Waarom laat God lijden toe?

Om erachter te komen waarom God lijden toelaat, moeten we terugdenken aan het moment waarop het lijden begon. Toen Satan Adam en Eva ertoe aanzette God ongehoorzaam te worden, werd er een belangrijke vraag opgeworpen. Het was niet zo dat Satan Gods macht in twijfel trok. Ook Satan weet dat er geen grenzen zijn aan Gods macht. Wat Satan wel in twijfel trok, was Gods recht om te regeren. Door God een leugenaar te noemen die zijn onderdanen iets goeds onthield, beschuldigde Satan God ervan een slechte regeerder te zijn. Satan suggereerde dat de mensen beter af zouden zijn zonder Gods bestuur. Dat was een aanval op Gods soevereiniteit, zijn recht om te regeren.

Adam en Eva kwamen tegen God in opstand. Eigenlijk zeiden ze: ‘We hebben God niet nodig als Regeerder. We kunnen zelf wel bepalen wat goed en wat verkeerd is.’ Hoe kon God die kwestie oplossen? Hoe kon hij alle met verstand begiftigde schepselen laten zien dat de opstandelingen geen gelijk hadden en dat zijn manier echt de beste is? Sommigen zullen misschien zeggen dat God de opstandelingen gewoon had moeten vernietigen en opnieuw had moeten beginnen. Maar God had gezegd dat het zijn voornemen was de aarde met de nakomelingen van Adam en Eva te vullen, en hij wilde dat ze in een aards paradijs zouden wonen. En God vervult zijn voornemens altijd. Door de opstandelingen in Eden te vernietigen, zou bovendien de opgeworpen vraag in verband met Gods recht om te regeren niet beantwoord zijn.

Laten we dit eens met een voorbeeld illustreren. Stel dat een leraar zijn leerlingen vertelt hoe ze een wiskundig probleem moeten oplossen. Een slimme, maar opstandige leerling beweert dat de leraar het verkeerd aanpakt. Deze rebel houdt vol dat hij een veel betere manier weet om het probleem op te lossen en suggereert daarmee dat de leraar niet deskundig is. Sommige leerlingen denken dat hij gelijk heeft en komen ook in opstand. Wat moet de leraar doen? Als hij de opstandige leerlingen de klas uit stuurt, wat zal dan het effect op de rest zijn? Zullen ze niet denken dat de opstandige leerling en zijn medestanders gelijk hebben? Misschien zullen alle andere leerlingen in de klas hun respect voor de leraar verliezen en denken dat hij bang is ongelijk te krijgen. Maar wat nu als de leraar de rebel toestaat om de klas te laten zien hoe hij het probleem zou oplossen?

God heeft net zoiets gedaan als deze leraar. Bedenk dat het niet alleen om de opstandelingen in Eden ging; er waren ook nog miljoenen engelen die toekeken. De manier waarop God de opstand aanpakte, zou een diepgaande uitwerking hebben op al die engelen en uiteindelijk op de hele met verstand begiftigde schepping. Wat heeft God dan gedaan? Hij heeft Satan toegestaan te laten zien hoe hij de mensheid zou besturen en mensen toegestaan zichzelf te besturen onder leiding van Satan.

De leraar in ons voorbeeld weet dat de rebel en zijn medestanders het mis hebben. Maar hij weet ook dat de hele klas er voordeel bij heeft als hij de rebellen de gelegenheid geeft hun gelijk te bewijzen. Als dat hun niet lukt, zullen alle leerlingen als ze eerlijk zijn, inzien dat alleen de leraar geschikt is om de klas les te geven. Ze zullen er begrip voor hebben als de leraar vervolgens de opstandige leerlingen de klas uitstuurt. Zo weet God dat alle oprechte mensen en engelen er voordeel bij zullen hebben als ze zien dat Satan en zijn medestanders hebben gefaald en dat mensen zichzelf niet kunnen besturen. Net als Jeremia zullen ze de volgende belangrijke waarheid gaan inzien: “Ik weet heel goed, o God, dat het niet aan de aardse mens is zijn weg te bepalen. Het staat niet aan een man die wandelt, zelfs maar zijn schrede te richten.”

Waarom zolang?

Maar waarom heeft God het lijden zolang toegelaten? En waarom voorkomt hij niet dat er slechte dingen gebeuren? Als we teruggaan naar de leraar in onze illustratie, dan zijn er twee dingen die hij niet zou doen.

1 Hij zou de opstandige leerling er niet van weerhouden zijn oplossing aan te dragen.

2 Hij zou de leerling niet helpen zijn gelijk te bewijzen.

Ten eerste heeft hij Satan en zijn medestanders er niet van weerhouden om te proberen te bewijzen dat ze gelijk hebben. Hier was tijd voor nodig. In de duizenden jaren menselijke geschiedenis hebben mensen iedere vorm van zelfbestuur kunnen uitproberen. Er is weliswaar vooruitgang geboekt op het gebied van de wetenschap en op andere terreinen, maar problemen als onrecht, armoede, misdaad en oorlog zijn alleen maar erger geworden. Het is nu bewezen dat menselijk bestuur een mislukking is.

Ten tweede heeft God Satan niet geholpen deze wereld te besturen. Als God bijvoorbeeld verschrikkelijke misdaden zou voorkomen, zou hij daarmee dan niet de zaak van de opstandelingen steunen? Zou God mensen dan niet laten denken dat ze zichzelf wel kunnen regeren zonder dat dit rampzalige gevolgen heeft? Als God dat zou doen, zou hij eraan meehelpen een leugen in stand te houden. Maar God kan onmogelijk liegen.

Hoe zit het echter met alle schade die tijdens de langdurige opstand tegen God is aangericht? Het is goed te bedenken dat God almachtig is. Daarom kan en zal hij de gevolgen van het lijden van de mensheid ongedaan maken. De toegebrachte schade aan onze planeet zal hersteld worden doordat de aarde in een paradijs wordt veranderd. De gevolgen van zonde zullen weggenomen worden op grond van geloof in Jezus’ loskoopoffer, en de gevolgen van de dood zullen tenietgedaan worden door middel van de opstanding. Zo zal God Jezus gebruiken om “de werken van de Duivel te verbreken”. God zal dit allemaal op precies de juiste tijd doen. We kunnen blij zijn dat hij nog niet ingegrepen heeft, want dankzij zijn geduld hebben wij de gelegenheid de waarheid te leren kennen en hem te gaan dienen. Ondertussen zoekt God naar oprechte aanbidders en help hij hen al het lijden te verduren dat ze in deze wereld vol problemen ondervinden.

Sommigen vragen zich misschien af of al dit lijden niet voorkomen had kunnen worden als God Adam en Eva zo had geschapen dat we niet in opstand hadden kunnen komen. Voor het antwoord op die vraag is het goed te bedenken dat God u iets heel kostbaars heeft gegeven: nl. je vrije wil. Zo kun je voor God kiezen.