De verkiezing van Voltaire tot Academicien had opnieuw aanleiding
gegeven tot een bijzonder virulente lastercampagne tegen de kruiperige hoveling. Daarbovenop kwam nu nog dat een al te enthousiast gedicht over de
charmes van Mme de Pompadour natuurlijk geschreven in de hoop de koning te
vleien - bij diens echtgenote in het verkeerde keelgat was geschoten.
Toen Voltaire op een avond ook nog eens de medespelers
aan de kaarttafel van de koningin van valsspelen had beschuldigd, toen was de
maat vol en werd de kamerheer persona non grata in de koninklijke slaapkamer. Het
gerucht ging dat hij uit Parijs zou worden verbannen.
Voltaire wachtte daar niet op en verliet Versailles. Hij zou er nooit meer
terug keren. Hij vluchtte met zijn minnares, Emilie, naar het hof van de ex-koning van Polen, Stanislas, te Lunéville.
Lunéville was aanvankelijk een leuke tijd voor
Voltaire omdat zijn toneelstukken daar steeds opnieuw en enthousiast werden
opgevoerd. Hij kreeg bovendien nog altijd uitnodigingen van Frederik II van
Pruissen om hem in Potsdam te vervoegen, maar Emilie
verzette zich daartegen. Dat belette haar niet hartstochtelijk verliefd te
worden op Saint Lambert, een knappe militair aan het hof van Stanislas.
En op een avond gebeurt het onvermijdelijke : Voltaire
betrapt de geliefden in bed. De grote dichter roept en tiert en St Lambert,
zoals het hoort, stelt hem voor te duelleren bij dageraad. Maar Voltaire, een hazenhart, bedreven eerder met
de pen dan met de degen, besluit stante pede te vertrekken, naar Rijssel, waar
zijn geliefde nichtje woont, de weduwe Denis.
In de loop van de nacht kan Emilie hem
overtuigen toch te blijven. Besefte
hij dan niet - sprak ze hem toe besefte hij dan niet dat dat ze dit alles deed die vermoeiende fysieke
bed-oefeningen met St Lambert, dat ze dat enkel deed om zijn tere gezondheid te
beschermen? Hij wist toch wel hoe onstuimig ze was in bed? ze kon van hem, een invalide, toch niet eisen
aan haar onverzadigbare behoeften te voldoen? Was het dan niet beter die taak
over te laten aan een wederzijdse vriend?
Onze dappere held ging daar maar al te graag
op in en s anderendaags verontschuldigde hij zich bijna bij St Lambert, zo
blij was hij aan dat duel te ontkomen. Het gevolg van deze oefeningen was echter
dat Emilie zwanger werd van St Lambert. Op 43-jarige leeftijd wat in die tijd
zo goed als een doodvonnis betekende. En inderdaad, ze sterft in het kinderbed
op 10 september 1749. En Voltaire schrijft : Lunivers
a perdu la sublime Emilie.