Genade in het Rooms-katholicisme

Genade is meer dan dat God ons in liefde aanziet, meer dan zijn gunsten of ontferming: het is het Goddelijke leven zelf dat het mogelijk maakt dat Christus in en door ons werkt. Door Adams val waren we de verbinding met deze genade kwijt en van God gescheiden. Door genade kunnen mensen weer deel krijgen aan de Goddelijke natuur (2 Petrus 1:4). Rechtvaardiging (God rekent de mens zijn zonden niet toe) is alleen mogelijk door genade, door een geloof dat uitwerkt in liefde.

Het belangrijkste kenmerk van genade is, dat het een vrije gave is die ons, zo leert de Rooms-katholieke Kerk, wordt aangeboden door de sacramenten, in het bijzonder door de doop, de eucharistie en de absolutie. Een mens verdient geen heiligmakende genade, hij heeft er geen recht op; maar kan wel als beloning actuele genade ontvangen, die hem verder brengt op de reis naar de volmaakte hemelse heiligheid.

Heiligmakende en actuele genade

Rooms-katholieke theologen onderscheiden verscheidene vormen van genade; de voornaamste zijn: de heiligmakende genade en de actuele genade.

• Heiligmakende genade is het goddelijke leven dat onze ziel binnenstroomt als God ons rechtvaardig verklaart (ons onze zonden niet toerekent); dat gebeurt meestal bij de doop. Heiligmakende genade verandert de zondaar door de Geest in een kind van God. Deze genade blijft werkzaam in onze ziel, tenzij wij door een doodzonde God verwerpen. God is echter oneindig barmhartig en de heiligmakende genade kan dan ook weer hersteld worden door het sacrament van de absolutie (de biecht).
• Actuele genade komt in de vorm van gaven die je in bepaalde omstandigheden nodig hebt. Het doel van actuele genade is om de heiligmakende genade daar werkzaam te laten zijn waar ze eerder niet was, en ze te laten blijven waar ze reeds werkzaam is.

Zowel heiligheid als het zijn van een kind van God zijn geheel afhankelijk van de heiligmakende genade. Wanneer men zonder verdere toevoeging van genade spreekt, bedoelt men heiligmakende genade.

Onweerstaanbare genade

Zowel Augustinus als Thomas van Aquino stellen dat een goed begrip van genade niet tegenspreekt dat de mens een vrije wil heeft. Want een mens met genoeg wilskracht om Gods genade te weerstaan, zal dat juist door de inwerking van die genade niet willen.

Uit : wikipedia