12 Zelfverloochening en de liefde voor het kruis

Liefde vraagt om het kruis

Er kwamen eens twee leerlingen bij een rabbi die zeiden: "Onze leraars hebben een woord gesproken dat wij niet kunnen begrijpen: de mens moet God evenzeer danken voor het lijden als voor de vreugde, en voorspoed en tegenspoed moeten wij in dezelfde gesteltenis aanvaarden. Zeg ons, rabbi, hoe wij dat woord moeten verstaan." De rabbi antwoordde: "Ga naar Susja die zal het je verklaren."

Zij gingen dus samen naar rabbi Susja, die rustig zijn pijp zat te roken en legden hem hun vraag voor. Toen hij naar hen geluisterd had, legde hij zijn pijp neer en lachte: "Jullie hebben toch wel de verkeerde man opgezocht om een antwoord te krijgen, je zult naar iemand anders moeten gaan, maar niet naar iemand zoals ik, die heel zijn leven lang geen lijden gekend heeft." Nu wisten de leerlingen dat het leven van Susja vanaf de dag van zijn geboorte tot nu toe uit niets anders was samengeweven dan uit tegenslag en lijden. Toen begrepen zij wat het betekende in liefde het lijden te dragen.

Lijden, in liefde dragen, dat heeft ons niemand beter geleerd dan Jezus. Wij zijn zoals Petrus voor wie de gedachte aan lijden ondraaglijk was. Jezus mocht niet lijden: dat verhoede God. Maar Jezus wil die weg van Petrus, die eigenlijk ook onze weg is, niet gaan. Hij laat zich niet leiden door menselijke overwegingen, maar door wat God wil. Nu mogen wij niet zeggen dat God het lijden wil. God wil het lijden niet, daarom heeft Hij Jezus gezonden om de mensen te bevrijden van leed en lijden. Om de mensen te bevrijden heeft Jezus het lijden en de dood ondergaan, omdat er geen andere weg is. Alleen als je zelf solidair wilt worden met het lijden van anderen kun je anderen bevrijden. Het is de liefde die het kruis tot zegen maakt.

Echte navolgers van Jezus kunnen ons dat verduidelijken. Denken wij aan Martin Luther King. Evenals Jeremia heeft hij dikwijls tot zichzelf gezegd: "Ik spreek niet meer, ik wil er niets meer van weten, maar telkens als hij in zijn gebed weer nadacht over de verdrukking van zijn volk, laaide het vuur weer op in zijn hart en moest hij weer opkomen tegen het onrecht, ook wanneer hij goed wist dat dit voor hem alleen lijden en dood zou betekenen. Zo heeft hij Jezus kruis achter Hem aan gedragen.

Bisschop Oscar Romero was een bescheiden man. Maar toen hij als bisschop moest waken bij een vermoorde priester, die opkwam voor de rechten van de armen, besefte hij dat hij die taak nu op zich moest nemen. Hij zal gehuiverd hebben, maar hij liet zich niet leiden door menselijke overwegingen. Met de dood voor ogen heeft hij zich moedig solidair verklaard met de armen totdat hij aan het altaar zijn bloed vermengd heeft met het bloed van Jezus. Neen, het kruis had hij niet gezocht, maar in zijn liefde heeft hij het aanvaard voor de bevrijding van zijn volk.

Zo heeft ook Jezus zijn kruis niet gezocht. Bij hem groeide elke dag het bewustzijn: als ik opkom voor de rechten van de verdrukten zal Ikzelf het eerste slachtoffer worden.

Als wij de weg van Jezus willen gaan dan zullen wij ook ons kruis moeten dragen. Wij hoeven het niet te zoeken. Het kruis zal op ons afkomen in de mate dat wij willen opkomen voor de armen. Ieder die opkomt voor gerechtigheid, in welke vorm ook, zal zelf ongerechtigheid moeten verduren. Dat is de wet van de liefde. En wie zo door de liefde gedragen wordt kan niet anders dan het kruis aanvaarden. Het kruis zal dan geen kruis meer zijn zoals bij Susja en bij Jezus. Wie zijn leven verliest voor de anderen, die ontvangt zelf de volheid van het leven. uit: preken.be

De liefde die onze Goddelijke Meester Jezus heeft gehad voor het kruis was zo groot dat Hij het omarmde van het eerste moment van Zijn incarnatie. De wil van Zijn hemelse Vader had voorbeschikt dat Zijn leven op aarde de weg zou zijn van het kruis; Hij begon Zijn smartelijke tocht naar de Calvarie op het eerste moment dat Hij op aarde kwam. Als we willen leven volgens Jezus, moeten we Gods wil liefhebben en ons kruis dragen met geduld en overgave. “Wie zijn kruis niet opneemt en Mij volgt, is Mij niet waardig.” (Matt 10:38) De liefde voor het kruis gaat hand in hand met de deugd van zelfverloochening, want voor hij die gehecht is aan het comfort in het leven of voor zichzelf, ontbreekt de moed om in de voetstappen van de lijdende Redder te stappen. We moeten ook geduldig zijn in het dragen van de kruisen in het leven zodat ze een perfect offer zijn voor God. Met overgave aan Zijn heilige wil zullen we de kruisen aanvaarden die Hij zendt en ze hoger achten dan de kruisen die we zelf kiezen. We zijn in deze wereld om verdiensten te verzamelen; deze aarde is daarom geen rustplaats, maar van werk en lijden. Verdiensten worden niet verkregen door te rusten maar door werk en voortdurende inspanning. Alle mensen moeten lijden, de rechtvaardigen evenals de zondaars.

Vrede in het hart

We kunnen daarom enkel ware vrede ervaren als we ons kruis dragen met geduld en overgave. Wanneer we proberen een kruis te vermijden die de Heer ons heeft gezonden, zullen we een ander tegenkomen en een veel zwaarder. De H. Augustinus zegt dat het hele leven van een Christen een voortdurend kruis moet zijn. Enkel wanneer het leven ten einde is zal de strijd ophouden, dat is wanneer we het Koninkrijk van de Hemel binnengaan.

Waarde van het lijden

Eerst en vooral kan lijden dienen om verzoening te bieden voor voorbije zonden. Wanneer God je iets te lijden geeft, zegt de H. Augustinus, handelt Hij als een geneesheer, en het lijden dat Hij zendt is dan geen straf maar een remedie. “God is nooit meer boos,” zegt de H. Bernardus, “dan wanneer Hij niet kwaad is op de zondaar en hem niet straft.”

Maar het lijden is niet alleen een excellent middel om verzoening te bieden voor voorbije zonden, het is ook een overvloedige bron van verdienste. De H. Paulus zegt : “Ik ben er zelfs van overtuigd, dat het lijden van deze tijd niet opweegt tegen de heerlijkheid waarvan ons de openbaring te wachten staat.” (Rom 8:18) We moeten geduldig elk kruis dragen dat God ons zendt, want we weten dat het korte lijden van dit leven zal gevolgd worden door eeuwig geluk in het volgende. En hoe groter onze verdiensten hier, hoe groter onze glorie zal zijn hierna. Vandaar dat de H. Jacobus zegt: “Zalig de mens die standhoudt in de beproeving. Heeft hij de toets doorstaan, dan zal hij de zegekrans van het leven ontvangen, die God beloofd heeft aan wie Hem liefhebben.” (Jac 1:12)

Een bewijs van liefde 

Lijden is het bewijs van liefde. Het zekerste bewijs van echte liefde is wanneer iemand vrijwillig lijdt voor zijn vriend. Daarom is het een zeer aangenaam offer voor God, wanneer we gewillig het kruis omarmen dat Hij zendt. De H. Paulus zegt: “De liefde is lankmoedig, alles verdraagt zij, alles gelooft zij, alles hoopt zij, alles duldt zij.” (1 Kor 13:4,7) Liefde draagt geduldig zowel uiterlijke als innerlijke kruisen. Bijvoorbeeld: kruis van gezondheid, materieel kruis, kruis van overledenen, kruis van bekoringen, kruis van geestelijke dorheid…

Hoe is het mogelijk te kijken naar een kruisbeeld en een God te zien die stierf in een oceaan van lijden en minachting, zonder geduldig uit liefde voor Hem al het lijden dat God verkiest ons te zenden, te verduren? Of we het nu willen of niet, we moeten allen het lijden doorstaan dat de Goddelijke Voorbeschikking ons heeft toebedeeld. Het is daarom in ons voordeel om te lijden met verdienste, en dat betekent te lijden met geduld. Bid God om deze kostbare gave: de genade om de beproevingen te verduren met geduld en overeenstemming met Zijn heilige Wil. “Wie overwint, hem zal Ik geven van het verborgen manna.” (Openb 2:17)

Vele mensen zijn opgewekt, geduldig en vroom zolang ze een goede gezondheid hebben; maar van zodra ze getroffen worden door ziekte, begaan ze ontelbare fouten. Ze zijn ongeduldig tegenover iedereen, ze hebben opmerkingen over de zorg die ze worden gegeven, ze klagen over elke kleine pijn en laten toe dat hun gedachten de moeilijkheden nog erger maken. “Leer in stilte te lijden uit liefde voor God,” zegt de H. Teresa. Bovendien moet je als zieke niet denken wat je zou doen als je gezond was, maar blij zijn om ziek te blijven zolang het God behaagt. Als je de wil van God zoekt te doen, wat maakt het dan uit of je ziek bent of gezond? De H. Franciscus van Sales zei dat we God beter kunnen dienen door te lijden dan door te werken.

Lijden is bidden

Liduina van Schiedam, Lidwina of Liedewij genoemd (wikipedia), (Schiedam, 18 maart 1380 – aldaar, 14 april 1433) is een katholieke heilige, patrones van de chronisch zieken en de bekendste Nederlandse heilige.

Vanaf Vaticanum II geldt als haar feestdag 14 juni; tot dan toe was het 14 april. Op 14 maart 1890 werd door paus Leo XIII een decreet uitgevaardigd, waarin na onderzoek over de verering van Liduina, een conclusie van de Heilige Congregatie voor de Riten in het Vaticaan geldig werd verklaard en bekrachtigd. Die Congregatie had geconcludeerd, dat Liduina in 1634 al meer dan 100 jaar als heilige werd vereerd, waardoor zij behoort tot de uitzonderingen genoemd in het decreet van paus Urbanus VIII (1634). De pauselijke decreten van Urbanus VIII en Leo XIII impliceren dat Liduina in kerkrechtelijke zin een volwaardige heilige is. In 1890 werd Liduina niet heilig verklaard, maar werd haar reeds eeuwenlang bestaande heiligheid erkend.

Hagiografie

Liduina werd geboren op Palmzondag en groeide op in een gezin met acht broers. Op 12-jarige leeftijd werd ze ten huwelijk gevraagd, maar ze wees dit aanbod resoluut af omdat ze haar leven aan God wilde wijden. Op 15-jarige leeftijd ging ze samen met vriendinnen schaatsen op de dichtgevroren Maas. Ze viel en brak daarbij een rib, waarna ze koudvuur opliep. Ze bleef hierdoor de rest van haar leven verlamd en aan bed gekluisterd. Toen ze een paar jaar later weer eens opstandig was over haar lijden, beval haar biechtvader, Jan Pot, haar aan de passie van Jezus te overwegen. Toen dat geen troost opleverde, zag ze ervan af. Nadat haar geestelijk leidsman haar aanmoedigde, probeerde ze het opnieuw, en deze keer kreeg ze daardoor zoveel voldoening, dat ze haar ziekte nog niet wilde ruilen voor een weesgegroet.

Door deze houding maakte ze grote indruk op de vele bezoekers die zij kreeg en vooral op chronisch zieken voor wie zij een grote troost was. Velen kwamen opgemonterd bij haar vandaan. Haar lijden uitte zich in stigmata en zij was een voorbeeld van heldhaftig lijden en de liefde van God tot de mensen.

Liduina beleefde visioenen, waarin zij samen met haar engelbewaarder Rome, het Heilig Land, hemel, hel en vagevuur bezocht. Tijdens één van haar reizen naar het paradijs zag zij een rozenstruik. Haar engelbewaarder gaf haar een tak en vertelde haar, dat ze niet zou sterven voordat alle rozen ontloken waren. Pas na achtendertig jaar lijden kwam er een eind aan haar leven. Ze zag in haar laatste visioen een bloeiende rozenstruik en stierf.

Op 17 april 1433 werd Liduina op het kerkhof van de Sint-Janskerk in Schiedam begraven. De kist werd niet in de aarde gezet en ook niet met aarde bedekt, maar stond op balken die dwars over de bodem van het graf lagen. Liduina had uitdrukkelijk verzocht haar stoffelijk overschot niet met aarde in contact te brengen, omdat zij zelf lange tijd geen voet op de grond had gezet. Op haar sterfplek werd een kapel gebouwd.

Hoe kunnen we klagen wanneer we Jezus zien. Hij die heiliger dan heilig was heeft onschuldig voor ons geleden tot de dood op het Kruis. “Als Ik de werken van mijn Vader niet doe, behoeft gij Mij niet te geloven, maar zo Ik ze wel doe, gelooft dan die werken, als ge Mij niet wilt geloven.” (Joh 10:38)

Geestelijke dorheid

Er is veel geduld nodig in het dragen van het kruis van geestelijke verlatenheid, want het is een van de zwaarste beproevingen die een ziel die God liefheeft kan verdragen. Geen devotie, geen ijver, geen heilige verlangens, maar enkel koudheid en dorheid ervaren in het gebed en in de H. Communie zijn de meest bittere pijnen dat een ziel dat God liefheeft kan ervaren. Wanneer de H. Angela van Foligno die eens te kampen had met geestelijke dorheid, tot God klaagde dat Hij haar in de steek had gelaten zei Hij: “Nee Mijn dochter,” antwoordde de Heer, “Ik houd nu meer van jou dan ervoor, en aanzie je nu als dichter met Mij verenigd dan ooit.” Het is een misvatting, zegt de H. Franciscus van Sales om vroomheid te beoordelen volgens de mate van troost dat we ervaren in de dienst van God. Ware vroomheid bestaat in de vaste wil om alles te doen wat aangenaam is voor God. Door middel van geestelijke dorheid, verenigt God zich intiem met de zielen die Hij liefheeft op een bijzondere manier.

Wat ons verhindert om echt verenigd te zijn met God zijn gehechtheden aan onze ongeordende neigingen. Wanneer God, daarom wenst een ziel te leiden naar Zijn perfecte liefde, bevrijd Hij haar eerst van alle gehechtheden aan geschapen dingen. Daarom ontdoet Hij haar geleidelijk aan van aardse goederen zoals rijkdom, eer, familieleden, gezondheid enz. In het begin van de bekering van de ziel geeft God haar een vloed van troost. Als gevolg daarvan geeft de ziel zich aan God in plaats van aan gehechtheden aan aardse goederen en personen. Maar nog niet op een perfecte manier, omdat ze handelt om troost te krijgen in plaats van te handelen uit liefde voor de God van troost.

 Tot een persoon die leed onder geestelijke dorheid schreef de H. Johannes van het Kruis: “Nooit was je in een betere conditie dan nu, omdat je nooit zo nederig en onthecht was van de wereld als nu, en nooit zag je zo goed je ellende als nu. Nooit was je zo onverschillig over jezelf en nooit zocht je minder naar jezelf dan nu.” We moeten daarom ons vertrouwen stellen in God, die ons meer liefheeft dan wij onszelf. (12 steps to holiness and salvation - Rev. Warren)