Catholic Online door F.K. Bartels  20/11/2009 (www.catholic.org)

[…] Men moet maar een blik werpen op de morele staat van ons land, om te zien wat onze bevolking na aan het hart ligt, over praat, voor stemt, om te besluiten dat velen de verplichting om heiligheid te zoeken hebben afgewezen. En het is echt een verplichting; de oproep tot heiligheid is niet enkel een optie voor degenen die verlangen God lief te hebben. We houden van God of we houden van de “aardse stad” dat gebouwd is “door de eigenliefde die God uitsluit” zoals de H. Augustinus schreef. De oproep tot heiligheid is een universele oproep van Christus zelf. Het mijden of verwerpen van een dergelijke oproep leidt tot het oprichten van een aardse stad gemaakt van de modder en het vuil van de wereld, een wereld dat onheilig is en onaanvaardbaar voor God.

"En nu, broeders, smeek ik u bij Gods erbarming: wijdt uzelf aan Hem toe als een levende, heilige offergave, die Hij kan aanvaarden. Dat is de geestelijke eredienst die u past. Stemt uw gedrag niet af op deze wereld. Wordt andere mensen, met een nieuwe visie. Dan zijt ge in staat om uit te maken wat God van u wil, en wat goed is, wat zeer goed is en volmaakt.” (Romeinen 12:1-2)

We moeten onze geest vernieuwen, een heilige manier van denken toepassen- ver van de laagheid van de wereld- en onze gedachten en handelingen afstemmen op de wil van Christus; we moeten het licht van de waarheid aanvaarden, die zich zo vurig en vol liefde op heiligheid richt. Christus roept ons op om “perfect te zijn zoals onze hemelse Vader perfect is” (Mt 5:48). We worden opgeroepen tot perfectie. We zijn verplicht tot heiligheid.

In 1993, schreef Johannes Paulus II in zijn encycliek Veritatis Splendor de noodzaak van gehoorzaamheid aan de waarheid om heilig te worden: “Geroepen worden tot redding door geloof in Jezus Christus is het ware licht dat iedereen verlicht (Joh 1:9), de mensen worden het licht in de Heer en kinderen van het licht (Ef 5:8), en worden heilig door de gehoorzaamheid van de waarheid" (1 Pet 1:22).

Gehoorzaamheid van de waarheid is gehoorzaam zijn in alles wat Christus heeft gezegd en gedaan, het is geloven en leven volgens hetgeen wat de Heilige Geest heeft geopenbaard aan de apostelen; het is aanvaarden van de Heilige Traditie, de H. Schrift en het Magisterium van de Katholieke Kerk  met zijn hart en geest. Heiligheid vraagt om gehoorzaamheid; en heiligheid is een manier van leven; het is zich richten op de H. Geest op elk moment, en onze wil verenigen met de wil van God. Degenen die dorsten voor heiligheid dragen er zorg voor om te leven door liefde: ze houden van Christus, ze houden van de Katholieke Kerk die 2000 jaar geleden werd opgericht, en ze koesteren de woorden van waarheid die zijn doorgegeven aan de naties door die Kerk. Lumen Gentium leert dat, omdat de Kerk onfeilbaar heilig is, alle Christenen in de Kerk worden opgeroepen om heilig te zijn.

"De Kerk wordt als een geloofszaak gehouden om onfeilbaar heilig te zijn. Dit komt omdat Christus, de Zoon van God, die met de Vader en de Geest aanroepen wordt als heilig, de Kerk liefhad als zijn Bruid, en zich aan haar gaf om haar te heiligen (cf. Ef 5:25-26); Hij verenigde haar met zichzelf als zijn lichaam en begiftigde haar met de Heilige Geest voor de glorie van God. Daarom zijn allen in de Kerk, of ze nu behoren tot de hiërarchie of door haar geleid worden, geroepen tot heiligheid, zoals de apostel Paulus zegt: ‘Want dit is de wil van God, uw heiliging’” (1 Tess 4:3; cf. Ef 1:4).

Het Tweede Vaticaans Concilie herinnert ons aan de verplichting tot onderwerping aan de authentieke leer en praktijk van het geloof in ons dagelijks leven: "Want de bisschoppen zijn de predikers van het geloof, die nieuwe leerlingen naar Christus leiden, en zij zijn authentieke leraars, dat wil zeggen leraars begiftigd met de autoriteit van Christus, die het geloof prediken tot de mensen die aan het zijn toevertrouwd en het in praktijk brengen”.

Een ware terugkeer naar authentieke heiligheid is het antwoord op de vele kwalen die ons plagen. Heiligheid is de remedie die geneest, versterkt, verenigd, en vrede brengt waar ons hart zo naar verlangt, want in heiligheid omhelzen we Christus. Een gemeenschap wiens wil gericht is op heiligheid beweegt zich tot een grotere vereniging met God, de bron van alle geluk. Als we onze wil verenigen met deze van God brengen we de volheid van het Christelijk leven tot stand en de perfectie van liefde, die in werkelijkheid de ware menselijke manier van leven is. We zijn niet ten volle menselijk tenzij we doordrongen zijn van heiligheid.

Het is dus voor iedereen duidelijk, dat alle gelovigen van iedere staat of stand geroepen zijn tot de volheid van het christelijk leven en tot de volmaaktheid van de liefde en door deze heiligheid wordt ook de burgerlijke maatschappij meer menselijk in haar manier van leven. (Lumen Gentium 40)

Heiligheid vereist gehoorzaamheid aan de waarheid; daarom staat het vast dat gehoorzaamheid van de volheid van waarheid die in de Katholieke Kerk gevonden wordt een eerste vereiste is voor Heiligheid. Men kan niet heilig zijn en het tegelijkertijd oneens zijn met Christus’ Bruid. Het verwerpen van de Kerk terwijl we varen op onze reis naar heiligheid is zoals het maken van een gat in de bodem van het schip waarin we varen. Toch vinden velen zo’n manier van leven moeilijk te verteren. De vroegere Paus Johannes Paulus II doet ons eraan herinneren dat we moeten vechten tegen ongehoorzaamheid, omdat we anders de waarheid van God ruilen voor een leugen.

"Deze gehoorzaamheid is niet altijd gemakkelijk. Als gevolg van de mysterieuze erfzonde, die gepleegd werd door toedoen van Satan, degene die een leugenaar is en de vader van alle leugens (Joh 8:44), wordt de mens voortdurend bekoort om zijn blik af te keren van de levende en ware God om ze naar afgoden te richten (dg. 1 Tess 1:9), klaar om de waarheid over God te ruilen voor een leugen (Rom 1:25). Het vermogen van de mens om de waarheid te kennen wordt ook verduisterd, en zijn wil om zich te onderwerpen verzwakt. Dan geeft hij zich over aan relativisme en scepticisme (cf. Joh 18:38), hij begeeft zich op pad om een denkbeeldige vrijheid te zoeken ver van de waarheid.

Verder, is het niet door onze eigen kracht dat we een mate van heiligheid bereiken, maar door ons volledig over te geven aan Christus. Onze Heer is onze kracht; het is van de Wijnstok dat we voedsel vergaren. Het is door onze wil te verenigen met God dat we in perfectie kunnen leven, want de Heer jezus is de goddelijke leraar en het voorbeeld van alle perfectie.

De volgelingen van Christus, worden door God geroepen niet in de deugd van hun werken maar door zijn genade, en gerechtvaardigd in de Heer Jezus werden ze zonen van God door het doopsel van geloof en deelnemers aan de goddelijke natuur, en worden ze zo geheiligd. Ze moeten daarom de heiligheid die ze van God ontvangen hebben, vasthouden en perfectioneren in hun leven. Ze worden door de apostelen aangemoedigd te leven zoals onder heiligen (Ef 5:3), en als Gods uitverkorenen moeten ze zich heiligheid en liefde, medelijden, vriendelijkheid, nederigheid, zachtmoedigheid en geduld aanmeten (Kol 3:12), om de vruchten van de Geest te verkrijgen voor hun heiliging. (dg. Gal 5:22; Rom 6:22).

Door zijn Incarnatie, Lijden, Dood en Verrijzenis heeft Christus ons vele ondoorgrondelijke gaven gegeven. Men zo een heel leven kunnen mediteren over zo’n wonderen en toch nauwelijks  oppervlakkig hun liefdevolle dimensies snappen. We zijn opgetild tot een verheven status door de bijzondere genade van Christus. Gerechtigheid vraagt dat we onze Heer liefhebben voor wat Hij heeft gedaan, voor Wie Hij is, voor zijn gaven die hij vrij gegeven heeft.

Al de kinderen van de Kerk zouden zich moeten herinneren dat hun verheven status niet van hun eigen verdiensten komt, maar van de bijzondere genade van Christus. Als ze falen om te reageren op die genade in gedachten, woorden en daden, zullen ze niet alleen verloren gaan, maar zullen ze strenger worden geoordeeld.

We worden opgeroepen tot heiligheid. Om het te bereiken vereist het dat we reageren op Christus’ genade. Liefde fluistert, Liefde wenkt, Liefde regent neer uit de hemel, en komt neer op Gods kinderen met geestelijke voiding en troost, zodat ze de heiligheid bereiken; dat ze de oproep tot heiligheid horen, omarmen, en beleven.

Er zijn veel taken in het leven maar de heiligheid is de belangrijkste. Heiligheid die gecultiveerd wordt door allen die handelen door Gods Geest en de stem van de Vader gehoorzamen en God de Vader aanbidden in geest en waarheid, volgen Christus die arm, nederig was en zijn kruis droeg. Dat zij het waardig mogen zijn om deelnemers te zijn in zijn glorie.

De levensbiecht en groei in heiligheid – Fr Carota 1/3/2013

Dit zegt de H. Franciscus van Sales over de groei in heiligheid in een “Introductie tot het devote leven”.

“Zie je, mijn kind, ik spreek nu van een levensbiecht, die heel heilzaam is in het begin van je zoektocht naar heiligheid en daarom raad ik het je ten zeerste aan. De gewone biechtgelegenheden van een dagelijks leven zijn vol grote fouten, en dat omdat ze weinig of geen voorbereiding doen, en ze niet het noodzakelijke berouw hebben. Door deze onvolkomenheid gaan deze mensen naar de biecht met een stilzwijgende intentie terug te keren naar hun oude zonden, omdat ze de gelegenheden tot zonde niet vermijden, of niet de noodzakelijke maatregelen nemen om hun leven te beteren, en in al zo’n gevallen moet de ziel hersteld worden. Maar bovendien dwingt een levensbiecht ons tot een duidelijkere zelfkennis, wekt ze een schaamte op voor ons voorbije leven, en doet ze dankbaarheid rijzen voor Gods barmhartigheid, die zolang geduldig op ons heeft gewacht. De levensbiecht troost het hart, verfrist de geest, brengt goede voornemens tot stand, geeft de kans aan onze geestelijke leidsman om ons goede raad te geven, en het opent onze harten om de toekomstige biechtgelegenheden meer effectief te maken. Daarom kan ik niet over het onderwerp beginnen om een algemene verandering in je levensstijl uit te voeren en je volledig tot God te keren, zonder aan te dringen dat je met een levensbiecht begint..”

Een levensbiecht neemt tijd in beslag. De kwaliteit van de priester is niet zo belangrijk omdat je niet komt voor geestelijke leiding, maar om het vertellen van al de zonden in je leven. Dit vraagt om grote nederigheid. Verzwijg geen zonden omdat je verlegen bent. Breng eerst wat tijd door, door het opschrijven van al deze zonden op te schrijven voordat je naar de biecht gaat, zodat je volledig bent. Dit is niet nodig als je reeds met berouw je voorbije zonden in de biecht hebt beleden. Maar het is vooral al het al lang geleden is dat je naar de biecht bent geweest. 

Sommigen vragen zich af: “Waarom onze zonden aan een priester belijden, die zelf een mens is”. “Ik vertel mijn zonden direct aan God.” Wanneer je direct tot God biecht, heb je Hem dan horen zeggen “uw zonden zijn vergeven”. Ik denk het niet. In het Evangelie van Johannes 20:22,23 Hij blies over hen en zei: “Ontvang de heilige Geest. Aan wie ge (de apostelen) de zonden vergeeft, zijn ze vergeven, en aan wie ge ze niet vergeeft, zijn ze niet vergeven.” Een andere reden is dat Katholieken de biecht altijd gedaan hebben. Er is ook nog een andere reden: je hoort van de priester: “uw zonden zijn vergeven” in plaats van God.

Zoals jullie misschien weten is er niets zo uitputtend en moeilijk als te luisteren naar biechtelingen. Jullie betalen ons, priesters, niet om neer te zitten en te luisteren naar jullie zonden. Het is een gave van God dat wij als priesters doen wat zo moeilijk is. We hebben er niets aan, behalve de vreugde als we mensen horen zich bekeren en proberen heiliger te worden. Er is geen menselijk motief om de biecht te horen, daarom moet het een sacrament van God zijn. Je kunt een psycholoog betalen om naar je te luisteren of je kan naar God gaan in het Heilig Sacrament van de Biecht.

Noveengebed tot voorbereiding op een levensbiecht

Lieve Moeder Maria, Moeder van de Barmhartigheid,
Met een hart vervuld van berouw neem ik tot U mijn toevlucht, om door Uw onvergelijkbaar machtige Voorspraak bevrijding te bekomen van de lasten die reeds zo lang mijn ziel bezwaren.
Mijn hele leven tot op deze dag leg ik nu in Uw handen, opdat U mij zou geleiden naar het Sacrament van verzoening met God.
Ontsluit toch mijn eigen hart voor mij, opdat ik mijn zonden, zwakheden, fouten, ondeugden en tekortkomingen van mijn hele leven moge ontdekken, en ik moge begrijpen waarom zij God hebben bedroefd en mijn medemens pijn of schade hebben toegebracht.
Wil mij leiden naar een volkomen zuivering van mijn ziel.
O mag ik mijn hele verleden begraven in Uw machtig Hart, waarin het gelouterd kan worden in het Vuur van de ware Hemelse Liefde.
Wil mijn rouwmoedigheid aan God opdragen tot afbetaling van de genade van een wedergeboorte uit Uw Hart, opdat mijn ziel opnieuw met God verzoend moge worden.
Moge ik op Uw bemiddeling bevrijd worden van de ballast van elke herinnering aan de zonde, opdat ik vanaf mijn ontmoeting met God in de Biecht kan openbloeien als op de eerste dag van een nieuw leven.
Ontvlam mijn hart met de Ware Liefde, opdat ik als een nieuw mens kan verschijnen voor Jezus, die mij hiertoe heeft geroepen vanop het Kruis van mijn Verlossing.

Toen OLVrouw verscheen aan Claude Newman in Mississippi in 1944 nadat hij een wonderdadige medaille van Maria aanhad, zei Ze: “Wanneer je naar de biecht gaat kniel je niet neer voor een priester, maar voor het Kruis van mijn Zoon Jezus.” En wanneer we echt spijt hebben voor onze zonden, dan vloeit het vergoten Bloed van Jezus over ons en reinigt ons van al onze zonden.

Wanneer ik vroeg aan mijn parochianen om te knielen voor de biecht, was ik bang dat er parochianen zouden protesteren. Maar nee, bijna allen waren nederig en knielden om te biechten. Er was een stoel voor degenen die niet konden knielen. Maar het voelt juist aan als men knielt in nederigheid en berouw voor de biecht. Laat de duivel je niet op een afstand houden van de barmhartigheid van God die vrijelijk wordt aangeboden in de biecht. Het is beter nu beschaamd te zijn voor wat je verkeerd deed, dan het voor altijd te laat is om er nog iets aan te doen.

Op een namiddag na de heilige mis was er een jongeman aan het wachten om met mij te spreken. Hij zei: “Je kent me niet, maar een jaar geleden ging ik naar de biecht bij u en het veranderde totaal mijn leven.” Wij, priesters zouden nooit ontmoedigd mogen raken. Misschien wordt er een persoon een heilige Katholiek omdat hij naar een biecht gegaan is. En jullie, die worstelen met zonde zouden ook niet mogen ontmoedigd raken. Misschien kun je dit advies van de H. Franciscus van Sales uitprinten en het herlezen zodat je niet in zonde terugvalt. Wat een bevrijdende gebeurtenis is een goede biecht. We zijn zo gezegend om traditionele Katholieken te zijn.

Toewijding aan de Moeder van Smarten voor de biecht

O Maria, Moeder van Smarten,
Mijn hart is verscheurd door mijn zondigheid en al mijn fouten en nalatigheden.
Mijn hart bloedt bij de aanblik van Uw lijden om de talloze dwalingen van Uw kinderen.
Ik geef U mijn hart in diepe rouwmoedigheid, opdat het vervuld moge worden van Uw volmaakte Liefde, die elke bekoring en elke zwakheid in de ziel overwint.
Ik geef U mijn berouw. Moge het in Uw Hart omgezet worden tot grondstof voor het herstel van mijn gewonde ziel.
Mogen mijn tranen mijn ziel reinigen.
Wil ook Uw eigen Tranen in mijn ziel storten, opdat haar bodem vruchtbaarder moge worden voor werken, gevoelens, gedachten en woorden die een bloemtapijt van volkomen Liefde in de zielen zaaien.
Neem mij restloos op in Uw Hart, o tedere Moeder, opdat mijn zelfofferande het Kruis van Jezus moge verlichten, en Uw eigen heiligheid mijn hele verdere leven richting moge geven.

Nederigheid om aan de stappen van heiligheid te beginnen

De mystieken zeggen ons allemaal dat de noodzakelijke eerste deugd op het pad van heiligheid nederigheid is. We hebben hier reeds een grote uitdaging: het betekent de algemeen heersende mentaliteit die tegenwoordig heerst tegenwerken. Onze jongeren worden gebombardeerd met de boodschap dat om hun dromen te bereiken ze moeten geloven in zichzelf. Maar we weten echter dat deze blinde promotie van het individu de studenten op het verkeerde been zet. Uit 4000 jaar heiligen en schriftgeleerden die de geopenbaarde waarheid van God overwegen en het werk van Gods genade ervaren in hun leven, dat teruggaat tot onze Joodse voorouders in het geloof, weten we dat het bereiken van ware menselijkheid bloeit als men begint in God te geloven. Je moet ook weten hoe je voor God bent, en weten waartoe God je oproept in het leven zodat je God kunt dienen.

De moderne maatschappij vindt de deugd van nederigheid onbelangrijk. Degenen die nederigheid in praktijk brengen zijn: “goede mensen die laatst eindigen op de maatschappelijke ladder.” Maar nederigheid is een deugd die gebaseerd is op de realiteit, op de weg hoe zaken werkelijk zijn. “Nederigheid” komt van het Latijnse woord “humus”, wat “aarde” betekent. Nederigheid betekent kleinheid, zoals men dicht bij de aarde, de grond is. De aarde is de grond waarop we lopen, daarom is de nederigheid wat ons met twee voeten op de grond houdt, zodat we succesvol door de vele wisselvalligheden van het leven geloodst worden. Nederigheid betekent dat we realistisch rekening houden waar we ons bevinden en waar we naartoe gaan. Dit is de meest verrassende manier waarin nederigheid fundamenteel is. Als we de realiteit niet in het oog houden of waar we naartoe gaan, kan dit zware gevolgen hebben, zelfs al denkt de wereld dat je er materieel op bent vooruit gegaan.

De deugd van nederigheid is een Christelijke deugd die gebaseerd is op de realiteit van een begrensde persoon, die door God geschapen is naar het beeld en gelijkenis van een oneindig Wezen. God prent in de menselijke natuur een verlangen in om de basisdoelstellingen van het menselijk bestaan te zoeken en te respecteren. Het respecteren van de menselijke deugden betekent dat men zich aan normen houdt, objectieve normen die als vaststaand beschouwd worden in de gecreërde orde. Men verwijst hiernaar als de natuurwet. Volgens deze normen, moeten bepaalde menselijke deugden altijd gerespecteerd worden: leven, waarheid, schoonheid, liefde, vriendschap en ook anderen. Deze zijn algemene doelstellingen voor alle mensen. Particuliere doelstellingen moeten verkregen worden door gebed, wat de conversatie is met God. Een nederige persoon nadert God in gebed en vraagt: “Heer, wat wilt U dat ik doe?" Dit is de vraag die iedereen zich moet afvragen om hun levensweg te vervolgen.

Natuurwet (ethiek) (wikipedia): Natuurwet (van het Latijnse lex naturae) of natuurrecht (ius naturale) heeft een aantal uiteenlopende invullingen. In de theologie, de rechtsfilosofie en de ethiek staat dit begrip voor de regels en beginselen die voor alle mensen gelden, omdat ze voortvloeien uit het verstand, zoals dat bepalend is voor de menselijke natuur.

Natuurwet of natuurrecht staat voor een geheel van principes en regels die universele geldigheid zouden hebben en mede daarom boven de regels van het positieve recht (recht dat geldig is op een bepaalde plaats op een bepaald tijdstip vb. ons Belgisch positief recht) zouden gaan. In de gangbare opvatting slaan deze termen op de menselijke natuur, die gekenmerkt wordt door het verstand (de rede).

Dit natuurrecht speelde tot aan de invoering van de nationale codificaties eind 18e en begin 19e een grote rol in het Romeinse en Europese rechtsbewustzijn. Tegenwoordig is de natuurwet nog een belangrijk onderdeel van de katholieke theologie en ethiek, naast een kleine stroming van moderne natuurrechtsaanhangers.

Grieken

Bij de Grieken had het natuurrecht vooral een ethische en politieke betekenis. Aristoteles schreef in zijn Ethica Nicomachea, V, 7, 1134b: "Van het in een staat geldende recht berust een gedeelte op het natuurrecht en een gedeelte op wetten. Het natuurrecht is dat recht dat overal dezelfde rechtskracht heeft en onafhankelijk is van opinies; het wettenrecht is datgene waarvan het er in beginsel niet toe doet of het nu zo dan wel anders is, maar waar het verschil maakt wanneer het een keer is vastgesteld". Het natuurrecht werd door Aristoteles verder niet systematisch uitgewerkt. In elk geval zou zijn opvatting over rechtvaardigheid een belangrijk onderdeel van het natuurrecht worden.

Romeinen

Bij de Romeinen werd onderscheid gemaakt tussen het recht dat ieder volk voor zichzelf maakt (ius civile) en het recht dat alle volkeren ter wereld gemeen hebben (ius naturale) en dat gebaseerd is op de natuurlijke aard der dingen, de naturalis ratio. Dit natuurrecht werd ook wel het recht der volkeren (ius gentium) genoemd, maar moet niet verward worden met het moderne volkenrecht.

Cicero zegt het in zijn De republica, III, XXII, 33 zo: "Er is een waarachtige wet, een rechte rede overeenkomstig de natuur, aanwezig in allen, onveranderlijk, eeuwig; zij roept de mens tot het goede door haar geboden en houdt hem af van het kwade door haar verboden" en "Eén God is er, heer en meester over allen. Hij is de maker van die wet, hij heeft haar afgekondigd en bekrachtigd".

Anders dan bij de Grieken, had het natuurrecht bij de Romeinen vooral betekenis voor het privaatrecht. Zo werden koop en verkoop, huur en verhuur als typisch natuurrechtelijke verbintenissen gezien. Een ander belangrijk onderdeel van het Romeinse natuurrecht was de rechtvaardigheid (iustitia). Die werd, in de klassieke formulering van Ulpianus, omschreven als de vaste en constante wil ieder het zijne toe te delen (constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi). Daar werd onder meer uit afgeleid dat de rechter de wet goed en billijk (bonum et aequum ) diende toe te passen. De hieruit voortkomende redelijkheid en billijkheid is nog altijd een basisprincipe van het privaatrecht.

Al deze principes en regels behoorden tot het natuurrecht omdat ze door de menselijke rede (naturalis ratio) van de beste Romeinse juristen geformuleerd waren. Toen keizer Justinianus I dit in de praktijk gegroeide recht systematisch codificeerde in het Corpus Iuris Civilis, werd daarmee een groot deel van het natuurrecht (ius naturale) tot positief recht (ius civile). Het Romeinse recht gold daarna eeuwenlang als het gepositiveerde natuurrecht (ratio scripta).

Het Ius Gentium was het Romeinse recht dat de Romeinen gemeen hadden met de haar omringende volkeren. Het waren privaatrechtelijke regels die werden toegepast tussen burgers die afkomstig waren uit verschillende rechtssystemen. Dit ter onderscheiding van het Ius Civile dat alleen gold voor Romeinse burgers, ongeacht waar zij zich bevonden. (J.E. Spruit, Enchiridium, Deventer: Kluwer 1994, p.55 en 76)

Katholicisme

Al in de late Oudheid namen christelijke denkers de Griekse en Romeinse concepten van het natuurrecht als boven het positieve recht staande regels over. Omdat in de christelijke opvatting de menselijke rede door God geschapen is, is in die visie ook het daaruit voortkomende natuurrecht van goddelijke oorsprong.

De kerkvader Augustinus (354-430) schreef dat er in de mens een ingeboren natuurlijk recht is dat alle mensen kennen. Andere christelijke denkers uit die tijd wijzen er op dat deze kennis van de natuurlijke orde verduisterd werd door de zonde, maar weer duidelijk gemaakt werd in de bijbel en door de kerk. In de middeleeuwen wordt dan het natuurrecht gezien als de orde die het verstand voorschrijft, nadat het in de menselijke natuur heeft ontdekt wat nodig is om rechtschapen te leven.

In de middeleeuwen was het natuurrecht nauw verbonden met het canoniek recht van de Rooms-Katholieke Kerk. Zo werd in het Corpus Iuris Canonici, de belangrijkste verzameling van kerkrechtelijke bepalingen, bepaald dat de rede (dat wil zeggen het natuurrecht) voorrang had boven zowel het gewoonterecht als het positieve recht. De natuurrechtelijke billijkheid kreeg hierdoor een zo belangrijke plaats in het kerkelijke recht, dat gesproken werd van de canonieke billijkheid (aequitas canonica).

Thomas van Aquino (ca. 1225-1274) bevestigt dat de natuurwet de door het verstand erkende orde is. Die orde bestaat uit de eerste beginselen van het praktische verstand, dat deze inziet op grond van onze natuurlijke neigingen. Thomas benadrukt dat de natuurwet niet zonder meer of volledig is ingeboren, maar dat slechts het beginsel ervan met de menselijke natuur gegeven is. Omdat de natuurwet dus uit het menselijke verstand voortvloeit, zijn de beginselen ervan voor alle mensen hetzelfde, doch kunnen de concrete uitwerkingen verschillen. De gewone, positieve wetten mogen volgens Thomas niet in strijd zijn met het natuurrecht, maar inhoudelijk onrechtvaardige wetten moeten wel nageleefd worden om ergernis of wanorde te voorkomen. Pas wanneer zo'n wet in strijd komt met het zgn. goddelijk goede (bonum divinum), mag zij niet meer worden nageleefd en kan uiteindelijk ook de omverwerping van een tiran geoorloofd zijn.

De Spaanse katholieke geleerde Francisco Suarez (1548-1617) erkende dat het natuurrecht samenvalt met het verstand, maar stelde dat er pas sprake kon zijn van een echte natuurwet, wanneer er ook sprake was van een werkelijke gezagsdrager die deze wet uitvaardigde. Als die gezagsdrager werd God gezien.

Het natuurrecht of de natuurwet is sindsdien een belangrijk onderdeel van de katholieke theologie en ethiek gebleven. Zo is de klassieke, op Thomas van Aquino teruggaande, opvatting terug te vinden in de nieuwste Katechismus van de Katholieke Kerk onder nr. 1954 e.v.

De realiteit is dat mensen werden geschapen door God om lief te hebben, te prijzen en Hem te eren in dit leven en voor altijd gelukkig te zijn bij Hem in het volgende leven. De deugd van nederigheid is de gewoonte en praktijk waarbij een persoon zijn ware tekortkomingen en gaven erkent, en in het licht ervan, zich aan Gods wil onderwerpt en aan de deugden van anderen omwille van God. De persoon accepteert de fundamentele realiteit van zowel zijn tekortkomingen en de uitnodiging van God om zijn of haar gaven te gebruiken om God te prijzen en anderen te dienen.

Een citaat dat toegeschreven wordt aan de H. Augustinus is dat “nederigheid de basis is van alle andere deugden”; vandaar als deze deugd in de ziel niet aanwezig is, er geen andere deugd kan zijn. De H. Teresa van Avila zegt: “er is meer waarde in een kleine studie van nederigheid en in een nederige daad, dan in alle kennis van de wereld" (hoofdstuk XV).

De waarlijk nederige persoon heeft drie overtuigingen die moeten onderkend worden. Het begint met het antwoord van Paus Franciscus dat hij gaf in een interview waar hij werd gevraagd: “Wie is Paus Franciscus?” Trouw aan zijn charisma van Ignatius antwoordde hij: “Ik ben een zondaar.” Dit is de start. De eerste overtuiging. Maar het wordt gezien in het licht van de tweede overtuiging nl. ik werd geschapen naar het beeld en gelijkenis van God en ik moet daarom erkennen dat ik zowel zonden als gaven in mij heb. En ten derde, streef ik om Gods plan voor mij te vervullen.

Ware nederigheid alleen is niet genoeg. Maar het is het fundament waarop al de andere deugden zijn gebaseerd die nodig zijn om heiligheid te bereiken, samen met de deugd van liefde, waarnaar iedereen verlangt in het diepste van hun wezen, en die zo dikwijls op de verkeerde plaatsen wordt gezocht.

De narcistische obsessie met de cultuur van het ego is een symptoom van een diepe onzekerheid en eenzaamheid in onze maatschappij. Mensen verlangen naar liefde, intimiteit en vriendschap, en falen dikwijls om het te bereiken. Het is duidelijk dat vele mensen niet in staat zijn, om een relatie van engagement in stand te houden in hun leven. (…)

Gebed om navolging van Maria in de nederigheid

Hemelse Moeder Maria, Meesteres van mijn ziel,
In mijn verlangen om U na te volgen in de nederigheid die God zo welgevallig is, smeek ik U,
Houd mij voortdurend bewust van mijn nietigheid, en doordring mij van het besef dat ik slechts nut kan hebben voor Gods Werken in de mate waarin al mijn handelingen, mijn woorden en mijn voorkomen vervuld zijn van Uw nederigheid.
Maak mij steeds kleiner, opdat alle plaats in mijn hart door U bezet mag worden, en geef mij de kracht, mijn tekortkoming toe te geven bij elke fout die ik bega.
Vervul mij met afschuw voor de lofprijzingen der mensen, en wek in mij het verlangen naar het verborgen leven met U.
Schenk mij het vermogen om de mens van weinig aanzien met waardigheid te behandelen, opdat ik zijn hart kan helpen genezen van de slagen en wonden van het leven.
Laat uit mijn mond niets dan eenvoud geboren worden, opdat geen ziel zich in mijn tegenwoordigheid minderwaardig moge voelen.
Leer mij mijn medemens niet steeds te corrigeren, doch in eenheid met hem de vervulling van Gods Werken na te streven.
Geef mij de kracht om elke bestreving van prestige voor mijzelf in het oog van mijn medemens te verafschuwen.
Leer mij, mijn gaven en talenten niet te gebruiken om macht te verwerven, doch voor de bevordering van het Heil van mijn ziel en van andere zielen.
O Koningin van Hemel en aarde, leer mij mijn kleinheid te koesteren als het geschenk van een God die er vreugde in heeft geschept, mij een volmaakte Moeder te geven.