De persoonlijke Jezus voor je kar spannen

(Xandernieuws – 2/3/2018)

In een interview met het magazine People zegt Oprah Winfrey te bidden om een teken van God of ze mee moet doen met de presidentsverkiezingen van 2020. ‘God, als U vindt dat ik dat moet doen, moet U het mij zeggen, en wel zo duidelijk dat zelfs ik het niet kan missen. En dat is nog niet gebeurd.’ Journalist Jon Rappoport  wijst erop hoe aanmatigend dit wel niet is, omdat ze hiermee impliceert dat zodra ze zich inderdaad kandidaat stelt, niemand aan haar kan twijfelen, omdat God dan klaarblijkelijk achter haar staat. Deze manipulatieve houding is kenmerkend voor heel veel christenen in onze tijd, alleen hebben de meesten dat niet in de gaten, en willen dat overigens ook helemaal niet, omdat ze feitelijk ook zichzelf ermee voor de gek gouden. Erger nog: het Derde Gebod, ‘Gij zult de Naam van de Heer uw God niet ijdel gebruiken,’ wordt hiermee massaal overtreden, juist door christenen. 

‘Ik ben zo belangrijk, dat mensen mij zullen (of zelfs wel moeten) geloven als ik zeg wat God aan mij heeft doorgegeven / heeft laten zien.’ Ongeveer met deze zin vat Rappoport Oprah Winfrey’s ‘opmerkelijke lef’ samen. Alsof ze zegt: ‘Ik zou nooit zelf meedoen aan de verkiezingen, daar ben ik te nederig voor. Maar laten we wachten wat de Schepper van het Universum daarvan vindt, wat Hij specifiek tegen mij daarover te zeggen heeft.’

Herkenbaar? Voor christenen vast wel, want veel geloofsgenoten vinden het doodnormaal om op dezelfde manier met God en anderen (en zichzelf) om te gaan. Kun je een discussie op argumenten niet winnen? Haal je gewoon ‘God’ erbij, zeg je dat ‘God mij heeft laten zien dat’, en voilà, de ander is de mond gesnoerd. Want wat hij of zij ook zegt kan nooit kloppen, want God heeft jou de waarheid getoond. En als je wilt dat die ander jouw ‘advies’ volgt, dus feitelijk jouw zin doet, dan geef je hiermee aan dat als die persoon dat naast zich neerlegt, hij of zij tegen de wil van God ingaat.

Wat zou God hier eigenlijk van vinden? vraagt ook Rappoport zich af. Zoiets als ‘deze vrouw vraagt Mij of ze mee moet doen met de presidentsverkiezingen van Amerika? Wat geeft haar het idee dat Ik antwoord geef op dat soort vragen? Is dat soms Mijn taak, mensen wel of niet mee laten doen met de verkiezingen? Had Ik dat dan al niet veel vaker gedaan? Ben Ik nu soms een politiek adviseur?’

God verlaagd tot boodschappenhulp

En alsof dat nog niet bizar genoeg klinkt: veel moderne christenen nemen God zelfs mee bij futiele zaakjes zoals boodschappen doen. God als je persoonlijke parkeerhulp (voor als het druk is en je niet snel genoeg een plekje vindt). God als je persoonlijke aankoopadviseur (God, als ik nu de goedkopere hagelslag neem, hou ik weer wat extra over voor de zending). Of God als moderne ‘weergod’ (we hebben vandaag een feest in de tuin; God, stuur alstublieft de regenbui langs ons huis). Kan de Schepper van het Universum nog erger vernederd worden, dan zo te worden gereduceerd tot iemands dagelijkse persoonlijke assistent?

In de oudste tijden gaf God al duidelijk te kennen bepaald niet gediend te zijn van het misbruiken van Zijn Naam (* ook al is ‘God’ niet Zijn letterlijke Naam, maar dat is voer voor een totaal andere discussie). Hij nam het zelfs op in de bij iedereen bekende 10 geboden. ‘Gij zult de Naam van de Here uw God niet ijdel gebruiken, want de Here zal niet onschuldig houden die Zijn Naam ijdel gebruikt.’

Gelovigen denken nogal eens dat dit enkel op vloeken slaat, maar dat wordt er primair helemaal niet mee bedoeld. Het derde gebod werd juist gegeven om het massale misbruik van ‘God’, het voor je eigen karretje spannen van andere mensen door overal en altijd ‘God’ erbij te halen, te voorkomen. ‘God’ wil niet dat mensen anderen uit Zijn Naam vertellen wat ze wel en niet moeten doen, denken of vinden.

In het Oude Testament hadden alleen profeten gezag om namens Hem te spreken, en dan nog moesten zij door het gewone volk voortdurend worden getest. Als er één ‘profetie’ -in wezen iedere uitspraak die namens ‘God’ wordt gedaan, waar ‘God’ bij wordt gehaald- niet uitkwam, dan moesten deze personen voortaan worden genegeerd, want dan bleken ze enkel namens zichzelf te hebben gesproken.

‘Mijn visie klopt, want ik heb het van God’

In het Nieuwe Testament was dit gezag voorbehouden aan apostelen (mogelijk de reden waarom sommige moderne predikers zichzelf ‘apostel’ noemen?). Profeten en apostelen hadden als gemeenschappelijk kenmerk dat veel van hun woorden werden opgenomen in de Bijbel. Voor apostelen werden een aantal duidelijke voorwaarden gegeven, zoals dat zij ooggetuige moesten zijn geweest van Jezus’ opstanding, of in het geval van Paulus: Jezus letterlijk aan hen verschenen was. Zelfs toen al werd gewaarschuwd voor ‘schijnapostelen’, die deze titel ten onrechte claimden om hun eigen gezag over mensen uit te roepen.

Zichzelf verklaarde profeten en apostelen, maar ook gewone christenen beseffen vaak niet dat juist het massale misbruik van ‘God’ voor ongelovigen (en overigens ook sommige gelovigen) een reden is om hen –en hun boodschap- totaal niet serieus te nemen. Want zij zien dat er honderden verschillende soorten kerken, stromingen en uitleggers zijn, die elkaar heel vaak tegenspreken. Hoe kan dan bepaald worden wie er namens de ‘echte God’ spreekt, en wie niet, als ze allemaal van zichzelf beweren dat zij dat speciale ‘lijntje met boven’ hebben? Dat hun visie op een bepaald onderwerp, hun uitleg van één van de vele vertalingen van de Bijbel (of die van hun kerk / dominee) de juiste is? Enkel omdat zij die uitleg ‘logisch’ vinden klinken?

Hoe is dit minder arrogant dan een vrouw die zegt van God te zullen horen of ze wel of niet president moet proberen te worden?

‘God heeft mij het inzicht gegeven’

Rappoport voert een virtueel toekomstig gesprek met Oprah, waarin ze aankondigt inderdaad president te willen worden, maar er ogenschijnlijk heel eerlijk bij zegt dat God haar had laten weten dat ze niet met de verkiezingen moest meedoen.

Waarom ze dit dan toch doet? ‘Omdat dit een test van God is, om te zien of ik het wel echt wil.’ De verslaggever: ‘Dus gebruik je in zekere zin God om meer stemmen te krijgen.’ Oprah: ‘Als dat mijn motief was, had ik wel gelogen en gezegd dat God me had verteld dat ik wèl mee moet doen. Maar God test mijn wil.’ Verslaggever: ‘Hoe weet je dat?’ Oprah: ‘Dat inzicht heb ik van God.’ Verslaggever: ‘Dus je hebt een ‘lijntje’ met boven, met Gods bedoelingen?’ Oprah: ‘Ik weet het wanneer God tot mij spreekt, ik herken Zijn stem.’ Verslaggever: ‘Dus Hij staat aan jouw kant?’ Oprah: ‘Hij staat altijd aan mijn kant.’

Ook dit is eenzelfde vorm van manipulatie zoals zojuist omschreven, alleen nog geniepiger, omdat iemand daarmee probeert te onderstrepen ‘echt volkomen eerlijk’ te zijn, en ‘echt’ Gods stem te kunnen horen.

Ook manipulatie van zichzelf en van God

Tot slot manipuleren christenen ook zichzelf, en indirect ook God, als ze allerlei besluiten in hun leven toeschrijven aan God. ‘God heeft me laten zien dat ik met jou moet trouwen.’ ‘God heeft me laten zien dat ik die baan moet nemen / opzeggen.’ ‘God heeft me laten zien dat ik daar moet gaan wonen.’ Et cetera. Maar wat als het dan fout loopt? Dan is de logische consequentie dat God een verkeerd advies heeft gegeven. Zoals Adam al feitelijk God de schuld gaf toen Eva hem verleid had, met de woorden ‘de vrouw die Gij mij gegeven hebt’.

Geen mens –christen of andersdenkende- zal een God serieus kunnen nemen die zo met zich laat sollen, die zo makkelijk door mensen te manipuleren is. Dat is dan ook de ware bedoeling van het derde gebod, en in bijvoorbeeld het boek Job de reden waarom God geen antwoord geeft op de vele vragen van Job, die maar niet kan begrijpen waarom hem zoveel ellende is overkomen.

Gods uiteindelijk reactie op Jobs klaagzang is als volgt samen te vatten: ‘IK ben degene die het heelal, de Aarde en alles wat daarop leeft heb gemaakt. Wat denk jij wel niet dat je bent dat je Mij ter verantwoording roept voor jouw leven?’ (Waarop Job spijt betoont, en vervolgens in alles wordt hersteld, en juist de religieuzen die God tegenover hem meenden te moeten verdedigen, een forse uitbrander van Hem krijgen).

Vrije wil: Onze keuzes zijn 100% onze verantwoordelijkheid

Ieder mens heeft zijn verstand, zijn vrije wil en zijn geweten gekregen, en voor de gelovige ook nog een boek vol met simpele basisregels en levenswijsheden, om daarmee zijn leven op deze planeet te kunnen leiden. De besluiten die in dit leven worden gemaakt zijn dan ook 100% uw eigen verantwoordelijkheid. God bemoeit zich niet met wat voor baan u neemt, waar u gaat wonen of wie u als levenspartner kiest –laat staan in wat voor auto uw rijdt of wat u in uw boodschappenmandje gooit-, want als dat zo zou zijn, zou het uw leven niet meer zijn, en zou u de verantwoordelijkheid voor de gevolgen van uw keuzes –in ieder geval deels- kunnen afschuiven.

God is echter niet geïnteresseerd in willoze slaven, want anders had hij ons wel als automatisch gehoorzamende, niet zelf na kunnen denkende robots geschapen. Sterker nog: u kunt met uw vrije wil besluiten om een ander mens voor het leven ernstig te beschadigen, of zelfs te vermoorden, zonder dat een engel of ‘stem uit de hemel’ u tegenhoudt, en zonder dat dit –behoudens misschien betrapt en bestraft worden door de aardse autoriteiten- ook maar enig negatief gevolg voor uw leven hier heeft.

Het in Gods naam proberen te beïnvloeden of zelfs bepalen van de keuzes en levens van anderen –omdat u op basis van uw eigen interpretaties van de Bijbel denkt dat u de wil van God voor het leven van die ander meent te kennen- wordt in de Bijbel niet zonder reden de zonde van ‘toverij’ (= manipulatie) genoemd. Dat zal God, getuige de waarschuwing in het derde gebod, en de tal van andere ernstige waarschuwingen aan het adres van zichzelf verklaarde profeten en apostelen, uiteindelijk niet over Zijn kant laten gaan: