Astrologie
Een
soort waarzeggerij waarbij aardse en menselijke
gebeurtenissen worden voorspeld door observatie en interpretatie van
de vaste sterren, de zon, de maan en de planeten. Toegewijden
geloven dat een goed begrip van de invloed van de planeten en sterren
op aardse aangelegenheden hen in staat stelt het lot van individuen,
groepen en naties zowel te voorspellen als te
beïnvloeden. Hoewel astrologie door de geschiedenis
heen vaak als een wetenschap wordt beschouwd, wordt
tegenwoordig algemeen aangenomen dat astrologie lijnrecht in strijd
is met de bevindingen en theorieën van de moderne westerse
wetenschap.
Aard En
Betekenis
Astrologie is een methode om wereldse gebeurtenissen
te voorspellen op basis van de aanname dat de hemellichamen
- met name de planeten en de sterren die in hun willekeurige
combinaties of configuraties worden beschouwd ( constellaties
genoemd ) - op de een of andere manier veranderingen in de
ondermaanse wereld bepalen of aangeven. De theoretische basis
voor deze veronderstelling ligt historisch gezien in de
hellenistische filosofie en onderscheidt astrologie radicaal van de
hemelseeigen ("voortekenen ) die voor het eerst
werden gecategoriseerd en gecatalogiseerd in het oude
Mesopotamië. Oorspronkelijk veronderstelden astrologen een
geocentrisch universum waarin de 'planeten' (inclusief de zon en de
maan) draaien in banen waarvan het middelpunt zich op of nabij het
middelpunt van de aarde bevindt en waarin de sterren zijn gefixeerd
op een bol met een eindige straal waarvan het middelpunt is ook het
centrum van de aarde. Later werden de principes van
de aristotelische fysica overgenomen, volgens welke er
een absolute scheiding is tussen de eeuwige, cirkelvormige bewegingen
van het hemelse element en de beperkte, lineaire bewegingen van de
vier submaanse elementen:vuur , lucht , water ,
aarde.
Er werd aangenomen dat er
speciale relaties bestonden tussen bepaalde hemellichamen en hun
verschillende bewegingen, configuraties met elkaar, en de processen
van generatie en verval die zichtbaar zijn in de wereld van vuur,
lucht, water en aarde. Deze relaties werden soms als zo complex
beschouwd dat geen enkele menselijke geest ze volledig kon
bevatten; dus zou de astroloog gemakkelijk verontschuldigd
kunnen worden voor eventuele fouten. Een soortgelijke reeks
speciale relaties werd ook aangenomen door degenen wier natuurkunde
meer verwant was aan die van de Griekse filosoof Plato . Voor
dePlatonische astrologen, het element vuur werd verondersteld
zich uit te strekken over de hemelse sferen, en ze geloofden eerder
dan de Aristotelianen in de mogelijkheid van goddelijke tussenkomst
in de natuurlijke processen door middel van hemelse invloeden op de
aarde, aangezien ze geloofden in de schepping van de godheid van de
hemellichamen zelf.
De rol van de goddelijk in astrologische
theorie varieert aanzienlijk. In zijn meest rigoureuze aspect
postuleert de astrologie een volledig mechanistisch universum,
waarbij de godheid de mogelijkheid van tussenkomst en de mens van de
vrije wil wordt ontzegd; als zodanig werd het krachtig
aangevallen door het orthodoxe christendom en
de islam . Voor sommigen is astrologie echter geen
exacte wetenschap zoals astronomie, maar geeft ze alleen
trends en richtingen aan die kunnen worden gewijzigd door goddelijke
of menselijke wil. Bij de interpretatie vanBardesanes , een
Syrische christelijke geleerde (154 - ca. 222) - die vaak
is geïdentificeerd als eenGnostisch (een gelovige
in esoterische heilskennis en de opvatting dat materie
slecht is en geestelijk goed) - de bewegingen van de sterren
beheersen alleen de elementale wereld, waardoor de ziel vrij
is om te kiezen tussen goed en kwaad. Het uiteindelijke doel van
de mens is emancipatie te bereiken uit een astrologisch gedomineerde
materiële wereld. Sommige astrologen, zoals deHarranians (uit
de oude Mesopotamische stad Harran ) en
deHindoes beschouwen de planeten zelf als machtige godheden
waarvan de decreten kunnen worden gewijzigd door smeekbeden en
liturgie of door theurgie, de wetenschap van het overtuigen van de
goden of andere bovennatuurlijke krachten. In nog andere
interpretaties - bijvoorbeeld die van de
christenPriscillianisten (volgelingen van Priscillianus ,
een Spaanse asceet uit de 4e eeuw die blijkbaar
dualistische opvattingen had) - de sterren maken alleen de wil
van God openbaar aan degenen die zijn opgeleid in
astrologische symboliek.
|