Boko Haram, voluit Jama’atu ahlis sunna lidda’awati wal-jihad is te vertalen als 'Mensen die toegewijd zijn aan de verbreiding van het woord van de profeet en de jihad'. Het is terreurorganisatie in Nigeria, die naar de strikte toepassing van de sharia in het hele land streeft. De organisatie heeft sterk het karakter van een sekte.

Boko Haram is vooral berucht geworden door het grote aantal aanslagen en door de ontvoering van 276 schoolmeisjes op 15 april 2014. De groepering gebruikt verder alle mogelijke vormen van geweld. Het totaal aantal slachtoffers door het geweld van Boko Haram is sinds 2011 opgelopen tot meer dan 23.000. Het meeste geweld wordt in het noordoosten van Nigeria gepleegd.

Boko Haram is sinds 2014 verbonden met IS. In het voorjaar van 2014 zwoer de leider van Boko Haram, Abubakar Shekau, trouw aan IS en noemde zijn eigen beweging "de West-Afrikaanse provincie van IS".

In november 2015 bracht het Australische Institute for Economics and Peace de Global Terrorism Index over 2014 uit. Hieruit bleek dat Boko Haram in 2014 de dodelijkste en tevens snelst groeiende terreurgroepering ter wereld was, ondanks de gelijktijdige opkomst van IS.

Achtergrond

Achterliggende oorzaken voor de opmars van Boko Haram zijn het al langere tijd voortdurend religieus geweld tussen christenen en moslims in (Noord-)Nigeria, en het feit dat Noord-Nigeria vrijwel niet meeprofiteert van de snelle Nigeriaanse economische groei en in vergelijking met het zuiden verder en verder achterop raakt.

Naam en ideologie

De naam betekent in de lokale taal Oplichting is zondig, maar wordt vaak verkeerd uitgelegd als 'westers onderwijs is haram'. Het woord 'boko' wordt in de Hausa-taal gebruikt om fraude of oneigenheid te benoemen, zoals de verplichte 'westerse scholing' die onder Engels koloniaal bestuur werd opgezet in het noorden van Nigeria. Hoewel Boko Haram zich verzet tegen westers onderwijs, is dit verzet niet hun hoofddoel.

Boko Haram streeft naar een islamitische staat in West-Afrika die onder andere een verbod op al het onderwijs dat niet is gebaseerd op de islam behelst. De groep vergelijkt zichzelf met de Taliban in Afghanistan en ze wordt lokaal ook wel zo genoemd. Boko Haram strijdt niet alleen tegen westers onderwijs, maar ook tegen culturele, religieuze en wetenschappelijke invloeden die het aan het Westen toeschrijft. De groepering verbiedt bijvoorbeeld het dragen van T-shirts en broeken en het uitbrengen van een stem tijdens verkiezingen. In de visie van Boko Haram wordt de staat Nigeria geregeerd door ongelovigen. De beweging is overigens niet consistent met het uiten van haar doelen. Ze hebben verklaard dat alle Nigerianen zich tot de islam moeten bekeren, maar ook dat ze christenen als dhimmi’s zullen beschermen of dat ze een onafhankelijk Noord-Nigeria willen waar christen ofwel uit moeten vertrekken dan wel als dhimmi mogen wonen. Met de trouwzwering aan de Islamitische Staat lijkt het erop dat ze zich als West-Afrikaans deel van het IS-kalifaat beschouwen, maar waarschijnlijk is deze binding slechts nominaal. Ook bestaan nominale banden met Al Qaida in de Islamitische Maghreb.

Geschiedenis

De organisatie werd in 2002 door de geestelijke Mohammed Yusuf in Maiduguri opgericht, de hoofdstad van de noordoostelijke staat Borno. De geweldplegingen beperkten zich de eerste jaren tot die staat. Yusuf wilde een einde maken aan alle 'westerse' invloeden in zijn regio. Zo accepteerde hij niet dat in scholen werd onderwezen dat de aarde rond is en water verdampt door de zon. In 2009 werd het gebouw bestormd van waaruit de aanslagen werden uitgevoerd. Yusuf werd gevangengenomen en vermoord. Abubakar Shekau, de huidige leider van de sekte, zou tijdens deze operatie gewond zijn geraakt. Tijdens een strijd om de macht binnen het versplinterende Boko Haram zou Shekau zijn positie hebben verstevigd door een bijzonder gewelddadig optreden, ook tegen lokale geestelijken die zich tegen hem uitspraken.

Doordat Boko Haram onder leiding van Shekau radicaliseerde en ook aanslagen ging plegen op moskeeën, ontstond er opnieuw een tweestrijd in de organisatie. De organisatie Ansaru zou in 2012 van Boko Haram zijn afgesplitst vanwege druk uit internationale jihadistische bewegingen als Al Qaida. Shekau ontwikkelde ook een soort persoonlijkheidscultus en heeft in videoboodschappen herhaaldelijk gezegd dat hij gelooft dat God hem de opdracht heeft gegeven om te moorden en dat hij "evenveel plezier haalt uit het moorden zoals hij plezier haalt uit het slachten van een kip of ram". Deze ontwikkelingen leidden ertoe dat zelfs veel conservatieve moslims in Noord-Nigeria, salafisten, niets met zijn organisatie van doen willen hebben. Hoewel de beweging moslims tracht te ontzien komt daar in praktijk weinig van terecht en worden moslims eveneens vaak slachtoffer van Boko Haram. Dit heeft tevens te maken met het feit dat in Noord-Nigeria christelijke scholen duurder zijn en als beter aangeschreven staan, waardoor ook moslims hun kinderen vaak naar christelijke scholen sturen.

Aanvankelijk beperkte de beweging zich tot lokale rooftochten, overvallen en aanslagen. Sinds 2013 wordt het noorden van Nigeria en aangrenzende regio's in de buurlanden Tsjaad en Kameroen systematisch door Boko Haram geterroriseerd. Daarbij vielen duizenden doden en er werden honderden mensen gekidnapt, voornamelijk kinderen en buitenlandse arbeiders. Vaak werd een dorp of gebied overvallen, waarbij plunderingen, moorden en ontvoeringen plaatsvonden. Boko Haram verliet het gebied met buit en gevangenen meestal voor het Nigeriaanse leger de plek bereikte. Het leger bleek bovendien niet effectief tegen Boko Haram. Het was slecht bewapend, ongemotiveerd en weinig populair bij de lokale bevolking. Het kwam voor dat soldaten deserteerden uit angst voor Boko Haram, waarvoor in 2014 70 soldaten ter dood zijn veroodeeld door militaire gerechtshoven. Het leger werd door de bevolking gewantrouwd als verlengstuk van de centrale regering.

Wegens het uitblijven van steun van het Nigeriaanse leger mobiliseerden lokale moslims en christenen zich in burgermilities, om hun dorpen te beschermen tegen de rooftochten van Boko Haram. Hoewel dorpen soms succesvol waren bij het afslaan van aanvallen, hield dit het risico in dat de terroristen later terug zouden komen om wraak te nemen.

In het begin 2014 verhevigde het geweld zich. Zevenentwintig scholen werden door Boko Haram vernietigd. Het Nigeriaanse leger had geen antwoord op de rooftochten waardoor Boko Haram steeds brutaler werd. In navolging van de Islamitische Staat ging het over op een strategie waarin men niet slechts gebieden overviel en plunderde maar ook probeerde te bezetten. Om hun ideologie kracht bij te zetten, riep Boko Haram op 24 augustus 2014 in Gwoza het islamitisch kalifaat uit. Eind 2014 werd een groot deel van Noordoost-Nigeria beheerst door de organisatie, met name het platteland van de deelstaat Borno. Ook vielen terroristen de hoofdstad Maiduguri aan, maar ze slaagden er niet in deze te veroveren. Nigeria en een aantal buurlanden sloegen ten slotte de handen ineen tegen Boko Haram, en zetten in 2015 een tegenaanval in. In maart 2015 zwoer de beweging trouw aan de Islamitische Staat waar ze al eerder mee sympathiseerde, maar verloor terrein door de inzet van legereenheden van Nigeria, Tsjaad en Kameroen.

De nieuwgekozen president van Nigeria, Buhari, reisde in juni 2015 naar Tsjaad en Niger, om met die landen de strijd tegen de Boko Haram te coördineren.

De Nigeriaanse vervolging waar niemand over praat (You Tube)

We hebben hen met onze eigen ogen gezien. Met Gods hulp konden we ons verbergen. Ze hebben alles plat gebrand. We konden niets redden uit de kerk. Ze staken het dorp in brand en ze schoten. Er zijn weinig plaatsen om te slapen, en er is niet veel voedsel.

Het lijkt op een oorlogsgebied. In juni 2016 werd dit klein christelijk dorp Minta (ten zuiden van de Kaduna staat) in Nigeria aangevallen door een militante Moslim bende van Fulani herders en al de dorpelingen waren gevlucht. Nu zijn ze teruggekeerd naar hun geplunderde huizen omdat ze nergens heen kunnen. Het leven voor de christenen in het noorden van Nigeria is hard.

In 12 staten is het dagelijks leven beheerst door de sharia wet. In deze staten zijn de christenen een ongewilde minderheid.

Daarbij komt nog dat in het noordoosten Boko Haram brutaal christenen aanvalt, samen met gematigde Moslims.

Maar in centraal Nigeria zijn de christenen het slachtoffer van een ander gevaar nl. de Fulani militanten. In gebeurtenissen die dikwijls niet worden gerapporteerd in de wereld, hebben ze vele dorpen met de grond gelijk gemaakt zoals het dorp Minta. Fulani militanten zijn leden van het fula volk, die verspreid leeft over heel West Afrika. Een derde van de Fulani zijn nomaden herders die niet leven in nederzettingen, maar met hun vee rondtrekken op zoek naar graasland.

 In Nigeria alleen zijn er al miljoenen van Fulani herders. Het zijn voornamelijk moslims die voorheen leefden met weinig conflicten, maar hun nomaden leven leidt tot meer spanningen. Elk jaar verliest Nigeria duizenden km van graasland door de woestijnvorming. Dat betekent dat er steeds minder ruimte is voor boeren en Fulani herders om naast elkaar te leven. In de laatste jaren heeft dit ertoe geleid dat er gewelddadige conflicten waren. Fulani herders drongen de boerderijen binnen, waar hun vee de oogsten opeten en vertrappelen wat er nog over is.

Er breken regelmatig gevechten uit tussen de herders en de boeren. En te dikwijls zijn deze gevechten uiterst gewelddadig. De dorpelingen jagen de herders weg, maar als het een herder alleen is dan komt hij terug met een groep militanten en vernietigen ze het hele drop en doden ze iedereen die er verblijft.

Het regende die nacht en we wisten niet wat er gebeurde tot de fulani kwamen met hun gesofisticeerde wapens en omsingelden het dorp. De mensen renden voor hun leven. Er was een slachtoffer. Een oude man werd gedood omdat hij niet kon in veiligheid gebracht worden en hij bleef in de vlammen. Dit is mijn huis en er is niets gespaard gebleven, zoals je kunt zien. Er waren 15 slachtoffers. Omstreeks 14.00 u kwamen ze met een massa volk, ongeveer 300 mensen kwamen hier opnieuw in het dorp. Ze droegen allen AK-47 wapens en iedereen moest vluchten.

Er is een andere zorgwekkende realiteit: in de gewelddadige aanvallen van de Fulani is er een belangrijke factor van godsdienstige aard tegen christenen. Dit is een kerk dat vernietigd werd en nu herop gebouwd wordt.

Elk Moslim huis laten ze ongemoeid, maar de huizen van christenen branden ze plat. Ze vallen voornamelijk plaatsen aan in gebieden waar het meest christenen leven. Daarom zie je dat onze kerken zijn plat gebrand. Maar er zijn geen nieuw moskeeën die ze plat branden. In Minta bijvoorbeeld bestormden ze het dorp en staken ze alles in brand en vernietigden ze alles wat niet brandbaar was.

De dorpelingen waren gevlucht maar zijn nu teruggekomen om de gebouwen herop te bouwen en te bewaren wat ze kunnen van de overgebleven ruïnes. We moeten allemaal slapen in de weinige huizen die nog goed zijn. Twee, drie, vier, vijf mensen moete een zeer kleine ruimte delen. Wanneer het regent, moeten we samen schuilen in deze ruimten. Soms zijn er 10 mensen in 1 ruimte. Er is niet genoeg plaats om te slapen.

Wanneer de nacht komt, beginnen we ons zorgen te maken of de vijand terugkomt gedurende de nacht. Als het nog dag is zijn we gelukkig. Want wanneer de nacht komt weten we niet wat ons kan overkomen. Gelukkig heeft de regering nu soldaten op wacht gezet om ons te beschermen. Er is natuurlijk angst. De soldaten zijn hier nu, maar ze zullen niet eeuwig blijven. We hopen dat God vrede brengt. Dit is het land waar we zijn geboren. Niets kan ons hier weghalen.

Open Doors brengt voedselhulp aan degenen wiens oogsten zijn gestolen of vernietigd. Maar dit is enkel een tijdelijke oplossing. Open Doors roept de regering op om alle betrokken partijen bijeen te brengen om een blijvende oplossing te vinden voor de betwistingen en een gepaste ondersteuning te bieden voor allen. We nodigen u uit om met jullie broeders en zusters te bidden voor Minta en voor heel Nigeria. Steun hen. Herinner hen eraan dat ze er niet alleen voor staan.

Ik dank God elke morgen voor Zijn bescherming. We slapen ’s nachts en weten niet of we de volgende dag nog zullen meemaken. Maar Zijn kracht heeft ons doen ontwaken. Daarom zeggen we Hem: Dank U.

Het grootste smeekgebed dat we nu vragen is dat we voedsel nodig hebben. Er is niets. Ze hebben al ons vee en bezittingen gestolen. We hebben nu gebeden nodig, zodat God een oplossing brengt voor de situatie waarin we nu ons bevinden.

Voeg je samen met Gods familie in Nigeria in gebed voor kracht, vrede en rechtvaardigheid. En bid tot God dat Hij voor Zijn volk voorziet, hen bemoedigt en hen de genade geeft om dit te doorstaan.

OpenDoorsUSA.org/Nigeria