Van 1988 tot 2024: in zijn lange carrière bij BRT, BRTN en VRT stond Johny Vansevenant op de eerste rij bij heel wat belangrijke gebeurtenissen in de vaderlandse politiek. Hij heeft daarover gepraat met een hele reeks politieke tenoren en hun getuigenis opgetekend in zijn boek.
Onder meer Herman Van Rompuy (CVP/CD&V), Yves Leterme (CD&V), Willy Claes (SP/Vooruit), Louis Tobback (SP/Vooruit), Guy Verhofstadt (PVV/Open VLD), Bart De Wever (N-VA) en Jos Geysels (Agalev) blikken samen met hem terug op het politieke gewoel waarin zij een grote rol hebben gespeeld.
Er waren de wisselende politieke allianties, de politieke vriend- en vijandschappen en de vele moeizame regeringsvormingen, maar de zogenoemde mini-koningscrisis in 1990 was wellicht de meest markante gebeurtenis.
Koning Boudewijn weigerde toen het zogenoemde 'wetsvoorstel betreffende de zwangerschapsafbreking' te ondertekenen. Dat was er gekomen op initiatief van de senatoren Roger Lallemand (PS) en Lucienne Herman-Michielsens (PVV) en was goedgekeurd met een wisselmeerderheid.
Ik kon zeer openlijk met de koning spreken en dat deed hij ook met mij
Als vicepremier was Willy Claes (SP) een van de leidende politieke figuren in de regering-Martens die de koning probeerde te overtuigen om de abortuswet toch maar te ondertekenen. "Ik had een heel goede verhouding met hem", vertelt hij aan Johny Vansevenant. "Ik kon dus zeer openlijk met hem spreken en dat deed hij ook met mij."
Maar de poging van Claes zou de koning niet van mening doen veranderen. "En al breng jij hier seffens de paus, ik zal op mijn standpunt blijven", zei hij tegen Claes. "Het is voor mij als gelovige totaal onverenigbaar met wat jullie willen. Dus dring niet aan. Het is neen."
Ook de opmerking van de vicepremier dat hij als koning het onderscheid moest kunnen maken tussen zijn overtuiging als persoon en zijn houding als staatshoofd maakte weinig indruk. "Hij zei me: "In dat geval blijft het neen. Ik zeg u dus: ik ben bereid troonsafstand te doen'." Voor Willy Claes was dat laatste totaal ondenkbaar.
Bekijk: Willy Claes getuigt, "Koning Boudewijn wou liever troonsafstand doen dan abortuswet ondertekenen"
Dit heeft niks te maken met de overtuiging van de koningin, ik spreek hier in mijn naam
Nog volgens Claes benadrukte koning Boudewijn dat zijn weigering om de abortuswet te ondertekenen niets te maken had met koningin Fabiola. "Dit heeft niks te maken met de overtuiging van de koningin. Ik spreek hier in mijn naam. Als gelovige is het neen", vertelde de koning nog aan hem. Zowel koning Boudewijn als koningin Fabiola stonden bekend om hun streng katholiek geloof.
Uitweg uit de minicrisis
Hoe dan ook moesten de topministers een oplossing zien uit te dokteren. "Samen met de premier en de vicepremiers zat ook de secretaris van de ministerraad, professor Alen, mee aan tafel", vertelt Willy Claes. "Het is Alen die de aanzet tot de oplossing heeft gegeven."
Nadat de regering een oplossing had uitgewerkt, werd de brief van Boudewijn aan de regering waarin hij meedeelde dat hij omwille van morele wroeging zich er niet toe kon brengen het wetsvoorstel te ondertekenen, voorgelezen in de Kamer.
Als de koning in de onmogelijkheid verkeert om te regeren, bepaalt de Grondwet dat de ministerraad bevoegd is. Na de bekrachtiging van de wet door de ministerraad stelden Kamer en Senaat bij stemming vast dat de koning weer in de mogelijkheid was om te regeren.
Maar die episode werd vlug vergeten omdat ze politiek 'goed' was verlopen
"Na de grondwettelijke procedure waarbij de koning zich zeer kort tussen haakjes liet plaatsen, was een deel van onze traditionele aanhang ontgoocheld", vertelt Herman Van Rompuy aan Vansevenant. "Ze vonden dat de koning moediger was geweest dan de CVP."
De abortusstorm ging vrij snel weer liggen. "Maar die episode werd vlug vergeten omdat ze politiek 'goed' was verlopen", aldus Van Rompuy. "Dat gaat altijd zo als een ramp is vermeden. De dag nadien herneemt de 'business as usual'."
Paus bezoekt graf van koning Boudewijn in Laken
Paus Franciscus heeft vanmorgen het graf van koning Boudewijn in de crypte van Laken bezocht. Ook dit stond niet op de officiële agenda, het ging om een privébezoek dat de paus gisteren had aangevraagd.
De paus bezocht het graf van samen met koning Filip, koningin Mathilde en koning Albert II. Hij heeft bij het graf gebeden en had het over de "moed" van Boudewijn om "geen dodelijke wet" te ondertekenen. In 1990 weigerde de koning om het wetsvoorstel te ondertekenen dat abortus uit de strafwet zou halen.
Ook paus Johannes Paulus II ging tijdens zijn bezoek aan ons land in 1995 naar het graf van koning Boudewijn.
Paus Franciscus start procedure tot zaligverklaring van wijlen koning Boudewijn op
Aan het einde van de misviering in het Boudewijnstadion heeft paus Franciscus bekendgemaakt dat hij in Rome het proces tot zaligverklaring van koning Boudewijn zal starten. Die aankondiging kwam als een verrassing, zowel voor de Belgische bisschoppen als voor het paleis zelf.
Zowel koning Boudewijn als koningin Fabiola stonden bekend als diepgelovig. Ze waren vurig christen.
Paus Franciscus bezocht gisteren nog de crypte van Laken waar het koppel begraven ligt. Het ging om een privébezoek. Franciscus kreeg er het gezelschap van koning Filip, koningin Mathilde en koning Albert (Boudewijns broer).
Franciscus sprak aan het graf over "de moed" van de koning om "geen dodelijke wet" te ondertekenen. Dat was een verwijzing naar begin april 1990, toen Boudewijn weigerde de abortuswetgeving te bekrachtigen.
Er is al lang sprake van een eventuele zaligverklaring van Boudewijn, sinds zijn dood in 1993.
Niet op 1,2,3 zalig verklaard
In Rome wordt het complexe proces tot zaligverklaring behandeld door een speciale instelling: de Congregatio de Causis Sanctorum, een onderdeel van de Curie.
Die onderzoekt lokale aanvragen voor zalig- en heiligverklaringen en doet aanbevelingen aan de paus die uiteindelijk beslist.
Hoe gaat dat nu in zijn werk? Wel er zijn in de huidige procedure 3 stappen:
- Eerst moet men zich op een uitzonderlijke en uiteraard positieve wijze hebben laten opmerken. Als dat erkend wordt in Rome, krijgt de persoon de titel 'eerbiedwaardige'.
- De volgende stap is een 'zaligverklaring'. Dat kan enkel als iemand als martelaar stierf of als aan iemand een mirakel kan worden toegeschreven. Dat wonder moet door getuigen bevestigd zijn. Door zijn tussenkomst zou een zieke dan vrij snel genezen geraakt zijn, op voorwaarde dat die medisch niet geholpen kon worden en dat het herstel blijvend is. Als de paus dat erkent, wordt iemand zalig.
- Als er 2 mirakels aan iemand worden toegeschreven, kan die persoon na goedkeurend advies van de Congregatio officieel door de paus tot 'heilige' worden verklaard of 'gecanoniseerd'. Hij is dan heilig voor de hele Kerk.
Welk mirakel Boudewijn zou laten voltrekken hebben, is helemaal niet bekend. Voor de bisschoppen kwam de aankondiging van de paus als een "grote verrassing". Ook het paleis was niet op de hoogte van de aankondiging.
In Vlaanderen werden voorlopig 4 mensen zalig of heilig verklaard. De bekendste is pater Damiaan uit Tremelo. Vanochtend verklaarde Franciscus nog de Spaanse karmelietes Ana van Jezus zalig. Zij stierf in 1621 in Brussel.
