Zonde

Zonde wordt gedefinieerd als het overtreden van Gods geboden (1 Joh 3:4) en als een opstandigheid tegen God (Deut 9:7, Jozua 1:18). Het Nieuwe Testament staat voor een belangrijk deel in het teken van vergeving van zonden, aangezien alle mensen zondig zijn door de erfzonde, als gevolg van de zondeval.

In het katholicisme kan alleen vergeving bekomen worden door de biecht. Bij alle christelijke stromingen staat echter centraal dat vergeving alleen mogelijk is door geloof in Jezus Christus, het "lam van God, dat de zonde van de wereld wegneemt".

Wat is de toegerekende zonde : “Toegerekend” betekent dat er iets wordt weggenomen van de rechtmatige eigenaar en vervolgens aan iemand anders wordt toegewezen. Voordat de Wet van Mozes werd uitgevaardigd, werd de zonde nog niet aan de mens toegewezen, hoewel mensen wel al zondaars waren vanwege de erfzonde. Maar nadat de Wet aan de mensen werd gegeven, werden overtredingen van die Wet aan hen toegewezen; ze werden hen nu aangerekend (Rom 5:13). Zelfs al vóór de overtredingen van de wet aan de mensen werden toegeschreven heerste de uiteindelijke straf voor de zonden (de dood, zie Rom 5:14). Alle mensen in de tijd van Adam tot Mozes waren aan de dood onderworpen, niet vanwege hun zondige daden die de Mozaïsche Wet overtraden (die zij indertijd niet hadden), maar vanwege hun eigen geërfde zondige natuur. Na Mozes waren mensen aan de dood onderworpen vanwege zowel de van Adam geërfde zondige aard als de zonden die hen werden aangerekend omdat zij Gods wetten overtraden.

God gebruikte het principe van deze “toewijzing” in het voordeel van de mensheid toen Hij de zonde van alle gelovigen op de rekening van Jezus Christus bijschreef, die aan het kruis de straf voor die zonden (de dood) betaalde. Door onze zonden zo aan Jezus toe te rekenen behandelde God Hem alsof hij een zondaar was, ook al was Hij dat niet, en liet Hij Hem sterven voor de zonden van alle mensen die ooit in Hem zouden geloven. Het is belangrijk dat we begrijpen dat onze zonden aan Hem werden overgedragen, maar dat Hij de zondige aard nooit van Adam had geërfd. Hij droeg de straf voor onze zonden, maar Hij werd Zelf nooit een zondaar. Zijn pure en perfecte aard werd door de zonde niet aangetast. Hij werd behandeld alsof Hij schuldig was aan alle zonden die ooit werden begaan door de mensen die in Hem geloven, ook al beging Hij zelf nooit enige zonden. In ruil hiervoor wees God de rechtschapenheid van Christus aan de gelovigen toe en werd Zijn rechtschapenheid op onze rekening bijgeschreven, net zoals onze zonden op Zijn rekening werden bijgeschreven (2 Kor 5:21).

Het begin van de zonde

De zonde begon met Lucifer, de “morgenster, zoon van de dageraad”, de mooiste en machtigste van alle engelen. Hij nam echter geen genoegen met deze positie en hij verlangde er zelfs naar om zelf de hoogste God te zijn. Dit betekende zijn ondergang en het begin van de zonden (Jes 14:12-15). Hij kreeg zijn nieuwe naam Satan en verleidde het menselijk ras tot de zonde in de hof van Eden, waar hij Adam en Eva de verleiding voorschotelde dat zij dan “als God zouden zijn”. Gen 3 beschrijft hun opstand tegen God en Zijn geboden. Sinds die tijd is de zonde door de generaties van de mensheid heen overgeleverd en hebben wij, Adams nakomelingen, de zonde van hem geërfd. (zie erfzonde)

Evangeliën

De evangeliën gaan ervan uit dat ieder persoon zondig is, waardoor grofweg twee concepten van zonde onderscheiden kunnen worden:

Mattheus en Lucas zien "zonden" als een persoonlijk ethisch-moreel wangedrag, zoals ook in het Onzevader. De persoonlijke zonde komt voort van de zondige aard dat we van Adam hebben geërfd. Dit zijn alle soorten zonden van schijnbaar onbeduidende “leugentjes om bestwil” tot moord. Meestal wordt zonde gebruikt in het meervoud en ze worden als tegenstelling gebruikt ten opzichte van de Christus, die kwam om zijn volk van hun zonden te verlossen. In dit proces verdeelt de mensheid zich in rechtvaardigen en zondaars, waarbij Jezus specifiek voor de laatsten kwam.

Mensen die hun geloof niet in Jezus Christus hebben geplaatst moeten de prijs voor deze persoonlijke zonden betalen, net als voor de erfzonde. Maar katholieke gelovigen die zijn gedoopt, in Jezus geloven en Gods geboden volgen zijn verlost van de eeuwige straf voor de zonde als ze hun doodzonden biechten in het sacrament van de biecht. We moeten altijd ervoor zorgen dat de H. Geest in ons woont omdat deze ons de kracht geeft om zonden te weerstaan. Wanneer we onze persoonlijke zonden aan God bekennen in het sacrament van de biecht en Hem om vergeving voor deze zonden vragen, dan worden we hersteld tot een perfecte gemeenschap en relatie met Hem. “Belijden we onze zonden, dan zal hij, die trouw en rechtvaardig is, ons onze zonden vergeven en ons reinigen van alle kwaad.” (1 Joh 1:9)

Johannes beschouwt de zonde als het ongeloof van de wereld, die gevangenschap, kindschap van de duivel, geestelijke blindheid, eigenliefde en haat insluit. Het gevolg van de zonde is, net als bij Paulus, de dood. "Zijn denken over de zonde is ingebed in het concept van een geschil tussen de openbaarder en de ongelovige wereld, waarin Christus naar voren komt als een gerechtvaardigde, maar de wereld is veroordeeld vanwege hun zonden." De H. Geest neemt vervolgens de rol van aanklager en rechter van de zondige wereld op zich.

Paulus

Voor Paulus heeft de zonde naast een individuele, ook een structurele dimensie, maar deze kan door God worden verbroken. Hij spreekt over zonde in het enkelvoud. "De zonde is voorafgaand aan ieder menselijk bestaan een dodelijke kracht [...] De mens bevindt zich altijd in het rijk van zonde en dood en is verstrikt in een onheilssituatie, die hij zelf niet heeft veroorzaakt. Als lid van de mensheid wordt hij beïnvloed door de kracht van zonde." Toch is deze vorm van zonde niet alleen dodelijk, maar ook een daad waarvoor iemand zich moet verantwoorden.

Definities van zonde

In het Nieuwe Testament worden verschillende zaken concreet veroordeeld, zoals :

Mattheus 15:18-19 boze gedachten, moord, overspel, ontucht, diefstal, valse getuigenissen en laster

Marcus 7:20-23 hebzucht, kwaadaardigheid, bedrog, ... afgunst, ... hoogmoed, dwaasheid

Galaten 5:19-21 afgoderij en toverij, vijandschap, tweespalt, jaloezie en woede, gekonkel, geruzie en rivaliteit, ... bras- en slemppartijen

Kolossenzen 3:5-9 lage begeerten, ... drift ... en schelden.

Op basis hiervan beschouwen sommige christenen zaken die niet expliciet als zonde worden bestempeld toch als zondig, bijvoorbeeld echtscheiding - omdat Jezus zei dat wie zijn vrouw verstoot en een ander trouwt, overspel pleegt en overspel expliciet wordt veroordeeld. (Mattheus 19:9) Wat ook als zondig wordt beschouwd zijn: homoseksualiteit, seks voor het huwelijk, abortus, euthanasie, genetische manipulatie.

Soorten zonde

Zonde gaat in het christendom verder dan het alleen maar doen van zonden, de mens wordt vanwege de zondeval ook beschouwd als een wezen met een zondige natuur en daardoor met een hang naar de zonde. Voorts brengt de zonde en de zondige staat van de mens een scheiding tussen deze mens en God teweeg. Uiteindelijk leidt de zonde daarom naar de dood (zowel in lichamelijke als in geestelijke zin).

Fysieke zonde : zonden begaan met behulp van het lichaam, zoals vb stelen, iemand doden, overspel…

Verbale zonde : zonden begaan via het medium van de spraak vb spreken op een beledigende manier, vertellen van leugens, onnodige communicatie, kwaadwillig spreken…

Mentale zonde : mentale zonden bv afgunstig zijn op rijken, slecht denken over anderen…

Zonden volgens wie getroffen is :

Beschadigen onszelf : vb Gods gebod van de zondag heilig te houden niet uitvoeren, geen controle uitoefenen op lust en verlangens…

Beschadigen anderen : vb stelen van iemands bezittingen

Collectieve zonde :

Alleen mensen hebben de bekwaamheid gekregen de gehele Schepping blij te maken. Alsnog, gebruiken ze deze potentie voor redenen zoals het vervullen van individuele zelfzuchtige motieven, het berokkenen van onrechtvaardigheid op onschuldige mensen, het domineren van anderen, enz. Als resultaat, raakt de maatschappij vervuilt met collectieve lot. Dit beïnvloedt de gehele Schepping en verstoort de balans van de cyclus van de natuur. Dientengevolge, overkomt de mensheid calamiteiten zoals overstromingen, droogte, aardbevingen, oorlogen, enz. Alhoewel deze catastrofes zichtbaar zijn, zijn de werkelijke onderliggende oorzaken onzichtbaar. Als zulke collectieve lot de Aarde overkomt, samen met slechten, moeten ook de deugdzame mensen de gevolgen van deze calamiteiten ondergaan.

Onvergeeflijke zonde

Markus 3:28-29 Voorwaar, Ik zeg u: alle zonden zullen aan de mensen vergeven worden, ook alle godslasteringen die zij uitgesproken hebben, maar als iemand lastert tegen de heilige Geest, krijgt hij in eeuwigheid geen vergiffenis; hij is bezwaard met een eeuwig blijvende zonde. 

Wat bedoelt Jezus? Dat is je willens en wetens tegen de Heilige Geest verzetten en in de zonde volharden en verharden. Dan kan er van vergeving namelijk geen sprake zijn want de Geest wil juist de bekering en het geloof werken. Het is het duidelijke werk van de Heilige Geest, die je bekering wil brengen, wegslaan, terwijl je wel van dat werk van de Heilige Geest weet. Zie maar hoe de Farizeeërs het duidelijke verlossingswerk van Jezus, dat Jezus doet door de Geest van God, wegslaan met de woorden: “Hij doet dat door Beëlzebul, de overste der duivelen”. 

In de katholieke leer

Zonde is een vrijwillige handeling of daad tegen Gods wet, die uitgevoerd wordt met toestemming en met voldoende kennis. Ontbreken deze voorwaarden dan bedrijft men geen zonde. Hierin is ze tegengesteld aan de erfzonde. De zonde is het grootste kwaad dat er bestaat: omdat zij aan God, die oneindig volmaakt is; tekort doet en Hem beledigt; en omdat zij de grootste oorzaak is van het lijden, zowel op aarde als in het hiernamaals.

We kunnen op vier manieren zondigen: in woord en gedachte en in doen en laten.

Voorbeelden: Door lichtzinnig te veroordelen zondigen we in gedachten, door te vloeken in woorden. Op zondag werken is een zonde in doen en niet naar de mis gaan op zondag is een zonde door laten.

Welke soorten zonden in de katholieke leer

1 Erfzonde

De erfzonde is de zondigheid die ieder mens door zijn geboorte aankleeft als gevolg van de zondeval van het eerste mensenpaar. In het Bijbelverhaal Genesis van de zondeval waren Adam en Eva, de eerste paradijsbewoners, aan wie het door God verboden was te eten van de Boom van kennis van goed en kwaad. Op aanraden van een slang, die gelijk wordt gesteld aan Satan, aten zij toch van die boom. Hierdoor verwierven ze kennis van goed en kwaad en werden zij onderworpen aan zonde en dood. Door deze eerste zonde werd de gehele mensheid als zondaar geboren, zijn wij onderworpen aan hetzelfde lijden en sterven en zijn wij het hemels geluk onwaardig. De zonde van Adam heeft al deze rampen op ons doen neerdalen omdat zijn zonde door een rechtvaardig oordeel van God, de zonde van alle mensen is geworden. Wij vinden in het menselijk rechtssysteem een beeld van Gods rechtvaardig oordeel. Indien bijvoorbeeld een rechter iemands goederen verbeurd verklaart, zijn deze goederen zowel voor de persoon in kwestie als voor zijn kinderen verloren.

Deze zondige en sterfelijke aard wordt, door ieder mens in de lijn van de geslachten 'geërfd' van de eerste voorouders. Met erfzonde wordt niet bedoeld dat men de specifieke zonden of de schuld voor de specifieke zonden van de ouders erft.

De erfzonde veroorzaakt een verwijdering tussen mens en God en maakt een verzoening noodzakelijk. De erfzonde veroorzaakt tevens sterfelijkheid en lijden van de mens waardoor de zondige mens verlossing nodig heeft. Deze verlossing van de mens, tevens verzoening tussen mens en God, is gekomen met de kruisdood en opstanding van de in Jezus Christus, de vleesgeworden God.

In de katholieke leer wast het doopsel de erfzonde af, maar er blijven sporen in de mens achter waardoor de geneigdheid tot zonde blijft bestaan, de zgn. 'begeerlijkheid'.

De gevolgen van de erfzonde in de katholieke leer

De gevolgen van de erfzonde, zelfs voor de gedoopten, zijn:

1.   de onwetendheid,

2.   een zwakke wil,

3.   de geneigdheid tot het kwaad,

4.   ellende in dit leven,

5.   de dood.

Deze onwetendheid, als gevolg van de erfzonde, houdt in dat wij weinig kennis hebben van God, onze ziel, onze plichten en het einde tot hetwelk wij geschapen werden. De zwakke wil houdt in dat de erfzonde onze vrijheid dusdanig beperkt heeft, dat wij in veel gevallen, zonder Gods bijstand, noch het goede zouden kunnen doen, noch het kwade vermijden. De geneigdheid tot het kwaad betreft een overdreven liefde tot onszelf, tot rijkdom en tot wellust.

God liet deze noodlottige gevolgen bestaan, ook na de uitwissing van de erfzonde doorheen het Doopsel, om ons te laten oefenen in deugdzaamheid. Zodoende kunnen wij onze verdiensten vermeerderen.

Dankzij de ontwetendheid kunnen wij ons aan de studie wijden, de geneigdheid tot het kwaad laat ons toe waakzaam te zijn, dankzij de ellende in dit leven kunnen wij ons versterven en de dood heeft als gevolg dat wij ons onttrekken aan de aardse dingen.

Vanwaar komt de leer van de erfzonde

Romeinen 5:12-19 Door een mens is de zonde in de wereld gekomen en met de zonde de dood en zo is de dood over alle mensen gekomen, aangezien allen gezondigd hebben. Er was immers reeds zonde in de wereld, voor de wet er was; maar zonde wordt niet aangerekend, waar geen wet is. Toch heeft de dood als koning geheerst in de tijd van Adam tot Mozes, dus ook over hen die zich niet op de wijze van Adam schuldig hadden gemaakt aan de overtreding van een gebod. Adam nu is het beeld van de Mens die komen moest. Maar de genade van God laat zich niet afmeten naar de misstap van Adam. De fout van een mens bracht allen de dood, maar allen schonk Gods genade rijke vergoeding door de grote gave van zijn genade, de ene mens Jezus Christus. Zijn gave is sterker dan die ene zonde. Het oordeel dat volgde op de ene misstap liep uit op een veroordeling, maar de gratie die na zoveel overtredingen verleend werd betekende volledige kwijtschelding. Door toedoen van een mens begon de dood te heersen, als gevolg van de val van die mens. Zoveel heerlijker zullen zij die de overvloed der genade en de gave der gerechtigheid ontvangen, leven en heersen, dankzij de ene mens Jezus Christus. Dit betekent: een fout leidde tot veroordeling van allen, maar een goede daad leidde tot vrijspraak en leven voor allen. En zoals door de ongehoorzaamheid van een mens allen zondaars werden, zo zullen door de gehoorzaamheid van Een allen worden gerechtvaardigd.

De leer van de erfzonde is ook gebaseerd op het werk van de kerkvaders, onder wie Augustinus en is op verschillende concilies vastgesteld, bevestigd en toegelicht zoals bijvoorbeeld in de concilies van Carthago, Orange, Florence en Trente.

De erfzonde geldt voor het gehele menselijke geslacht. Er is één uitzondering: Maria, de Moeder van Jezus. Zij is zondeloos geboren of Onbevlekt Onvangen. Op grond daarvan kon ook Jezus zonder zonde worden geboren.

2 Doodzonde

De doodzonde brengt ons onder de slavernij van de duivel en veroordeelt ons tot de eeuwige straffen van de hel. We noemen deze zonden “doodzonden” omdat ze ons beroven van de heiligmakende genade die het leven van onze ziel is.

Om een doodzonde te begaan zijn drie voorwaarden noodzakelijk:

* het moet een ernstig vergrijp / zwaarwichtig zijn tegen Gods wetten;

* de zondaar moet volle kennis gehad hebben van de zwaarte van de zonde

* en bovendien de wil / instemming gehad hebben om ze te bedrijven.

Bij het begaan van een doodzonde verliest de mens de heiligmakende en bovennatuurlijke genade, de gemeenschap met God, en kan derhalve niet de Hemel binnengaan. Men wordt een vijand van God. Degenen die in staat van doodzonde sterven worden tot de Hel veroordeeld.

Wie in staat van doodzonde terecht komt, krijgt ook geen toegang meer tot de gaven van God en verliest hoofdzakelijk het vermogen om God te beminnen. Die twee elementen samen, gebrek aan Liefde voor God en geen toegang tot zijn gaven, geven de zware zondaar de subjectieve indruk dat God vertoornd is tegen hem. Dat kan hem helpen beseffen, vóór het te laat is voor zijn bekering, hoe onwijs het is zich tegen God te keren.

3 Dagelijkse zonde

Een dagelijkse zonde is een licht vergrijp tegen Gods heilige wil. Een dagelijkse zonde begaan we wanneer we zondigen in een zaak van weinig belang, of wanneer we ongewild zondigen.

Ook dagelijkse zonden zijn nochtans zeer kwalijk:

* ze doen onze vurigheid voor Gods liefde verslappen;

* ze kunnen makkelijk aanleiding geven tot zwaardere zonden;

* ze leiden tot tijdelijke straffen. (als deze niet op aarde worden uitgeboet moeten ze uitgeboet worden in het Vagevuur)

Onderscheid tussen doodzonde en dagelijkse zonde

Er zijn tal van bezwaren tegen deze onderscheiding in te brengen. Allereerst blijkt bijv. uit de uitvoerige uiteenzettingen van het Katholiek Theologisch Woordenboek (red. H. Brink) dat het heel moeilijk is de grens tussen deze twee soorten nauwkeurig aan te geven. Een dagelijkse zonde kan een doodzonde worden en omgekeerd. Diefstal bijv. kan een doodzonde zijn, maar is ook dikwijls een vergeeflijke dagelijkse zonde. Verder hangt veel af van de bedrijver van de zonde. Hoe is zijn gesteldheid? Het scheelt nl. of je een overtreding min of meer onbewust bedrijft, of met echt boze opzet. Zo ben je voortdurend in onzekerheid. En in twijfelgevallen ben je maar het veiligst door aan te nemen dat je een doodzonde bedreven hebt.

Hoe terug zich verzoenen met God

Tegenover de zonde staan de begrippen vergeving, verzoening en verlossing.  Christenen geloven dat Jezus zijn leven als zoenoffer gaf aan het Kruis, om als plaatsvervanger de straf voor de menselijke zonden op zich te nemen.

De hoofdstromingen binnen het christendom leren dat de verzoening met God, en dus vergeving en verlossing van zonden en het verkrijgen van eeuwig leven, enkel mogelijk is door het geloof in dit offer en in het verlengde daarvan in het aanvaarden van Jezus als Messias en het navolgen van hem. Men spreekt ook wel van de term "wedergeboorte", waarmee wordt bedoeld dat men niet alleen een vergeven persoon wordt maar ook een andere innerlijke natuur krijgt, namelijk één die op God is geënt.

Hoe zich verzoenen met God in de katholieke leer

Hoe de zonden kunnen vergeven worden

De erfzonde kan weggewassen worden door het sacrament van het doopsel. Zonder het doopsel kunnen wij niet zalig worden.

De doodzonde kan vergeven worden:

1 In het sacrament van de biecht

2 Door een oprecht volmaakt berouw en de intentie om de zonde te biechten

Het volmaakt berouw (berouw over de zonden enkel omwille van een pure liefde tot God) vergeeft de zonden in doodsgevaar ook buiten de biecht. De persoon die de genade van een volmaakt berouw krijgt zal echter zonder uitzondering verlangen een oprechte biecht uit te spreken bij een priester of bisschop.

In het Concilie van Trente werd uitgesproken, dat men alle doodzonden waarvan men zich na vlijtig zelfonderzoek bewust is, moet belijden. En dat kan alleen weer goed komen, wanneer men met oprecht berouw bij een priester de overtreding biecht en eventuele boetewerken in de penitentie volbrengt. Deze doodzonden worden dan onderscheiden van de dagelijkse zonden. Daarin vallen wij vele malen.

De dagelijkse zonde kan vergeven worden:

1 Door te biechten

2 Door de akte van berouw te overwegen

3 Door de H. Mis bij te wonen

4 Door goede werken voor de medemens te verrichten

5 Opofferen van onszelf ter wille van een anderen

Hoofdzonden of karaktereigenschappen die tot zonde leiden

Het gaat hier om zeven zonden die ieder aan de basis liggen van vele andere zonden. Ze werden als lijst in de 6^e eeuw opgesteld door Paus Gregorius I, maar zijn al in de 4^e eeuw door geestelijken in een gesystematiseerd overzicht beschreven. In de Bijbel zijn verschillende opsommingen van zonden te vinden, die echter niet overeenkomen met de lijst van de zeven hoofdzonden. 

De zeven hoofdzonden zijn:

1.   Superbia (hoogmoed - hovaardigheid - ijdelheid)

2.   Avaritia (hebzucht - gierigheid)

3.   Luxuria (onkuisheid - lust - wellust)

4.   Invidia (nijd - jaloezie - afgunst)

5.   Gula (onmatigheid - gulzigheid - vraatzucht)

6.   Ira (woede - toorn - wraak - gramschap )

7.   Acedia (gemakzucht - traagheid - luiheid - vadsigheid)

Hoogmoed, hovaardigheid, ijdelheid

Deze zonde wordt beschouwd als de ergste van de zeven zonden en eveneens de eerste. Alle andere zonden komen eruit voort. De hoogmoed of trots is een ongeregeld verlangen naar eigen eer en grootheid.

De duivel bedreef deze zonde toen hij tegen God in opstand kwam.

De gevolgen van hoogmoed zijn: praalzucht, verwaandheid, huichelarij, ongehoorzaamheid en het neerkijken op zijn naaste, narcisme. Dit betekent:

* Iemand die hoogmoedig is laat graag aan anderen zien hoe goed hij wel niet is.

* Hij denkt dat hij alles kan.

* Hij wil zich beter voordoen dan hij eigenlijk is.

* Hij is ongehoorzaam tegenover zijn ouders en oversten.

* Hij ziet neer op zijn gelijken en zijn ondergeschikten.

Typerende demon: Lucifer

Hebzucht, gierigheid

Gierigheid is een overdreven verlangen naar bezittingen, macht, geld, rijkdom. De misdaden die hieruit voortkomen zijn ontrouw, verraad, omkoping en diefstal. Ze ontstaan door geweld, manipulatie of de autoriteit van de zondaar. Ook wordt simonie (verkopen van heilige zaken) tot deze hoofdzonde gerekend.

Het nastreven van aardse goederen is op zich niet verkeerd. We mogen aardse goederen proberen te verwerven om daarmee de naaste te helpen en op die manier God te dienen. Zo kunnen we zalig worden.

Wanneer we echter bereid zijn om Gods geboden te overtreden om goederen te behouden of er meer te verwerven, zijn we verkeerd bezig.

Gierig zijn is een zware zonde: Sint-Paulus noemt het zelfs een afgoderij en verklaart dat gierigaards het Rijk Gods niet zullen binnengaan.

Ook arme mensen kunnen deze zonde begaan. Het betreft immers niet enkel de gehechtheid aan de goederen die men bezit, maar ook de overdreven drang om goederen te verkrijgen die men nog niet heeft.

Wanneer we gierig zijn, vergeten we God en zijn we onbarmhartig tegenover de armen. We zullen ons schuldig maken aan bedrog en onrechtvaardigheid.

Tegenover de gierigheid staat de deugd van de onthechting van aardse goederen.

We kunnen de gierigheid beteugelen op deze manieren:

* Wanneer we er ons rekenschap van geven dat Christus arm was en niet eens een steen had om zijn hoofd op te leggen;

* Wanneer we er ons bewust van zijn dat we onze aardse goederen niet kunnen meenemen in het graf;

* Wanneer we armen bijstaan in de mate van het mogelijke.

Typerende demon: Mammon

Onkuisheid, lust, wellust

Onkuisheid is de schandelijke ondeugd van de onzuiverheid die God verbiedt in het zesde en negende gebod. Dit wordt beschouwd als een ongewenst aspect voortkomend uit de voortplantingsdrift. Wanneer we onkuis zijn, haten we God, komen we onze plichten niet meer na. Ons hart versteent en we worden goddeloos.

Het tegenovergestelde van onkuisheid is zuiverheid.

Typerende demon: Asmodeus

Nijd, jaloezie, afgunst

Jaloers of nijdig zijn betekent dat we ons droevig voelen om de voorspoed van iemand anders. We zien zijn geluk als ons eigen ongeluk.

Jaloersheid of nijd is een grote zonde, omdat: zij strijdig is met de naastenliefde en zij de jaloerse persoon gelijk maakt aan de duivel.

Satan heeft immers zelf de jaloezie op aarde geïntroduceerd. Hij zelf wil ons uit jaloezie benadelen. Jaloezie is een aanhoudende kwelling. Zij verscheurt het hart van de mensen die deze gevoelens koesteren. Uit jaloezie komen vele onrechtvaardigheden voort zoals haat, roddelen, lasterlijke taal en zelfs moord!

Tegenover de zonde van de jaloezie staat de deugd van de broederlijke liefde. Deze doet ons deelnemen in de pijn en vreugde van de medemens, alsof hun gevoelens de onze waren.

Om te strijden tegen jaloerse gevoelens, moeten we:

* Ons herinneren dat we allemaal broeders van Christus zijn;

* Bidden voor de mensen waarop we jaloers zijn en goed tegenover hen zijn;

* In alles de nederigheid nastreven.

Typerende demon: Leviathan

Onmatigheid, gulzigheid, vraatzucht

Gulzig zijn betekent dat we overdreven gericht zijn om eten en drinken. De drang is overdreven wanneer we overmatig eten en drinken, of wanneer we dat louter doen om er lichamelijk genot uit te halen. Wanneer we eten, moeten we dit doen met het doel om in leven te blijven om zo God te dienen en zijn plichten te vervullen.

Gulzigheid is een zware zonde. Sint-Paulus vergelijkt gulzigaards met heidenen die hun maag als afgod vereren.

De gevaarlijkste gulzigheid is de dronkenschap, waarmee we vrijwillig onze verstandelijke vermogens verminderen. Uit gulzigheid volgen andere ondeugden zoals dronkenschap, onkuisheid, vijandschap, ruzie en vechtpartijen. Dronkenschap brengt ook schade toe aan de gezondheid, de goede naam en het gezinsleven. Niet zelden is drankmisbruik de oorzaak van een voortijdige dood.

Tegenover gulzigheid staat de deugd van de matigheid.

Op deze manieren kunnen we strijden tegen gulzigheid:

* Bidden voor en na het eten;

* Tijdens het eten een versterving doen;

* Vermijden om op café te gaan en contact te hebben met mensen die er ons naartoe lokken.

Typerende demon: Beëlzebub

Woede, toorn, wraak, gramschap

Wraakzucht werd vroeger ook gramschap of toorn genoemd en staat voor het verlangen om wraak te nemen. Wraakzucht is geen zonde wanneer zij tot doel heeft om het kwaad te voorkomen en wanneer ze met mate wordt uitgeoefend. De eerste aanzet tot wraakzucht is ook geen zonde, op voorwaarde dat dit spontaan gebeurt en dat men zich ertegen verzet van zodra men het gevoelen ervaart.

De vaakst voorkomende oorzaken van wraakzucht zijn de hoogmoed en de koppigheid. Wraakzucht leidt tot godslastering, verwensingen, gevechten en moorden.

Tegenover de zonde van de wraakzucht staat de deugd van de zachtmoedigheid, die ons toelaat om alle tegenslagen geduldig te verdragen.

Om te strijden tegen wraakzuchtige gevoelens, moeten we:

* Dikwijls overwegen hoe zachtmoedig en geduldig Christus was tijdens zijn leven en in zijn lijden en op het kruis;

* Ons altijd inhouden en niets zeggen wanneer we door één of andere gebeurtenis sterk getroffen worden.

Er bestaat een gewettigde en zelfs heilige wraakzucht, namelijk de wraakzuchtige gevoelens die Jezus koesterde tegenover de koopmannen in de tempel en ook de wraakzucht van ouders tegenover hun weerspannige kinderen.

Typerende demon: Satan

Gemakzucht, traagheid, luiheid, vadsigheid

Luiheid, vroeger ook traagheid genoemd, is een vrijwillige lauwheid, een afkeer van de deugd zodat men zijn christelijke deugden verzuimt.

Er zijn twee soorten luiheid:

* De geestelijke luiheid, die ons onze christelijke plichten doet veronachtzamen;

* De tijdelijke luiheid, die ons onze wereldlijke plichten doet verzuimen.

Luiheid maakt ons slap en stelt ons bloot aan alle mogelijk onheil, omdat ze ons aan onze belangrijkste plichten doet verzaken. Luiheid is de moeder van alle ondeugden; zij baart leegheid en tijdverlies, die onwetendheid en onbekwaamheid veroorzaken. Luiheid maakt een leven nutteloos.

Het tegenovergestelde van luiheid is de deugd van de ijverigheid. Die houdt in dat we al onze plichten moedig en stipt uitvoeren.

Dit zijn onze wapens tegen de luiheid:

* We moeten steeds in gedachte houden dat God alle mensen voorschrijft om te werken;

* We moeten onszelf een geregelde levenswijze opleggen en ons daaraan houden;

* We moeten op tijd opstaan ‘s morgens;

* We mogen geen tijd verkwisten.

Typerende demon: Belfagor