Het Zesde Zintuig

Boeddha's leringen omvatten zowel soetra's als tantra's . De soetra's presenteren de basisthema's van de oefening om bevrijding te verkrijgen van oncontroleerbaar terugkerende problemen (Skt. Samsara ) en, daarbuiten, om de verlichte staat van een Boeddha te bereiken, met het vermogen om anderen zoveel mogelijk te helpen. De thema's omvatten methoden voor het ontwikkelen van ethische zelfdiscipline, concentratie, liefde, mededogen en een correct begrip van hoe dingen werkelijk bestaan. De tantra's presenteren geavanceerde praktijken op basis van de soetra's.

Het Sanskrietwoord tantra betekent de kromtrekking van een weefgetouw of de strengen van een vlecht. Net als de snaren van een schering, dienen de tantra-praktijken als een structuur voor het met elkaar verweven van de soetra-thema's om een tapijt van verlichting te weven. Bovendien combineert tantra fysieke, verbale en mentale uitingen van elke beoefening, die in elkaar overvloeien en een holistisch ontwikkelingspad creëren. Omdat men niet alle sutra-thema's tegelijkertijd kan integreren en beoefenen zonder vooraf in elk afzonderlijk te hebben getraind, is tantra-beoefening extreem geavanceerd.

De wortel van het woord tantra betekent rekken of doorgaan zonder pauze. Om deze connotatie te benadrukken, vertaalden de Tibetaanse geleerden de term als gyu ( rgyud ), wat een ononderbroken continuïteit betekent. Hier verwijst de verwijzing naar continuïteit in de tijd, zoals in een opeenvolging van momenten in een film, in plaats van naar continuïteit door de ruimte, zoals in een opeenvolging van segmenten van bestrating. Bovendien lijken de in tantra besproken successies op eeuwige films: ze hebben geen begin en geen einde.

Twee films zijn nooit hetzelfde, en zelfs twee exemplaren van dezelfde film kunnen nooit hetzelfde filmpje zijn. Evenzo behouden eeuwige erfopvolgingen altijd hun individualiteit. Bovendien worden de frames van films één voor één afgespeeld, waarbij alles van frame tot frame verandert. Op dezelfde manier zijn momenten in eeuwige successies kortstondig, met slechts één moment tegelijk en zonder dat er iets solide blijft gedurende de successies.

Mentale continuïteiten als tantra's

Het meest opvallende voorbeeld van een eeuwige opeenvolging is het mentale continuüm (denkstroom), de eeuwige opeenvolging van momenten van een individuele geest. De geest , in het boeddhisme, verwijst naar een individu, subjectief, louter iets ervaren en niet naar een fysiek of immaterieel object dat ofwel het ervaren doet of het instrument is dat iemand gebruikt om dingen te ervaren. Verder is een mentaal continuüm geen stroom van ervaringen die zich zo opstapelen dat de ene persoon meer ervaring heeft dan de ander. Een mentaal continuüm omvat eenvoudigweg een ononderbroken opeenvolging van momenten van mentaal functioneren - louter het ervaren van dingen. De dingen die je ervaart, zijn onder meer bezienswaardigheden, geluiden, gevoelens, gedachten, slaap en zelfs de dood. Louter impliceert dat het ervaren ervan niet opzettelijk, emotioneel ontroerend of zelfs maar bewust hoeft te zijn.

Verder is het ervaren van iets altijd individueel en subjectief. Twee mensen kunnen ervaren dat ze dezelfde film zien, maar hun ervaring zou niet hetzelfde zijn - de een zou het leuk kunnen vinden; de andere misschien niet. Hoe ze de film ervaren, hangt af van veel onderling samenhangende factoren, zoals hun humeur, hun gezondheid, hun metgezellen en zelfs hun stoelen.

Individuele wezens zijn wezens met mentale continuums. Elk moment van hun bestaan beleven ze iets. Ze handelen met de bedoeling - zelfs als ze niet conceptueel gepland zijn - en ervaren subjectief de onmiddellijke en langetermijneffecten van wat ze doen. Daardoor veranderen de mentale continuums van individuele wezens - hun ervaring van dingen - van moment tot moment, net als zij, en hun mentale continuums gaan van het ene leven op het andere door, zonder begin of einde. Het boeddhisme aanvaardt niet alleen als feit dat mentale continuums eeuwig duren, maar ook dat ze een absoluut begin missen, hetzij door het werk van een schepper, door materie / energie, of vanuit niets.

Individuele wezens, en dus mentale continuums, staan met elkaar in wisselwerking, maar blijven onderscheiden, zelfs in Boeddhaschap. Hoewel Shakyamuni Boeddha en Maitreya Boeddha gelijkwaardig zijn in het bereiken van verlichting, zijn ze niet dezelfde persoon. Elk heeft unieke connecties met verschillende wezens, wat verklaart dat sommige individuen een bepaalde Boeddha kunnen ontmoeten en er voordeel van kunnen hebben en niet van een andere.

Films behouden hun individualiteit zonder dat ze aangeboren vaste markeringen nodig hebben of bevatten, zoals hun titels, die altijd aanwezig zijn als onderdeel van elk moment, waardoor de films een individuele identiteit krijgen, uitsluitend door hun eigen krachten. Films ondersteunen individuele identiteiten door alleen afhankelijk te zijn van onderling verweven veranderende factoren, zoals een verstandige opeenvolging van frames. Evenzo gaan eeuwige mentale continuums door zonder aangeboren vaste markeringen, zoals zielen, zelven of persoonlijkheden, die gedurende het ene leven en van het ene leven op het andere onaangetast en onveranderlijk blijven en die hun op eigen kracht individuele identiteiten geven. Om hun individuele identiteit te behouden, zijn mentale continuums louter afhankelijk van met elkaar verweven veranderende factoren, zoals verstandige reeksen van het ervaren van dingen volgens principes van gedragsmatige oorzaak en gevolg (Skt.karma ). Zelfs op een algemener niveau missen mentale continuums inherent vaste identiteiten zoals mens, mug, man of vrouw. Afhankelijk van hun acties verschijnen individuele wezens in verschillende vormen in elk leven - soms met meer lijden en problemen, soms met minder.

De term Tantra in verwijzing naar Boeddha-natuur

Hoewel mentale continuums, en dus individuele wezens, geen aangeboren zielen hebben die hun op eigen kracht hun identiteit geven, hebben ze niettemin andere kenmerken die hen vergezellen als integrale facetten van hun aard. Deze aangeboren facetten vormen ook tantra's - opeenvolgingen van momenten zonder begin of einde. De eeuwige aangeboren facetten die transformeren in de verlichtende facetten van een Boeddha, of die ervoor zorgen dat elk mentaal continuüm het continuüm van een Boeddha wordt, omvatten de Boeddha- natuurfactoren van dat continuüm .

Ononderbroken opeenvolging van momenten van fysieke verschijning, communicatie en mentaal functioneren (lichaam, spraak en geest), de werking van goede eigenschappen en activiteit begeleiden bijvoorbeeld voor altijd de opeenvolging van momenten van elk mentaal continuüm, hoewel de specifieke vormen van de vijf variëren elk moment. Het fysieke voorkomen kan onzichtbaar zijn voor het menselijk oog; de communicatie kan onbedoeld zijn en alleen via lichaamstaal; en het mentale functioneren kan minimaal zijn, zoals bij het slapen of bewusteloos zijn. Goede eigenschappen, zoals begrip, zorgzaamheid en bekwaamheid, kunnen op minuscule niveaus werken of alleen inactief zijn; en activiteit kan louter autonoom zijn. Niettemin houdt het individueel en subjectief ervaren van iets op elk moment in dat je voortdurend een fysieke verschijning hebt, een vorm van communicatie van wat informatie,wat mentaal functioneren, een bepaald niveau van functioneren van goede eigenschappen en wat activiteit.

Het feit dat ononderbroken opeenvolging van momenten van de vijf aangeboren facetten het mentale continuüm van elk wezen bij elke wedergeboorte vergezellen, verklaart het feit dat opeenvolging van de vijf het continuüm van elk wezen ook als een Boeddha blijft begeleiden. Vanuit een ander gezichtspunt blijven momenten van de vijf ononderbroken achtereenvolgens plaatsvinden, zelfs na verlichting, maar nu manifesteren hun vormen zich als de vijf verlichtende facetten van een Boeddha. Ze zijn verhelderend in de zin dat ze het meest effectieve middel zijn om anderen naar verlichting te leiden.

Beginnende successies die een einde kunnen hebben

Als tantra's vlechten de eeuwige continuïteiten van iemands Boeddha-natuurfactoren samen om op elk moment geïntegreerde gehelen te vormen, die samen functioneren als een netwerk. In een andere zin vormen de eeuwige continuïteiten de koorden van schering waarop opeenvolgende momenten van verdere begeleidende kenmerken van mentale continuums met elkaar verweven zijn. Veel verweven kenmerken zijn ook zonder begin, maar ze gaan niet allemaal eeuwig door. Sommige kunnen een doel hebben en vormen dus geen integrale facetten van de aard van het continuüm. De belangrijkste zijn de beginloze voortdurende verwarring over hoe de dingen bestaan, de gewoonten van dergelijke verwarring en de oncontroleerbaar terugkerende problemen en beperkingen die ze veroorzaken. Om de discussie te vereenvoudigen, gebruiken we hier de term verwarring in plaats van onwetendheid (onwetendheid), maar zonder enige connotatie van desorganisatie, desoriëntatie of dementie.

Beginnende opeenvolgingen van momenten van verschillende niveaus van verwarring en hun gewoonten kunnen eindigen, omdat hun exacte tegenstellingen, opeenvolging van momenten van begrip en zijn gewoonten, ze voor altijd kunnen vervangen en verwijderen. Terwijl opeenvolgende momenten van verwarring en de bijbehorende gewoonten mentale continuums vergezellen, kunnen hun Boeddha-natuurfactoren niet volledig functioneren. Zolang mentale continuums in die toestand verkeren, zijn de individuen die erdoor worden aangeduid, beperkte wezens(voelende wezens). De factoren werken alleen op piekniveaus met de totale verwijdering van alle beperkende kenmerken of "vluchtige vlekken", namelijk met de totale verwijdering van alle niveaus van verwarring en hun gewoonten. Wanneer de continuïteit van alle beperkende kenmerken voor altijd ophoudt, zijn de individuen niet langer beperkte wezens. Hun oneindige continuïteit als individuen gaat door, maar de wezens zijn nu getransformeerd in Boeddha's.

De Nyingma en Kagyu Verklaringen van Tantra

Alle vier de tradities van het Tibetaans boeddhisme - Nyingma, Kagyu, Sakya en Gelug - aanvaarden als betekenis van tantra de eeuwige opeenvolging van momenten van verweven Boeddha-natuurfactoren. De speciale toelichtingen van elke traditie werpen meer licht op het onderwerp en vullen elkaar aan. Laten we eerst kijken naar de algemene presentatie die Nyingma en Kagyu gemeen hebben, aangezien deze gespecialiseerd is in het bespreken van tantra in termen van Boeddha-natuur in het algemeen. Hun presentaties zijn ontleend aan Maitreya's Furthest Everlasting Continuum .

Maitreya legde uit dat, hoewel opeenvolgende momenten van Boeddha-natuurfactoren eeuwig voortduren, ze misschien ongeraffineerd, gedeeltelijk verfijnd of totaal verfijnd zijn. Het onderscheid komt voort uit het feit of opeenvolgende momenten van alle niveaus van verwarring en hun gewoonten het mentale continuüm zonder onderbreking vergezellen, slechts enkelen van hen doen dit voor een deel van de tijd, of geen van hen vergezelt het ooit nog. Deze drie voorwaarden van de eeuwige continuïteit van Boeddha-natuurfactoren zijn de basis , het pad en de resulterende tantra's .

Als basistantra's zijn de altijd beschikbare continuïteiten van Boeddha-natuurfactoren het werkmateriaal om verlichting te bereiken. Vanuit dit perspectief zijn de factoren ongeraffineerd of 'onzuiver' in de zin dat opeenvolgingen van momenten van alle niveaus van verwarring en hun gewoonten te allen tijde verweven zijn met de factoren, waardoor hun functioneren tot verschillende mate wordt beperkt.

Op het pad naar verlichting werken beoefenaars eraan om de beperkingen weg te nemen door stapsgewijs de continuïteit van de verschillende niveaus van verwarring en hun gewoonten te stoppen die verweven zijn met hun lichaam, communicatie, geest, goede eigenschappen en acties. Als gevolg hiervan zijn tijdens het zuiveringsproces de continuïteiten van Boeddha-natuurfactoren, als padtantra's, gedeeltelijk verfijnd en gedeeltelijk ongeraffineerd. Soms begeleiden de factoren perioden van volledig begrip; op andere momenten volgen periodes met slechts een impuls van begrip. Af en toe houden opeenvolgende momenten van verwarring tijdelijk op. Daarna hervatten de continuïteiten van sommige niveaus, maar geleidelijk keren ze nooit meer terug. Evenzo houden de gewoonten van verwarring af en toe op met het ontstaan van momenten van verwarring; maar uiteindelijk houden de continuïteit van de gewoonten voor altijd op.

Op het resulterende niveau van Boeddhaschap zijn de continuïteiten van Boeddha-natuurfactoren, als resulterende tantra's, totaal verfijnd in de zin dat ze voor altijd volledig vrij zijn van begeleidende perioden van elk niveau van verwarring of hun gewoonten. Aldus functioneren de Boeddha-natuurfactoren eeuwig op hun volle vermogen als de met elkaar verweven verlichtende facetten van een Boeddha, bijvoorbeeld als de verlichtende fysieke, communicatieve en mentale vermogens, goede eigenschappen en activiteiten van een Boeddha.

De rol van Boeddha-figuren in Tantra

Boeddha-figuren vertegenwoordigen de Boeddha-natuurfactoren tijdens verfijnde of "zuivere" fasen wanneer opeenvolgende momenten van volledig begrip hun continuïteit begeleiden. Omdat Boeddha-figuren lichamen, communicatie, geesten, goede eigenschappen en handelingen hebben die samenwerken als een geïntegreerd netwerk, zijn ze geschikt om deze Boeddha-natuurfactoren te vertegenwoordigen. Bovendien hebben de figuren vaak meerdere gezichten, armen en benen. De reeks gezichten en ledematen vertegenwoordigen thema's uit sutra, waarvan er vele ook behoren tot de Boeddha-natuurfactoren. Tantra-beoefenaars gebruiken de figuren tijdens meditatie om het zuiveringsproces te bevorderen.

De Sanskriet term voor Boeddha-figuren, ishtadevata , betekent gekozen godheden, namelijk goden die gekozen zijn om een Boeddha te worden. Het zijn 'godheden' in de zin dat hun capaciteiten die van gewone wezens overstijgen, maar ze beheersen het leven van mensen niet en hebben geen aanbidding nodig. Daarom vertaalden de Tibetaanse geleerden de term als lhagpay lha ( lhag-pa'i lha ), speciale godheden, om ze te onderscheiden van wereldse goden of van God de Schepper.

Het meer gebruikelijke Tibetaanse equivalent, yidam ( yi-dam ), geeft de bedoelde betekenis duidelijker aan. Yi betekent geest en dam staat voor damtsig ( dam-tshig , Skt. Samaya), een hechte band. Tantra-beoefenaars verbinden zich met mannelijke en vrouwelijke Boeddha-figuren, zoals Avalokiteshvara en Tara, door zich voor te stellen dat ze de verhelderende facetten hebben van fysieke verschijning, communicatie, mentaal functioneren, goede eigenschappen en activiteiten van deze figuren. Preciezer gezegd, terwijl de continuïteit van hun Boeddha-natuurfactoren nog steeds gedeeltelijk ongeraffineerd is als pad-tantra's, verbinden beoefenaars ze met continuïteiten van de factoren die worden voorgesteld als de totaal verfijnde facetten van Boeddha-figuren. Zelfs als beoefenaars slechts een onvolledig begrip hebben gekregen van hoe dingen bestaan,Het voorstellen van hun gedeeltelijk ongeraffineerde Boeddha-natuurfactoren die functioneren als totaal verfijnde Boeddha-figuurfacetten is de algemene tantra-methode om de vluchtige vlekken van perioden van verwarring en de bijbehorende gewoonten te verwijderen uit de eeuwige continuïteit van Boeddha-natuurfactoren.

Kortom, de Boeddha-natuurfactoren blijven dezelfde factoren, of ze nu functioneren als basis, pad of resulterende tantra's. Het mentale continuüm manifesteert altijd een of andere vorm van fysieke verschijning, communicatie van iets en mentaal functioneren, evenals een bepaald niveau van werking van goede eigenschappen en enige activiteit. Het enige verschil is de mate waarin opeenvolgende momenten van verschillende niveaus van verwarring en hun gewoonten de continuïteit van de factoren begeleiden en hun functioneren beperken.

Volgens de Nyingma- en Kagyu-presentaties is het onderwerp van tantra dus de verstrengeling van de basis, het pad en de daaruit voortvloeiende voorwaarden van eeuwige continuïteit van Boeddha-natuurfactoren om een methode te ontwikkelen om verlichting te bereiken. In het bijzonder betreft tantra methoden om te werken met perioden van de Boeddha-natuurfactoren als pad-tantra's om opeenvolging van de factoren als basistantra's te zuiveren, zodat ze uiteindelijk functioneren als de eeuwige continuïteiten van resulterende tantra's. Tantra-beoefening bewerkstelligt deze transformatie door continuïteiten van ongeraffineerde Boeddha-natuurfactoren te verbinden met opeenvolgende momenten van hun verfijnde situatie zoals weergegeven door de verlichtende facetten van Boeddha-figuren.

De Sakya-presentatie

De Sakya-presentatie van de betekenis van tantra is afgeleid van The Hevajra Tantra , een tekst uit de hoogste klasse van tantra. Deze presentatie belicht de relatie tussen Boeddha-figuren en alledaagse wezens die een verbinding mogelijk maakt van de overeenkomstige facetten van de twee in de tantra-beoefening.

Een exclusief onderwerp van de hoogste tantra is het heldere lichtcontinuüm(heldere, lichte geest), het meest subtiele niveau van ieders mentale continuüm. Alle mentale continuums hebben heldere lichtniveaus om dingen te ervaren, die hen, als de ultieme Boeddha-natuur, de diepste eeuwige continuïteit bieden. De grovere niveaus van het ervaren van dingen, zoals die waarop zintuiglijke waarneming en conceptueel denken plaatsvinden, gaan niet echt door zonder een pauze van het ene leven naar het andere. Bovendien stoppen ze voor altijd met het bereiken van verlichting. Alleen opeenvolgende heldere lichtniveaus gaan zonder onderbreking door, zelfs nadat ze een Boeddha zijn geworden. Als individuele wezens analoog zijn aan radio's, dan zijn de grovere niveaus van hun mentale continuums vergelijkbaar met de radio's die op verschillende stations spelen, terwijl hun heldere lichtniveaus lijken op de radio's die gewoon aan staan. De analogie is echter niet exact.Radio's kunnen stoppen met spelen, terwijl mentale continuums hun stroom nooit ophouden.

Ongeacht het niveau waarop het zich voordoet, brengt het loutere, individuele, subjectieve ervaren van dingen met zich mee dat de dingen verschijnen (duidelijkheid) en er mentaal mee bezig zijn (bewustzijn). Met andere woorden, men neemt niet rechtstreeks externe objecten waar, maar alleen verschijningen of mentale representaties ervan die ontstaan als onderdeel van het waarnemen. Uiterlijk omvat hier niet alleen de bezienswaardigheden van dingen, maar ook hun geluiden, geuren, smaken en fysieke gewaarwordingen, evenals gedachten erover. De westerse wetenschap beschrijft hetzelfde punt vanuit een fysiek perspectief. Bij het waarnemen van dingen herkent men niet echt externe objecten, maar alleen complexen van elektrochemische impulsen die de objecten in het zenuwstelsel en de hersenen vertegenwoordigen. Hoewel alle niveaus van het ervaren van dingen de verschijning van dingen met zich meebrengen,het heldere licht continuüm is de eigenlijke bron die aanleiding geeft tot alle schijn.

Mentaal bezig zijn met de schijn betekent ze zien, horen, ruiken, proeven, fysiek voelen of denken, of emotioneel iets over ze voelen. De mentale betrokkenheid kan subliminaal of zelfs onbewust zijn. Verder zijn dingen doen verschijnen en er mentaal mee bezig zijn twee manieren om hetzelfde fenomeen te beschrijven. Het ontstaan van een gedachte en het denken van een gedachte zijn eigenlijk dezelfde mentale gebeurtenis. Een gedachte komt niet op en dan denkt men het: de twee mentale handelingen vinden gelijktijdig plaats omdat ze dezelfde gebeurtenis beschrijven.

De Sakya-bespreking van tantra concentreert zich op een specifieke Boeddha-natuurfactor, namelijk de eeuwige opeenvolging van momenten van de aangeboren activiteit van het heldere lichtcontinuüm om vanuit zichzelf schijn te doen ontstaan. Het verschijnen is automatisch, niet opzettelijk en onbewust. Men kan opzettelijk naar iets kijken; maar wanneer men het ziet, construeert het heldere lichtcontinuüm er niet opzettelijk een verschijning van. Bovendien kunnen de verschijningen die voortkomen uit het heldere lichtcontinuüm de fysieke basis van het continuüm zijn - iemands lichaam - of elk ander object dat het waarneemt.

Hier is het belangrijkste punt dat het maken van uiterlijk onlosmakelijk plaatsvindt op twee niveaus: grof en subtiel. Onafscheidelijk ( yermey , dbyer-med ) betekent dat als het ene niveau geldig voorkomt, het andere niveau ook geldig voorkomt. In deze context zijn de grove verschijningen van alledaagse wezens en hun omgeving; subtiele verschijningen zijn van Boeddha-figuren en hun omgeving.

Wezens van alledag en Boeddha-figuren zijn als kwantumniveaus van continuüm van helder licht. Subatomaire deeltjes hebben verschillende kwantumniveaus van energie waarop ze even geldig resoneren. Op elk moment is het niveau waarop een deeltje resoneert een functie van waarschijnlijkheid: je kunt niet met zekerheid zeggen dat het deeltje slechts op het ene niveau resoneert en niet op het andere. Volgens de kwantummechanica kan een deeltje in feite op meerdere niveaus tegelijk resoneren. Evenzo, omdat het niveau waarop op elk moment een helder lichtcontinuüm verschijnt, een functie is van waarschijnlijkheid, kan men niet zeggen dat een individueel wezen op een bepaald moment slechts één uiterlijk heeft en niet een ander.

De eeuwige continuïteit van mentale activiteit die dit van nature verbonden paar verschijningen voortbrengt, kan ongeraffineerd, gedeeltelijk verfijnd of totaal verfijnd zijn, afhankelijk van de opeenvolging van momenten van verwarring en de gewoonten die ermee gepaard gaan. Het proces waarbij een continuïteit van beoefening met Boeddha-figuren deze factor van Boeddha-natuur zuivert, zodat het een eeuwige opeenvolging van verschijningen voortbrengt die volledig vrij zijn van begeleidende periodes van verwarring en zijn gewoonten is het primaire onderwerp van tantra zoals besproken in de Sakya-school .

De Gelug-uitleg

De Gelug-traditie volgt de Guhyasamaja Appendix Tantra bij het uitleggen van de betekenis van tantra als een eeuwige continuïteit. Het belangrijkste aspect van de Boeddha-natuur dat hier wordt benadrukt, is de leegte(leegte) van het mentale continuüm - zijn afwezigheid van bestaan op onmogelijke manieren. Mentale continuums bestaan niet als inherent gebrekkig en onzuiver van aard. Ze hebben nooit en zullen nooit. Er zijn geen eeuwige continuïteiten van aangeboren kenmerken die hen vergezellen die ze, op eigen kracht, op die onmogelijke manier laten bestaan. Omdat deze totale afwezigheid altijd het geval is, kunnen beoefenaars, wanneer beoefenaars dit feit volledig begrijpen, voorkomen dat de voortdurende verwarring en de bijbehorende gewoonten hun mentale continuüm vergezellen, zodat hun Boeddha-natuurfactoren volledig kunnen functioneren als de verlichtende facetten van een Boeddha. Aangezien mentale continuums voor altijd doorgaan als eeuwige continuïteiten, blijft hun leegte altijd een feit dat zuivering en transformatie mogelijk maakt.

De zuiveringsmethode verwijst naar de stadia van beoefening met Boeddha-figuren. In tegenstelling tot gewone mensen groeien Boeddha-figuren niet uit foetussen, worden ze niet ouder of gaan ze dood. Omdat ze altijd in dezelfde vorm beschikbaar zijn, kan meditatie met hen een eeuwige continuïteit vormen. Het resultaat van het zuiveringsproces is de eeuwige continuïteit van Boeddhaschap.

Kortom, door een eeuwige continuïteit van meditatiebeoefening van binding met Boeddha-figuren, bereiken tantra-beoefenaars de eeuwige continuïteit van Boeddhaschap, gebaseerd op het eeuwige feit van de leegte van hun mentale continuums. Omdat het beoefenen van tantra inhoudt dat je jezelf als Boeddha-figuren laat verschijnen die lijken op de resulterende staat van verlichting, wordt tantra het resulterende voertuig genoemd .