Op dit blog vinden jullie enkel de gekke verhalen over mijn reis naar Egypte : een Nijlcruise en een snorkelvakantie in Sharm El Sjeikh. We varen eerst vanuit Luxor naar Edfu, bezoeken de Aswan-dam met Aboe Simbel, stappen van boord om de tempels in Esna en Karnak te bezoeken, om daarna te gaan uitrusten en snorkelen in Sharm El Sjeikh. Je kan op dit blog geen reacties plaatsen en er is ook geen gastenboek. Die mogelijkheden staan wél op mijn dagelijks blog www.laathi.be . Daar vindt je meer reisverhalen (o.a. over mijn Noorwegen cruise en Thailand-reizen), natuurfoto's, reportages, strips van mijn poezen, mijn jeugdverhalen en een wekelijks fotoraadsel! Als je zin hebt kom je me daar ook maar eens opzoeken! Welkom!
Om de Egypte reisverhaaltjes te lezen klik op de gele titels in de linkerkolom! Veel plezier!
29-01-2008
reisschema
Deze foto heb ik van Google "gepikt" en er wat namen bijgezet. 't Is niet mijn gewoonte iemand anders zijn foto's te gebruiken, maar ik heb jammergenoeg geen eigen sateliet om foto's te maken. Ik hoop dat de jongens van Google het mij vergeven. Maar op deze manier zien jullie het verloop van de reis van Luxor naar Aswan en terug. Zo kunnen jullie 't verloop van 't reisverhaal beter volgen. Na de Nijlcruise zijn we gaan snorkelen in de Rode Zee in Sharm El Sjeikh. Bovenaan zien op deze foto zien jullie de ligging van het Fanara Hotel waar we toen verbleven.
Jullie kunnen de volledige reis volgen door op de hoofdstukken te klikken die in de zijkant van mijn blog staan! Veel plezier!
Om 3 uur vannacht zijn we vertrokken voor onze vierde Nijlcruise. De vorige drie zijn nooit doorgegaan. Enkel geboekt en geannulleerd. Een goedkope manier van reizen wel De eerste keer dat we een Nijlcruise gepland hadden werd enkele weken voor het vertrek een grote aanslag in Abou Simbel gepleegd. De tweede keer was er een aanslag aan de tempel van Hatsjepsoet. En de derde keer ontplofte er een bom in t hotel waar we in Caïro zouden logeren Vandaar dat we de laatste dagen dan ook in grote verwachting naar t TV-nieuws keken om te zien welk stuk ze nu weer zouden gaan opblazen, nu ze wisten dat onze Nijlcruise alweer geboekt én betaald was.
Tot onze opperste verbazing is er echter niets ontploft, noch onze Camembert noch ons vliegtuig, (zelfs de vloeistoffen-in-plastic-zakskes-komedie is blijkbaar weer afgevoerd) en zijn we net voor de middag veilig, efficiënt en doodmoe gedropt op Luxor International Airport. Een busje bracht ons naar onze cruiseboot, de Crown Jewel, die voor de rede van Luxor aangemeerd lag, vlak tegenover de tempelruïne. Wow! Dat was al een imposant zicht om mee te beginnen!
De kade van Luxor met op de achtergrond de tempel.
Onderaan de kademuur liggen een rij winkeltjes. Rommelbazaarkes van t ergste soort met djellabias in de schreeuwerigste kleuren volgenaaid met glitterkes, postuurkes zo nep als Sinterklaas made in China, Indische zijden sjaals uit Marrakech, Egyptische tapijten van een derderangsfabriekske in Korea
Als zombies zijn we aan boord gestrompeld, (ik denk we toen ons 36ste wakkere uur ingingen), en gelukkig niet te ver doorgestrompeld. In dat geval hadden we ofwel in de Nijl gelegen ofwel op de verkeerde boot gezeten. Het is hier namelijk zo dat de boten niet achter elkaar aan de rede liggen maar wel zij aan zij. In t hoogseizoen blijken dat soms wel rijen van wel 17 schepen dik te zijn! Goddank is t nu laagseizoen. Ge moet dus ettelijke boten in de breedte doorwandelen alvorens ge op uw eigen schip komt. Een zeer gek gevoel als ge dat de eerste keer moet doen. Stuurboorddeur in, door metaaldetectorpoortje, lobby van boot 1 oversteken, opnieuw door metaaldectectorpoortje, en bakboorddeur uit.
Die detectors piepen als een nest hysterische muizen aangezien er niets anders dan toeristen met cameras, juwelen, horloges en gsms doorlopen. Maar Egyptenaren schijnen dat gestjilp een heel gerustellend geluid te vinden. Ik vrees dat ze de handleiding van hun nieuwe aankopen niet goed gelezen hebben en dat ze denken dat het een goed teken is als die dingen hard piepen. Hoe meer geluid ze maken, hoe minder bommen de toeristen bij hebben of zoiets, moet de redenering zijn
Diezelfde procedure doorloopt ge vervolgens op boot 2. En boot 3 en 4. En boot 5. Ge blijft die actie keer op keer hernemen tot ge op de langen duur op uw eigen boot aangeland zijt. Gesteld dat ge uw eigen lobby herkent Anders blijft ge nog een paar boten verder doorwandelen, om uiteindelijk achter een glazen deur het Nijlwater te zien voorbijstromen. Dan zit er niets anders op dan weer op uw stappen terug te keren - door al de metaaldetectorpoortjes - en dit maal goed bij de les te blijven zodat ge de lobby van uw eigen schip niet opnieuw voorbijloopt Ik kan me levendig indenken dat mensen met een pintje teveel uit hier wel al eens radeloos hebben boot in boot uitgelopen, denkende dat hun delirium deze keer niet uit beestjes maar uit bootjes bestond. Blij dat ik niet drink.
Enkele cruiseboten die naast mekaar aangemeerd liggen.
Al de boten lijken dan ook nog op mekaar. Het zijn vormeloze balkvormige bakken. Hoekige boten zonder enige sierlijkheid. Drijvende containerschepen van opeengestapelde hotelkamers. De ene boot is al wat kleiner of wat groter, en sommige zijn echt oude roestbakken maar veel verschilllen zijn er niet. De interieurs zijn allemaal om ter sjiekst, ofwel overheerst er nostalgische rode pluche en koper, ofwel baden ze in een soort Cleopatra-kitsch. De Nijlcruiseboot is duidelijk een bootsoort op zich. De evolutie van het ranke slanke feloekje met zijn grote zeil naar toeristencontainer is wel erg snel en drastisch verlopen. Darwin zou er plat van achterover geslagen zijn.
Een grote Nijlcruiseboot is ongeveer 73 meter lang, 11m hoog en 15 m breed. Die breedte zorgt ervoor dat er per verdieping maar twee kamers tegenover mekaar mogelijk zijn. Dus de kajuiten zijn ruim en ze hebben allemaal een groot raam. Ze zijn licht, gerieflijk, ze bezitten zelfs een badkamer met ligbad. In feite hebben ze meer weg van een hotelkamer dan van een kajuit. De eerste desillusie loopt ge op als ge de overgordijnen opentrekt om de Nijl te bewonderen en ge ontdekt dat ge desalniettemin toch niks ziet. Behalve de gesloten overgordijnen van de slaapkamers van de buurboot die op een afstand van een meter tegen u aangeplakt ligt. De tweede desillusie is dat zich hetzelfde afspeelt in het restaurant. Ook daar blijven de zware gordijnen allemaal gesloten omdat er buiten toch niets te zien is. Dat is wel even wennen, maar er komt toch geen claustrofobisch gevoel bij kijken omdat het restaurant, naar cruisebootgewoonte, als spiegeltent ingericht is. Veel zuiltjes, veel reflecties en in t midden een mooi ovaal buffet. De gordijnen gaan enkel open op momenten dat er gevaren wordt. Kwestie van niet in de collega op de buurboot zijn bord te zitten loeren.
De lunch was fantastisch. We hebben voor dit schip gekozen omdat het gecharterd wordt door touroperator Magic Life die er speciaal op toeziet dat er uiterst hygïenisch met het voedsel wordt omgesprongen zodat niemand ziek wordt tijdens de reis. Want op de meeste Nijlcruises krijgt iedereen vroeg of laat een voedselvergiftiging, een boeiende combinatie van diarrhee en overgeven, en op die manier raakt ge een paar kostbare vakantiedagen kwijt. Hier zou dat dus niet het geval mogen zijn We zullen zien (Paul heeft alleszins de DVD-serie Terug naar Oosterdonk meegebracht voor t geval we zo ziek worden dat we alleen nog maar op bed kunnen liggen tv kijken. Mijn god, ik zie me hier al op de Nijl in Luxor kotsend en wel naar de Schelde in Oosterdonk liggen kijken )
Om maar onmiddellijk het waarheidsgehalte van hun belofte te testen heb ik mij dus tijdens de eerste lunch al naar hartelust op de heerlijke Egyptische slaatjes gestort. Live dangerously. Ge kunt er best direct aan beginnen in plaats van heel de reis naar die goddelijke rauwe groentjes met de zaligste sausen zitten te kijken en er niet aan te durven komen. Wat moet gebeuren gebeurt toch.
Daarna een lekker tomatensoepje met croutons, en vervolgens een stukje kip met groenten verorberd. Ze bakken een vijftiental verschillende soorten broodjes, en allemaal om ter origineelst . Met zaadjes, met graantjes, met kaas of met groentjes erin gebakken. Holle, bolle, platte Alle vormen, alle smaken Na de lunch kapot moe op onze bedjes neergeploft. Dat hadden we beter iets voorzichtiger gedaan. De bedden zijn hard. De faraos hebben in hun stenen sarcofagen beslist zachter gelegen. Ja, ik voel het al, dit bed gaat weer een milestone uit onze reiservaringen worden. In dit geval beter een Nile-stone.
Om half vijf werden we aan dek verwacht voor de afternoon tea en een beetje uitleg van onze gids. Een heel lange Egyptische man die haast perfect Nederlands spreekt aangezien hij in Gent gestudeerd heeft. Ook op andere vlakken hebben we echt heel veel geluk. De boot is voorzien op 180 passagiers en we zijn maar met zijn 54! Ons groepje Vlamingen telt zelfs maar zes personen. Liesbeth en Wim, een jong koppeltje van 26 jaar op huwelijksreis, en Nathalie en Frank, 40 en 30 jaar oud, dus wij twee zijn de oude sassas. Maar het klikt van in t begin. Tijdens het snoepen van heerlijke plakkekoekskes en diverse zoetigheden, doorgespoeld met cinnamon-tea (kaneelthee) vertelde onze gids wat het programma voor de volgende week inhield. Het ziet er goed gevuld uit. De man heet Amro. Heel gemakkelijk te onthouden, zoals de naam van de bank, ik weet het, maar ik ken mezelf en het zal weer niet lang duren eer ik hem per ongeluk Dexia, Ing of Fortis noem want ik ben na de vorige weken en het tekort aan slaap echt een zombieke.
Na de gezellige snoeppartij aan dek - met als verrukkelijk decor het zicht op de tempel van Luxor - zijn we met zijn zevenen door de soeks gaan wandelen voor een eerste kennismaking met het stadje. Amro zette zich op een terrasje lurkend aan een waterpijp en liet zijn kuddeke vrolijk een half uur rond dartelen.
Avond in de souk van Luxor.
Straatje in Luxor. Mannen zitten genoeglijk op een terras rond de waterpijpen te babbelen.
De wind speelt in de djellabia's die te drogen hangen op een tweede verdieping van een huis.
Kruidenwinkeltje in de soek van Luxor.
De geuren en kleuren waren, zoals in elke soek ter wereld, krachtig en om aandacht schreeuwend. Torentjes van kruidenpoeders. Knalgeel. Felblauw. Djellabias, pareos en sjaals. De hele regenboog met al zijn onderverdelingen is vertegenwoordigd. Egyptische hoofdversierselen van pareltjes. Van oranje tot fluogroen. Tientallen winkeltjes met op de grond voor hun deur heelder tentoonstellingen van beeldjes. Knalrode, bruine, kopergroene, zwarte. Alle oude Egyptische Goden, tot en met een kopie van Godzilla, staan daar vrolijk, schots en scheef naast mekaar, onder dikke lagen stof. Allemaal om ter nepst. Het enige echte waren spijtig genoeg de handtassen uit krokodillenleer, met het kopje van een kleine krokodil als sluiting. Zielig. En handtassen in de vorm van pluchen kamelen. Regelrechte concurrentie voor mijn Irma!!!
Handtassen in de vorm van kamelen. Geef mij maar mijn Irma.
Een beeldjesverkoper. Links zie je Godzilla! Het moet niet altijd Toetanchamon zijn blijkbaar.
Paul liet een lensdop in een plas water in de goot vallen, dus we zagen de bacteriën al weer in onze richting oprukken. Maar och, ik denk toch niet dat we aan de diarrhee-toestanden gaan kunnen ontsnappen. Iedereen die we kennen die deze trip al gedaan heeft is ten prooi gevallen aan de vloek van Toetanchamon, dus waarom zouden wij ontsnappen?
De verkopers waren vriendelijk, boden ons alle mogelijke rommel met veel gevoel voor drama aan, maar het bleef echt plezant. De ambiance zat er goed in. Niemand werd opdringerig of agressief, ze hadden veel zin voor humor en er mocht zelfs naar hartenlust gefotografeerd worden. De gewone show werd verkocht : You such a beautiful lady, You so lucky man with such lovely woman, Sir! How many camels for the lady? You tell, I pay! en meer van de gewone onzin. Er werden echter noch in de ene richting, noch in de andere goederen van eigenaar gewisseld. Ten eerste omdat Paul mij misschien wel wou ruilen voor een kamelenkudde maar niet inzag hoe hij voor de rest van de cruise dan zijn kajuit met 50 grote beesten zou moeten delen, en ten tweede omdat Amro ons gewaarschuwd had dat we toch overal dezelfde rommel zouden tegenkomen en niet direkt moesten beginnen hamsteren.
Egyptische hoofddeksels met pareltjes, waterpijpen en kleurige djellabia's.
Langs de tempelruïne wandelden we terug naar de boot. Jammergenoeg op t tempo van Amro die volgens mij de langste benen van Egypte moet hebben. Als hij statig doorwandelt dan moeten wij alle zes bijna huppelen om hem bij te benen
Een voetballende jongen voor de tempel van Luxor.
Door de straten reden koetsen met vrij verzorgde en redelijk doorvoede paarden. De koetsiers waren allemaal heel romantisch gekleed in djellabias, zoals haast alle mannen hier in t zuiden, en de koetsen waren prachtig. Ze zijn in vrolijke kleuren geschilderd, tot en met de spaken van de wielen, en versierd met gouden en zilveren ornamentjes.
Koetsier in djellabia.
Het zuiden van Egypte heeft niets te maken met de duikplaatsen aan de Rode Zee en zijn mega-hotels. Dit lijkt wel een totaal ander land. Hier is het nog echt exotisch. Er hangt nog die sepia-sfeer van oude fotos. Een verleden dat een beetje verzand is maar nog altijd heel aanwezig. Hier en daar is een oud huis omgevormd tot een Mac Donalds of een KFC, maar zelfs die zien er hier niet nieuw maar een beetje stoffig uit. De mannen lopen in enkellange ruimvallende djellabias en de vrouwen in lange kleren, meestal zelfs gesluierd.
Cruiseboten aan de kade.
Na onze wandeling stapt Paul achter Amro, onze zalige gids, terug aan boord.
De zon ging onder achter de rotsen op de westbank van de Nijl en de feloeken dreven met hun grote vuilwitte zeilen geruisloos over het water Ondertussen begon de moëzzin in zijn moskee van zijn toren te blazen en was de soundtrack bij deze prachtige scène ook al weer verzorgd. Echt een schilderachtig avondje. Na het gezellige diner, doodmoe, in onze sarcofaag gekropen. Zelfs zonder verder de valies uit te pakken want morgen moeten we alweer om 5 uur opstaan
Om vijf uur moesten we ons bed uit om op pad te gaan naar de Vallei der Koningen. Op de oostelijke oever - de kant waar de zon opkomt - waren destijds de steden van de mensen en de tempels gebouwd. Op de westelijke oever - de zonsondergangskant - lagen de dodensteden. De hooggeplaatsten lieten zich hier in goed verstopte rotsgraven begraven om grafrovers te snel af te zijn. Maar dat heeft niets uitgehaald, want net als destijds de piramiden, zijn ook al deze graven reeds ten tijde van de faraos zelf geplunderd. Ook in die tijd waren er al mensen die niet zo lichtgelovig waren dat ze er in trapten dat de farao na zijn dood een God geworden was maar waren ze veel meer geïnteresseerd in het goud dat mee begraven was.
Via een lange brug staken we de Nijl over en bezochten eerst de Vallei der Koninginnen. Een vlag die niet echt de lading dekt aangezien hier allerlei edelen begraven zijn, zowel mannen als vrouwen, behalve de echte faraos want die liggen wel degelijk in de Vallei der Koningen.
Het graf van Koningin Titi was een verborgen ondergrondse pijp met reliëfs en weinig kleur. Ik vreesde het ergste. We gingen blijkbaar niet alleen enkele scheefstaande oude stenen te zien krijgen maar ook nog half-vergane mollepijpen met wat onleesbare krabbeltjes op de muren
Het graf van Amon-Her-Gob-Shef, was al veel indrukwekkender. (Ga met zon naam door t leven. Hoor uw moeder al roepen : Amonhergobshefke! Komen eten!!
Het prinsje was amper 15 jaar oud toen hij stierf. Op de basreliëfs zie je hem (afgebeeld met een bloem in de hand en een lange haarlok naast zijn hoofd) steeds vergezeld van zijn vader Ramses III. Pa stelt hem voor aan alle goden.
De granieten sarcofaag bevond zich nog in het graf en ernaast lag in een glazen toonkastje het mummietje van een foetus. Het bleek een miskraam te zijn van de moeder van het prinsje, die uit verdriet over het overlijden van haar zoon haar ongeboren kindje verloor.
De tekeningen op de wanden waren hier heel duidelijk en nog ontzettend kleurrijk. Veel mooier dan in het graf van Titi. Ik kreeg terug hoop.
Enkel tientallen meters verder ligt het beroemde graf van Nefertari. Maar dat is alleen nog te bezoeken door hoogwaardigheidsbekleders en steenrijke toeristen die bereid zijn 5000 dollar voor een bezoekje van 10 minuten te betalen... Ze willen dat in een zo goed mogelijke staat behouden.
Dit is Nefertari's graf. Je ziet het, aan de buitenkant is van zo'n graf weinig te zien.
Vervolgens bezochten we de Dodentempel van Koningin Hatsjepsoet. Een grote terrasvormige tempel uitgehouwen in de gigantische geelrode rotsberg.
De faraos droegen destijds nepbaarden uit dierenhaar als statussymbool. Zelfs de vrouwelijke. Dus ook van deze koningin staan overal grote standbeelden waarop ze te zien is met haar baardje.
Stel u voor. In die hitte met een kriebelende nepbaard onder uw kin moeten rondlopen En dan die lijm die altijd loste door de warmte. Of zouden ze die baard met koordjes achter hun oren bevestigd hebben gelijk wij met Carnaval? Dat moet daar nogal een zicht geweest zijn. Ik zou mij alleszins als onderdaan nooit serieus kunnen houden hebben. Al een geluk dat ik toen niet geleefd heb
De prachtige terrastempel van Koningin Hatsjepsoet.
Hatsjepsoet met baardje. Laten we hopen dat dit nooit opnieuw de norm van schoonheid wordt en dat in 't vervolg al de boekskes vrouwen met gekrulde baardjes gaan afdrukken. Anders staan we er weer schoon op...
Achter in haar tempel begint een lange doodlopende gang. Indien hij 700m verder zou worden uitgeboord doorheen de berg zou hij tot op de millimeter aansluiten op haar rotsgraf dat in de achterliggende vallei verborgen ligt. Een wiskundig precisiewerkje. En in ons justitiepaleis in Antwerpen slagen ze er nog niet in om de ingang hoog genoeg te maken om de boevenwagentjes binnen te kunnen laten rijden Toch iets om even bij stil te staan. De Egyptenaren begonnen mij vanaf dat moment ineens een stuk meer te boeien. Met of zonder nepbaard.
De zombies naast Horus aan het begin van de monumentale tempeltrap.
Omdat de piramiden steeds leeggeroofd werden waren de oude Egyptenaren in de loop der tijd overgestapt op het gebruik van verborgen rotsgraven. Bij een piramide hoorde steeds een tempel en een lange ceremoniële toegangsweg, de rotsgraven waren veel eenvoudiger. Hier kwam geen tempel aan te pas. In de rotsgang werden enkel de benodigdheden voor na hun dood opgeslagen. Boten, tronen, kasten, goud, postuurkes, Maar vooral de vier potten met de ingewanden die uit het gebalsemde lijk gehaald waren, zodat de farao zich in het hiernamaals terug in mekaar kon puzzelen. Hopelijk in de juiste volgorde. Ja, in dat hiernamaals moeten er ook vreemde figuren rondgewandeld hebben. Want ik persoonlijk zou al niet weten waar ik juist mijn lever en mijn nieren moest terug steken. Ik zou er in 't hiernamaals maar als slordige farao bijgelopen hebben vrees ik. Die nepbaard zou nog t minste van mijn problemen geweest zijn.
Ingangen van rotsgraven. Lezers, die hun ogen nog niet veknoeid hebben op mijn fotoraadsels, kunnen als ze heel goed kijken een herder met zijn zien afdalen.
De Vallei der Koningen zag er uit als een reeks kale rotsheuvels waarin op sommige plaatsen gaten uitgekapt waren. Een grote Hollandse kaas met gaatjes. Meer is er langs buiten van de graven niet te zien.
Een van de toppen van de heuvels vormt een natuurlijke piramide, vandaar dat deze afgelegen plek zo geliefd was geworden als begraafplek. (Een teken van de goden dat deze plek echt geschikt was, of gewoon te lui geworden om zelf een piramide te bouwen?... We zullen dat maar in t midden laten.)
De natuurlijke piramide van de Vallei der Koningen. De foto's zijn deze keer niet geweldig omdat het altijd een haastklus was en er altijd mensen voor de lens liepen. Ik kan ze moeilijk allemaal gaan weg photoshoppen hé... Ze zijn met zovelen...
Sommige van de rotsgraven zijn gangen van wel 150 meter diep! Allemaal langwerpige kamers achter mekaar waardoor de tonnenzware arduinen sarcofaag doorheen moest geschoven worden tot ze helemaal achterin de grafkamer stond. Van een rotklus gesproken.
Aan graftempels werd tijdens het hele leven van de koning gebouwd, daarom zijn ze ook zoveel groter en rijkelijker versierd. Maar aan een rotsgraf werd maar 70 dagen gewerkt. Net de tijd die nodig was tussen het overlijden van de farao en zijn mummificatie en om de nodige ceremonieën te doorlopen (ze vaarden blijkbaar met de mummie eerst nog ook wat langs grote tempels). Grafkamers waren dus dikwijls haastklussen en raakten daarom soms ook niet helemaal afgewerkt.
De zombies aan de inkom van het graf van Ramses IV.
In het graf van Ramses IV waren de wanden prachtig uitgehouwen en ingekleurd. Het is moeilijk te geloven dat het nog de originele kleuren zijn maar toch blijkt dit het geval te zijn. De muren worden nu wel beschermd door glazen schermen. Het is er strikt verboden te fotograferen, wat niet meer dan logisch is aangezien de flitslichten van duizenden bezoekers per dag de kleuren verder zouden kunnen aantasten. Wat kompleet onlogisch is is dat je er niet mag filmen, want daar heb je geen extra licht voor nodig. Filmen beschadigt niets, maar dat schijnen de nieuwe Egyptenaren nog niet te snappen. Volgens mij was de oude versie slimmer.
Paul was dus even stiekum vanuit zijn heup met ons kleine fotoapparaatje aan t filmen tot hij door t oplichtende rode led-je betrapt werd door een razende tempelwachter. t Is dat er geen krokodillen meer in de Nijl leven anders was hij er zeker tussen gegooid. We zijn nog geen twee dagen op reis en we hebben t eerste diplomatiek incident alweer achter de rug.
Muren en plafonds, werkelijk alles staat vol tekeningen. Ruziemakers, offeraars, werkvolk, aanbidders, slaven, krijgsgevangenen, er wandelen zelfs vrolijk oude Egyptenaren met vooruitgestoken piemels over de plafonds. Ge zijt er omringd door honderden en honderden mannetjes en koninkjes en faraotjes en godjes al dan niet met dierenkoppen. Een voorhistorisch stripverhaal met tekstballonnetjes en al.
De faraos dragen naar voren gekrulde nepbaarden (ja, ook destijds deden ze dus al gel in hun haar) en de koningen gewone hangende baarden. Alle figuren staan op hun zijkant afgebeeld, behalve hun schouders, die werden frontaal afgebeeld om hun spiermassa te kunnen tonen. Ja, het is waar, ik heb het nu met eigen ogen gezien, de oude Egyptenaren walked like Egyptians.
Ze schreven zowel van links naar rechts als van rechts naar links, als van onder naar boven. Ge kunt de richting van de boodschap aflezen aan de richting waarnaar de figuurtjes kijken. Ze kijken allemaal naar t begin van de zin.
Achter in de eindeloze gangen bevindt zich dan de ettelijke tonnen zware granieten sarcofaag. Een blok steen van meer dan 2 meter hoog en 3 meter lang. Met deksel. Onwezenlijk hoe die mensen dit ding zo diep in de aarde gesleept gekregen hebben. En niet te vergeten dat het eerst in Aswan uit de steengroeve gehouwen was én vervoerd was via de Nijl over een afstand van 200 km Wegen waren er niet, de Nijl was destijds de autostrade.
De plafondschildering boven de stenen kist is prachtig. Ze stelt de nachthemel voor met de godin Noet die s avonds de zon opslokt en haar s ochtends opnieuw baart. Magnifiek en nog zo intact!
t Moet niet simpel geweest zijn zon reusachige loodzware sarcofaag door een gang te loodsen die amper een halve meter breder is aan alle kanten dan de kist zelf.
Ik kan het me al levendig voorstellen dat er zo af en toe wel eens iets misrekend werd en dat dat tot kleine technische probleempjes leidde :
Maar Toetmozes, mijn sarcofaag geraakt hier niet door!
Amenhotep dat is niet mijn schuld. Dat komt omdat de Kawit zijn plafond te laag gemaakt heeft!
Toetmozes, ge ziet toch dat mijn sarcofaag klem zit aan de zijkant en niet aan de bovenkant!!!
Ja, dan zal de vloer schuin lopen hé jongen!
Seg hoelang zijt gij al grafmaker? Ge weet toch dat alle vloeren schuin moeten aflopen in een rotsgraf!
Horemheb, komt gij u nu ook niet moeien! Ga maar verder vanachter tekeningskes op de muur te zetten.
Toetmozes, denkt nu eens na man! Ik geraak gewoon niet meer achteraan omdat ik niet meer langs die stomme sarcofaag kan begot! Die verspert alles! Ik kán gewoon niet meer verder werken! En wacht tot morgen de Sethi komt om mijn prentjes in te kleuren Als die er ook niet door geraakt dan gaat dat uwen besten dag nog niet zijn. Ge weet toch dat die hier gewoon in t zwart wat komt bijklussen want die is eigenlijk heel druk bezig met het graf van Toetanchamon en dat moet echt klaar geraken tegen t einde van de week. Dus als de Sethi hier morgen niet kan voortwerken dan zijt ge die kwijt hoor! Dan kunt ge een andere schilder gaan zoeken!
Seg trek die sarcofaag dan terug naar boven hé Amonhotep, en beitel er een stukske af!
Wat een belachelijke opmerking is dat nu weer? Dat geval weegt 20 ton! Dat is kwaliteit wat ik in mijn steengroeve fabriceer zenne! Ik maak gene rommel! Niet vergeten : ik ben hofleverancier! Trouwens ik kan met mijn sarcofaag alleen nog maar naar beneden. Ik heb mijn 500 ezels al teruggestuurd naar de werf van onzen Ahmos, want die is voor mij in onderaanneming bezig aan de tempel van Hatsjepsoet. Trouwens er is niks mis met mijn sarcofaag. Die is geleverd zoals ze besteld is. Uw bocht in deze gang is gewoon te scherp. Dat is door de architekt verkeerd getekend! Waar zit die pipo trouwens?
Oeserkaf is dringend naar Abou Simbel geroepen want daar is blijkbaar ook een rekenfoutje gemaakt. Hij had de maten in inches doorgegeven en ze hebben alles in centimeters uitgevoerd en nu is heel die tempel veel te klein. En die oplevering zou voor t einde van t seizoen moeten gebeuren want de Ramses II is gene gemakkelijke
Jongens, jongens, die Oeserkaf is toch nogal een architect van mijn voeten zenne. Ik snap niet dat die nog aan werk geraakt. Als ík mijn job op die manier zou doen hé, awel dan zouden al die mannekes op de muren allemaal andere richtingen uitlopen en zouden sommigen zelfs frontaal afgebeeld zijn. Dat zou er nogal als een rommelhoopke uit gaan zien. Wedden dat dan zelfs de mensen over een paar eeuwen zouden moeten gokken wat er hier geschreven staat?...
Awel, nu heel eerlijk gezegd Horemheb, met alle respect voor uw tekenkunst, maar ik vind dat een beetje voorbijgestreefd die Walk like an Egyptian-look. Als ik u was dan zou ik het best eens durven wagen om de mannekes langs voor af te beelden. Das modern. Ge zoudt daar best eens een nieuwe periode mee kunnen inluiden. Een nouvelle vague in de kunstgeschiedenis. Ge zou er later misschien mee in de boekskes komen.
Nee, daar begin ik niet aan! De farao zou dat nóóit goed vinden.
Hallo?! Horemheb?! Deze farao is wel dood hé jongen. Niet vergeten, we zijn aan zijn graf bezig.
Seg, wilt ge nu eens ophouden met dat gezever en wil er nu eens iemand met een oplossing komen om mijn sarcofaag op zijn plaats te krijgen want als die er tegen vanavond niet in staat dan kunt ge er uw plan mee trekken, morgen kan ik niet komen want dan moet ik terug naar de steengroeve want mijn werkvolk is een obelisk aan t uithouwen, en ik ken dat, als ik mijn gat gedraaid heb dan loopt dan daar mis. t Zou niet den eerste half-afgewerkte obelisk zijn die daar nog in de berg zit omdat er ene een verkeerde klop gegeven heeft op zijn beitel en een barst veroorzaakt heeft zodat ik een stuk massieve steen van 45 meter lengte in de vuilbak kan gooien. Gij weet niet wat zon obelisk kost zeker?!
Ja echt, ik kan me die gesprekken moeiteloos voorstellen, ik heb ook al genoeg verbouwd in mijn leven.
Ramses III zijn graf is 125 meter lang. Het is een aaneenschakeling van aflopende gangen en kleine zijkamertjes. Maar zijn grafdelvers hadden pech Brute pech.
Al na twintig meter bleken ze op het graf van een van de vorige faraos te stoten die daar lekker diep weggefoeffeld lag, dus moesten ze onverwacht hun grafgang van richting laten veranderen. Niet simpel, maar er werd twee haakse bochten genomen en het werk werd onverdroten verder gezet.
Die oude Egyptenaren waren niet voor 1 gat te vangen. Maar gemakkelijk kan t niet altijd geweest zijn. Die met zijn sarcofaag zal bij levering weer staan vloeken hebben.
De tekeningen in dit graf zijn indrukwekkend en in goede staat, er ligt ook middenin een prachtig klein zuilenzaaltje waarvan elke zuil van onder tot boven versierd is, maar achterin in de echte grafkamer staat enkel nog een afgebroken zuilengalerij in zeer trieste staat.
Dit is het grondplan van het graf van Ramses III. Hierop zien jullie dat ze, na ongeveer een derde van de graafwerken, een bocht moesten maken omdat ze per ongeluk op het graf van een collega stootten.
Het derde koningsgraf dat we bezochten was dat van Ramses IX. Hij lag ook in een zeer lange pijp met veel decoraties waarvan de kleuren nog mooi intact waren. Echt jammer dat ge er geen fotos van moogt nemen want ge hebt soms de indruk dat ge in een strip van Kuifje rondloopt. Al de tekeningen zijn zo mooi omlijnd. Eerst werden alle hiërogliefen uitgekapt, vervolgens kwam er iemand om ze met zwart te omlijnen en de derde kleurde ze in.
Hoewel het meeste er hier nog vrij goed uitziet is het toch allemaal heel kwetsbaar. Vandaar ook dat de gidsen de uitleg buiten de graven geven zodanig dat de toeristen zo weinig mogelijk tijd in de graven zelf doorbrengen en hun adem en warmte minder schade kunnen toebrengen aan de afbeeldingen. Sommige graven worden ook dikwijls jarenlang gesloten om ze te laten rusten en bekomen van de toeristische overrompeling. Uiteindelijk is er keuze genoeg om aan de bezoekers te laten zien want alleen in deze vallei al liggen er 52 ontdekte rotsgraven.
Bij de ingang van een grafkelder stond een boodschap van een farao : Ik wil geen mensen meer zien of horen. Een soort verboden te storen-bordje in feite, zoals wij nu op onze hotelkamerdeur hangen. Wel triest als ge er over nadenkt.
Die mens zijn graf is eerst geroofd door plunderaars, dan is zijn weggeworpen mummie gevonden en gered en in een gemeenschappelijke kelder bewaard met andere mummies die ook door de hogepriesters op de rommelhoop gevonden waren. Vervolgens is heel de hoop in 1800 opnieuw ontdekt en zijn er de eerste drommekes toeristen op af gekomen. En hebben ze sommige mummies zelfs opengeprutst! Sommige liggen dan ook - bij manier van spreken - in hun onderbroek in een glazen kast in t museum van Caïro te blinken. En deze sukkelaar, die nu nog zo duidelijk zijn bordje met "verboden te storen" aan de ingang had laten beitelen, die krijgt nu een paar duizend bezoekers per dag in zijn grafkelderke! Nee, deze farao zijn laatste wens is niet bepaald in vervulling gegaan
Momenteel zijn er in en rond het oude Thebe al zon 450 graven ontdekt. Ze hopen er in de loop van volgende jaren nog een 1000-tal meer te kunnen opspeuren. Maar daarvoor moeten eerst enkele dorpjes verhuisd worden.
Dorpje aan 't begin van de Vallei der Koninginnen.
Vroeger was het voor de mensen hier wel simpel om een centje bij te verdienen. Ze spitten een gat in hun keukenvloer en kwamen haast automatisch in een graf terecht en verkochten al wat ze er vonden aan de allereerste toeristen. Vandaar dat er zich ook zoveel Egyptische kunstschatten in t buitenland bevinden. In 1800 kwamen de toeristen niet terug met een pluchen kameel made in Korea, maar met heuse kunstschatten. Maar ja, toen was er nog die strenge bagagebeperking niet op t vliegtuig natuurlijk.
Ik hoor het alweer gebeuren : Oei stewardesske! Mijne mummie geraakt niet in t bagagerekske boven mijne stoel!
Das niks meneer, zet hem dan maar op de stoel naast u, t vliegtuig zit toch niet vol.
Ik heb hier ook nog een sarcofaag meegebracht en die geraakt niet door t gangpad
Oh maar dan plaats ik die wel van voor, bij de urnen die de meneer van zetel 28B heeft meegebracht, daar kan die nog wel tussen. Maar uwe mummie stinkt wel een beetje hé meneer, daar gaat ge de andere passagiers wel mee storen denk ik. Zon stoffig, oud vuil ding zoudt ge int vervolg toch beter niet meer als souvenir mee naar huis brengen. Allez, wat gaat ge daar nu thuis mee doen?
Ja, ik weet het madam, maar ik heb die een beetje impulsief gekocht Ik kreeg die gratis als ik al die gouden kruikskes en die troon uit dat graf kocht Egyptenaren kunnen u zo pushen als ge aan t shoppen bent hé Ik denk dat ik die mummie gewoon ga vermalen en als kunstmest ga gebruiken, dat schijnt heel goed te zijn voor den hof.
(Dat laatste is ooit echt gebeurd. De Egyptenaren zelf hebben destijds duizenden en duizenden kattenmummies opgegraven en vermalen tot kunstmest )
Op de terugweg van de Vallei der Koningen bezochten we een albast- en steenatelier om "de truukjes van de foor" te leren kennen alvorens we ergens beeldjes gingen kopen. We gingen hier leren hoe we het echte werk van de vervalsingen konden onderschieden.
Een favoriete vorm van vervalsing is de graniet vermalen, de korrels terug aan mekaarlijmen, deze pasta in een vorm gieten, maar binnenin eerst een stuk oud ijzer steken zodanig dat het beeld even zwaar aanvoelt net alsof het een massief stuk steen is.
Een oude bougie in een gesmolten stuk steen.
We zagen ook een man een albasten vaas maken. Het ruwe blok steen werd netjes in vorm gehouwen, vervolgens werd de kruik ingepakt en stevig in een gat in de grond vast gezet en dan werd de binnenkant van de vaas uitgeschraapt. Geen eenvoudig werkje, maar het gaf mooie resultaten. De vazen zijn lichtdoorlatend, heel fijn en wegen veel lichter dan machinaal gemaakte exemplaren. Ze zijn ook wel veel breekbaarder.
Een man schraapt de binnenzijde van een albasten vaas glad.
De laatste stop van onze ochtendtrip was aan de kolossen van Memnon.
Twee reuze beelden van zittende goden zijn het enige wat nog van de tempel overblijft. Het heeft iets triest. Ze zitten daar zo sukkelachtig en zwaar gehandicapt helemaal alleen heel groot te wezen. Vroeger stonden ze bekend als de zingende beelden. De wind speelde bij zonsopgang door de scheuren en kieren van hun voetstukken. Tot in de 15de eeuw een koning ze liet restaureren en alle gaten dicht werden gestopt en 't ineens gedaan was met het magische gezang.
De kolossen van Memnon.
Hier is in de loop der eeuwen toch nogal wat gerestaureerd, vernietigd en opnieuw gerestaureerd geworden... Dat kan natuurlijk niet anders want er zijn zoveel generaties van mensen gepasseerd die allemaal andere dingen belangrijk vonden. Soms zijn de vernielers de Christenen, dan weer grafrovers, dan weer de natuur met aardbevingen en overstromingen. Uiteindelijk gaat het allemaal over monumenten die soms al 4000 jaar oud zijn. Dus is t wel logisch dat die al een en ander meegemaakt hebben.
Onderweg zagen we de huisjes van de Egyptische plattelandbewoners. Ze hebben allemaal leidingwater en electriciteit. Op de meeste daken staan zelfs schotelantennes. Maar toch wassen en baden ze liever in een vies kanaal dat achter hun tuin loopt. De mensen worden hier dan ook rapper ziek en sterven vlugger. Toch houden ze liever vast aan hun traditie dan het kraantjeswater te gebruiken. Hier worden de vrouwen gemiddeld ook minder oud dan de mannen omdat er nog zoveel in t kraambed en tijdens hun besnijdenis sterven.
96 procent van de 75 miljoen Egyptenaren woont op 4 procent van het grondgebied, dat wil zeggen: langs de Nijl en in Caïro, de derde grootste stad ter wereld. Allemaal op een hoopke op een oppervlakte ter grootte van België De rest van Egypte (96%) is woestijn.
De meeste huizen zijn maar half afgewerkt. De betonijzers steken nog uit de daken, klaar om aan een volgende verdieping te beginnen. De eerste reden hiervoor is dat ge minder belastingen betaald op een onvoltooid huis, en de tweede reden is dat een huis groeit naargelang het gezin uitbreidt. Bij elke zoon die huwt, en met zijn vrouw en kinderen komt inwonen, wordt er een kamer bijgebouwd. Een gemiddeld Egyptisch gezin telt vier kinderen Dus zon huis groeit als een paddestoel.
We zijn zo ongeveer gekookt op de kade aangekomen (het was een flinke 40°) en hebben er snel een Egyptische sim-kaart gekocht zodat we in t vervolg kunnen mailen van uit onze kajuit. Nadat we vijf boten overgestoken waren zaten we eindelijk op onze eigen boot. En daar stonden ze ons in de lobby op te wachten met hete handdoekjes en warme thee
Maar wel eerst op de juiste boot geraken natuurlijk... Dus eerst door enkele andere lobby's van voor ons liggende boten stappen...
... even de loodgieters laten passeren...
... en vooral op tijd stoppen met stappen!
Na de lekkere lunch hebben we heerlijk aan dek in t zonneke gelegen, terwijl de boot richting Edfu vaarde.
Drijvende zwembaden. Hier zie je drie cruiseboten naast mekaar liggen.
Een feloek vaart op de Nijl.
Onafgewerkte huizen naast de stroom. De betonijzers voor de volgende verdiepingen steken al klaar...
Een van de weinige fabrieken die in 't zuiden aan de Nijl liggen.
Dorpje aan de Nijl.
Dierenstalling op een eilandje.
Het naderen van Esna.
Toen we lagen te wachten op onze beurt om door de Esna-sluis te mogen varen kwamen er plots met volle snelheid van overal piepkleine bootjes op ons toe geroeid. Ze stoven op ons af als gieren op een dik sappig lijk. Het bleken souvenierverkopers te zijn!
De piepkleine bootjes van de verkopers omzwermen de cruiseschepen.
Rechtopstaand in hun bootjes toonden de verkopers jurken en djellabias, tafelkleden en sjaals Wij stonden drie verdiepingen hoger, geleund over de ballustrade van ons zonnedek en zo snel ze merkten dat we ook maar een klein tikje interesse toonden in een van hun produkten frommelden ze vliegensvlug het kledingstuk in een plastic zak, maakten er een bal van, en gooiden die 11 meter hoger aan dek! Ongelofelijk! Op sommige momenten leek het alsof we in een middeleeuwse burcht zaten die aangevallen werd met dikke katoenen kogels. Aangezien het echt rommel was moesten we dan ook elke keer de spullen terugwerpen naar die mannen in hun zwalpende bootjes! En proberen goed te mikken. Trachten de bal niet in t water te gooien maar ook niet die rechtopstaande kerel uit zijn bootje te kogelen als een kegel uit een kegelspel Niet simpel.
Ik heb op 1 namiddag beter leren gooien dan in heel mijn lagere school. Als er dan toch eens per ongeluk een zak naast een boot terecht kwam bleef die gelukkig drijven maar werd er wel met man en macht achteraan geroeid om de koopwaar te redden.
Ze schreeuwden naar boven dat alles zogezegd maar 1 euro kostte, totdat mensen echt iets wilden kopen en naar beneden gingen om door t raampje te betalen, en dan bleek alles plots een pak duurder te zijn.
Je ziet een verkeerd terug geworpen zak in 't water drijven.
"One euro, madam! Only one euro!!!"
Na twee uur wachten was het al onze beurt om versluisd te worden (int hoogseizoen kan dat soms wel een hele nacht duren) maar we hadden ons tijdens die wachttijd geen moment verveeld. Integendeel!
De sluis van Esna.
Met de sluis van Esna hebben we veel chance. Normaal is ze tijdens juni en december gesloten wegens onderhoudswerkzaamheden. In die periodes gaan de Nijlcruises maar tot Esna en is Luxor onbereikbaar per boot. Dan gebeuren al de uitstappen met een busje. Stel je voor : je boekt een cruise en je kan de helft van de bezienswaardigheden per bus gaan bekijken! Geef toe dat is pas zielig. Maar dat is ons dus gelukkig bespaard gebleven. Hoewel het natuurlijk wel een schone titel van een reisverhaal geweest zou zijn : Op cruise met de bus!
Voor de allereerste keer blijft de sluis deze maand open omdat ze vlak ernaast een nieuwe sluis aan t bouwen zijn en die over enkele maanden geopend wordt, zodanig dat ze het onderhoud van de oude wel even kunnen uitstellen. Van geluk hebben gesproken!
Het was een heel avontuur om door de sluis te geraken want ze is amper een meter breder dan een Nijlboot. De kapitein kijkt naar de wanden van de sluis door grote uitgeklapte zijspiegels. Het is een geroep en getier van jewelste naar de matrozen die over de kade lopen en de meertouwen telkens een paaltje verder moeten gaan vastmaken om zo de boot zonder al te veel schade door de nauwe doorgang te loodsen.
Navigeren met de spiegel.
Van Esna vaarden we verder naar Edfu, ondertussen genietend van de ondergaande zon achter de voorbijglijdende oevers van de Nijl. Groene boorden met daarachter woestijn, zand, rotsen of bergen. Soms is het groen aan de oever amper een meter breed, soms wel een kilometer en lijkt het alsof we langs groene oasen met palmbomen, appelsienenbomen, aardappelen, bananenplanten, suikerrietvelden, en heelder moestuinen schuiven Alles groen als gras en lentefris. In volle 45°. Gelukkig stond er veel wind. Nu niet dat die koel aanvoelde, het had meer iets weg van een haardroger op de hoogste stand, maar het deed toch deugd.
Hier zie je goed hoe smal de strook groen naast de Nijl soms maar is.
Groententuinen op de bredere stroken vruchtbare grond aan de stroom.
De zon ging onder achter een dorpje met enkele moskeeën die donker en scherp tegen de lucht afstaken. Ondertussen kreunden de moëzzins ook nog allemaal tegelijk hun Allah Akbars en die weergalmden over heel de Nijl. Feeëriek.
Tijdens het diner bleven de gordijnen open want we vaarden ondertussen verder. Heel leuk zo zitten eten terwijl het water op een halve meter onder het raam doorklotst. Naderhand zijn we nog iets gaan drinken aan dek. Het is all-inclusive en je kan de lekkerste dingen krijgen. Geen Egyptische nep-cola, maar echte Cola Light. Het fijnste is nog dat je zelfs geen plastic duivenringske rond uw pols moet dragen.
Als we varen lijkt onze kajuit wel dubbel zo groot, dan hebben we ineens een kamer met een panoramisch uitzicht. Gesteld dat ge uw ogen van moeheid nog open kunt houden natuurlijk s Avonds laat zijn we in Edfu aangekomen. Maar toen lagen we al lang allemaal in onze respectievelijke sarcofagen te dromen.
Zaterdag, 9 juni 2007. Middag. Crown Jewel- Aswan. Onze rondleiding door de boot was voor een "curieuze-neus" als ik natuurlijk weer heel interessant. De machinekamer was ronduit indrukwekkend. Lawaaierig, gloeiend heet, maar zo proper! Het water dat uit de kraantjes in de kajuiten komt wordt uit de Nijl opgenomen en via drie zuiveringstanks ontdaan van alle mogelijke bacteriën. Als laatste behandeling krijgt het nog een ultra-violetstraling en dan wordt gecheckt of het water goed genoeg is om door de leidingen gestuwd te worden. Om het uur wordt de kwaliteit van het water gekeurd.
De waterzuiveringsinstallatie.
In de keuken ging het er nog hygiënischer aan toe. Voor elk soort voedsel is er een aparte bereidingskamer. De groenten worden gescheiden van het vlees - en van het brood en de gebakjes - klaargemaakt. De groenten worden eerst met het gezuiverd Nijlwater gewassen en vervolgens nog eens met mineraalwater, om toch zeker ziekten aan boord te voorkomen.
Er is zelfs een wasserij aan boord waar elke dag de handdoeken gewassen worden.
In alle gangen hangen oude lithografieën van David Roberts aan de muren. Ze stellen taferelen voor uit de periode rond 1800, toen al de momumenten nog grotendeels onder het zand verborgen zaten. Toen moet het er hier helemaal geheimzinnig uit gezien hebben! De mensen bouwden onwetend hun dorpen bovenop zand, waaronder eeuwenoude tempels lagen
Ik zie t alweer gebeuren. Youssef en Ali die gezellig naar huis wandelen. Ali struikelt over een steentje, Youssef zegt : Sjot het maar in de Nijl, dat we er ons geen tweede keer pijn aan doen! Waarop Ali flink uithaalt, er een trap tegen geeft, zijn teen breekt en ook ineens het heiligdom van Anubis ontdekt is. Zo simpel ging dat hier destijds.
De deur van onze kajuit met aan de muur een van de litho's.
Op die prachtige lithos zie je over Aboe Simbel nog een gletsjer van zand liggen, enkel de hoofden van de beelden waren zichtbaar. Destijds landde je met je feloek op het strand voor de beelden, beklom de duin en stond oog in oog met het reuzeoog van Ramses
In de loop van de volgende dagen wil ik kost wat kost een winkeltje vinden waar ze die tekeningen verkopen.
Heel de boot ademt trouwens de genoeglijke sfeer van nostalgie uit. De verdiepingen zijn verbonden door van die ouderwetse dubbele trappen met dikke bordeaux tapijten. En de bar glimt van het koper.
De man met het rode hemd is Amro, onze gids.
Op de brug, in feite een vrij kleine stuurhut, zat de kapitein knus in zijn djellabia op een houten verhoog in kleermakerszit zijn boot te besturen. Hoewel er nog een houten roer aanwezig was voerde hij elk manoeuver uit met een minuscuul joy-stickje. Een boot van 75 meter besturen met een plastic stokje van 3 cm
Bemerk het grote roer en het kleine joy-stickje...
Hij beschikt over radar en dieptemeter maar neemt niet de moeite die te gebruiken. De kapitein herkent - aan bepaalde moskeën of andere landskenmerken, en aan de breking van het zonlicht op het water - de diepte van de plek ter plaatse en loodst de boot veilig rond de zandbanken.
Momenteel varen er 280 cruiseschepen op de Nijl. Vanaf nu worden er geen nieuwe exploitatievergunningen meer afgegeven. Het quotum is meer dan bereikt. Ik mag er niet aan denken wat een drukte het hier in t hoogseizoen moet zijn! Momenteel zijn vele schepen uit de vaart genomen voor reparatiewerkzaamheden omdat het zomer wordt en de temperaturen dan te hoog oplopen voor de toeristen. Met 55° in de schaduw schijnen ze niet gediend te zijn. Toeristen zijn blijkbaar maar beperkt houdbaar.
De ramen van een voorbijvarend luxe-cruise-schip weerkaatsen onze boot...
Na de lunch (met de gordijntjes open en een zalig panoramisch zicht op t water!) voortgegleden over de Nijl. Even in de kajuit op bed gaan liggen. Het voelde aan als zweven voorbij de tuinen van het Aards Paradijs. Soms is het streepje vruchtbare grond naast de rivier maar enkele meters breed. Maar op andere plekken is het alsof je door een echte tuin vaart. Bananenplanten, dadelpalmen, en daartussen enkele waterbuffels of ezels
Een feloek drijft voorbij. Gezien vanuit het restaurant.
Dorpje aan de Nijl.
Eilandje met grazend vee.
Een omgevallen palmboom wordt een handige aanlegsteiger.
Zwemmende kinderen.
Ruïnes.
Het was zo mooi en zo afwisselend dat ik maar weer terug aan dek gegaan ben en me daar de ogen uit de kop heb zitten kijken. Tot ze gewoon dichtvielen van de hitte.
Ge kunt u opfrissen in t zwembad, wat ook een zeer speciale ervaring is, in een zwembad liggen dobberen terwijl uw eigen boot zelf op de Nijl voortdobbert Maar dat water is echt koud. En het is zo gloeiend heet aan dek dat het contrast een beetje te veel van t goede is.
Zaterdag, 9 juni 2007. Namiddag. Crown Jewel - Aswan.
Toen we Kom Ombo naderden leek het of we in een zeeslag terecht gekomen waren!
Van alle kanten kwamen cruiseboten en die wilden allemaal zo dicht mogelijk bij de kade aanmeren omdat de tempel op loopafstand van het water ligt. Het had iets van het nijlpaardenballet uit de film Fantasia van Walt Disney. De logge hoekige boten blijken uiterst wendbaar. Ze dansen door mekaar en pikken voor mekaars boeg de beste plekjes in.
Op de achtergrond zien jullie de ruïnes van Kom Ombo.
En wij zaten ondertussen van onze afternoon-tea te nippen met de lekkerste koekjes en cake-jes, en gebakken deegbolletjes, allemaal gesopt in de fijnste kruiden, kaneel en honing .
Veel te snel werd daarna de dubbele tempel van Kom Ombo bezocht.
Amro, onze gids, de man met de langste benen van Egypte, moeten wij zien te volgen...
De ene helft van de tempel was gewijd aan de slechte krokodillengod, Sobek, en de andere helft aan de goede valkgod Heroëtis. Beide goden kwamen op alle reliëfs tezamen voor omdat zowel het goede als het slechte in de mens ook altijd tegelijk aanwezig zijn.
Het was er een zeer onprettige drukte en haast onmogelijk om zinnige fotos te nemen. De fotos van deze reis zullen echt snap-shots zijn, er is geen tijd om er echt iets heel moois van te maken. Trouwens de meeste monumenten zijn ook veel te groot voor t klein lenske van mijn T1-tje. En het zonlicht is zo hard, en geeft vreselijke contrasten, er is hier nooit een wolkje aan de lucht om het licht wat te verzachten... Ik vrees dat ik bij thuiskomst erg teleurgesteld ga zijn over mijn foto's. Mijn ogen worden zo slecht dat ik op mijn kleine scherm niet echt goed kan zien of mijn foto gelukt is. En 's avonds in de kajuit ben ik telkens te moe om mijn foto's op mijn laptop te bekijken. De resultaten zal ik dus pas te zien krijgen als ik thuis de tijd heb, om na de uitverkoop-drukte die me te wachten staat, mijn foto's eens op 't groot scherm te kunnen zien. Ik ben eens benieuwd... Maar ondertussen fotografeer ik wel dapper verder. We zullen wel "zien". Nu dan misschien niet veel, maar later hopelijk wel.
De vierde van de rij is Heroëtis en nummer vijf is Sobek.
Barende vrouw.
Op deze zuil zie je nog goed de restanten van de felle kleuren.
Doorkijkje in de tempel.
Vroeger werd hier in een ondiepe kuil een heilige krokodil gehouden. De put was door een kanaal verbonden met een grote, diepe, ronde waterput, die op zijn beurt dan weer in verbinding stond met de Nijl. Deze stenen put was de Nijlmeter. Hier werd afgelezen hoe hoog het water dat jaar gestaan had en aan de hand daarvan werd berekend hoe goed of slecht de oogst was geweest en hoeveel belasting de farao kon heffen.
Soms kwamen de onderdanen aan de tempel demonstreren tegen de te hoge belastingen. Speciaal voor dat doel was er een onderaardse gang aangelegd langs waar de hogepriester stiekum kon verdwijnen en zijn onderdanen vanuit de binnenste kamer van het heiligdom toespreken alsof hij de God zelf was. Zo kon hij de mensen dan overtuigen om toch maar braaf hun belasting te betalen aangezien het door God zelf aangeraden werd. En de arme gelovigen zij betaalden braaf.
Ge ziet, de truken van de politiekers en de kerk bestaan dus al 4000 jaar
"Hier spreekt tot u God Sobek Verhofstadt! Waarde onderdanen, gij zult niet morren en uw belastingen betalen! Want onze begroting stond dit jaar te laag en de Nijl heel hoog."
De prachtige kleuren van een restant plafond.
In een klein kamertje lagen enkele mummies van krokodillen. Ja, heilig dier zijn was hier niet bepaald een pretje. Mijn katten worden op een betere manier behandeld en het zijn beslist géén heiligen.
Egyptenaren schenen zowat alles te mummifiëren, van mensen, tot katten, tot zelfs vissen. Het was een hele eer aanbeden en gemummifiëerd te worden, maar leuk was het voor het wezen in kwestie toch niet echt.
De katten werden speciaal gekweekt, en op een leeftijd van 10 maanden gedood en gemummifiëerd en aan pelgrims verkocht die ze dan konden offeren in de tempel. Een soort Scherpenheuveltoestanden van 4000 jaar geleden. Dus ja, in feite werd de kat door de oude Egyptenaren wel vereerd, maar de dieren werden er zeker niet beter van. Ergens in een of andere tempel zijn er zo meer dan een miljoen ibis-mummies gevonden Nog een wonder dat er nu nog ibissen op de Nijl te zien zijn.
De les die ik hieruit kan trekken is : zie dat ge nooit heilig wordt.
Krokodillenmummie.
Naast de tempel lag een hoge zandduin met een koepeltje op. Ik dacht dat het een klein grafje of een oude uitkijkpost was. Maar blijkbaar is het helemaal geen zandduin maar een groot hospitaal uit de tijd der faraos dat in de loop der eeuwen volledig door zand bedolven is. Jammergenoeg is het niet mogelijk het uit te graven omdat het gebouw te zwak is en zou instorten Wat er in dit land nog allemaal onder de grond moet zitten tart alle verbeelding.
De allereerste reclame voor Viagra! Nee, ik heb dit écht niet zelf bij mekaar gefotoshopt. Dit staat waarlijk afgebeeld op een tempelmuur!
Bij terugkomst aan de boot lagen er meer dan 40 cruiseschepen voor de kade!!! (Nu, in t laagseizoen dus. Ik durf er niet aan denken wat het hier in 't hoogseizoen moet zijn ) Na de bezoeken aan Kom Ombo begonnen die allemaal tegelijk te vertrekken! De ene voorwaarts, de andere achterwaarts. Het leek wel of de wereld in latjes uiteen begon te schuiven. Alles bewoog. Een zeer vreemde ervaring. Al die bewegende zonnedekken met zwembaden die op dezelfde hoogte liggen en toch plots allemaal in andere richtingen beginnen schuiven Ocharme de mensen die op dat ogenblik al aan hun zesde cognac-ske zaten... Die moeten toch aan hun eigen ogen beginnen twijfelen zijn...
De boot die er eerst tussen uit wil duwt met zijn zijkant de andere boten van zich af. Hij kan makkelijk 10 boten opzijduwen zodat hij er zelf als eerste vandoor kan muizen.
Na de excursie tot rust komen aan dek met Nathalie en Frank.
Gezellig in t avondlicht iets zitten drinken met Frank en Nathalie, en Wim en Liesbeth.
En dan alweer aan tafel geschoven Het Egyptisch eten is niet bepaald geschikt om mee te diëten, maar ik ben er gek op. Net als in Jordanië zit ik me hier vol te proppen met aubergines, olijven, courgetten, en dat allemaal overgoten met tahin. Goed vettig, een boel onverzadigde vetzuren van noten en olijfolie Gevolgd door de meest waanzinnige zoete plakkerige dessertjes Ik mis hier zelfs mijn nachtelijk pak koekskes niet. Mmmmm, ik voel de kilos er aan blijven plakken, zeker nu ik niet rook Mijn buik smeekt om buikdansles.
Zondag, 10 juni 2007. Voormiddag. Crown Jewel - Aswan.
Mogen uitslapen! Tot half zeven. Alles is relatief. Vandaag stond eerst een bezoek aan de Aswan-dam op het programma. De oude dam was 47m hoog, maar de nieuwe is de grootste dam ter wereld. Hij is 3,6 km lang, 1 km breed aan de basis en 111m hoog. Hij is zo stevig dat hij aardbevingen tot 11 op de Schaal van Richter moet kunnen weerstaan. Dat moet ook wel want moest hij ooit breken dan staat heel Egypte binnen de 6 uur onder water. Het totale verschil met de hoogte van het water achter de dam (wat nu het Nasser-meer heet) is 80m met het water in de Nijl! Dus als dat allemaal tegelijk door een bres stroomt dan heeft zelfs goed kunnen zwemmen niet veel zin meer
Deze foto is genomen toen we bovenop de dam stonden. Het is een compilatie van 4 foto's want hij is redelijk breed.
Hier zie je goed het verschil in de hoogte van de waterstand voor en achter de dam.
Doorsnede van de dam.
De dam heeft veel positieve aspecten : de jaarlijkse Nijloverstromingen zijn onder controle (gedaan dus met de 7 vette en de 7 magere jaren), achter de dam is het Nassermeer ontstaan waardoor nu een massa electriciteit opgewekt kan worden, en er daardoor meer en regelmatig water is voor de landbouw. Natuurlijk heeft het de natuur ook flink verstoord. De nijlpaarden en krokodillen geraken Egypte niet meer in, dus ze zijn uitgestorven en leven enkel nog in het Nassermeer. Waar het wel vol vis zit. En aan kultuur heeft het ook wel iets gekost : minstens 10 tempels die in de vallei stonden zijn nu voor eeuwig overstroomd en liggen plots op 100 meter diepte. Alleen Aboe Simbel en Philae zijn zorgvuldig verplaatst naar hoger gelegen gebieden.
De witte stip is de huidige ligging, in de Nijl tussen de oude en de nieuwe dam, van de herbouwde Tempel van Philae.
De mensen die in de dorpen woonden, alvorens men de vallei vol water liet lopen, zijn allemaal verplaatst. Ze hebben die Nubische dorpjes zo perfect mogelijk nagebouwd aan de andere zijde van de dam. Ze hebben zelfs de oriëntatie en de afstanden van de dorpjes onderling netjes overgenomen zodat de bewoners zich zo goed mogelijk thuis zouden voelen. Het moet gezegd, prettig zal de verhuis voor de Nubiërs niet geweest zijn, maar er is geld noch moeite gespaard om het hen zo gerieflijk mogelijk te maken.
Maar de dam brengt ook zijn eigen problemen mee. De Nijl is de langste rivier ter wereld. Wel 6667 km lang, ze brengt dus veel slib mee dat ze onderweg oppikt tijdens haar reis door 10 landen die diep in het hart van Afrika begint. Slib dat vroeger werd afgezet op de oevers van de Nijl tijdens de jaarlijkse overstromingen, die het land zo vruchtbaar maakten. Nu blijven deze tonnen modder zich ophopen tegen de Aswan dam. Het gewicht maakt de druk op het bouwwerk zo enorm dat er de laatste jaren om de paar dagen lichte aardbevingen optreden. Het wordt onvermijdelijk om het slib weg te halen. Een Nederlandse firma gaat daar dan ook over twee jaar aan beginnen. Het zal een kostelijke klus van lange duur worden.
Nog een nadeel is dat het Noordelijk deel van Egypte niet meer aan zijn natuurlijke portie slib geraakt en nu bezig is kunstmest te gebruiken, waar de Nijl dan weer door vervuild raakt
Na het bezoek aan de dam reden we naar een haventje waar we inscheepten op een klein bootje dat ons naar de Tempel van Philae bracht. Hij is heropgebouwd op een lieflijk eilandje tussen de oude en de nieuwe dam. Je vaart er naartoe over glashelder water waar je de vissen ziet zwemmen tussen de waterplanten. Het is een heel romantisch plekje.
Jongen met zelfgemaakt snaarinstrument op het bootje.
Ons groepje betreedt de tempel. Op de foto hieronder zie je helemaal rechts een roswitte poes liggen. Duidelijk een heel verre verwant van onze Ming.
Amro geeft zijn kuddeke geduldig uitleg...
... maar niet iedereen is even geïnteresseerd...
De mensen namen hier Nijlwater, goten het over de Godheid in de tempel, verzamelden het water opnieuw in kruiken en namen dan het geneeskrachtig water mee naar huis. Zoals al gezegd, er is in al die duizenden jaren niet veel veranderd. Ook in deze tijd wordt er nog met water uit Lourdes rondgezeuld. Zij het dan niet meer in aarden kruiken op ons hoofs, maar in plastic fleskes in de vorm van Onze Lieve Vrouw in de handtas. In deze tempels waren ook sporen van de Christenen te zien. Ze hadden er duidelijk hun merktekens achtergelaten. Ook recentere bezoekers hadden het nodig gevonden om hun aanwezigheid duidelijk te maken. Sommige toeristen uit de 19de eeuw krasten hier zelfs hun namen in de muren...
Oude Christenen kerfden dit kruisje in de zuil.
Grafitti is niet alleen van deze tijd...
Zelfs Donald Duck is hier geweest
In alle tempels zijn tempelwachters. Hun doel is de tempel te beschermen, maar blijkbaar ook vooral hun eigen portemonnee te spekken. Ze trachten je steeds mee te tronen naar zogenaamd heel speciale plekjes, maar als je ze volgt dan leiden ze je naar de zoveelste hiëroglief en vragen dan in een donker hoekje centen. "Baksjish Madam! Baksjish!" Zelfs op plaatsen waar niet gefotografeerd mag worden maken ze je er wel met gebaren duidelijk dat je best foto's mag nemen als je hun maar iets in de hand stopt...
Tempelwachters. Of zal ik hen "baksjish"-wachters noemen?...
De Open Kiosk van Trajanus is het opmerkelijkste deel van dit complex. Een rechthoekig gebouw dat bestaat uit zuilen waar nooit een dak op gelegen heeft. Het is een soort luchtig gigantisch prieel op reuzenformaat. Iedereen zou zo wel een prieeltje in zijn tuintje willen, gesteld dat de tuin groot genoeg is natuurlijk. Maar volgens mij is hier toch weer een en ander misgelopen.
De luchtige Open Kiosk van Trajanus.
"Yo Achesenamon!" "Yo Oeserkaf! En hoe gaat het met ons architectje? Alles kits? "Nee... Veel problemen hier een beetje verder in Aboe Simbel jongen. Ze hebben mijn plannen daar verkeerd gelezen. Inches met centimeters omgewisseld... 't Is dus allemaal veel te klein uitgevallen. De Ramses was rázend! Ja ge weet hoe zot die is van monumentale kunst. Ik vrees dat hij zijn faktuur gaat weigeren te betalen... En hoe gaat het hier?" "We schieten goed op Oeserkaf. Ge ziet de tempel is zo goed als af, we zijn nu aan 't tuinhuisje bezig. Allez, "tuinhuisje", noemt het maar gerust een tuinhuis... Kom maar eens kijken, 't ligt hierachter." "Oh nee, Achesenamon zeg dat 't niet waar is?!!!! Gij hebt ook de verkeerde maten gebruikt!!! Kan er nu in heel Egypte echt níemand plannen lezen???" "Hoe?" "Er stond toch duidelijk onderaan mijn plan dat deze keer de maten in centimeters, en niet in inches waren aangegeven! Juist om te vermijden dat ik nog zo eens een drama als Aboe Simbel zou moeten meemaken! Dit ding is dus 3 keer te groot gebouwd hè Achesenamon!!" "Jamaar, Oeserkaf, ik heb dat plan nooit volledig aangekregen! De koerier heeft die papyrusrol vanonder in zijn boot gezet en die onderste rand was nat geworden, dus die had hij er maar afgescheurd... Ge zou beter eens van koerierdienst veranderen denk ik." "Jamaar Achesenamon terwijl ge zoiets aan 't bouwen zijt moet ge zelf toch inzien dat dat véél te groot is voor een tuinhuisje!!! Ge kunt toch ook eens uw verstand gebruiken hé jongen!" "Tja,... ik vond dat wel wat groot berekend,... inderdaad. Maar aan de andere kant, niks dat de laatste tijd gebouwd wordt is echt klein te noemen hé! Iedereen wil hier tegenwoordig den dikste hebben, dus dacht ik..." "Amaai, hoe moet ik dat weer gaan uitleggen aan Trajanus..." "Ja Oeserkaf, ik dacht, die mens zal veel tuingerief hebben, misschien heeft die als hobby tuinieren..." "Komaan, Achesenamon, ge ziet toch ook dat dat eilandje hier vol gebouwen staat, er schiet amper nog genoeg grond over voor een groen borderke!" "Tja, 'k weet het, maar..." "En dan te bedenken dat gij een van mijn beste aannemers zijt. Ik ben echt teleurgesteld in u jongen..." "Mja. En dan is er nog een probleemke... Omdat het zo groot is krijg ik het ook niet overdekt. Er bestaan zo geen lange dakbalken..." "Ah nee, natuurlijk niet!! Daaraan had ge toch ook al kunnen merken dat ge verkeerd bezig waart! Kieken!" "Wel ik hoopte in feite dat ze 't glas zouden uitgevonden hebben tegen dat het af was en dat we er een glazen koepel op konden zetten..." "Glas? Maar jongen toch, in glas zit de toekomst immers niet! Glas kunt ge niet vol prentjes en hiërogliefen tekenen! Nee glas, dat gaat nooit iemand moeten hebben. Das een fabeltje. Dat zie ik de volgende eeuwen nog niet gebruikt worden zenne. Das al even grote zever als dat ze ooit dat zogenaamd "wiel" gaan uitvinden! Laat u toch niet vangen door de roddelpraatjes van fantasten! Maar dat terzijde, hoe gaan we dat probleem hier oplost krijgen?... "Bah... Ik zou er in't midden nog wat zuilen bij kunnen zetten misschien, zo gelijk ze dat in Karnak opgelost hebben?... Dan heb ik steun genoeg om kleine dakbalken te gebruiken. Misschien dan niet in graniet maar in kalksteen, dan zijn ze ook al minder zwaar..." "Dat gaat ook niet hé! Ik zit nu al aan 't dubbel van 't budget. Wacht tot hij zijn rekening gaat krijgen. 't Zal er dan al genoeg tegen zitten... Ge weet den Trajanus is gene gemakkelijke hé! Bij een farao is dat allemaal geen probleem, maar met dit gierig ventje moet ik er niet aan denken om nog extra kosten te gaan maken." "Ik kan er houten dakbalken opleggen en 't dan met riet afdekken..." "Allez, Achesenamon, dat zou toch een stijlbreuk zijn! Nee, zoiets kan ik niet tolereren. Niet vergeten, ik heb ook nog mijn reputatie als architect hoog te houden! Ik zou graag in aanmerking komen om aangezocht om, als fin de carrière, later nog wat pyramiden te bouwen." "Aan de andere kant... 't regent hier ook nooit hé... heeft een tuinhuis dan wel een dak nodig?" "Mja, daar zit iets in... Ja, zo ga ik dat verkocht krijgen denk ik... Weet ge, ik ga hem zeggen dat dit de nieuwe mode in Caïro is. Dat daar tegenwoordig in een "luchtigere stijl" gebouwd wordt... En als hij dan zogezegd de eerste is die hier in 't zuiden van Egypte zo'n post-modern bouwwerk bezit gaat hem dat wel een kick geven. 't Is nogal een snobke. Hebt ge trouwens de nieuwste feloek al gezien waar hij mee rondvaart? Hij heeft die helemaal laten tunen, die is uitgebouwd met een gouden troonke erop, en vanachter een extra laag zeil zodat hij bij grote snelheid toch goed op 't water blijft liggen. Wel een knap bootje moet ik zeggen..."
Nog een zichtje van de "open kiosk" tijdens de terugvaart van het eilandje.
Het allerfijnste aan dit bezoek was nog dat er haast geen andere toeristen waren. Het was echt wandelen door een droom... Ik werd er kompleet lyrisch van. Elke fotograaf zou op deze plek beginnen kwijlen van genot...
Zondag, 10 juni 2007. Namiddag. Crown Jewel - Aswan.
Zeil van de feloek.
Na de heerlijke lunch aan boord genoten we van een uurtje platte rust om daarna met een feloek naar Kitcheners Island te varen. Een kleine botanische tuin, op een eilandje in t midden van de Nijl, die destijds door de Engelsen is aangelegd. Het was heerlijk om geluidloos te zeilen en daarna ongestoord tussen het groen te kunnen wandelen. Ongestoord is een groot woord natuurlijk. Ook daar waren de nodige verkopers van halssnoeren uit boomzaadjes en memory sticks (ja, Sony memory sticks! De wereld is hier niet echt stil blijven staan hoor!), maar lastig waren ze zeker niet.
Er was zelfs een groepje gesluierde dames die gezellig onder de bomen zaten te picknicken, ze nodigden Paul en mij uit om er bij te komen zitten. (Hoewel ik gewoon in westerse zomerkleren gekleed was en Paul een bermuda-short droeg.) Normaal zouden we hun uitnodiging zeker aangenomen hebben maar het zou een beetje idioot zijn om een speciaal schip te boeken - dat een hoge graad van voedingshygiëne heeft om geen diarrhee te krijgen - en dan toch buiten boord dingen te gaan eten en drinken en t risico te lopen toch besmet te geraken. Dus die traktatie hebben we maar aan ons laten voorbijgaan. t Zou trouwens niet de eerste keer zijn dat we na zon avonturen enkele dagen met een voedselvergiftiging rond moeten strompelen. En ik wil echt niet ziek worden want ik wil álles zien wat er hier te zien valt. Ik ben met de dag aan t veranderen van een totaal ongeïnteresseerde omgevallen stenen-kijker in een bas-reliëf-en-hiërogliefen-verslaafde.
Pick-nick in 't park.
En we weten mekaar altijd te vinden... Paul neemt hier een foto van mij met de video-camera. Het kleine blinkende ding op mijn schoot is het Sony T1-cameraatje waarmee ik al mijn foto's maak.
Na de zalige wandeling tussen t groen (dat was lang geleden, want de laatste dagen hebben we alleen op rots of zand gelopen) vaarden we terug naar ons schip. Tegen de steile westoever van de Nijl zagen we weer veel holletjes van rotsgraven. Maar deze waren nog veel ouder dan degene in de Vallei der Koningen en binnenin schijnt niets meer te zien te zijn. Het was ook schitterend om de felle hete wind in de woestijnduinen te zien spelen en figuren in het zand te zien tekenen. Het leek God die met zijn toverlei speelt! Hij zat misschien aan de telefoon en was wat achteloos aan t droedelen
Feloeken voor de rotsgraven van het Oude Rijk. De wind speelt in de zandduinen.
Ik had nooit verwacht dat deze rivier zoveel afwisselends te bieden ging hebben. Ik verwachtte een heel eentonige reis. Een saaie rechte rivier met een repel groen aan de oevers en daarachter woestijn, en af en toe een stop aan een stapel omver gevallen oude stenen. Maar dat is het dus totaal niet. Het blijft boeiend en afwisselend. De Nijl blijft verrassen.
Met de feloek terug onderweg naar onze cruiseboot. En zoals je ziet... altijd met mijn cameraatje in de aanslag!
Af en toe kwam er een kindje in een heel klein zelfgemaakt blikken of houten bootje (iets groter dan een uit de kluiten gewassen wastobbe) naar ons toe gevaren. Hij enterde dan onze feloek, klampte zich vast en begon te zingen! Een heel vreemd en grappig gebruik. Dus om de paar minuten hadden wij zon zangerke aan stuurboord hangen!
Bootje met zangertje.
Na de tea-time op ons bovendek met zicht op die eeuwenoude rotsgraven en de kleine groene eilandjes tussen de rotsblokken van de eerste cataract (hun nostalgische naam voor de stroomversnellingen in de Nijl, die voor de bouw van de dam heuse watervallen moeten geweest zijn) liep Amro even met ons mee tot aan een Vodaphone-kantoor om wat internetproblemen tussen onze laptop en de Nokia communicator-GSM opgelost te krijgen, zodat ik toch mijn - voorlopig sumiere - reisverhaaltjes naar het thuisfront verzonden krijg.
Paul, Frank en Wim aan 't zwembad.
Natalie en Liesbeth met een boekje in hoekje.
De kade van Aswan. Lekker in de schaduw wachten op de bus!
Amro en Paul in 't kantoor van Vodaphone. Je ziet de draagtas van mijn laptopke aan Paul's schouder hangen.
Op de terugweg van de telefoonwinkel wilden we van ons uitje gebruik maken om wat te winkelen. Ik had hier mooie sjaals gezien. Ik wist dat ze 1 euro per stuk mochten kosten, maar de ellendige flauwekul van het afdingen was weer onvermijdelijk. De verkoper begon aan 10 euro t stuk. Pas een kwartier van gelamenteer later zal hij op de juiste prijs. Ondertussen hing ik natuurlijk al vol met 10 sjaals, had ik van zijn zoon al 10 papyrus-bladwijzers gekocht voor 1 euro, en van zijn vriendje ook nog eens 20 dezelfde bladwijzers, ook voor 1 euro. Van devaluatie gesproken. Uiteindelijk wandelden we dus zelf verder als volwaardige tjoektjoeken met 10 sjaals en 30 bladwijzers Terwijl het doel van de tocht eigenlijk 1 sjaal en een beeldje van de godin Tawaret was geweest.
Een deel van de oogst aan bladwijzers...
... en de oogst sjaaltjes...
Tawaret heeft een speciaal plekje in mijn hart veroverd. Het is een dikke godin met hangborsten en een flinke buik en het is eigenlijk een nijlpaard. Ze is een echt schatje! Ze is ook niet zo makkelijk te vinden omdat iedereen blijkbaar Toetanchamonnekes, Nefertitikes, Anubiskes, Horuskes, Osiriskes en Isiskes mee naar huis wil zeulen En opeens, zuiver per toeval, in een winkel waar Paul enkele postkaarten ging kopen, stond toch wel een Tawaretje!!! Ik blij natuurlijk! Maar o ramp ge moogt dat dan niet tonen want dan swingt de prijs de pan uit. Dus dan moet ge zo ongeïnteresseerd mogelijk eens met een half oog naar dat beeld kijken. Ondertussen worden dan tientalen Toetanchamonnekes en Nefertitikes en scarabeekes onder uw neus geschoven en opgeblonken, waar ge totaal niet in geïnteresseerd zijt, en moet ge toch quasi onopvallend altijd uw blik laten afglijden naar dat grijs verstoft beeldje van Tawaret dat daar helemaal achter in die vuile kast staat. Uiteindelijk had de verkoper begrepen waar mijn echte interesse naar uit ging, en in mijn enthousiasme versprak ik me dan ook nog en liet ik horen dat ik wist dat het beeldje Tawaret voorstelde. Ha, Madam, is een kenner van onze cultuur! Dus hop, ik zag in zijn oogskes de prijs alweer naar boven gaan. Hij begon met 40 euro te vragen Voor een beeld dat zogezegd uit basalt was gehouwen. Ja, uit gips gegoten met een oude bougie verzwaard en zwart geschilderd zeker... Maar ja, dat kon me niet schelen want het was mijn geliefde Tawaret en dan nog in de uitvoering zoals ze in t museum van Caïro blijkt te staan. Ik probeerde dus mijn blinkende oogskes wat in bedwang te houden terwijl de man het stof van mijn dierbaar nijlpaard poetste en ik haar hoe langer hoe gedetailleerder te voorschijn zag komen. Met elke stoflaag dat verdween groeide mijn verliefdheid. Niet op die verkoper. Op dat nijlpaardgodinneke natuurlijk! Heel nonchalant zijn we dan drie keer de winkel uitgewandeld waarna de man ons altijd weer achterna kwam om ons te overtuigen haar toch zéker vandaag te kopen en niet morgen terug te komen. Op de duur was de prijs nog 10 euro, wat vanzelfsprekend nog te veel is voor zon beeld, maar kom, Tawaret vindt ge niet overal en zeker zon schone uitvoering niet. Dus hebben wij dat loodzwaar beeld ook nog maar meegesleept.
Tawaret poseert in de kajuit bij haar afbeelding uit mijn Egypte boek.
Paul hing al vol met mijn laptop, aan zijn andere schouder de zak vol sjaals, en ik had mijn stevige Tawaret in een vuil plastic zakske in mijn hand. Onderweg waren we al dikwijls aangesproken door mensen die vroegen om euro-muntstukken te wisselen tegen biljetten. De mensen krijgen hier veel fooien in euros en die muntjes kunnen ze hier in de bank niet wisselen. Dus elke toerist wordt aangesproken in de hoop dat hij hen een briefje van 10 euro zal geven in ruil voor die 10 rinkelende munten. Geen enkele toerist doet dat graag want wij zijn al beladen genoeg dat we niet nog een extra kilo euromunten naar huis willen gaan slepen. Maar kom, regelmatig haalt ge toch uw goed hart boven en wisselt hun munten om in een biljet. Op t einde van de markt sloegen we een brede zijstraat in die terug naar de Corniche leidde waar onze boot aangemeerd lag. Alweer kwam er een kerel van rond de 20 naar ons om geld te wisselen. Deze keer echter geen munten. Hij vroeg om een briefje van 5 euro te wisselen tegen Egyptische Ponden. Ik rook onraad. Ik vroeg hem waarom hij dat niet op de bank ging doen, maar hij antwoordde dat hij geen paspoort had. Ik rook nog veel meer onraad Maar Paul had medelijden met de jongen en hij had ondertussen zijn portefeuille al bovengehaald. Ik had nog net de tijd om hem te zeggen dat hij heel voorzichtig moest zijn want ik zag de taferelen die zouden volgen zich al pijlsnel voor mijn geestesoog afspelen.
En ja hoor, wat ik gevreesd had gebeurde, maar ik was er op voorbereid. Plots schoot de kerel zijn hand vooruit en grabbelde al het geld uit Pauls portefeuille. Ik had mijn voet alvast achter de zijne geschoven en ik greep zijn bovenarm vast, Paul klemde hem vliegensvlug in een houdgreep tegen een geparkeerde auto. Ik stond even in dubio om hem een flinke tik op zijn kop te geven met een van de puntige hoeken van Tawaret. Maar in een fractie van een seconde besefte ik dat als ik hem te erg toetakelde dat ik dan zelf heel de avond op een politiebureau zou kunnen gaan zitten. Dus ik koos er voor om Tawaret op de grond te leggen, de kerel mee bij zijn nekvel te grijpen, ondertussen heel de straat bijeen te krijsen, en het geld uit zijn hand te krabben. Er kwam geen mens. Geen kat. Geen verkoper. Geen bedelaar. Nobody. Op 50 meter van de drukste toeristenzone - de rede van de cruiseboten in Aswan - kwam geen levende ziel ons ter hulp Het leek wel Brussel of Amsterdam.
Het eindigde ermee dat Paul de kerel eens flink door mekaar rammelde en hem dan maar liet gaan. Tja, wat moet je ermee doen als er niemand wil komen helpen?... Ik had al ons geld in mijn vuist geklemd. Dus ook dat briefje van 5 euro dat hij gebruikte om mensen mee te lokken en te overvallen. En wat presteert die kerel??? Ongelofelijk maar waar, die begint te gillen dat ik zijn briefje van 5 euro moet teruggeven!!! You give my money!!!! My money!!! Het leek dus plots alsof ík die kerel overvallen had in plaats van hij ons! Even heb ik geaarzeld maar dan heb ik toch maar eieren voor mijn geld gekozen en hem dat biljet voor zijn voeten geworpen. Ik wou het risico niet lopen om door een corrupte agent zelf als dief afgevoerd te worden. Onmiddellijk nadat hij zijn biljet had opgeraapt ging de berover er als een haas vandoor, rustig nagekeken door een half dorp
Ik raapte Tawaret van de grond en we wandelden 50 meter verder. Daar zat een politieagent op een stoel buiten voor een gebouw. Ik vroeg hem of hij niets gezien had, hij knikte van Ja. Erg hé , maar verzette geen poot en bleek ook geen Engels te spreken. Nog enkele meters verder kwamen we op de kade en de chauffeurs en de paardenkoetsiers die daar stonden wandelden naar ons toe en zeiden : Erg toch hé? Hoe corrupt onze politie is? Wij zijn er zeker van dat die onder één hoedje spelen met de dief. We denken dat elke keer hij iemand overvalt, hij een procentje afdraagt aan de agent Wees maar voorzichtig in t vervolg! Allemaal goed en wel, maar als ook zij t allemaal hebben zien gebeuren waarom is er dan niemand van hen eens een handje komen toesteken toen ik om hulp riep? Ik heb verdomme gekrijst als een moëzzin die door een volledige wespen-kolonie tegelijkertijd in zijn billen gestoken wordt! Op zich vond ik heel die overval niet zo erg, we konden met zijn tweeën die kerel makkelijk de baas. En we zijn ook geen centen kwijt gespeeld. Maar eerlijk gezegd ik had liever 100 euro kwijt geweest en gezien dat Egyptenaren een mens in nood helpen, dan nu te weten dat als ge hier in de problemen komt dat ge er helemaal alleen voor staat. Dat vind ik nu pas een ellendig idee.
En overal gewapende agenten en soldaten... Behalve als je ze nodig hebt...
Toen we s avonds aan tafel het verhaal aan Amro vertelden begreep hij er niks van. Hij zei dat zoiets haast nooit voorkwam. Dat er wel veel toeristen bedrogen werden met wisseltruukjes, maar nooit met geweld. We zullen dus gewoon pech gehad hebben.
Wat mij vooral verbaasde aan heel deze gebeurtenis is de snelheid waarmee een mens denkt. Uiteindelijk heeft alles misschien twee minuten geduurd. Maar wat er op die korte tijd allemaal door mijn kop is gegaan! De porties agressie die er in een mens zitten! Griezelig gewoon. Alle spanning die ik het laatste half jaar heb opgepot wou er ineens uitkomen door die kerel eens wat bij te werken. Ik had heel even oprecht goesting om die kerel zijn hersens in te slaan! Maar ondertussen overlegde ik bij mezelf of ik niet beter op zijn ruggewervels zou slaan (maar dat vond ik dan weer gevaarlijk om hem invalide te maken) of misschien in zijn ribben (dan zou het zo niet opvallen maar wel goed pijn doen voor een paar weken.) Maar dan dacht ik ook weer dat er misschien een puntje van mijn Tawaret haar voetstuk zou kunnen springen, wat ik ook weer zonde vond. Dus legde ik mijn beeldje beheerst een meterke verder zachtjes op de grond toen ik zag dat Paul die kerel toch stevig tegen die auto geperst hield. Ik bedacht ook dat ik misschien eens goed door zijn haar kon roeffelen en hem discreet een beetje scalperen, dat zou ook niet zo opvallend zijn, maar tegelijk dacht ik ook aan t mislopen van mijn diner aan boord, en in t ergste geval aan een politiebureelbezoek van uren en zelfs hoe een Egyptische gevangenis er van binnen uit zou zien. En hoe we ons daar in godsnaam verstaanbaar zouden kunnen maken Vandaar dat uiteindelijk mijn conclusie was om eieren voor mijn geld te kiezen en ik gewoon ons geld terug uit zijn hand wurmde. Ge kunt u toch niet voorstellen hoeveel overwegingen en beslissingen een mens op die paar seconden kan maken? Het heeft veel langer geduurd om dit te typen dan dat het zich in realiteit heeft afgespeeld! En dan heb ik hier onze Paul zijn gedachtengang nog niet opgeschreven, anders was deze kleine anekdote nog een bladje langer geworden.
Och kom, t is allemaal nog goed afgelopen, hij had evengoed ons laptopke kunnen proberen te stelen en mijn Pandorake had op de grond kapot kunnen vallen en dan had het gedaan geweest met reisverhalen schrijven voor deze reis. Of ik had mijn Tawaret in zijn hersens kunnen rammen en dan had ik misschien de rest van mijn vakantie in een Egyptische gevangenis gezeten in plaats van op de boot. OK, t zou wel een goed verhaal opgeleverd hebben waarschijnlijk, maar zo ver wil ik nu toch ook niet gaan om een jullie een leuk reisverhaal te bezorgen.
Ge zou dit een enigszins gevulde reis kunnen noemen. Mijn kop loopt over van de zotte verhaaltjes maar ik heb gewoon geen tijd om ze volledig uit te schrijven. Overdag kribbel ik alles heel cryptisch in mijn notaboekske - rijdend in buskes, dobberend in bootjes, hangend tegen een zuil in de schaduw - en s avonds probeer ik mijn eigen hiërogliefen te ontcijferen en typ ik ze rap in enkele woorden en korte zinnen op mijn Pandora-ke. Dat alleen al zijn soms enkele bladzijden vol! We zien op een dag ook zovéél!!! Het aan mekaar breien van het verhaal zal voor in Sharm El Sjeikh zijn anders geraak ik nu aan geen twee uur slaap per nacht.
Vanmorgen werden we om kwart na drie gewekt om naar Aboe Simbel te rijden. Een tocht van ongeveer 300 km door de woestijn. We hadden met zijn allen onze kopkussens meegenomen om lekker in de comfortabele autocar verder te kunnen slapen. Maar omdat we met zon klein groepje zijn kregen we ook maar een klein ongerieflijk minibusje... En dat was wel buiten de waard gerekend natuurlijk. Want nu werden het wel 3 zéér oncomfortabele uren en kwam er niet veel slaap bij kijken.
Met onze kopkussens in de aanslag!
Alle bussen en busjes moesten in konvooi rijden begeleid door politie om aanslagen te voorkomen. Laat me niet lachen! Aan de kade zit het vol agenten in sjieke witte uniformen met op de mouw Tourist Police en op geen 80 meter daarvandaan worden wij overvallen en er gebeurt juist niks! En hier gaan een paar pipos met jeeps en enkele geweren een bende plots opdagende terroristen tegenhouden zeker? Nee, tegen mij moeten ze die verhalen niet meer komen ophangen.
Ik weet nog vorig jaar in Sharm El Sjeikh dan moesten we telkens een gewapende soldaat mee in ons excursie-busje nemen. t Zou nogal geholpen hebben! 1 geweerke tegen een paar kerels die zich met liefde en plezier zelf willen laten ontploffen.
Ola soldaat! Niet schieten aub! Daar is niets eerbaars aan voor mij. Zo geraak ik niet aan mijn 72 maagden! Geef me nog 1 minuutje, mijn ontsteking hapert. Ik zal mijn bougie efkes kuisen en dan ontplof ik direkt. Momentje hé
De weg door de woestijn.
Het werd dus een ellendig lange rotrit naar Aboe Simbel. Meestal ben ik gek op woestijnen, maar deze was zo eentonig... Zand en amper af en toe wat rotsen... Het beste deel was nog toen we op onze ontbijtboxkes aanvielen die we vanop de boot meegekregen hadden. We kwamen dan ook nog een uur te laat aan om de zonsopgang mee te maken - wat naar t schijnt t mooiste moment moet zijn - en er liepen al honderden toeristen rond.... Niet echt romantisch....
Drie en een halve god en een paar honderd toeristen...
Tot overmaat van ramp is de tempel nu wel gered van zijn verdrinkingsdood in t Nassermeer, maar de omgeving van de tempel is nu veel minder mooi dan ze oorspronkelijk moet geweest zijn. Het trekt helemaal niet meer op die lithos die ik er van gezien heb uit 1800.
Aboe Simbel.
Ramses II in 't perspectief dat hij graag door zijn onderdanen gezien werd.
De tempel van Nefertari.
Ze hebben de tempels minutieus in blokken gezaagd en hen rond voorgespannen betonconstructies heropgebouwd, maar vroeger stond hij pal aan de Nijl. De farao kon met zijn bootje tot aan de voet van zijn tempel varen, en nu staat hij vrij ver van t water, overal staan omheiningen, en hij lijkt ook niet echt meer uit één grote rotsmassa uitgehakt. Maar t ergste van al was nog dat niemand van ons hem echt gróót vond. We stonden daar wat als beteuterde kleuters want we hadden hem ons allemaal minstens dubbel zo hoog voorgesteld. Een beetje teveel National Geographic gekeken vrees ik.
Het tempeltje van Nefertari - de lieveling uit Ramses II zijn verzameling van 52 echtgenotes - viel dan natuurlijk helemaal tegen. Want dat was nog veel kleiner. Wat wel zeer speciaal is is dat deze vrouw even groot is afgebeeld als de farao zelf. Dit is zeer uitzonderlijk, normaal werden de vrouwen veel kleiner afgebeeld. Liefst nog staand aan hun voeten Dus hij moet wel erg veel van haar gehouden hebben om haar zo'n monument te gunnen. Ofwel was t een madam die zich zo maar niet in de doeken liet doen natuurlijk.
Néé Ramses!!! Ik moet óók in de gevel van Aboe Simbel gebeeldhouwd worden!!!
Maar Nefertari, dat kan ik toch niet maken! Het is een tempel ter ere van míj!!!
Ik wil erbij heb ik u gezegd!!!
Nefertarike, ik kan jullie er toch niet alle 52 mijn vrouwen bij zetten? Weet ge wat dat gaat kosten aan steen alleen al?!
Ramses. Ge luistert niet! Ik spreek niet over die 51 andere trezen. Ik spreek over mezélf. Ik. Wil. Ook. Voor. Die. Tempel. Staan! En even groot als gij. Of verstaat gij ineens geen hiërogliefen meer?!
Nefertarike, zoeteke, dat gaat niet, dat is toch geen mode! Er worden toch nooit vrouwen van de farao even groot als hijzelf afgebeeld!
Dan wórdt het maar mode. Oude conventionele conformistische reactionair!
Tarike, onze Cheops gaat mij uitlachen
Wat hebt ge t liefst? Dat Cheops u uitlacht of een ambras met mij? En ik stook die 51 andere trezen ook op! Daar moogt ge zeker van zijn
Tarike, lieveke, ge weet niet wat ge me aandoet. Kunnen we nu echt niet tot een vergelijk komen? Ik koop u een sjieke nieuwe feloek met een gouden troontje op Zo eentje helemaal volgens de nieuwe mode!
Ik wil geen bóót. Ik wil een bééld. Een gróót beeld.
Stil lieveke, rustig maar, anders horen die 51 anderen het ook en beginnen die ook allemaal!
Ja, dat galmt hier nogal in die vallei hé jongen?! En ik kan nog harder krijsen hoor! En dan hebt ge er 52 rond uw hoofd jengelen
Nee schatteke, we gaan dat zéker onder ons tweetjes opgelost krijgen! Laat me denken...
Daar zijt ge niet goed in hé Ramses. In de koppen van uw standbeelden zitten meer hersens dan in uw echte kop.
Zoeteke, ge moet nu geen lelijke dingen tegen uw geliefde echtgenoot beginnen zeggen. Zo zijt ge niet, dat weet ik toch Ge zijt zon lief, vriendelijk meiske
Wás.
Nee prinsesje, ge zíjt nog altijd mijn lief vriendelijk vrouwke
Pas maar op. t Kan verkeren! Ik tel tot drie, en als ge dan niet met een redelijk voorstel komt dan brul ik de mummies uit hun graven totdat de rondslingerende windels de hemel verduisteren!Eén
OK mijn engelke! OK! Luister. Ik bouw voor u een eigen tempel. Eéntje voor u helemaal alleen!
En er komen geen basreliëfs van die 51 trezen op de muren te staan? Ook hun namen niet hé?! Want ik kras ze er hoogstpersoonlijk allemaal één voor één uit.
Maar muizeke, dat zoudt ge toch nooit doen?!!
Nee? t Is een goeie die 't zegt Gij hebt toch ook al de namen van uw voorgangers laten wegbeitelen uit hun tempels?...
Ja druifke, maar dat is iets anders, dat is politiek, dat begrijpt gij niet en -
Ik!!! Iets niet begríjpen?!!! Van welke vrouw zijn al die intelligente kinderen die hier rondlopen??? Toch van mij dacht ik? De zoontjes van uw andere 51 trezen zijn nog niet in staat om hun eigen naam te beitelen!
Goed poeske, ge krijgt een tempelke voor u helemaal alleen.
Tempél.
Ja natuurlijk, mijn engeltje! Geen kleintje!... Dat weet ik nu ook wel!... Ik heb juist een schoon stukske grond gekocht aan de Nijl, een halve dagreis van hier. Het heeft een zuidligging en een magnifiek uitzicht en -
Mijn tempel komt híer. Vlak naast de uwe.
Jamaar poezewoefke, ik heb heel die berg nodig om mijn eigen tempel in uit te laten houwen!
Dan gebruikt ge de berg daarnaast.
Dat zouden we kunnen doen mijn vogelke, we zullen er nog eens over slapen
Slapen? Dan toch niet mee mij.
OK, OK mijn knuffeltje, ik laat voor u, in de berg naast de mijne, een sjieke tempel bouwen en uw beelden zullen even groot zijn als de mijne.
Met veel kleurtjes! En heel veel tekeningetjes. En zicht op de Nijl hé! O ja, en de eerste zonnestralen moeten gelijktijdig uw en mijn tempel beschijnen. Daar sta ik op. Dus zie dat ge deze keer een degelijke architect aanstelt. Of nee, ik zal hem wel zelf kiezen.
Ja truffeltje. Dat is heel goed. En gaan we nu slapen?...
Tuurlijk Ramseske Gij zijt toch écht een groot man Groot van hart, groot van karakter, groot van álles eigenlijk Zo rap ik die zwarte rommel van mijn ogen geveegd heb kom ik slapen! Tot seffens, stoer, lief tijgerke van me!
Ge probeert u dan voor te stellen hoe indrukwekkend het is dat mensen in 1230 voor Christus heel dat monument uit 1 berg hebben uitgehouwen... Dat ze geen klopje verkeerd mochten geven of er was onherroepelijk een stukske teveel weggebeiteld... (Een Ramses zonder oorlelleke of zonder kleine teen of met een snuit vol acné-puttekes!) Het blijft een ongelofelijke prestatie. Maar toch, nu ge ziet dat heel die berg uit rechthoekige blokken is wedersamengesteld is de magie wel weg. Nochtans zijn de vier beelden voor de Ramsestempel20 m hoog (de tempelwand zelf is 33m) en de koppen zelf zijn 4 meter. Maar toch viel dat tegen.
De sleutel van Aboe Simbel.
De binnenkanten van het heiligdom daarentegen waren wel indrukwekkend. Dikke hoge zuilen vol tekeningen en met nog veel kleur. In Ramses tempel waren helemaal achterin in een klein kamertje een rijtje van vier grote stenen goden uitgehouwen. Maar liefst 65 meter van zijn voordeur.! Op de dag van zijn geboorte en de dag van zijn kroning (21 februari en 21 oktober) komt de zon net zo boven de horizon dat drie van de vier goden doorheen de lange tempel enkele minuten belicht worden.
De eerste God uit het rijtje is Ptah, hij is de God van de Duisternis. Dus die krijgt geen zon. De volgende is Amon-Re. Die krijgt 6 minuten licht, daarnaast staat Ramses II afgebeeld als god en zijn moment de gloire duurt wel 13 minuten!. En naast hem zit Ra-Harachte die ook zijn six minutes of fame krijgt. Vroeger hadden de drie goden gouden armen om het licht te weerkaatsen, maar die zijn destijds, onnodig te vertellen eigenlijk, ook al geroofd geweest.
Ptah, Amon-Re, Ramses II en Ra Harachte geduldig wachten op hun zonnestraaltje...
t Was allemaal oprecht schoon maar ge mocht er natuurlijk weer niet fotograferen.
t Groffe was wel dat de tempelwachters spontaan vroegen of ze met ons eigen apparaat een foto van ons mochten nemen in de inkom van de tempel - met flash!!!- zodat ge dan toch heel de binnenkant zag en dat ze dan een fooi konden vragen.
Dus was ik achterin toch maar stiekum een paar fotos aan t nemen door mijn T-1tje gewoon op de grond te zetten. Zonder flash, met een lange opening. No problemo. Dat beschadigd niets. Tot een paar oude Duitse trezen zich heel bazig en arrogant kwamen moeien. En toen ondervond ik toch weer dat ik nog vrij heet gebakerd ben en best nog een paar weken, of zelfs maanden, extra vakantie zou kunnen gebruiken om wat te ontstressen, want ik heb die trienen efkes grondig de mantel uitgeveegd.
De verboden foto's...
Ramses II was een redelijk ijdel bazeke. Voor zijn tempel zitten al vier reuzebeelden van hemzelf. Binnen in de tempel staan de muren vol met tekeningen van Ramses die zijn vijanden in pan hakt. Hoe meer hoe liever. Pure propaganda, want t is helemaal niet bewezen dat hij die allemaal verslagen heeft en dat de veldslagen meer waren dan wat grensschermutselingen. En in t achterkamertje, sorry, t heilige der heiligen, zit hij dus al verkleed als god.
Hij liet zijn heiligdom zo afgelegen in de woestijn bouwen omdat hij zich realiseerde dat zijn grootheidswaanzin niet zou pakken bij de hogepriesters van de tempels in Midden-Egypte. Die kerels hadden zelf te veel macht.
Tegelijkertijd vond hij het een goede manier om wat dreiging uit te oefenen op de Nubiërs uit het zuiden zodat die niet geneigd zouden zijn hun belastingen te ontduiken. En willen of niet, voor zijn pensioen of bejaardentehuis zullen ze moeten afdokken hebben want hij is maar liefst 97 jaar geworden! Hij heeft heel zijn collectie vrouwen en t grootste deel van zijn kinderen overleefd. Het moet op de duur een heel eenzaam man geworden zijn.
De ijdele Ramses liet ook op alle andere tempels de namen van zijn voorgangers uitkrassen en zijn eigen naam in de plaats beitelen. Dat deden die sympathiekerds nu wel bijna allemaal destijds. Eens de naam van de tempel verwijderd was waren ze - volgens hun geloof - ook hun plekje in t hiernamaals kwijt. Zonder naam, geen bestaan, niet nu en niet later. Maar Ramses was zo slim om zijn eigen naam zo diep in de stenen te laten kerven dat er voor zijn opvolgers geen uitkrassen meer mogelijk was.
Ziet ge onze Koning Albert II in Brussel al overal graffitti gaan spuiten over de naam van Boudewijn?
Voor de tempel van Nefertari staan 6 beelden zowel van haar als van Ramses II. Die beelden zijn 10m hoog. Dat is niet weinig maar toch ook niet indrukwekkend.
Wat wel lief is is dat hij die tempel gewijd heeft aan Hathor, de godin met de koeiekop, de godin van de liefde. Zijn geliefde Nefertari staat dan ook overal afgebeeld met ofwel koeienoren, horentjes, of met een volledige koeiekop. De Egyptenaren spreken over een vrouw met mooie ogen nog altijd als ze heeft de blik van een koe.
In deze tempel zijn ook iets minder strijdgewoel en iets meer bloemen afgebeeld. Hoewel hij het toch nog niet kon laten haar te trachten charmeren door zichzelf af te beelden bij een berg afgeslachte vijanden. Een echte romanticus die jongen.
Ramses en Nefertari. Allebei even groot. Laathi, een heel stukske kleiner... Maar ja, ik ben dan ook nog geen Godje. We kregen er twee uur en een half de tijd om rond te dolen, dus ik heb er enkele best leuke foto's kunnen maken. (Heel die Aboe Simbel was zo klein dat ik het zelfs volledig op het lenske van mijn T-1 kreeg!) En wat poezen van drinkwater kunnen voorzien in potje van onze ontbijtbox die ik voor dat doel altijd meezeul. Zodat heel die hellerit dan toch nog een hoger doel diende...
Op de middag, na alweer die rotrit van 3 uur, strompelden we aan boord met onze kopkussens onder onze arm als kinderen die terugkwamen van een pyamafeest en de hele nacht geen oog hadden dichtgedaan. Gelukkig heeft iedereen uit ons groepje veel zin voor humor en de lekkere lunch maakte vanzelfsprekend ook weer alles meer dan goed.
10. Nijlezels. Maandag, 11 juni 2007. Namiddag. Crown Jewel- Aswan.
Na de ochtendexcursie naar Aboe Simbel en de lunch zijn we met een bootje naar een Nubisch dorpje gevaren aan de westelijke oever van de Nijl. Een mooie tocht! Dwars door al de rotsblokken en rieteilanden van het eerste cataract van de Nijl. Op de bergen zagen we het mausoleum van de Aga Khan liggen en daaronder zijn villa. We vaarden ook voorbij het lievelingshotel van Agatha Christie, het Old Cataract Hotel, vanwaar je inderdaad een fascinerend zicht moet hebben op de oase-eilanden die midden in de stroomversnellingen van de rivier liggen.
We waren omringd door wuivende rietpluimen, door minuscule weitjes met enkele ezels of waterbuffels, door laverende feloeken met grote driehoekige beige zeilen, we werden alweer geënterd door nietige blikken bootjes met zangerkes. Het was als zeilen door een droom
Het doel van deze trip : het Nubische dorpje.
Het Nubische dorpje dat we bezochten wordt bevolkt door mensen wier dorpje door de aanleg van de Aswandam onder water gelopen was. Ze waren vervolgens hier op dit schiereilandje neergepoot. Ze hebben een mooie moskee gekregen, een prima school, overal in de straatjes waterkranen. Alle huisjes hebben electriciteit en schotelantennes. Ze leven van de veeteelt, de visvangst en schnabbelen wat mee in de toeristische sector. Sommige families stellen hun huizen open om toeristen te ontvangen en hun woning te laten bezichtigen. Ondertussen kunnen ze ook nog hun zelfgemaakte juwelen verkopen. In één van die grote huizen (groot omdat er heelder families wonen. De zonen blijven met hun vrouwen en kinderen in het ouderlijk huis wonen) zijn we karkadee gaan drinken en is Amro zijn onafscheidelijke waterpijp gaan roken.
De eigenaars van het huis hielden enkele kleine krokodilletjes van een soort die blijkbaar nog wel in de Nijl voorkomt als huisdier. Ik vond het maar weer een zielige bedoeling. Maar ja, ik heb me toch ook laten verleiden om er eentje in mijn armen te nemen
Paul heeft deze foto's moeten nemen. Hij durft zo'n diertjes niet vastnemen omdat hij, als gitarist, te bang is voor zijn vingers...
Zie zijn onweerstaanbaar glimlachje...
Ik heb er enkele halssnoeren gekocht die ze vervaardigd hebben uit kamelenbotten.
We hebben wat door het dorpje gewandeld en iedereen leek er eigenlijk best tevreden en relax te wonen. De Nubiërs zijn zeer donker van huid aangezien ze oorspronkelijk van Oeganda en Saoedi-Arabië komen, ze hebben echter totaal geen negroïde trekken. Het zijn Arabisch sprekende moslims.
In t schooltje hebben we ons op de banken genesteld en heeft Amro Arabische les gegeven aan t bord. Heel geestig! Arabisch wordt in 23 landen gesproken, dat wil dus zeggen dat 280 miljoen mensen mekaar kunnen verstaan Dat moet zalig zijn om u overal verstaanbaar te kunnen maken
Hij legde uit dat de puntjes boven de letters zeer belangrijk zijn omdat ze van het teken een andere letter maken Dus een puntje teveel of te weinig en een woord krijgt een heel andere betekenis.
Het grappige is dat heel de Westerse wereld en ook Azië in Arabische cijfers schrijven. Maar dat zijzelf wel gekozen hebben voor Indische cijfers
Klaslokaal.
Amro geeft les...
"Liliane" in 't Arabisch.
De moskee aan de rand van het schoolplein.
Zo leren de kinderen tellen...
... en zo leren ze lezen....
Op de terugweg naar ons bootje.
Niet alles is idyllisch. Denk vooral niet dat dit een onontwikkeld land is.
Het "Old Cataract Hotel". Waar Agatha Christie zo dol op was!
Toen we terug naar ons cruiseschip vertrokken vaarden we tussen rotseilandjes en wuivende rietbossen met witte ibissen die er uitzagen als Japanse lettertekens in t groen. Soms stond er op een klein eilandje een ezel - een nijlezel dus, want nijlpaarden zijn hier niet meer - en ik vroeg me af of ze die dan s avonds komen halen, of dat die door t ondiepe water naar hun stal waden. Ik had het best aan Amro kunnen vragen maar we waren ondertussen op het dak van de boot gaan zitten. Wij zaten daar met ons tweetjes hoog en droog en we voelden ons precies Cleopatra en Alexander de Grote die ceremoniëel de Nijl op gevaren werden.
Alhoewel die waarschijnlijk niet met hun poepen op een ijzeren dak zullen moeten zitten hebben en daar wel een paar Nubische slaven met waaierkes naast zullen gestaan hebben vermoed ik zo. Maar kom, ge kunt niet alles hebben. Dit was al fantastisch genoeg! Zo in de gouden avondzon over de Nijl zweven Een goddelijke ervaring.
In de avondzon...
Ondanks de liters water die we per dag drinken zijn we s avonds kompleet uitgedroogd. Ons haar voelt aan als stro. De hete wind droogt hier alles uit. We zitten hier pal op de Kreefstkeerkring en de zon staat hier in deze periode in het zenith. Op de middag lopen we hier schaduwloos rond maar we zweten totaal niet en de hitte is goed te verdragen. Maar we zijn wel elke avond kapot moe Zo ook vanavond
Vandaag mochten we eens uitslapen want we gingen heel de voormiddag rustig naar Esna varen om daar de tempel te bezoeken en toch was ik al om 4 uur wakker. Ben dan maar op t dek gaan zitten om de opkomende zon te begroeten. Het was er fris en heel winderig. Een t-shirt met lange mouwen was welkom. Ik heb er zalig op mijn eentje ztten genieten. Tegen zes uur waren Nathalie en Frank ook al uit de veren. We zijn het ondertussen allemaal zo gewend om vroeg op te staan dat we amper nog slapen s nachts. Dat is een van de nadelen van de cruise in de zomer te maken, dan moeten alle excursies heel vroeg in de ochtend gebeuren omdat het op de middag boven de 40° is. Maar het voordeel is dan weer dat er overal veel minder volk is, zowel op de boot als aan de momumenten, en daar weegt het nadeel van die hitte dan helemaal niet meer tegen op.
Onderweg naar Esna moesten we weer onder de brug door en daarvoor moest de boot zo laag mogelijk gemaakt worden. De zonnetenten van het bovendek moesten plat, de parasols afgebroken en niemand mocht nog rechtop staan. Heel grappige situatie. Ge kon met uw handen de onderkant van de brug aanraken toen we er onder door vaarden.
t Was ook weer zalig om tijdens de lunch te varen. Als ge door t raam kijkt dan lijkt uw soepbord precies ter hoogte van het Nijlwater te drijven.
De kade van Esna.
Na de middag legden we al aan maar het was nog te vroeg voor het bezoek aan de tempel. Dus heb ik me lekker stiekum in een hoekje teruggetrokken en heerlijk topless in de zon liggen suffen. Deze zonde heb ik dan ook nog bedreven in de schaduw van de drie minaretten die langs de kade in Esna staan. Als de moezzin in plaats van voor zijn gebedsoproepen een cassetje af te draaien nog zelf de moeite zou doen om op zijn minaret te klimmen om tot gebed op te roepen, hij zou pardoes een octaaf hoger zingen van t verschieten van wat hij allemaal op die cruiseboten zou zien liggen. Hij zou beseffen dat hij voor zijn 72 maagden niet persé naar de hemel moet gaan. Aan één cruiseschip zou hij genoeg hebben. Gesteld dat hij niet te kieskeurig zou zijn dat het echt allemaal maagden zijn natuurlijk. Maar kom, maagd zijn is toch maar iets vluchtigs, na 1 keer is de lol er af, dus zo belangrijk zal dat nu ook wel niet zijn.
De bank in Esna...
Straatje.
De tempel van Esna lag in een 9 meter diepe put midden in t dorp. Althans zo lijkt het, want het is in feite het dorp, dat in de loop der tijden, boven op zandophopingen gebouwd is. Joost mag weten wat er hier nog allemaal voor indrukwekkende oudheden diep onder de huizen bedolven zitten
De tempel met daarnaast het veel hoger gelegen dorp.
Op het plafond van de tempel stonden de sterrenbeelden van de dierenriem afgebeeld. De Egyptenaren waren hier blijkbaar de uitvinders van. En wie stond daar ook in volle gewicht tussen geschilderd? Onze goeïge lieve Tawaret! De nijlpaard-vruchtbaarheidsgodin. Het is toch zon gemoedelijk beest met haar dikke buik, hangborsten en paardentanden...
Tawaret.
Plafond met de dierenriem. Uiterst links zie je de schorpioen en de weegschaal.
De ram.
De boogschutter.
Er was niet echt veel overgebleven van de tempel. Amper 1 zaal. Maar elke zuil stond nog vol kleurige hiërogliefen. Geen plaatsje op t plafond of op de muren was leeg. We kwamen er weer ogen te kort om alles te bewonderen en proberen er een klein deel van te begrijpen. De tekeningetjes zijn ook zo grappig. Bavianen, visjes, uilen, vrouwen die bevallen, valken, koeien, ibissen,
Prachtig basreliëf met nog een beetje van de natuurlijke kleuren.
Zo werden de verslagen vijanden afgebeeld. Heelder volkstammen die - netjes per etnische afkomst geordend - door de farao himself aan hun haardos omhoog gehouden werden. Mannen...
Kleding voor buikdanseressen.
Kleermaker in zijn atelier.
De moskee en enkele prachtige huizen aan de kade.
Terug aan boord tijdens de afternoon-tea (met oliebolletjes en diverse gebakjes druipend van de honing ) zaten we met ons zessen na te genieten van al wat we al gezien hadden. We gleden door de nauwe sluis te Esna en realiseerden ons dat we aan het laatste traject van de cruise begonnen. Tegen de avond zouden we terug in Luxor zijn. Gelukkig hebben we daar morgen nog twee belangrijke tempelbezoeken te goed.
Paul en Frank aan de afternoon-tea.
De afvaart uit Esna.
Het was de verklede avond aan boord, maar dat is nu niet direkt onze cup of tea. Van Carnaval in Aalst zie ik de lol al niet in, laat staan van als farao in Luxor te gaan rondhuppelen. Ik had me natuurlijk wel kunnen verkleden als gewone Egyptenaar Als tsjoektjoek, volgehangen met 10 sjaals, 30 bladwijzers en 1 godenbeeldje in mijn hand.
Daarnet toen we de kajuit binnenstapten ben ik me een aap geschrokken. Elke avond liggen de propere handdoeken op het bed geboetseerd in de vorm van een dier. Soms een stel zwanen, soms een vis,... Ze gebruiken voor hun handdoekkunstwerkjes ook kleding of accessoires die ze in uw kamer vinden. Zo hebben ze eens een krokodil gemaakt die mijn reisgids in haar bek hield. Maar deze keer hadden ze op het bed van Paul een mens gemaakt! Een handdoek in een bol gedraaid als kop, en dan rond het kopkussen een t-shirt van hem gedrapeerd. Griezelig gewoon!
"De Mens". 't Is in feite zelfs meer een mummie...
En te bedenken dat wij op avontuurlijke rondreizen elke avond zelf De Mens maken... Uit veiligheidsoverwegingen - zodat niemand het zou wagen om onze kamer te doorsnuffelen terwijl we aan 't avondmaal zitten - stoppen we onze fototas en mijn laptop onder het beddegoed en boetseren we zo de vorm van een slapende mens (We belanden tijdens zo'n reizen 's avonds regelmatig in hotelkamers waar deuren noch ramen op slot kunnen... Dus zijn enige veiligheidsmaatregelen niet overbodig...) En op avonden dat we echt in form en heel creatief zijn maken we zelfs "De Zieke Mens". We laten dan naast onze schepping ook nog wat vuile zakdoeken, een thermometer en doosje pillen rondslingeren... God weet hoeveel kamerjongens wij al de schrik van hun leven bezorgd hebben met onze "Mens"...
Hier ziet ge ons bezig, 2 jaar geleden, in Ouarzazate, Marokko.
Een heerlijke tekening van onze Belgische striptekenaar Quirit!
(Ik had Quirit toestemming gevraagd om een tekening van hem in mijn reisverhaal te gebruiken en ik heb er maar liefst drie van hem toegezonden gekregen! Dus er staan er jullie nog twee leuke te wachten bij de volgende afleveringen van 't reisverhaal! Nogmaals bedankt Quirit!)
12. De kortste weg naar de hemel en de ontdekking van het ontstaan van het jodelen.
Woensdag, 13 juni 2007. Crown Jewel - Luxor.
Na t ontbijt in alle vroegte de tempel van Luxor gaan bekijken. Heerlijk! We waren er bijna alleen! Het was zalig om daar met ons zeven rond te wandelen. Bovenop het tempeldak was in recentere tijden een moskee gebouwd. Heel grappig, nu de tempel helemaal uitgegraven is hangt daarboven ergens een moskee, met een voordeur die wel 10 meter boven de grond in de lucht uitkomt! Daar komt ge letterlijk recht van de moskee in de hemel terecht. Misschien wel even met een omweg van 10 meter loodrecht naar beneden, en een gebroken nek, maar daarna zult ge zeker het hiernamaals bereikt hebben.
De hangende moskee.
De tempel is echt indrukwekkend met zijn eindeloos aantal zuilen. De kronen stellen ofwel een gesloten papyrusbloem voor, ofwel een open lotus. De symbolen van Opper- en Neder-Egypte, waar de faraos door de eeuwen heen flink hun best hebben voor moeten doen om die twee samen te houden. Een soort Vlaanderen en Wallonië toestand dus.
Sommige zuilen staan wel heel dicht op mekaar. Er zijn gangen waar ze amper drie meter uit elkaar staan. Er werd destijds niet op een steentje meer of minder gekeken
Voor mijn geestesoog zag ik zich 't volgende tafereel al weer afspelen :
Snofroe, de farao zou hier nog graag een extra gangetje hebben
Moetemonet ik heb thuis nog wat steentjes liggen waar ik toch niks mee doe, die kunnen we daar eventueel voor gebruiken Die zijn nog afkomstig van een of andere oude tempel ten tijde van de Eerste Dynastie, dus daar doet toch geen mens nog iets mee, die kunnen we best recycleren.
Wel ja Snofroe, das goed, dan lossen we dat zo op, dan ligt die oude rommel ook niet meer in de weg op uw erf.
Moetemonet hoe breed zou de farao dat gangeske graag hebben? t Is maar dat ik dan eens kan uitkijken naar dakbalken. Ik heb er nog een paar liggen, maar dat zijn nogal korte
Pfff Snofroe, nu vraagt ge daar iets . Als hij er maar door kan zal t wel goed zijn zeker? Volgens mij is t toch maar gewoon een gangeske om de vuilbak langs buiten te zetten. Maar pas op, ge kent hem hé, hij wil alles netjes in spiegelbeeld hebben. Dus als ge graag van uwe oude rommel van af wilt, zie dan wel dat ge genoeg meebrengt om aan de overkant een identiek gangeske te kunnen bouwen anders gaat hij ambetant worden. En als er nog namen van oude faraos op uw recyclage-zuilen staan, beitelt die er dan eerst uit hé, want daar kan hij ook zeer lastig over doen
Op vele plaatsen in de tempel zijn nog de sporen te zien uit de Christelijke en Romeinse periode. Destijds werden sommige zalen omgevormd tot kerken. De hiërogliefen werden bepleisterd en daarop werden Christelijke taferelen geschilderd. Vooraan werd een altaar geplaatst. En klaar was de kerk, en vergeten de farao.
De fresco's van de Christelijke kerk zijn (linksboven) nog steeds zichtbaar...
Ook de Romeinen hebben hun deel vergeten naar het containerpark te brengen.
Op vele reliëfs kwam de vruchtbaarheidsgod Min weer voor. Zoals altijd met maar 1 arm en 1 been maar met een indrukwekkende piemel. (Zijn dramatische geschiedenis heb ik een paar reisverhalen geleden al verteld.) Op deze afbeeldingen kwamen er zelfs druppeltjes uit de penis gevallen! En onder die druppeltjes waren dan ook nog zaadcellen getekend! Wat het vermoeden doet rijzen dat de oude Egyptenaren iets microscoop-achtigs moeten gekend hebben. Hoe zouden ze anders kunnen weten hoe zon sperma-dikkopje eruit ziet? Iemand ving het sperma op in een potje... Godweet wat was de bedoeling hiervan... Mijn fantasie schoot weer alle kanten uit...
Lieve mannelijke lezers van me... Stel u voor dat ze destijds al piemel-onderzoeken deden... En dat met hun primitieve middelen... Ik denk dat het jodelen niet in Zwitserland is uitgevonden...
De sfinxenlaan is ook heel grappig, ze was oorspronkelijk wel 4,5 kilometer lang en liep helemaal tot in Karnak. Maar aangezien ze ook in de loop der eeuwen door het oprukkende zand bedolven raakte is er maar weinig van over gebleven. De mensen hebben hun woningen onwetend bovenop de sfinxenlaan gebouwd. In sommige huizen steekt dus in de keuken of de badkamer een sfinxenkop uit de vloer. Handig om uw rol wc-papier op te zetten, voor t geval ze dat hier zouden gebruiken natuurlijk.
Binnenkort gaan ze al de bewoners van de huizen hier in de buurt nieuwe woningen aanbieden om de sfinxenlaan helemaal te kunnen opgraven.
Ze zijn hier wel heel goed in mensen verplaatsen Zie maar wat ze met de Nubische dorpen gedaan hebben die anders nu op de bodem van t Nassermeer zouden liggen.
De sfinxenlaan die doorliep van Luxor tot Karnak...
Met dank aan Quirit om weer een van zijn tekeningen te mogen gebruiken!
13. De boekhouding van de farao. Woensdag, 13 juni 2007. Crown Jewel - Luxor.
Na het bezoek aan Luxor zijn we met een minibusje naar Karnak gereden. De grootste tempel ter wereld die enkele kilometers verderop ligt. Dit is de tempel die op alle affiches en boekcovers over Egypte staat. Hij is zéér indrukwekkend. Groot. Hoog. Uitgewerkt. Schoon. Fijn.
Hier stonden dus ook weer de lange rijen sfinxkes met ramskoppen voor de ingang van het heiligdom. Er staan ook nog massas zuilen. In een enkele zaal alleen al 132! Maar er zijn maar twee obelisken overgebleven. Al de andere zijn ergens in Europa terecht gekomen. Gestolen, geruild Ze staan overal behalve op de plaats waar ze zouden moeten staan. Hier dus. En dat vind ik wel triestig.
Wat ook interessant was : hier kunt ge nog een stuk van een van de hellingenwaarmee ze de stenen voor het bovenste deel van de muren naar boven gesleurd hebben bekijken. Die hellingen waren destijds kilometers lang om die loodzware stenen tot op die grote hoogte te kunnen slepen. En die bergen moesten na voltooïng van de werken natuurlijk terug opgeruimd worden. Nijver volkje wel, die oude Egyptenaren, en dat in die hitte
Maar hier is de opruimploeg een beetje slordig geweest.... Hier ligt nog een klein deeltje van de helling.
De meest imposante zaken aan deze tempel vond ik de dakbalken. En de prachtige gekleurde tekeningen die daarop bewaard waren! Heel hoog in de zalen bevonden zich ook nog de ramen! Met een soort tralies uit steen gehouwen! Prachtig! Ik veronderstel dat die vooral voor verkoeling en verluchting moesten zorgen want ze zijn zo hoog dat ge er toch niet door kon kijken. Ik dacht zelfs eerst dat het recente restauraties waren, maar nee, die "tralies" bleken ook echt eeuwenoud...
Vlak bij het Heilig Meer staat een standbeeld van een scarabee. De legende wil dat als ge er drie keer rondwandelt ge geld krijgt, vijf maal brengt u geluk, zeven keer wandelen een huwelijk en negen keer veel kindjes. Aangezien ik veronderstelde dat we alvast toch al alle zes geïnteresseerd zouden zijn in een uitbreiding van ons reisbudget heb ik dan maar voorgesteld om met zijn allen 3 keer rond dat beeld te huppelen. In polonaise stijl. De jongskes van ons groepke keken eerst wat bevreemd, maar al rap deden ze mee. Voor deze heerlijk hilarische scène heb ik Amro als cameraman aangesteld. Die is altijd voor een grap te vinden. (Hij heeft dagen aan een stuk een hoop mensen wijsgemaakt dat hij drie vrouwen heeft, een Egyptische, een Belgische en een Hollandse. Ze waren er allemaal ingelopen totdat hij het bij mij ook probeerde, en dat mislukte natuurlijk. Ah ja, alsof zon intelligente kerel zo stom gaat zijn om zich de miserie van drie vrouwen op de nek te halen! )
De tempelwachters stonden argwanend op ons knotsgekke dansje toe te kijken - die hun niveau van zin voor humor lag duidelijk iets minder hoog - maar ze hebben toch niet ingegrepen en ons lekker verder laten dollen.
De sokkel met de scarabee.
Amro leidde ons naar een muur waarop we konden zien hoe er destijds gerekend werd. Echte optelsommen die we perfect konden begrijpen. De muur bleek een uitgebreide boekhouding te bevatten van hoeveel kados de farao gekregen had. Zodat hij wist wat hij de volgende keer zelf als kado's moest geven misschien?...
Zie 't ge u al bezig op uw verjaardag? Allemaal krasjes en aantekeningen zettend op uw eetkamerbehang?
Tante Rosa : 1 boeket bloemen (duur) en een leesboek over planten (goedkoop) Tante Jozefien : 1 theepot (zie Solden-reclamefolder van Kruidvat : 19 euro. En géén bos bloemen dit jaar!) Nonkel Arthur : 2 leesboeken (één dure, en volgens mij één tweedehandse, maar daar ben ik nog niet 100% zeker van... Straks eens goed zien of er geen kruimels tussen de bladzijden zitten.) Jeanneke : een geborduurde blauwe bloes (lelijk) Marcel : fles wijn (Aldi!!!) Neef Leon : het boek over de Provence dat ik hem drie jaar geleden zelf voor zijn Nieuwjaar gegeven heb!!! (Opzij leggen en niet vergeten het hem over drie jaar als hij 85 wordt terug te geven.) Tante Trees : handtasje (denkelijk van kunstleder. Later eens grondig bekijken.) Nicht Constance : Boek "Huishouden voor Dummies" (zou ze daar een bijbedoeling mee hebben?) Bomma : zelfgebreide sokken (van die prikkende) Bompa : slof sigaretten (zijn eigen merk. En hij heeft longkanker...) Juliette : een fles Elixir d'Anvers (wat ik niet lust, maar zij des te liever) Grootoom Lucien : een Play Station (ocharme, nu is hij helemaal dement aan 't worden. Zal volgend jaar niet meer nodig zijn om er een kado voor te kopen denk ik. Kosten op sterfhuis.) Madame de Kaesteecker : zilveren kandelaar (goed opletten dat ik die volgend jaar op de kast zet als ze langs komt!!! Zéker niet vergeten. Anders dikke ambras!) de poetsvrouw : een set zeemvellen (Slecht teken? Zou ze 't weeral willen opgeven?... Alvast naar andere poetsvrouw uitkijken.) Buurman Frans : een koptelefoon (raar, want hij wist maar al te goed dat ik er al een had... Duidelijk weer een kado met een bijbedoeling. Maar welke?) Tante Germaine : een "sierstuk" in de vorm van een obelisk (Een dildo pedoemme!!! Die moet ze zelf gekregen hebben en niet geweten hebben waarvoor die diende. Kan toch niet anders? Of wel???... Uitpluizen.)
En ook hier staat madam weeral in 't klein aan de voeten van de farao. 't Zou bij mij niet waar geweest zijn...
14. Eindelijk! Het geheim van de pyramiden ontsluierd! Woensdag, 13 juni 2007. Crown Jewel - Luxor.
Een prachtige kop. Ik bedoel dus wel de middelste.
Op Karnak raakt ge niet uitgekeken... Het is oprecht indrukwekkend tot wat die oude Egyptenaren in staat waren. Zeker als ge bedenkt dat ze t wiel nog niet uitgevonden hadden en dat ze niet over gesofisticeerde apparatuur beschikten om alles te berekenen. Om over de uren mankracht nog te zwijgen. Er is lange tijd gedacht dat alles hier gebouwd was door slaven. Maar dat blijkt niet het geval geweest te zijn. Het waren gewone werklieden die betaald werden. Weliswaar niet met geld, want dat bestond toen nog niet. De mensen werden uitbetaald in goederen of diensten. Ze kregen in ruil voor hun werk voedsel, olie, stoffen, vee, Een soort ruilhandel dus. Misschien vandaar dat Egyptenaren nu nog altijd zo graag hun zenuwslopende systeem van afdingen in stand houden?
Ik hoorde de gesprekken tussen een veehouder en een boer uit de jaren stillekes al levendig door mijn hoofd klinken :
Dag Janamoe, schoon weer vandaag hé? Alles goed met de vrouwkes?
Bwa Mesjmejs, dat gaat, dat gaat . Alhoewel ik heb wel veel last met die vierde, die komt niet overeen met de drie andere. Dat is eigenlijk een miskoop geweest. Ik had die geruild tegen een suikerrietjeveldje en achteraf bezien had ik veel minder werk met dat veldje dan met die vierde vrouw En ik had daar veel meer opbrengst van ook. Want ze is nog altijd niet zwanger
Tja, vrouwen!... Ik ben gestopt met drie. Ik wil er zelfs geen vierde meer. Maar waar ik eigenlijk voor langs kwam Janamoe Ik ben geïnteresseerd om de opbrengst van uw bonenveldje te ruilen tegen een paar kamelen.
Ja, ik verwacht een redelijke oogst Mesjwesj, de Nijl heeft vrij hoog gestaan dit jaar dus ik ga u gemakkelijk 100 zakken bonen kunnen leveren.
OK. 100 zakken voor 7 kamelen.
Oei Mesjwesj! Wat zegt ge nu?!! Het wordt een goeie oogst, een héél goeie zelfs! Het zullen gegarandeerd heel dikke bonen zijn, die zijn dus zeker 30 kamelen waard!
Maar allez, Janamoe! Denk eens na! Van die 7 kamelen zijn er twee zwanger! Dus ge krijgt in feite 9 kamelen!
Jaja, maar die kamelen zijn nog niet geboren hé!
Uw bonen ook niet hé! En ik moet mijn kamelen ondertussen nog voederen alvorens ik ze met u kan ruilen dus dat kost mij ook nog veel aan groenvoer. Maar kom ik zal redelijk zijn. Ik maak er 10 kamelen van!
10 kamelen is goed voor mij, maar die twee zwangere zitten er dan wel zeker bij hé? En dan geef ik u 50 zakken bonen.
Nee, ik heb echt 100 zakken nodig. Weet ge, ik zal er nóg een extra kameel bij doen. Die is wel kreupel, maar die is nog goed genoeg om in de soep te draaien.
Soepvlees is veel goedkoper als vrachtkamelen hé Mesjwesj! Ge moet mij niet proberen in de doeken te doen. Ik leef al wel langer dan sinds de laatste regenbui hé makker!
Oh, ik dacht dat gij nog geen 30 jaar waart Janamoe?
Jawèl Mesjwesj! Ik ben al bijna 35, en t heeft in mijn leven al drie keer geregend!
Soit. Wat denkt ge van 15 kamelen voor 100 zakken?
Maar zit die soepkameel daar dan bij?
OK. 15 kamelen én de soepkameel er bovenop.
Goed. Dan krijgt gij 70 zakken bonen.
Zeg Janamoe, laat ons nu eens ernstig blijven. 70 zakken bonen is te weinig. Daar krijg ik mijn 3 vrouwen en 24 kinderen niet mee gevoed. Als ik er nog 2 vette ossen bij doe, krijg ik dan mijn 100 zakken?
Hm, hoeveel wegen die ossen?
Minstens zoveel als al uw bonen! Ge zou er een heel goede zaak aan doen. Trouwens ik heb die twee ossen gekregen in ruil voor een kudde van 40 schapen! Dus dan weet ge al genoeg hoeveel die waard zijn!
Drie ossen!
Nee drie kan niet. Twee ossen. Waarvan er ene zwanger is.
Gij niet hé Mesjwesj! Ossen kunnen niet zwanger zijn!
Ja maar één van mijn ossen is zó dik dat t wel lijkt of hij zwanger is!
Dat telt niet.
OK, 15 kamelen, waaronder die twee zwangere, de soepkameel, de dunne os en de vette os in ruil voor 80 zakken bonen.
Nee! Ik heb nooit gesproken over een dúnne os! Ik heb gesproken over een dikke os en een héél dikke os!
Ja, allez, ik geloof u. 85 zakken dan.
Dat is goed. Gij geeft mij bij de oogst 85 zakken bonen en ik breng u dan 15 kamelen, waaronder twee zwangere, en de soepkameel en mijn twee ossen.
Ik wil die ossen wel als voorschot, dan kan ik die al gebruiken om mijn maïsveld mee om te ploegen.
Ja, das een goeie deal. t Is wel warm vandaag hé Janamoe? Zullen we ons wat in de schaduw zetten en een waterpijpke roken?
Goed idee Mesjwesj, ik zal een potteke thee zetten want voor vandaag hebben we nu wel genoeg gewerkt.
(Begrijpt ge nu waarom ik het haat om in Egypte souvenierkes te moeten kopen?.... )
Daarna kregen we een uur tijd om op ons eentje door de ruïnes te dwalen. Frank en ik kwamen mekaar regelmatig tegen, en over dit feit waren we het volmondig eens : deze tempel was echt groot genoeg voor ons!
Een obelisk waar blijkbaar weer een accidentje mee gebeurd was...
En de toerist... hij slaagt er toch altijd weer in om zichzelf belachelijk te laten maken... Overal staan tempelwachters u op te wachten om op een onbewaakt moment toe te slaan. Ze verschijnen plots uit nisjes of van achter beelden en lokken u mee. Ze maken u wijs dat ze u iets héél speciaals gaan laten zien, dat de gids u zéker en vast nog niet getoond heeft! Iets dat ge nog nóóit van heel uw leven gezien hebt! Waar al die miljoenen vorige toeristen argeloos aan voorbij gelopen zijn en dat gij zonder hun hulp ook zou mislopen... De eerste dag van uw Nijlcruise trapt ge natuurlijk argeloos in die val. Ze tronen u mee naar... juist niks, en eens ge hen een paar passen gevolgd zijt vragen ze centen. Ge denkt van uzelf : "Ik ben geen ezel. Dus dat gaat me geen tweede keer gebeuren!" Vier (ja, 4!!!) keer is 't deze reis al gebeurd! Het overkomt u gewoon voor ge door hebt wat er aan de hand is. Dus hier in Luxor was 't weer prijs.
Eentje lokt me mee, Paul komt zijn argeloos schaap redden, opeens staan er vier rond u waarvan éne uw camera grijpt, de anderen gelijktijdig hun tulband afdoen en die, plof, op uw kop zetten, terwijl die ene een foto neemt. Een foto die vanzelfsprekend mislukt want ge staat krampachtig die tulbanden terug op die mannen hun kop te foeffelen om toch maar weer niet te moeten betalen. Pffffffffft. En ja, op de duur dan denkt ge, och laat ze die foto maar ineens goed nemen, afdokken moeten we toch, en dan hebben we tenminste nog iets geestigs om later tussen 't reisverhaal te plakken. En aldus geschiedde.
Als "Piet en Petra Snot" in Luxor.
En hier komt de waarheid te voorschijn! Ze werden gebouwd met kranen!!! Voorhistorische kranen!!!
De tempel is zo mooi, ge geraakt er niet op uitgekeken! Zoveel indrukwekkende zuilen, zon hoogte, die versieringen, de sfinxenlaan, de grote beelden Het maakte op ons allen veel meer indruk dan Aboe Simbel. Ik had er best een hele dag kunnen rondhangen dacht ik tot we terug aan de ingang kwamen en een oneindige massa volk op ons af zagen stevenen! Op de parking stonden plots een hondertal touringcars en daar stroomden allemaal toeristen uit richting tempelingang. Bangelijk gewoon!
Amro vertelde ons later dat hier in t hoogseizoen dagelijks om 11 uur 500 autobussen in konvooi aankomen van mensen die hun vakantie aan de Rode Zee doorbrengen en dan een ééndags-excursie maken om hier wat cultuur te komen opsnuiven. Efkes rap Luxor, Karnak, de Vallei der Koningen doen en dan weer die 4 uur terug rijden naar het strandhotel. Vandaar dus dat wij de tempels zo vroeg hadden moeten bezoeken om heel die kuddes voor te zijn. Toch weer heel slim gezien van onze Amro.
Het begin van een beangstigende invasie...
Na de lunch aan boord hadden we vrije tijd ofwel konden we met een koets door Luxor gaan rijden. We hebben voor de rust gekozen. Lekker zonnen aan t zwembadje. Ik had echt zin om in de Nijl te springen, die ziet er heel proper uit. Wat niet prettig is is het lawaai van de machines van de boten die hier liggen. Heel de lucht davert en trilt van alle koelinstallaties die op volle kracht staan draaien. Het ruikt hier ook niet fris door al die generatoren.
En honger dat ge van al die oude stenen krijgt!!!
Frank en ik, dolblij dat we nu eens iets écht héél groot gezien hebben!
Een afternoon-tea mag best een paar uur duren...
De "Crown Jewel" aan de kade van Luxor. Voor een goed begrip : ik bedoel dus wel de boot nietwaar. In de vooravond zijn we op zoek gegaan naar een boekwinkeltje om de lithos van David Roberts die ik nog mankeerde te zoeken. Ze hebben ze hier zelfs op postkaartformaat. Ik heb er ook een prachtig boek van gevonden. Zalig, een boekwinkelke waar ge een uur in moogt rond snuisteren, uitleg vraagt en krijgt, niet geambeteerd wordt en waar alles een vaste prijs heeft Ik had het leeg kunnen kopen van puur genot.
s Avonds was het onze laatste maaltijd samen. Onze twee honeymooners, Liesbeth en Wim, vertrekken morgen al heel vroeg naar Caïro. Maar ze kregen eerst nog wel een taart aangeboden. En een liedje. En een dansje Ocharme.
Ze waren er zelf niet zo gelukkig mee...
... het publiek daarentegen...
We moesten ook afscheid nemen van onze schitterende gids Amro. Zonder hem had het een heel stuk minder leuk geweest. Zeker weten. De meeste mensen zeggen over een Nijlcruise : Na drie tempels ben je t beu, dan heb je t wel gezien. Maar geen van ons 6 denkt er zo over. Wij hadden er met liefde en plezier nog een paar meer willen bezoeken. We hadden de trip eigenlijk kompleet opnieuw willen maken.
Amro met zijn onafscheidelijke waterpijp.
Gelukkig wacht ons nog een dag relaxen in Luxor, en daarna 10 rustige dagen om visjes te fotograferen in Sharm El Sjeikh.
En Quirit bezorgde me weer deze heerlijke tekening! Dank u wel!!!
15. De zwaarbeladen karavaan trekt verder... Donderdag, 14 juni 2007. Hotel Club Fanara, Sharm El Sjeikh.
Alhoewel onze vlucht naar Sharm El Sjeikh pas om 23 uur vertrekt mogen we toch nog heel de dag onze kajuit houden en krijgen we ook nog alle maaltijden. Wat een ongelofelijke service! We moeten er zelfs niet voor bijbetalen, het werd ons met de glimlach door de manager aangeboden. Ik heb het al heel anders geweten! Waar ge het hotel onherroepelijk op de middag moest verlaten hoewel uw vlucht pas s avonds was. En dan zit ge daar met heel uw privé-tjoektjoekerij op straat.
Dus dankzij die geweldige service van Magic Life hadden wij een heerlijk rustige extra dag aan boord en in Luxor.
s Ochtends een beetje ingepakt en in de zon aan dek gelegen. De namiddag had ik felle hoofdpijn, ben ik in bed gekropen en als een blok in slaap gevallen tot aan de afternoon-tea.
Gezellig met Frank en Nathalie onze laatste "plakkekoekskes" zitten verorberen met zicht op de rede van Luxor. Hun trein vertrekt ook pas vanavond. Zalig om op zo'n mooie plek met toffe mensen te kunnen zitten nagenieten van alles wat we gezien hebben. En dan maakten we ons klaar voor onze laatste wandeling door Luxor.
Ja, een beetje reclame maken voor Magic Life mag wel. Die mensen hebben ons heel goed verzorgd!
Het plein naast de ruïnes van de tempel van Luxor.
"De Mottige Moskee". Geef toe, 't zou geen slechte titel zijn voor een album van Suske en Wiske.
Ik had een week geleden in de souk een winkeltje gezien waar ze op een uiterst prettig gestoorde manier beeldjes verkochten. Toen was er geen tijd, maar vanavond zijn we er eens op af gegaan. Het is een van de geestigste "handelszaken" die ik al ooit gezien heb! Gesteld dat het winkeltje een raam had gehad ik had er de naam Antiekzaak : Twaalf op de Schaal van Richter op gekalkt.
Alle beelden lagen kriskras door, op en onder mekaar, op schragen en op de grond of gewoon op straat. Zo vuil en stoffig alsof er net drie stofzakken over uitgeschud waren. Ge kon onmogelijk een beeldje onder uit de hoop vissen want al die godjes hun armen en benen staken door mekaar. Er stond een Anubisbeeld van meer dan een meter groot dat niet meer te hekennen was omdat er aan zijn lange hondensnuit krokodillen en andere dingen hingen. Als ge één ding aanraakte begon alles te schuiven. De jongen van de barak wriemelde er handig, maar niet bepaald zachtzinnig, de beeldjes die ik zag zitten onderuit en begon me dan te overtuigen dat ze oprecht mooi waren, alleen een beetje vuil. Hij toverde dan de vieste vod uit van heel Egypte (volgens mij was dat de enige antiquiteit in zijn zaak) uit zijn zak en begon die dingen op te wrijven.
Vanzelfsprekend beweerde hij bij elke beeldje dat het basalt was en zéker geen zwart geverfd gips. Ik wreef er eens met een natte hand over en ineens zagen we allebei zo zwart als schoonsteenvegers. Gelukkig was hij al met een waterfles in de weer om een beeld op te kuisen zodat ik mezelf maar mee heb laten afspoelen. Maar de basalt was van zon goede kwaliteit dat hij blijkbaar enkel met thinner of aceton van mijn vingers zou gaan. Het bewuste voddeke dat me vriendelijk als handdoek werd aangeboden heb ik maar afgewimpeld... Alles was er zo nep als hun cassetterecorder : een "Panasoniac", of zoiets. Een paar kramen verder hadden ze een "Panasanioc".
Deze namaak Panasonic was zelfs een "Pianosonics" geworden... Ja, een naam is altijd nog voor verbetering vatbaar...
Er zaten tussen zijn rommel een paar leuke copietjes van ingewandenkruikjes die vroeger in de faraograven stonden, maar op geen enkel van de potjes bleek het dekseltje te passen. Op de duur hebben we t gewoon opgegeven. Het was een uiterst charmante rommelhoop maar er was echt niks zinnigs uit te halen op een uur tijd. Misschien zou er na een dag wroeten, graven en nog pingelen wel iets leuks en echt plezant uit kunnen komen maar zoveel tijd en goesting hadden we nu ook weer niet.
En heel die straat bestond uit deze zogenaamde "antiquairs"...
We zijn dan nog even in t boekwinkeltje waar ik mijn hart verloren heb binnengezeild. Een heus winkeltje met een deur en met ramen, waar de goederen onbeschadigd, hooguit een beetje bestoft, netjes naast mekaar liggen!!! Wat een verademing. En toen was het tijd om naar de boot te gaan voor het laatste diner.
s Morgens waren we echter allebei verliefd geworden op het zotste postuurke van Egypte. Het is een leeuwenkopke van de god Sekhmet. De leeuw heeft boven op zijn kop een zonneschijf en een slang. Maar diegene die het gemaakt heeft was niet direkt de meest getalenteerde beeldhouwer... De leeuw grijnst en ziet scheel, de zonneschijf staat niet helemaal recht en de slang helt over naar links. Het geeft het totaal een hoogst grappig en lief uitzicht. Het is echt een godje uit Junglebook of uit Shrek. We hadden dit beeld nogal in winkeltjes gezien maar nog nooit zon scheef gebakken exemplaar als dit. Dus deze schele leeuw en geen ander zou en moest het worden...
Stel u de situatie voor dat ge in een winkel moet gaan pingelen voor het meest mislukte beeld dat ze in huis hebben... De man prijst u dan veel sjiekere exemplaren aan, maar ge blijft bij uw schele leeuw. Ge ziet diekerel dan redeneren alsof er tekstballonnekes boven zijn hoofd hangen : Ofwel zijn ze zot, ofwel hebben ze totaal geen esthetisch gevoel, ofwel... is dit beeld veel meer waard dan ik zelf besef Het zal wel het laatste zijn! Dus ik zal maar een goed schepke bij mijn prijs bij doen voor alle zekerheid.
Enfin, we zijn dus met ons Clarence (de schele leeuw uit Daktari) buitengegaan voor 10 euro of zoiets. Maar ja, onze God Clarence is dan ook een echt pièce unique. Zon schatje staat zelfs niet in t Museum van Caïro of in t Louvre. Zon schots en scheef geval vind ge echt nergens meer. God Clarence heeft bovendien dan ook nog een heel guitige glimlach. Heel wat anders dan al die kwaaie faraos, Horussen en Anubissen. Ja, we konden met ons puur en onvervalst stukske kompleet mislukt handwerk oprecht gelukkig Luxor verlaten.
Sekhmet, oftwel "God Clarence, de Schele Leeuw"
Nadat we al onze rommel - die buiten onze bagage ondertussen ook al bestaat uit 10 sjaals, 30 bladwijzers, ons loodzwaar lachend nijlpaard, God Clarence, een olifant, een boek en een stapel lithos van David Roberts op groot formaat, - hadden ingepakt, dachten we reisvaardig te zijn. Tot ons oog viel op de grote koker waarin de twee papyrussen zaten... Onze kajuit zag er op dat moment ook uit als "Twaalf op de Schaal van Richter". Na het laatste avondmaal kon dan heel onze persoonlijke karavaan ingeladen worden in een taxi om naar de luchthaven te vertrekken.
Ik had in feite toch beter een echte kameel gekocht om al de zooi te verslepen...
Afscheid van de manager en de cruise-director.
We hebben echt heel veel geluk gehad met deze cruise. Een kleine en leuke groep mensen, een schitterende gids, een boot met maar een derde van zijn bezetting, en niemand die ziek geworden is Ik zou het onmiddellijk nog eens willen overdoen en ik was niet de enige die er zo over dacht.
Exact op tijd werden we opgehaald en met een taxi naar de luchthaven gevoerd. En een drie uurtjes later landen we op de spiksplinternieuwe luchthaven van Sharm El Sjeikh!
Ze blinkt nog en ruikt naar nieuw!
Het welkomstdrankje in Hotel Club Fanara. Ge ziet het Paul al denken : "Als de kamer zo goed gaat zijn als deze rijkelijke zetel..."
Om drie uur 's nachts werden naar onze - speciaal aangevraagde - "rustige, afgelegen, stille" kamer geleid om aan het relax-gedeelte van onze reis te beginnen... Maar dat wordt nog een ander verhaal. Voor de volgende aflevering dus...
(Vanaf nu is de Nijlcruise gedaan en gaan we uitrusten in Sharm El Sjeikh. Cultuur wordt ingeruild voor natuur... En denk er aan - mijn trouwe lezers van vorige reisverhalen weten dat al - ik ben maar een gewone snorkelaar, dus ik ken niet al de correcte namen van de vissen. Als ge die wil weten moet ge maar op echte duiksites gaan zoeken. Mij is 't er gewoon om te doen dat ik 't mooie beestjes vind en graag fotografeer.)
16. Halfversteven beeldhouwwerk.
Vrijdag, 15 juni 2007.
Hotel Club Fanara, Sharm El Sjeikh.
Na een zeer efficiënt vluchtje van 3 kwartier stonden we in Sharm El Sjeikh in de gloednieuwe luchthaven. De taxi stond ons al op te wachten. Sharm verandert met de week. Alles wordt volgebouwd met casinos, hotels en shoppingmalls. Om half twee waren we al op het schiereiland Ras Mohammed in ons hotel. Deze keer zelfs in het hotel dat we geboekt hadden. O wonder. Vorige keer was dat ietwat anders
Het eerste wat we in de receptie te zien kregen was een Paris Hilton-achtig wicht met met een rokje ter breedte van een broeksriem waar haar onderbroek onderuit piepte. Als dat het publiek hier gaat zijn Maar ja, Sharm wil zich ontpoppen tot party-bestemming. Iets à la Ibiza of Las Vegas. Een heel trieste evolutie voor de mensen die naar hier komen voor het onderwater-natuurschoon en de rust die daar normaal bij hoort
Ondanks het feit dat we twee keer per mail en aan de telefoon gevraagd hadden om een rustige kamer te krijgen hadden ze niet beter gevonden dan ons te herbergen op 20 meter van de discotheek en op 10 meter van de technische ruimte van het hotel waar ze zich bezig hielden met het in stukken slijpen van de metalen bedden Om gek van te worden. Dus vanmorgen hebben we eerst geprobeerd om van de roomboy te weten te komen welke andere kamers er nog vrij waren. Maar dat was hopeloos. Hij liep langs enkele kamerdeuren, wees er naar, en riep telkens Bimbel. Bimbel. Bimbel!. Ik stond zeer verbaasd naar zijn pantomime te kijken, keek eens schuin naar Paul en die vertaalde het direkt voor mij :
Schat, de mens bedoelt people, hij tracht ons duidelijk te maken dat er achter al die deuren mensen slapen, en dat alle kamers bezet zijn. Oef, goed dat mijn tolk al wel wakker en helder van geest was.
Zicht vanuit onze kamer... de blauwe poort is de discotheek... Het terras daarboven het café...
Dan maar getracht het probleem aan de receptionisten uitgelegd te krijgen maar ze snappen amper waar het om gaat. Ik wil met mijn hoofdpijn echt niet in een kamer zitten waar ik nooit eens lekker in alle rust op t terras kan zitten schrijven. Uiteindelijk lieten ze dan enkele andere kamers zien, waar we voor moesten bijbetalen omdat ze ze zogezegd zeezicht hadden. Ja, inderdaad tussen twee gebouwen kon je als je heel goed keek een streepje blauw van een meter breed zien. Maar t was er al even lawaaierig, dus dat hielp ons geen stap vooruit. Op de lange duur hebben we dan een kamer aan de buitenkant van het hotel gekregen, zodat we helemaal van de disco en de werkplaats afgewend waren. Jammergenoeg keken we nu uit op het theater van het buurhotel!!! Waar vanavond natuurlijk weer vol gas gegeven werd. Op een nog veel hoger volume dan de discotheek in ons eigen hotel Van de regen in de drup dus... Ellendig toch dat ge op populaire reisbestemmingen nooit geen rust meer kunt vinden in hotels. Ik haat dat lawaaierige aerobics-gedoe waar voor het plezier van drie turnsters heel het hotel op zijn grondvesten moet staan daveren. Om nog te zwijgen van die debiele avondshows voor mensen die zichzelf niet kunnen amuseren.
We zijn al direkt in de voormiddag gaan snorkelen want het is speciaal voor zijn mooie huisrif dat we dit hotel gekozen hebben. En inderdaad het is prachtig! We waren nog geen vijf minuten in 't water en we hadden al een golden eagle rog, en vlak daarna een blauw-geel gestippelde rog gezien! Tussen massas andere vissen natuurlijk.
Een statige Golden Eagle Ray zweeft voorbij...
Kijk naar zijn dikke dolfijn-achtige lijfje! Niet alle roggen zijn plat! Je kan ook de gevaarlijke stekel aan 't begin van zijn staart zien. Zijn afweerwapen tegen stoute toeristen of hongerige collega's.
Een Blue Spotted Ray begint zich in te graven in de zandbodem.
Maar t water is koud. Zelfs als ik mijn wetsuit draag. Straffer nog : zelfs Paul heeft het koud. Nog nooit meegemaakt. Na een uur achter t rif stillekes hangen fotograferen lijken onze handen wel de vorm van versteven klauwen te hebben. Het strandwater zal wel 24° zijn, dus om daar wat in rond te ploeteren is t best OK. Maar om twee uur geduldig achter het rif - waar het water flink wat frisser is - rond te sluipen op zoek naar de juiste vis, bij het juiste koraal, met de goede belichting is nog wel een ander paar mouwen. Tijdens de Nijl-cruise hebben we veel "half-verheven beeldhouwwerken" gezien maar als we hier uit het water komen zien we er zelf uit als half-versteven-beeldhouwwerken.
Surgeon-fish. Hij noemt chirugvis omdat hij een scherp scalpel bezit. Het is het orange streepje vlak voor zijn staart.
Kwalletje...
... geweest... Want de vissen zijn dol op deze lekkernij...
Vlindervisje.
Een schitterendeBlue Spotted Grouper rustend op een rots. Het is een nachtelijke jager dus overdag zit hij meestal verstopt.
Een donkere papegaaivis met knaloranje oogjes. Zijn bek is even sterk en scherp als die van een papegaai.
Geel viske. Ja, ik heb toch gezegd dat ik ze niet allemaal bij naam ken.
Het hotel ligt op een klif en als ge zit te eten aan een tafeltje aan de rand van het restaurantterras dan hebt ge uitzicht over heel de baai met zijn verschillende kleuren blauw en ziet ge alle franjes en koraaleilandjes van het rif. Magnifiek. Tijdens t eten kunt ge dan al uitstippelen tussen welk groepje rotsen ge s namiddags eens wilt gaan snorkelen. Zalig! Er komen hier wel veel duikers-en snorkelboten omdat dit schiereiland een onderwaternatuurreservaat is. Maar echt storend is het niet. Na een half uurtje verdwijnen ze toch al weer. De tafeltjes aan de rand van het terras zijn blijkbaar ook nooit allemaal bezet. De meeste mensen zitten liever dichtbij "de dode vissen en de patatjes" dan bij de levende zee. Leuk.
Maar vanuit die hoge positie ziet ge natuurlijk ook veel droeve zaken gebeuren. Mensen die bij laag water keihard met turnsloefen over het rif lopen en de koralen breken. Kwieten die op de rand van het rif gaan zitten. (Ik gun het hun altijd van harte als ze per ongeluk op een zee-egel gaan zitten) Hun benen laten ze achteloos bengelen tegen de koraalwand... Ge ziet onervaren snorkelaars die met hun vinnen slaan alsof ze een gevecht tegen Jonas de Walvis proberen te winnen Soms vraag ik mij af hoe t er hier allemaal nog zo goed uit kan zien
Niets ontziende toerist die met sloefkes over 't rif loopt...
... en deze prachtige natuur achterloos vertrappelt...
De bedjes zijn hier geen sarcofagen ze zijn van goede en zachte kwaliteit. De nachtrust zou dus heerlijk zijn moest dat Italianen-hotel van hiernaast niet tot een stuk in de nacht doorgaan met zijn gedreun. De godganse dag maken die lawaai. Ze hebben twee animatoren die op t strand door luidsprekers een soort vrije radio staan te spelen. Liedjes spelen ze nooit voluit, het is altijd enkele noten muziek en dan oeverloos Italiaans gelul. Ge hoort het geboenk en geemmer zelfs tot onder water! Na de middag zijn ze even stil, en elke keer als de moezzin oproept tot gebed ook. Maar voor de rest gaat dat gedoe de godganse dag door. De manager van dit hotel is een Duitser, en hij vindt het ook vreselijk wat het buurhotel aanricht, maar hij kan niets doen, er bestaan geen wetten of regels voor geluidsoverlast. Hij vertelde hoeveel moeite het hem al gekost had om zijn eigen hotel stil" te krijgen. Ook de Egyptenaarkes doen blijkbaar niets liever dan de hele wereld in een disco om te toveren.
Op een foto ziet zoiets er als een oase van stilte uit...
En inderdaad dit hotel is naar de normen van tegenwoordig stil. Er zijn veel plekken aan t zwembad waar ge geen muziek hoort. Op het strand is ook geen muziek (is ook niet nodig want de Italianen zorgen dat er geboenk te horen is tot in de Sinaï). Aan de bar speelt een radio op bescheiden volume. En de heksenketel breekt pas los om half 9. Eerst met de mini-disco. De kindjes die komen dansen op het cassetje dat ze daar tegenwoordig in elke hotel op de wereld voor gebruiken. Elke avond, elk jaar dezelfde 8 liedjes. Keihard. Die animatoren moeten daar toch ook zo stillekes aan debiel van worden zoudt ge denken? Daarna begint de show voor de volwassen, het volume gaat nog wat hoger. En vervolgens worden de festiviteiten verder gezet in de nachtclub waar het een hel wordt. Spijtiggenoeg een hel waar de deuren van blijven open staan.
Boven op het dak van de discotheek is een zeer aangenaam, groot en stil terras. Het zit na het diner eivol, iedereen zit er rustig aan tafeltjes te praten, te drinken en te kaarten. Tot de disco begint en ook iedereen daar op de vlucht gaat. Echt zielig.
In die discotheek staan dan een twintigtal mensen te huppelen, en het terras waar die honderden mensen rustig zaten te babbelen loopt leeg Deze ochtend tijdens 't ontbijt vond ik weeral een nieuw vriendje. Een flinke rosse kater! Gelukkig zitten hier geen ongelukkige poezen. Dit exemplaar zit rustig op een zeteltje en ziet er wel doorvoed uit. Toch althans zolang het toeristisch seizoen duurt en de mensen allemaal in het buitenrestaurant eten...
Ook onder water hebben we vandaag weer prachtige wezens gezien. Kwallen, kreukels, vissen, roggen zelfs een inktvisje! Die blijken hier niet veel te zitten. Behalve op 't buffet dan... Er groeien ook nog de prachtigste koralen, zowel zachte als harde. Tja, dat kan ook moeilijk anders met die frisse watertemperatuur... Zo zou ik ook eeuwig jong kunnen blijven. Diepgevroren. 't Verbaasd me dat ik hier onder water nog geen Captain Iglo-fishsticks heb zien zwemmen!
Een gouden visje in een gouden bos koraal...
Knalrode potlood. Pas 's avonds gaat hij op wandel...
De enige inktvis die we zagen zat jammergenoeg in een holleke tussen de rotsen, en hoewel hij mijn vingers vastpakte met zijn zuignappen wou hij toch niet uit zijn schuilplaats komen. Echt spijtig, want het was een magnifiek beestje, hij veranderde om de paar seconden volledig van kleur Misschien had hij zijn holletje met geluidwerende platen bekleed. Tja, in dat geval zou ik er hier ook niet meer uitkomen Onderstaande reeks zijn allemaal foto's van dezelfde inktvis in zijn holletje. Hij draait en keer zich om en om. Soms ziet ge zijn oog, soms zijn mond, dan weer zijn blaaspijp, en af en toe alleen maar tentakels met zuignappen. En bij momenten moet ge gewoon maar uw fantasie gebruiken om te onderscheiden welk lichaamsdeel hij nu weer toont. Om de paar seconden tooide hij zich met een andere kleur...
De zwarte cirkel is zijn oog.
Hier zit zijn kop volledig omwonden door zijn tentakels.
Een oranjerode bek en een groengele blaaspijp. En nog wat onbekende onderdelen
In 't midden zie je de blaaspijp en daarnaast zijn oranje snavel. Dat godzijdank niet mee van kleur verandert... Want anders zou een mens er totaal niet meer wijs uit raken...
18. Alle faciliteiten voor de droogwatertoeristen.
Zondag, 17 juni 2007.
Hotel Club Fanara, Sharm El Sjeikh.
Het hotelgedeelte is niet zo heel groot en dat is fijn, ge moet nooit ver lopen voor iets. Drinken, restaurant, zwembad, alles is vlakbij. Om op 't strand te geraken moet ge wel 180 treetjes af kronkelen. (Met al uw zooi! Vinnen, maskers, snorkelpijpen, wetsuit, camera's, handdoeken, drinken,... en dat leesboekske dat we nooit open doen...) Maar die hoogte is wel fijn, want in ruil voor die klimpartij krijgt ge dan ook dat spectaculair zicht over de baai tijdens het eten. Trouwens die trappen zijn een goede fitness want het eten is hier heel lekker. Ge kunt eigenlijk de hele dag knabbelen als ge wilt, maar ik beperk me tot de buffetten, dat is al meer dan genoeg.
Een flinke hoogte om tot bij de visjes te geraken..
Ze trachten hier toch wel vanalles te bedenken om hun rif te sparen. t Moet gezegd dit hotel doet zijn best. Overal staan waarschuwingen en smeekbedes om toch vooral het rif niet te betreden. Ze verhuren zeer platte electrische bootjes met een glazen kijkgat waar ge uw gezicht op kunt leggen. De mensen die bang zijn om zelf te zwemmen kunnen dus comfortabel op uw buik, droog, naar de koralen liggen kijken. Spijtig genoeg kijken ze niet naar de snorkelaars dus die worden regelmatig overvaren
Eén van de "droogsnorkel"-bootjes. Uw buik ligt op het rode kussen, uw snuit drukt ge tegen de grijze "patrijspoort".
Ze hebben ook een Yellow Submarine. Een nieuwsoortig glazenbodemboot, waar ge onderin zit en zo ook, alweer droog, het rif kunt bewonderen. Persoonlijk vind ik het iets voor zoetwatermatrozen maar zolang het rif er wel bij vaart is t goed natuurlijk.
Bijna de hele dag hebben we onder water gezeten. Met af en toe een schrijfsessie om toch niet helemaal in een frisco te veranderen. Boven water is 't gloeiend heet. Verrukkelijk als ge verkleumd boven komt...
Gelukkig doet al het moois dat ge beneden ziet u de kou wel rap vergeten.
Wat ik persoonlijk een "ligvis" noem. Ze liggen roerloos op de rotsen zolang ge ze niet stoort.
Dat maakt hen tot heerlijke fotomodellen voor echt scherpe foto's...
De papegaaivissen daarentegen zijn veel lastigere modellen... Ze hangen geen seconde stil. Ze knabbelen en wentelen zich ondertussen in alle mogelijke bochten...
Een koraalbosje poseert daarentegen dan wel makkelijk!
Zolang het natuurlijk geen zachte koraal is zoals deze. Want die wiegt constant mee met de golven en de zeestromingen...
En kwallen zijn een regelrechte ramp om op scherp te stellen... Die waggelen heen en weer, en pompen ondertussen ook nog...
Altijd blij als ik eens een kreukel zie. Die zijn ook niet van de snelste!
Dat duurt altijd wel even eer die uit zijn huisje tevoorschijn komt...
"En ikke? Wat hebt ge op mij aan te merken? "Gij? Gij zijt ook een lastige jongen. Gij komt altijd veel te dichtbij!" "Gij zijt ook nooit tevreden gij!!!"
Het hotelpersoneel verstaat hier dus geen half woord Engels. Noch Duits, noch Frans. Tja, zoals alles hier volgebouwd wordt is t niet moeilijk dat ze niet meer aan degelijk personeel geraken. Ik denk dat ze nu zo stillekesaan de bedoeïenen van onder hun geiten aan t halen zijn om tot kelners op te leiden. Er lag vanmiddag een vreemdsoortige fruitsla opt buffet en Paul vroeg wat het was en t enige dat het manneke kon zeggen was Is mischmisch. Ja, dat het een mix was van iets zagen we nu ook wel Vanavond trad er tijdens het diner een buikdanseres op. Jongens, jongens, wat een niveau toch weer. Het leek wel of het ordinaire mens afkomstig was uit een failliet gegaan kroegske uit een achterbuurt in Caïro. t Enige dat ze nog mankeerde was een paal. Het had nog weinig te maken met de sierlijke ouderwetse buikdans
Het waterpijp-hoekje. (Ik doe maar alsof hoor, want op vakantie rook ik niet)
In de discotheek was het vanavond "Karaoke voor de Russen". Twintig zatte Russen die - op all-inclusive vodka - staan te balken op keiharde muziek en alweer de rustige avondsfeer verpesten... Hoe is t toch mogelijk? Ofwel is er iets mis met mij (hoewel ik al heel mijn leven van de stilte heb gehouden) ofwel word ik gewoon oud.
19. De "klei-klieder-club" van de crème-glace-bak.
Maandag, 18 juni 2007.
Hotel Club Fanara, Sharm El Sjeikh.
Vanacht om 2 uur begonnen de Italianen van het Reef Oasis Hotel van hiernaast gewoon opnieuw met hun lawaai. En maar ratelen en maar brullen in hun openluchttheater en dat allemaal voor een publiek van minder dan 20 mensen... Een mens komt op de duur in de verleiding om er een bommeke te gaan gooien. Ik kan voor de rest van mijn leven geen Italiaans meer horen tegen het einde van deze vakantie vrees ik.
Om 11 uur vanmorgen was t hier buikdansles en omdat me dat altijd heeft aangesproken ben ik gaan meedoen. t Was niet makkelijk maar heel plezant en de muziek stond redelijk stil. t Zijn wel moeilijke bewegingen voor Westerlingen. Onze schouders zitten veel te vast Spijtiggenoeg duurde de les maar een half uurtje... Tja, dan oefenen we op de kamer maar verder hé...
Aan de huis-buikdanseres kan ik natuurlijk niet tippen... Maar die heeft dan ook veel meer om mee te schudden
Zelfs de kleinste kindjes komen spontaan meedansen. En ze doen eigenlijk veel mooier dan de danseres... Het buikdansen zit hier blijkbaar in de genen.
Het zwembad is hier zalig. Het zijn allemaal baden verbonden door overlopen. Het ziet er mooi uit en er zijn echt veel stille gedeelten en ook belangrijk, het water is lekker warm. Helemaal niet zoals op de Nijlboot.
De moslimdames hebben eindelijk het probleem opgelost dat ze zich niet in bikini kunnen vertonen. Vroeger zag men ze helemaal ingepakt en gesluierd te water gaan, nu dragen spannende lycra-badpakken die hun volledige lichaam bedekken en waar gewoon een bikini op gedrukt is. Geniaal gevonden! Hoewel ik aan de uitdrukking op onderstaande zwemster haar gezicht tochmeen te merken dat ze de gewone bikinidraagsters nog steeds een beetje benijdt... Of gewoon minacht?... Toch is het een grote vooruitgang want toen ik hen destijds zag snorkelen met een sluier leek me dat toch niet simpel. De helft van de tijd dreef hun sluier voor hun bril. Misschien dachten ze dat ze allemaal sluierstaartvissen zagen en verbazen ze er zich nu over dat het maar gewone vissen zijn die hier zitten. Desalniettemin lagen er toch ook nog volledig zwarte boerka's en gesluierde dames onder de parasols te heu... "zonnen"?... of te "schaduwen"? Hoe moet ge zoiets noemen...
Moslim badpak met bikini-print... en dat in deze hitte...
Vanmiddag kwam iemand van 't management tijdens de lunch rond met een vragenlijst. We hebben er op ingevuld dat ze best een personeelslid bij de crème-glace-toog plaatsen die de mensen kan gerieven want nu zitten al de kinderen er met lepels in te dabben. Ik ga hier niet al te plastisch beschrijven hoe dat ding er na zon invasie uit ziet want dan gaat uw maag kabbelen.
We zijn ze hier ook aan t trachten te leren dat ze pannekoeken moeten bakken. Dat het niet verplicht is dat het dikke, gele, ongebakken, plakkende deegpoefkes zijn. Dat "bruin en dun" véél lekkerder is. Mondeling uitleggen kunt ge dat hier toch allemaal niet. Dus daar was hun vragenlijstje ook weer nuttig voor. Ben zeer benieuwd
Geef nu toe... dat zijn toch geen pannenkoeken!
De rest van de dag heb ik afwisselend doorgebracht onder water en achter mijn laptop. Er staan nog zoveel onafgewerkte verhalen te schreeuwen om een einde Velen zelfs nog om een begin.
Vandaag was 't kwallen-dag! Prachtige purperen doorzichtige beestjes... Ze waren klein en ongevaarlijk maar met velen. 't Is erg moeilijk om ze goed te fotograferen spijtiggenoeg. Hun organen zitten ingepakt in een dikke laag gel dus krijgt ze nooit echt scherp op de foto, hoe dicht ge ze ook benadert...
Een lang leven is zo'n kwalletje niet beschoren in dit visrijk gebied. Ze worden letterlijk aan stukken gerukt en verslonden...
Een kreukeltje op wandel! Bemerk zijn mooie blauwe oogjes!
Geelgroene harde koralen...
Enkele doopvontschelpen waarrond zachte koralen gegroeid zijn...
Een inkijkje in een blauwe doopvontschelp. Zoals geweten een van mijn favorieten van de zeebodem
Ik hoor het jullie al denken : "Oh nee, daar gaan we weer! Toch weer niet elke dag details van doopvontschelpen!..." Nee, beloofd! Echt waar, ik zal proberen me te beperken en er maar twee per verhaal te plaatsen.
De zon gaat onder achter de Sinaï-woestijn en tegelijkertijd beginnen alle moëzins te "zingen" vanop hun minaretten... Feeërieke momenten...
