Kwijlen op de Nijl.

Zondag, 10 juni 2007. Voormiddag. Crown Jewel  - Aswan.

Mogen uitslapen! Tot half zeven. Alles is relatief.
Vandaag stond eerst een bezoek aan de Aswan-dam op het programma. De oude dam was 47m hoog, maar de nieuwe is de grootste dam ter wereld. Hij is 3,6 km lang, 1 km breed aan de basis en 111m hoog. Hij is zo stevig dat hij aardbevingen tot 11 op de Schaal van Richter moet kunnen weerstaan. Dat moet ook wel want moest hij ooit breken dan staat heel Egypte binnen de 6 uur onder water. Het totale verschil met de hoogte van het water achter de dam (wat nu het Nasser-meer heet) is 80m met het water in de Nijl! Dus als dat allemaal tegelijk door een bres stroomt dan heeft zelfs goed kunnen zwemmen niet veel zin meer…

         
         
          Deze foto is genomen toen we bovenop de dam stonden.
          Het is een compilatie van 4 foto's want hij is redelijk breed.

         

          Hier zie je goed het verschil in de hoogte van de waterstand voor en achter de dam.

             

          Doorsnede van de dam.

De dam heeft veel positieve aspecten : de jaarlijkse Nijloverstromingen zijn onder controle (gedaan dus met de 7 vette en de 7 magere jaren), achter de dam is het Nassermeer ontstaan waardoor nu een massa electriciteit opgewekt kan worden, en er daardoor meer en regelmatig water is voor de landbouw.
Natuurlijk heeft het de natuur ook flink verstoord. De nijlpaarden en krokodillen geraken Egypte niet meer in, dus ze zijn uitgestorven en leven enkel nog in het Nassermeer. Waar het wel vol vis zit. En aan kultuur heeft het ook wel iets gekost : minstens 10 tempels die in de vallei stonden zijn nu voor eeuwig overstroomd en liggen plots op 100 meter diepte. Alleen Aboe Simbel en Philae zijn zorgvuldig verplaatst naar hoger gelegen gebieden.

         

          De witte stip is de huidige ligging, in de Nijl tussen de oude en de nieuwe dam,
          van de herbouwde Tempel van Philae.

De mensen die in de dorpen woonden, alvorens men de vallei vol water liet lopen, zijn allemaal verplaatst. Ze hebben die Nubische dorpjes zo perfect mogelijk nagebouwd aan de andere zijde van de dam. Ze hebben zelfs de oriëntatie en de afstanden van de dorpjes onderling netjes overgenomen zodat de bewoners zich zo goed mogelijk thuis zouden voelen. Het moet gezegd, prettig zal de verhuis voor de Nubiërs niet geweest zijn, maar er is geld noch moeite gespaard om het hen zo gerieflijk mogelijk te maken.

Maar de dam brengt ook zijn eigen problemen mee.
De Nijl is de langste rivier ter wereld. Wel 6667 km lang, ze brengt dus veel slib mee dat ze onderweg oppikt tijdens haar reis door 10 landen die diep in het hart van Afrika begint. Slib dat vroeger werd afgezet op de oevers van de Nijl tijdens de jaarlijkse overstromingen, die het land zo vruchtbaar maakten. Nu blijven deze tonnen modder zich ophopen tegen de Aswan dam. Het gewicht maakt de druk op het bouwwerk zo enorm dat er de laatste jaren om de paar dagen lichte aardbevingen optreden.
Het wordt onvermijdelijk om het slib weg te halen. Een Nederlandse firma gaat daar dan ook over twee jaar aan beginnen. Het zal een kostelijke klus van lange duur worden.

Nog een nadeel is dat het Noordelijk deel van Egypte niet meer aan zijn natuurlijke portie slib geraakt en nu bezig is kunstmest te gebruiken, waar de Nijl dan weer door vervuild raakt…

Na het bezoek aan de dam reden we naar een haventje waar we inscheepten op een klein bootje dat ons naar de Tempel van Philae bracht. Hij is heropgebouwd op een lieflijk eilandje tussen de oude en de nieuwe dam. Je vaart er naartoe over glashelder water waar je de vissen ziet zwemmen tussen de waterplanten. Het is een heel romantisch plekje.

         

          Jongen met zelfgemaakt snaarinstrument op het bootje.

         

         

         

          Ons groepje betreedt de tempel.
          Op de foto hieronder zie je helemaal rechts een roswitte poes liggen.
          Duidelijk een heel verre verwant van onze Ming.

         

          Amro geeft zijn kuddeke geduldig uitleg...

         

          ... maar niet iedereen is even geïnteresseerd...

De mensen namen hier Nijlwater, goten het over de Godheid in de tempel, verzamelden het water opnieuw in kruiken en namen dan het “geneeskrachtig” water mee naar huis. Zoals al gezegd, er is in al die duizenden jaren niet veel veranderd. Ook in deze tijd wordt er nog met water uit Lourdes rondgezeuld. Zij het dan niet meer in aarden kruiken op ons hoofs, maar in plastic fleskes in de vorm van Onze Lieve Vrouw in de handtas.
In deze tempels waren ook sporen van de Christenen te zien. Ze hadden er duidelijk hun merktekens achtergelaten. Ook recentere bezoekers hadden het nodig gevonden om hun aanwezigheid duidelijk te maken. Sommige toeristen uit de 19de eeuw krasten hier zelfs hun namen in de muren...

          

           Oude Christenen kerfden dit kruisje in de zuil.

          

           Grafitti is niet alleen van deze tijd...

          

          Zelfs Donald Duck is hier geweest

In alle tempels zijn tempelwachters. Hun doel is de tempel te beschermen, maar blijkbaar ook vooral hun eigen portemonnee te spekken. Ze trachten je steeds mee te tronen naar zogenaamd heel speciale plekjes, maar als je ze volgt dan leiden ze je naar de zoveelste hiëroglief en vragen dan in een donker hoekje centen. "Baksjish Madam! Baksjish!" Zelfs op plaatsen waar niet gefotografeerd mag worden maken ze je er wel met gebaren duidelijk dat je best foto's mag nemen als je hun maar iets in de hand stopt...

         

          Tempelwachters. Of zal ik hen "baksjish"-wachters noemen?...

De “Open Kiosk van Trajanus” is het opmerkelijkste deel van dit complex. Een rechthoekig gebouw dat bestaat uit zuilen waar nooit een dak op gelegen heeft. Het is een soort luchtig gigantisch prieel op reuzenformaat. Iedereen zou zo wel een prieeltje in zijn tuintje willen, gesteld dat de tuin groot genoeg is natuurlijk. Maar volgens mij is hier toch weer een en ander misgelopen.

         

          De luchtige Open Kiosk van Trajanus.

"Yo Achesenamon!"
"Yo Oeserkaf! En hoe gaat het met ons architectje? Alles kits?
"Nee... Veel problemen hier een beetje verder in Aboe Simbel jongen. Ze hebben mijn plannen daar verkeerd gelezen. Inches met centimeters omgewisseld... 't Is dus allemaal veel te klein uitgevallen. De Ramses was rázend! Ja ge weet hoe zot die is van monumentale kunst. Ik vrees dat hij zijn faktuur gaat weigeren te betalen...  En hoe gaat het hier?"
"We schieten goed op Oeserkaf. Ge ziet de tempel is zo goed als af, we zijn nu aan 't tuinhuisje bezig.
Allez, "tuinhuisje", noemt het maar gerust een tuinhuis... Kom maar eens kijken, 't ligt hierachter."
"Oh nee, Achesenamon zeg dat 't niet waar is?!!!! Gij hebt ook de verkeerde maten gebruikt!!! Kan er nu in heel Egypte echt níemand plannen lezen???"
"Hoe?"
"Er stond toch duidelijk onderaan mijn plan dat deze keer de maten in centimeters, en niet in inches waren aangegeven! Juist om te vermijden dat ik nog zo eens een drama als Aboe Simbel zou moeten meemaken! Dit ding is dus 3 keer te groot gebouwd hè Achesenamon!!"
"Jamaar, Oeserkaf, ik heb dat plan nooit volledig aangekregen! De koerier heeft die papyrusrol vanonder in zijn boot gezet en die onderste rand was nat geworden, dus die had hij er maar afgescheurd... Ge zou beter eens van koerierdienst veranderen denk ik."
"Jamaar Achesenamon terwijl ge zoiets aan 't bouwen zijt moet ge zelf toch inzien dat dat véél te groot is voor een tuinhuisje!!! Ge kunt toch ook eens uw verstand gebruiken hé jongen!"
"Tja,... ik vond dat wel wat groot berekend,... inderdaad. Maar aan de andere kant, niks dat de laatste tijd gebouwd wordt is echt klein te noemen hé! Iedereen wil hier tegenwoordig den dikste hebben, dus dacht ik..."
"Amaai, hoe moet ik dat weer gaan uitleggen aan Trajanus..."
"Ja Oeserkaf, ik dacht, die mens zal veel tuingerief hebben, misschien heeft die als hobby tuinieren..."
"Komaan, Achesenamon, ge ziet toch ook dat dat eilandje hier vol gebouwen staat, er schiet amper nog genoeg grond over voor een groen borderke!"
"Tja, 'k weet het, maar..."
"En dan te bedenken dat gij een van mijn beste aannemers zijt. Ik ben echt teleurgesteld in u jongen..."
"Mja. En dan is er nog een probleemke... Omdat het zo groot is krijg ik het ook niet overdekt. Er bestaan zo geen lange dakbalken..."
"Ah nee, natuurlijk niet!! Daaraan had ge toch ook al kunnen merken dat ge verkeerd bezig waart! Kieken!"
"Wel ik hoopte in feite dat ze 't glas zouden uitgevonden hebben tegen dat het af was en dat we er een glazen koepel op konden zetten..."
"Glas? Maar jongen toch, in glas zit de toekomst immers niet! Glas kunt ge niet vol prentjes en hiërogliefen tekenen! Nee glas, dat gaat nooit iemand moeten hebben. Das een fabeltje. Dat zie ik de volgende eeuwen nog niet gebruikt worden zenne. Das al even grote zever als dat ze ooit dat zogenaamd "wiel" gaan uitvinden! Laat u toch niet vangen door de roddelpraatjes van fantasten! Maar dat terzijde, hoe gaan we dat probleem hier oplost krijgen?...
"Bah... Ik zou er in't midden nog wat zuilen bij kunnen zetten misschien, zo gelijk ze dat in Karnak opgelost hebben?... Dan heb ik steun genoeg om kleine dakbalken te gebruiken. Misschien dan niet in graniet maar in kalksteen, dan zijn ze ook al minder zwaar..."
"Dat gaat ook niet hé! Ik zit nu al aan 't dubbel van 't budget. Wacht tot hij zijn rekening gaat krijgen. 't Zal er dan al genoeg tegen zitten... Ge weet den Trajanus is gene gemakkelijke hé! Bij een farao is dat allemaal geen probleem, maar met dit gierig ventje moet ik er niet aan denken om nog extra kosten te gaan maken."
"Ik kan er houten dakbalken opleggen en 't dan met riet afdekken..."
"Allez, Achesenamon, dat zou toch een stijlbreuk zijn! Nee, zoiets kan ik niet tolereren. Niet vergeten, ik heb ook nog mijn reputatie als architect hoog te houden! Ik zou graag in aanmerking komen om aangezocht om, als fin de carrière, later nog wat pyramiden te bouwen."
"Aan de andere kant... 't regent hier ook nooit hé... heeft een tuinhuis dan wel een dak nodig?"
"Mja, daar zit iets in... Ja, zo ga ik dat verkocht krijgen denk ik... Weet ge, ik ga hem zeggen dat dit de nieuwe mode in Caïro is. Dat daar tegenwoordig in een "luchtigere stijl" gebouwd wordt... En als hij dan zogezegd de eerste is die hier in 't zuiden van Egypte zo'n post-modern bouwwerk bezit gaat hem dat wel een kick geven. 't Is nogal een snobke. Hebt ge trouwens de nieuwste feloek al gezien waar hij mee rondvaart? Hij heeft die helemaal laten tunen, die is uitgebouwd met een gouden troonke erop, en vanachter een extra laag zeil zodat hij bij grote snelheid toch goed op 't water blijft liggen. Wel een knap bootje moet ik zeggen..."
          
         

         
    
          Nog een zichtje van de "open kiosk" tijdens de terugvaart van het eilandje.

Het allerfijnste aan dit bezoek was nog dat er haast geen andere toeristen waren. Het was echt wandelen door een droom... Ik werd er kompleet lyrisch van. Elke fotograaf zou op deze plek beginnen kwijlen van genot... 

Voor aflevering 8 klik HIER!