Abraxas
De naam Abraxas is
ontleend aan abra-cadabra. Hij wordt gepresenteerd op amuletten
met de kop van een haan, drakenpoten en een zweep in zijn hand.
Volgens
Gustav Davidson (1994) wordt Abraxas in de gnostische theogonie
beschouwd als het allerhoogste onbekende en de bron van 365 emanaties
in de Perzische mythologie. Zijn naam komt voor op edelstenen en
amuletten, en wordt geassocieerd met het woord "abracadabra". 1
Tertullian's
beschrijving van Abraxas
Volgens het aanhangsel van
Tertullianus 'De praescriptione haereticorum (op voorschrift van
ketters) beweerde de ketter Basilides uit de tweede eeuw dat Abraxas
de opperste godheid is die de geest (Grieks: Nous), het woord, de
voorzienigheid, deugd en de wijsheid heeft geschapen. Hieruit zou
Abraxas de vorstendommen, machten en engelen hebben geschapen, en de
365 hemelen. Een van deze engelen, die deze wereld heeft geschapen,
werd bekend als de God van de Joden; Basilides beschouwt hem echter
als een engel, niet als een God. Het was Abraxas, niet deze joodse
God, die Christus zond in de vorm van een geest, niet als een mens
van vlees en bloed. Basilides beweert ook dat het Simon was, niet
Christus, die werd gekruisigd.
Daarna brak de ketter Basilides uit. Hij bevestigt dat
er een allerhoogste godheid is, Abraxas genaamd, door wie de geest
werd geschapen, die hij in het Grieks Nous noemt; dat daaruit het
Woord voortkwam; dat van Hem bracht voorzienigheid, deugd en wijsheid
voort; dat hieruit vervolgens vorsten, machten en engelen werden
gemaakt; dat er oneindig veel problemen en processies van engelen
volgden; dat door deze engelen 365 hemelen werden gevormd, en de
wereld, ter ere van Abraxas, wiens naam, indien berekend, dit aantal
in zich heeft.
Nu, onder de laatste van de engelen, degenen die deze
wereld hebben gemaakt, plaatst hij de God van de Joden als laatste,
dat wil zeggen, de God van de Wet en van de Profeten, van wie hij
ontkent dat hij een God is, maar bevestigt dat hij een God is. engel.
Aan hem, zegt hij, werd het nageslacht van Abraham toegewezen, en
dienovereenkomstig was hij het die de zonen van Israël uit het land
Egypte naar het land Kanaän overbracht; bevestigend dat hij
turbulent was boven de andere engelen, en dienovereenkomstig
toegegeven was aan het veelvuldig opwekken van opruiingen en
oorlogen, ja, en het vergieten van menselijk bloed.
Christus
bevestigt bovendien gezonden te zijn, niet door deze maker van de
wereld, maar door de bovengenoemde Abraxas; en om in een
fantasma te zijn gekomen en verstoken te zijn van het wezen van het
vlees: dat Hij het niet was die onder de Joden leed, maar dat Simon
in Zijn plaats werd gekruisigd; vanwaar, nogmaals, er mag geen geloof
zijn in hem die was gekruisigd, opdat men niet zou bekennen in Simon
te hebben geloofd. Martelaarschap, zegt hij, is niet te
verdragen. De opstanding van het vlees bestrijdt hij krachtig en
bevestigt dat redding niet aan lichamen is beloofd. 2
Abraxas
en Jung
Carl Jung beschreef een
ontwikkeling in drie fasen in de menselijke perceptie van God. De
eerste fase was dat God ongedifferentieerd lijkt. De tweede fase
is de waarneming van een welwillende Heer en een slechte duivel,
waarin elk van elkaar gescheiden is tot het punt waarop de duivel
uiteindelijk wordt verbannen. De laatste fase is de integratie
van de Heer en de Duivel. In zijn The Seven Sermons to the
Dead zegt hij:
Abraxas
spreekt dat heilige en vervloekte woord dat tegelijkertijd leven en
dood is. Abraxas verwekt waarheid en leugen, goed en kwaad,
licht en duisternis in hetzelfde woord en in dezelfde
handeling. Daarom is Abraxas verschrikkelijk. 3
Abraxas
in de Dictionnaire Infernal
Volgens Collin de Plancy
(1863) is Abracax of Abraxas een van de goden van een Aziatische
theogonie, en wiens naam wordt gelezen in de
Abracadabra-phylactery. Abraxas wordt geïllustreerd op
amuletten met een hanenkop, drakenpoten en een zweep in zijn
hand. Latere demonologen beschreven hem met het hoofd van een
koning en slangen als voeten.
Hij
werd door de Basilidians (een groep ketters uit de tweede eeuw)
gezien als de oppergod, omdat de Griekse letters die zijn naam
vormden opliepen tot 365, het aantal dagen in een jaar. Ze
plaatsten verschillende engelen onder hem die de 365 hemelen
presideerden en aan wie ze 365 deugden toeschreven, één voor elke
dag van het jaar. Ze beweerden ook dat Abraxas Jezus Christus
naar de aarde had gestuurd in de vorm van een welwillende geest. 4
Collin de Plancy beschreef
het woord "abracadabra" ook als een Perzisch en Syrisch
betoverend woord dat koorts en andere ziekten zou kunnen genezen. Het
woord was in een driehoekige opstelling geschreven en werd om de nek
gedragen.
Referenties
|
