9 Versterving

Versterving is het beheersen van lichamelijke driften, door niet of nauwelijks te eten en te drinken, geen geslachtsgemeenschap te hebben, en afstand te nemen van alle verslavingen en hartstochten die de weg tot God kunnen versperren. Onthouding is tegenwoordig het zich in eten en drinken, in roken of in andere genoegens aanmerkelijk beperken. Van oudsher werd op vrijdag en op de overige onthoudingsdagen, afgezien van het eten van vlees of jus. (in een Nederlands woordenboek)

De deugd van versterving bestaat uit twee vormen: de innerlijke of uiterlijke versterving. Uiterlijke versterving bestaat in de onthouding tegen de zintuigen in en wat de zintuigen aangenaam is. Om zonde te vermijden moet elke Christen versterving doen. Maar versterving is niet verplicht, maar het is zeer nuttig en verdienstelijk. Voor degenen die streven naar perfectie, is versterving absoluut noodzakelijk. Als arme kinderen van Adam, moeten we vechten tegen onze zintuigen tot we sterven. Gal 5:17 Want de zelfzucht begeert tegen de Geest en de Geest tegen de zelfzucht, want ze zijn elkaars tegenstanders, zodat ge niet doet wat ge zoudt willen doen. Het is eigen aan dieren dat ze hun zinnen bevredigen, maar het is karakteristiek dat engelen Gods wil doen.

 Daaruit kunnen we besluiten dat we als engelen worden als we streven om Gods wil te doen, maar we worden als dieren als we onze zinnen bevredigen. Ofwel moet de ziel zijn lichaam onderwerpen, ofwel zal het lichaam de ziel als zijn slaaf nemen. We moeten ons lichaam dus beteugelen en in toom houden. Het is de bedoeling dat de mens nu zijn lichaam onder controle houdt zodat het lichaam EN DE ZIEL geen eeuwig lijden als  straf moeten ondergaan in de hel. Wanneer we in dit leven het lichaam sparen, doden we de ziel. Onze Heer zei eens aan de H. Franciscus van Assisi: “Als je Mij wenst te dienen, neem dan de bittere dingen van het leven als zoetheid, en de zoetheden als bitter.” Dit zei de H. Paulus: Ik beuk mijn lichaam en houd het in bedwang, om niet, na anderen gepredikt te hebben, zelf te worden verworpen. (1 Kor 9:27)

Wijzelf zijn onze ergste vijand

De H. Petrus van Alcantara zei aan zijn lichaam: “Wees er zeker van dat ik in dit leven je geen rust zal geven; kwelling is je lot; wanneer we in de Hemel zijn zullen we een eeuwige rust genieten.” Het is waar dat de wereld en de duivel zijn grote vijanden van onze redding, maar de grootste vijand van alles is ons eigen lichaam omdat het altijd bij ons is. Het is waar dat de wereld en de duivel zijn grote vijanden van onze redding, maar de grootste vijand van alles is ons eigen lichaam omdat het altijd bij ons is.

Zelfverloochening

Als je lichamelijk geen boetewerken kunt doen, probeer dan geduldig de tekortkomingen van je lichaam te verdragen, de weerscondities (te warm, te koud) te verdragen en de pleziertjes wat in te tomen. Vincent Carafa, S.J. zegt dat de Heer ons de vreugden en plezier van de wereld gegeven heeft om te genieten, maar ook zodat we de gelegenheid zouden hebben het een offer te maken, door ervan af te zien uit liefde tot Hem. We mogen natuurlijk ziekte niet gebruiken als voorwendsel om onze geestelijke plichten niet te doen.

Voordelen van versterving

Door versterving kunnen we de tijdelijke straffen uitboeten die door onze zonden veroorzaakt worden. We zijn ons bewust van het feit dat hoewel de schuld van de zonde wordt kwijtgescholden door een berouwvolle Biecht, er een tijdelijke straf overblijft die moet gedragen worden. Als we in het huidig leven nalaten om verzoening en eerherstel aan te bieden, moeten we lijden in het Vagevuur. De H. Antoninus van Florence vertelt dat een zieke man eens de keuze had door zijn engelbewaarder ofwel drie dagen in het Vagevuur door te brengen of twee jaar langer op zijn ziekbed door te brengen. Hij had er nauwelijks een uur doorgebracht wanneer hij klaagde tot de engel dat hij in plaats van een paar dagen, hij reeds verschillende jaren had doorgebracht in verschrikkelijke kwellingen. De engel antwoordde: “Je bed is nog warm van je lichaam op het sterfbed, en je spreekt van jaren?” Als je dus iets te lijden hebt, zeg dan tot jezelf: Dit moet mijn Vagevuur zijn. Ik zal dit lijden geduldig aanvaarden om verzoening te bieden voor mijn zonden en verdiensten te verzamelen voor het eeuwig leven.

Het verheft de ziel

Versterving verheft de ziel tot God. De H. Franciscus van Sales zegt: “De ziel kan nooit tot God stijgen tenzij het lichaam tot onderwerping is gebracht door boete.” Door versterving kunnen we grote glorie verwerven in de Hemel. “Het lijden van deze tijd is het niet waard om vergeleken te worden met de glorie die nog komt, en dat in ons zal geopenbaard worden.” (Rom 8:18) En onze huidige beproevingen zijn tijdelijk en licht. “De lichte kwelling van een ogenblik bezorgt ons een alles overtreffende, altijddurende volheid van glorie.” (2 Kor 4:17) Laten we dus ons geloof versterken: we hebben maar een korte tijd te leven op deze aarde; onze ware thuis en eeuwige rust is na het graf. En degenen die in het hemelse Jeruzalem verblijven zijn levende stenen en deze moeten gevormd worden door versterving.

Innerlijke versterving

Innerlijke versterving bestaat in het intomen van onze ongeregelde eigenliefde en zelfzucht. Er zijn twee soorten eigenliefde: de ene is goed en de andere slecht. De ene spoort ons aan te streven naar eeuwig leven, waarvoor God ons heeft geschapen; de andere doet ons zoeken naar de goede dingen van deze aarde, en beschadigt onze onsterfelijke ziel. Christus zegt: “Wie mijn volgeling wil zijn, moet Mij volgen door zichzelf te verloochenen en zijn kruis op te nemen.” (Matt 16:24) Men moet dus de hartstochten intomen. Volgens de H. Maria Magdalena de Pazzi is eigenliefde zoals een worm die knaagt aan de wortel en niet enkel de vrucht vernietigt, maar de hele plant. Ze voegt eraan toe: “De verrader die we het meest moeten vrezen is eigenliefde, want eigenliefde verraadt ons zoals Judas Onze Heer verraadde met een kus. Hij die eigenliefde overwint, overwint alles.”

Bid daarom onophoudelijk tot de Heer: O God, laat me niet ten prooi vallen aan mijn hartstochten, die me beroven van Uw heilige vrees en van het verstand. Het leven op aarde is een strijd. Ongeacht hoeveel overwinningen we hebben geboekt, we kunnen ons niet veroorloven om onze wapens neer te leggen, want onze hartstochten zijn nooit volledig vernietigd. “Het is als onkruid,” zegt de H. Bernardus, “die terug opschieten zo dikwijls als ze afgesneden zijn; zelfs als je denkt dat je ze volledig hebt verdelgd, verschijnen ze spoedig terug. In de strijd tegen onze hartstochten, is het beste wat we kunnen bereiken dat de aanvallen minder dikwijls voorkomen, dat ze minder hevig zijn, en dat we beter in staat zijn ze te overwinnen.” Hartstochten zullen ons altijd lastig vallen; maar zoals de H. Gregorius zegt is het beter de wilde beesten brullend te zien rondlopen rond ons, dan ze in ons hart te hebben en ze toe te laten dat ze ons verscheuren.

De verovering van het zelf

Ons hart is een tuin waarin onkruid blijft groeien. We moeten daarom ons versterven om deze groei in te tomen, anders zal de tuin spoedig verwilderd zijn door doornenstruiken en distels. Het komt erop aan onze eigenliefde en onze wil te breken. Abt Gilbert zegt: “Wat nut heeft het om de uiterlijke zintuigen te versterven en vele gebeden te doen als we hartstochten in ons hart hebben en weigeren ertegen in te gaan?”

Vele christenen voeren devotie-praktijken uit, gaan dikwijls naar de H. Communie, vasten en brengen veel tijd door in gebed, maar ze negeren hun hartstochten te beteugelen, en koesteren gevoelens van weerwraak en antipathie, en hebben gevaarlijke gehechtheden. Ze doen geen inspanning om zich te onderwerpen aan de gehoorzaamheid en de Wil van God. Soms moet je je eigen wil geweld aandoen, om grotere vooruitgang te boeken, zegt Thomas a Kempis.

Gebed, boetedoening en andere geestelijke oefeningen moeten uitgevoerd worden met het oog op de overwinning van de hartstochten. Alle oefeningen van vroomheid zijn niets anders dan middelen om de deugd in praktijk te brengen. Daarom moeten we God bij de H. Communie, gedurende overweging, in de aanbidding van het H. Sacrament of andere devotie-praktijken altijd vragen om de genade om nederig, verstorven en gehoorzaam te zijn aan Zijn heilige wil. Om ons de waarde en noodzaak te leren van versterving, koos OLHeer om een leven zonder merkbare troost te leiden, een leven van ellende en de dood op het Kruis.

Onze wil

Er is geen schadelijker hindernis in het streven naar perfectie, dan de bevrediging van de eigen wil. De H. Bernardus zegt: “Als je mensen kan motiveren om hun eigen wil op te geven, dan moeten zij geen Hel vrezen.” “Als de wil van God de bron is van alle goed, dan is de wil van de mens de bron van alle kwaad,” zegt de H. Anselmus. De H. Augustinus merkt op dat de duivel zo geworden is door zijn eigen wil. Daarom is zijn wapen in de strijd tegen vrome zielen hun eigen wil. Een leerling vroeg aan Abt Achilles wat de wapens waren die de duivel gebruikte tegen de zielen. Hij antwoordde: Tegen de groten van deze wereld hoogmoed, tegen zakenlui gierigheid, tegen de jongeren lust, en tegen de vromen hun eigen wil. Een daad heeft de grootste waarde door de gehoorzaamheid waarmee het is uitgevoerd. Maar de minste waarde wanneer het door de eigen wil wordt uitgevoerd.

De H. Coletta zegt: “Voor God is de verzaking aan de eigen wil verdienstelijker dan het offer van alle rijkdom van de wereld.” “Ik wens maar zeer weinig,” zegt de H. Franciscus van Sales, “en voor dat weinige heb ik maar een zwak verlangen.” Hij bedoelde dat in zijn verlangens enkel de Wil van God telde en niet zijn eigen wil. Hij was bereid alles op te geven van zodra hij zag dat het niet volgens Gods wil was. “O wat een zoetheid ligt er in de woorden ‘de Wil van God’,” zegt de H. Maria Magdalena de Pazzi. Verzaak dus aan alle ijdele verlangens en ongeregelde neigingen. Maak er een gewoonte van, ten minste elke dag een paar daden van zelfverloochening te stellen.

Laat ons besluiten met de woorden van Pr Torres : “God heeft je een kans gegeven om te lijden en verlatenheid te ervaren. Hij wil zijn liefde in je hart vermeerderen, een liefde zo sterk als de dood. Moge deze liefde je onthechten van alle schepselen en van je eigenwil zodat niets je verhindert om je tot de Heer te richten met al je gedachten, verlangens en neigingen. Doe alles voor Hem en in vereniging met Hem.”