Het leven van H. Godelieve van Gistel

Ongeveer in het midden van de elfde eeuw werd Godelieve geboren aan de Vlaamse kust, op het slot Landesvoorde in het graafschap Boonen (= Boulogne in Frankrijk). Haar jeugd was als een sprookje. Zowel de vader, Heer Heinfried, als de moeder, Vrouw Godiva, en al de mensen die haar kenden koesterden een uitzonderlijke liefde voor het lieftallig meisje. De kinderen van de lijfeigenen (= de slaven) moesten reeds zeer jong van ’s ochtends tot ’s avonds op het veld werken. Zij kregen zelden of nooit een lekker maal voorgeschoteld. Daarbij kwam nog dat ze ’s nachts in kleine povere hutjes moesten slapen. Godelieve daarentegen liep gekleed in mooie kleedjes, snoepte aan fijne spijzen, verkeerde in ruime zalen in fijn, vrolijk gezelschap of reed op een van de eigen paardjes door de lanen van het park.

Toch was Godelieve niet als zovele welstellende kinderen : zij zag niet met minachting neer op de kinderen die minder geluk hadden dan zij. Integendeel ! Zij voelde een innig medelijden met alle arme stumperds en bovendien wou zij, zoals haar dat geleerd was, alle mensen en vooral de noodlijdenden als broers en zusters in Christus beschouwen. Zij wilde daadwerkelijk de christelijke naastenliefde beoefenen. Bij elke gelegenheid bezocht de jonkvrouw de lijfeigenen om met raad en daad de mensen, vooral de zieken, te troosten en te helpen. Iedere dag rond het middaguur trok zij naar de keuken, haalde een vracht spijzen en ging ermee naar de slotpoort, waar de armen al stonden te wachten om deze in ontvangst te nemen. De koks lieten het meisje begaan en ook vader toonde begrip voor de edelmoedigheid van zijn dochtertje. Er was immers toch genoeg.

Tot op zekere dag toen er hoge gasten verwacht werden, een deel van de heerlijkste spijzen verdwenen was. Reeds tweemaal was Godelieve van de keuken naar buiten gerend. De derde maal stond plotseling haar vader voor haar met de hofmeester. De hoogachtige, krenterige hofmeester was zich bij Godelieve’s vader gaan beklagen en had deze ervan overtuigd, dat het zo niet verder kon. De tranen kwamen Godelieve in de ogen toen zij de strenge blik van haar vader zag. Wat hield zij daar in die schort verborgen ?

Gelaten opende Godelieve haar voorschoot, maar – grote God ! – het waren geen geurende spijzen die te voorschijn kwamen, maar wat droge houtspaanders. Stomverbaasd staarde Heer Heinfried en de hofmeester naar de spaanders tot hij opeens begreep en ontroerd zijn dochtertje omhelsde. Godelieve maakte zich zacht los en haastte zich met haar vrachtje naar de poort waar zij weer dampende vleesbrokken en verse druiven kon uitreiken.

Voor Godelieve vlogen de kinder- en jeugdjaren vlug voorbij. Stilaan kwam de leeftijd waarop men de meisjes pleegde uit te huwelijken. Bertolf, heer van Gistel, die gehoord had van de lieftallige jonkvrouw van Landesvoorde en het wonder der spijzen, deed zijn huwelijks-aanzoek en verwierf de toestemming van Godelieve’s ouders. Bertolf was wel ruw van aard maar hij was adellijk, welstellend en invloedrijk. Godelieve, die er steeds van gedroomd had als maagd haar leven toe te wijden aan de Heer was niet gelukkig. Toen zij na het pralerig huwelijksfeest naar Gistel moest vertrekken, besloot ze ieder offer te brengen dat de Heer van haar verlangde.

Zij zou nog vele offers moeten brengen. Reeds bij haar aankomst viel haar een ontzettende vernedering te beurt. ‘Moest gij daarom zo ver lopen, om zulke kraai hier binnen te brengen ?’, verwelkomde Vrouw Izelinde haar zoon Bertolf en zijn jonge gade. Izelinde, een feeks van een vrouw, slaagde erin Bertolf te bepraten. Vanaf de eerste dag al verstootte hij zijn lieve, jonge echtgenote in plaats van haar met liefde te omringen en haar bij te staan in de aanpassing aan het nieuw milieu waar ze terecht kwam.

Godelieve werd als een assepoester behandeld. Overal werd zij met harde, hatelijke woorden bejegend. Aan de rijkgevulde tafels werd haar geen plaats gegund en zij moest als een gevangene genoegen nemen met één broodje per dag. Toen men bemerkte dat zij alles met geduld bleef verdragen en de helft van haar broodje nog wegschonk aan de armen, kreeg Godelieve nog een half broodje. Daarnaast werd ze verplicht samen met een dienstmeid de oogst op de akkers te vrijwaren tegen de kraaien. Maar Godelieve’s geduld kende geen grenzen. Opgedragen aan God is het onbenulligste werk verdienstelijk.

Op zekere dag verlangde zij vurig de H. Mis bij te wonen. Zij riep de kraaien bijeen in een schuur en slaagde erin deze daar te houden tot zij weergekeerd was. Het dienstmeisje vertelde aan iedereen die het wilde horen van welk wonder zij getuige was geweest, maar Izelinde en Bertolf lieten zich niet vermurwen. Erger zelfs ! Stilaan kreeg in Bertolf’s satanische geest het plan vorm om zijn lieve gade te vermoorden. Godelieve vluchtte naar haar vaders slot om Bertolf deze zware zonde te besparen. De ruwe heer van Gistel, die bang was voor de wraak van de machtige Heer Heinfried, veinsde echter berouw en beloofde beterschap zodat Godelieve hoopvol terugkeerde.

Nu begon haar lijden pas goed. Op zekere dag gaf Bertold twee knechten de opdracht Godelieve te vermoorden. Terwijl Bertolf naar Brugge reisde – om zijn onschuld te laten blijken – werd Godelieve door twee beulen gewurgd en daarna verdronken in het water van een nabijgelegen moeras. Zo stierf Godelieve op 6 juli 1170 als een lam, zonder één klacht...

Kort nadien hertrouwde Bertolf. Zijn eerste kindje, Edith, werd blind geboren. Jaren later verscheen Godelieve aan het meisje en schonk haar het licht in de ogen. Dat was de eerste ‘wraak’ van de martelares. Nog indrukwekkender was de tweede. Ongetwijfeld door haar gebed bekeerde Bertolf zich, werd monnik in het klooster van St. Winocus te Bergen en stierf pas na jarenlange boetedoening.