imagooh!
Het is me de afgelopen jaren steeds vaker opgevallen dat steden en regios in Europa zich bij het publiek promoten door een logo tot vervelens toe te herhalen. Jongens en meisjes uit de afdeling marketing noemen het branding. Een eenvoudig beeld of een slogan moet bij de kijker onmiddellijk het product oproepen. Die visie wordt echter niet alleen toegepast op bier en zeep, maar ook op geografisch afgebakende streken en hun bewoners. De reductie van het Hageland of de Kempen tot een product en tot een steriel logo - is me een huiver. Een regio heeft veel verborgen facetten die in zon benadering niet alleen vergeten worden, maar zelfs definitief in de vergeetput verdwijnen. Daar hoop ik de Maaskant met imagooh! voor te behoeden.
Ter gelegenheid van FantasMa 08 wil ik daarom het Zeer Hoog Instituut voor Maaslandse Identiteit oprichten, verder ZHIMI genoemd. Dat instituut heeft de opdracht om de culturele identiteit van het Maasland en haar bewoners eigenzinnig te onderzoeken. Op basis van die kennis kan het imago van de streek tussen Lanaken en Kessenich dan verrijkt en verdiept worden. Het ZHIMI is gevestigd in de kaduke schuur aan de Leugenbrugweg 20 te Aldeneik. Het organigram heeft een simpele structuur: ik ben directrice, secretaresse, poetsvrouw, en doe het economaat. Kortom, ik, M.H.I. Clemens, bén het instituut. Ook de basis voor het onderzoek is simpel en kan terug gebracht worden tot drie vragen, waarin de kern van het Maasland en haar bewoners vervat zit :
Woeë kómme wieë van aaf?
Waem zeen wieë?
Woeë goeën wieë noa tów?
Zoals vaker blijkt, kunnen de vragen eenvoudig worden geformuleerd, maar zijn de antwoorden verre van voor de hand liggend. Terugvallend op de oude vorm van de triptiek, ach wat waren die duistere Middeleeuwen toch helder en inzichtelijk, probeer ik een voorlopig antwoord te formuleren.
De installatie imagooh! is samengesteld uit drie kamers die zich naast elkaar bevinden in de binnenlocatie van Fantasma 08. In de eerste ruimte zullen vele parafernalia te bekijken zijn die verwijzen naar het verleden van het Maasland. Het moet een lieu de mémoire worden van de regio. In al de attributen en kleinodiën die daar kriskras gestapeld liggen, een herinnering aan eeuwen Mosaanse geschiedenis, zit het cultureel geheugen van de streek verweven en gegoten. Misschien zou men in deze kamer een voorzichtige aanzet kunnen zien van de Maaslandse canon, een kabinet met onderdelen waar de regionale identiteit uit geconstrueerd is. Dat onderdeel vormt ook het eerste luik van de Maaslandse eigenheid.
In de tweede ruimte heeft het ZHIMI, eigenlijk een kenniscentrum, onderdak gevonden. Vanuit het instituut zullen diverse initiatieven genomen worden om de hedendaagse identiteit van de regio te onderzoeken. Daarin kunnen de bewoners een belangrijke en ondersteunende rol spelen. Aan de hand van affiches, waarop de drie vragen in het dialect als karbonkels oplichten, wordt de thematiek in het hele Maasland onder hun aandacht gebracht. De affiche effent het pad naar een bijzondere vragenlijst waem zeen wieë? die iedereen kan, mag, zou moeten invullen. De antwoorden van die lijst worden in het ZHIMI verwerkt tot een overzichtelijk eindresultaat waarin culturele en psycho-logische eigenschappen van de Maaslander tot uiting komen. Ik omschrijf dit onderdeel van imagooh! als een sociale sculptuur.
Andere initiatieven van het ZHIMI worden later op een weblog en op de site van Elementum vzw meegedeeld.
De derde kamer tenslotte zal volledig gewijd zijn aan de toekomst van het Maasland en haar bewoners. Waarschijnlijk zal hier de eerste transhumane inwoner van de regio worden voorgesteld. Met dat beeld én het ZHIMI én de canon geeft dit seculiere drieluik een volledig overzicht van de Maaslandse identiteit.
Verder hoop ik met imagooh! een tipje van de sluier op te heffen die over de trits ik, wij en zij hangt. Rond die drie persoonlijke voornaamwoorden, en de Tijd zweeft de identiteit als een vage nevel boven de Maasvallei. Maar misschien is alles slechts een fantasma? Of staan we toch aan het begin van een tweede Renaissance in het Maasland?
M.H.I. Clemens
Maaseik, 18 maart 2008
Korte biografie
Clemens is een pseudoniem, maar ook de familienaam van mijn moeder. Als Latijns begrip betekent clemens zacht, mild, toegeeflijk... De voorletters M., H. en I. worden niet ingevuld. Imagooh! is mijn eerste installatie in de wereld der kunsten. Noem me dus gerust een outsider. In de gewone wereld probeer ik op werkdagen tussen 8 en 16 uur kinderen voor dislectio te behoeden. Oh ja, ik ben een inwijkeling, geine echte Maeslènjer...
|