|
Nog eens een
opfrissing :
De kerkelijke praktijk rond het ontvangen van
de heilige communie
Uit: www.mennenpr.nl
priester C. Mennen
Er is nogal wat verwarring rond het al dan niet mogen
communiceren in de eucharistieviering. Dit korte artikeltje poogt hierin enige
duidelijkheid te scheppen.
a. Uitgangspunten
De eucharistie is volgens de katholieke Kerk de
sacramentele viering van het verlossend kruisoffer van Christus. De Kerk biedt
met haar Heer en in eenheid met Hem diens gebroken Lichaam en diens vergoten
Bloed aan de Vader aan voor het heil van levenden en doden. De Heer is zelf in
de eucharistie aanwezig als offeraar (in de persoon van de priester) en als
offergave (in brood en wijn). In brood en wijn is Hij persoonlijk aanwezig
doordat dit brood en deze wijn in de consecratie door de priester veranderd
worden in zijn Lichaam en Bloed. Als het offer is gebracht wordt er een
offermaaltijd gevierd. De gelovige mag eten (en drinken) van de offergaven en
wordt zo innig verbonden met het offer van Christus en met zijn Persoon. En
door de gemeenschap met het sacramentele Lichaam van Christus, wordt de
gemeenschap met de Kerk, die naar Paulus ook lichaam van Christus is, versterkt
en bevestigd. Communie is dus tegelijk gemeenschap met Christus en gemeenschap
met de katholieke Kerk.
b. Foutieve opvattingen
Uit het bovenstaande zijn blijkt dat bepaalde opvattingen
die steeds weer geventileerd worden vanuit katholiek standpunt geen hout
snijden. Wij noemen er hier enkele:
Jezus zou er geen probleem mee hebben dat die
en die communiceert
.
Het is Jezus die ons aan zijn tafel nodigt,
niet de Kerk
.
Het sacrament van de eucharistie is aan de Kerk
toevertrouwd. De Kerk gaat door de eeuwen heen zeer zorgvuldig om met dit
sacrament en stelt vanuit haar apostolische traditie die op Christus teruggaat,
regels op voor het vieren en het ontvangen van de eucharistie. De Kerk heeft
daar alle recht toe. Zij treedt op met de autoriteit van Christus: Wie u
hoort, hoort Mij. Wat gij op aarde zult binden, zal ook in de hemel gebonden
zijn
. Bovendien is de communie met Christus ten innigste verbonden met de
communie met de Kerk. Als iemand op belangrijke punten geen communio met de
Kerk heeft, kan hij niet tot de sacramentele communie naderen. Doet hij dat
toch, dan is dat een leugen en een grote zonde.
Iedereen heeft recht op de hostie
..
Soms wordt er over de communie gesproken alsof het snoepje
is, een traktatie waarbij je toch niemand mag overslaan. Uit wat onder a.
gezegd is, moge duidelijk zijn, dat wie zo denkt niets begrepen heeft van wat
eucharistie is en dus verre van de communie moet blijven.
Het is inderdaad in zekere zin waar dat iedereen die
katholiek is recht heeft op de communie, maar daar moet wel iets bij worden
vermeld. Namelijk dat je in de juiste gesteltenis moet zijn. Je mag alleen te
communie gaan als je de leer van de Kerk aanvaardt en in de grote punten leeft
volgens de leer van de Kerk. Je kunt je recht op de communie verspelen door
ernstige zonde te doen. Het recht op de communie ontstaat echter meteen
weer als de eenheid met de Kerk herstelt en je met God en met de Kerk verzoent
door het sacrament van boete en verzoening.
Het zielenheil prevaleert boven het recht..
Inderdaad is de eucharistische communie noodzakelijk voor
het zielenheil, maar als zij gebeurt in staat van doodzonde strekt ze niet tot
heil maar tot veroordeling. Een onwaardige communie vergroot de zondige
situatie. Vgl. 1 Kor. 11, 27-29: Wie dus op onwaardige wijze het brood eet of
uit de beker drinkt, bezondigt zich aan het lichaam en bloed des Heren. Wij
moeten onszelf onderzoeken voor we van het brood eten en uit de beker drinken.
Wie eet en drinkt zonder het lichaam te onderkennen, eet en drinkt zijn eigen
vonnis.
c. Niet te communie mogen en de
communie weigeren zijn twee verschillende dingen
Niet te communie mogen is een zaak van het individuele
geweten dat de betreffende persoon zegt: je mag niet communie gaan voordat je
gebiecht hebt. Dit geldt bij alle ernstige zonden tegen de katholieke
zedenleer. Ga je dan toch de communie bega je de zonde van heiligschennis en
je eet en drinkt je eigen vonnis. Pas na oprecht berouw en een eerlijke
biecht kun je dan weer communiceren.
De priester mag en moet de communie pas weigeren, als het
om een publiek bekende zaak gaat, waarbij het uitreiken van de communie
ergernis zou geven. Ergernis geven betekent dan dat door dat communie uitreiken
anderen die dat zien tot de gedachte komen: dus het is niet erg wat hij/zij
doet; ik mag het dus wel doen. Ergernis geef je als je door een daad anderen
tot zonde brengt. Het gaat hier dus wel degelijk om het heil van de zielen maar
meer om de zielen van de andere kerkgangers, om het gemeenschappelijk heil van
de Kerk. Het gaat hier dus duidelijk om het sociaal schadelijk aspect van de
zonde.
d. Mogen protestanten en
anglicanen te communie gaan in de katholieke Kerk?
Nee, omdat protestanten in leer en leven niet in eenheid
(niet in communio) zijn met de katholieke Kerk mogen zijn onder normale
omstandigheden niet te communie. Toch communiceren is een belediging van de
katholieke Kerk en een daad tegen de oecumene.
In zeer buitengewone omstandigheden zoals in stervensgevaar
mag een protestant uit de handen van een katholiek priester de communie
ontvangen als tenminste de volgende voorwaarden vervuld zijn: er is geen
dominee bereikbaar, de betreffende persoon is in staat van genade (heeft dus
geen groot kwaad gedaan) en heeft rond de eucharistie precies hetzelfde geloof
als de katholieke Kerk.
e. Mogen katholieken deelnemen aan
het protestantse avondmaal of aan een Anglicaanse Communionservice
Nee, dat is katholieken te allen tijd verboden ook al staan
de protestanten het toe. De reden daarvan is, dat er in de protestantse
en Anglicaanse gemeenschappen geen geldige eucharistie bestaat, aangezien zij
het sacrament van het priesterschap niet kennen of het sacrament van de wijding
niet geldig is. Deelname zou een doen alsof zijn, wat niet is toegestaan.
f. Mogen oosters orthodoxen
in de katholieke Kerk te communie gaan?
De Oosters orthodoxen worden beschouwd als zusterkerken.
Zij hebben geldige wijdingen en dus ook geldige sacramenten. Orthodoxen mogen
in de katholieke Kerk te communie gaan als ze juiste gesteltenis bezitten.
g. Mogen katholieken in een Oosters
orthodoxe liturgie te communie gaan?
Omdat de sacramenten in de Oosterse kerken geldig zijn,
mogen katholieken daar te communie gaan, als er geen katholieke kerk in de
buurt is. Overigens vinden de orthodoxen zelf het meestal niet goed dat
katholieken bij hen te communie gaan.
NB Heel veel mensen noemen alle oosterse kerken orthodoxen.
Dat is niet zo. Er zijn ook oosters katholieke kerken die dezelfde liturgie
vieren als de orthodoxen maar in eenheid met Rome leven. Zij zijn gewoon
katholiek. Dan is het communiceren geen probleem.
h. Zonden die je verhinderen te
communie gaan
Als de door ernstige zonde de communio met de Kerk en met
Christus verbroken hebt mag je niet te communie. Voorbeelden hiervan zijn - en
we lopen hierbij de 10 geboden na:
1. Alle grote zonden tegen
het geloof sluiten uit van de communie zoals ketterij (bewust en hardnekkig
ontkennen van een katholieke waarheid), schisma (zich onttrekken aan het
hiërarchisch gezag van paus en bisschoppen, je bv bij een andere kerk
aansluiten), of apostasie (volledig van het geloof afvallen door bv islamiet,
boeddhist of atheïst te worden). Bovendien magische praktijken zoals glaasje
draaien en geesten oproepen. Ook ernstige zonde is heiligschennis dwz als men
sacramenten, gewijde personen of zaken op een onwaardige manier behandelt.
2. Godslastering en
meineed.
3. Zondags zonder geldige
reden niet de eucharistie bijwonen en de zondag niet als feestdag vieren door
zonder noodzaak slafelijk werk te verrichten.
4. Ouders die ernstig de
opvoeding van kinderen verwaarlozen. Kinderen die hun bejaarde ouders aan hun
lot overlaten.
5. Jezelf of anderen
proberen te doden. Abortus of euthanasie plegen of daarbij helpen.
Experimenteren met menselijk leven of dat laten doen zoals
reageerbuisbevruchting, het kweken van embryos voor stamcelonderzoek etc.
Jezelf opzettelijk (laten) verminken zonder medische
noodzaak.
Iemand echt haten (wie zijn broeder haat, is een
moordenaar).
6. Echtbreuk plegen, seksueel samenleven buiten een
christelijk huwelijk, homoseksuele handelingen, prostitutie.
7. Stelen van iets substantieels. Woekerprijzen rekenen
(misbruik maken van iemand zwakke positie). Werknemers uitbuiten. Geen werk
leveren voor het loon dat je ontvangt. Ernstig misbruik van sociale
voorzieningen of van verzekeringen.
8. Ernstig andere mensen in de problemen brengen door
roddel en achterklap; door leugens in een zeer ernstige zaak.
9. Afgunst die vergiftigt
i. Enkele publieke zonden waarbij de
communie moet worden geweigerd.
Hierbij geldt dat de zonde hardnekkig moet zijn en bekend:
1. iemand die algemeen bekend is als abortusarts
2. iemand die publiek samenwoont zonder een christelijke
huwelijk
3. iemand die gescheiden is en alleen burgerlijk hertrouwd
4. iemand die publiek bekend is als prostituee
5. iemand die publiek bekend is als samenwonende
homoseksueel
|
