goede, heel het goede, het echte en hoogste goed, die alleen goed is, (vgl. Lc 18:19) genadig, mild, lieflijk en zoet, die alleen heilig is, rechtvaardig, waarachtig, heilig en oprecht, die alleen weldoend is, schuldeloos en onbesmet, uit wie, door wie en in wie alle vergeving is, alle genade en alle roem voor alle boetvaardigen en rechtvaardigen, voor alle zaligen, die zich samen in de hemel verheugen. Niets mag ons dus hinderen, niets mag ons scheiden of in de weg staan. Laten wij allen overal, op iedere plaats, ieder uur en iedere tijd, dagelijks en voortdurend waarachtig en nederig geloven en in ons hart bewaren en beminnen, eren, aanbidden, dienen, prijzen en zegenen, verheerlijken en hoog verheffen, roemen en danken de allerhoogste en verheven, eeuwige God, drievuldig en één, Vader, Zoon en Heilige Geest, schepper van alles en redder van allen die in Hem geloven, op Hem hopen en Hem liefhebben; Hem, die zonder begin en zonder einde is, onveranderlijk, onzichtbaar en onzegbaar, onuitsprekelijk, onbegrijpelijk en onnaspeurbaar, gezegend, lofwaardig en roemrijk, hoog geprezen, verheven en groot, lieflijk, beminnenswaardig en bekoorlijk en boven alles geheel begerenswaardig in eeuwigheid. Amen.

24 Slot

In de naam van de Heer! Ik vraag alle broeders de strekking en betekenis te leren van wat tot redding van onze ziel in deze levenswijze geschreven is en dat vaak in hun herinnering op te roepen. En ik bid God dat Hij die almachtig is, drievuldig en één, iedereen zegent die dit aan anderen leert, zelf inoefent, bij zich heeft, ter harte neemt en in praktijk brengt, telkens als hij leest en doet wat hier tot heil van onze ziel geschreven is. Ik smeek allen met een voetkus dat zij dit zeer liefhebben, behoeden en opbergen. 4 En uit naam van de almachtige God en de heer paus en op gehoorzaamheid verbied ik, broeder Franciscus, streng en nadrukkelijk om van de woorden die in deze levenswijze geschreven zijn iets weg te laten of er iets aan toe te voegen. (vgl. Dt 4:2; 12:32) En de broeders mogen geen andere regel hebben. Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest, zoals het was in het begin en nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen