Veel bouwheren twijfelen of ze al dan niet een kelder laten bouwen onder hun huis. Een kelder is in de eerste plaats interessant als bergruimte of als ondergrondse garage. Tegenwoordig wordt de kelder echter meer en meer als bijkomende leefruimte beschouwd. De stookruimte, de wasplaats, een hobbyruimte, een pingpong- of biljartzaal, een sauna, enz., ze kunnen allemaal ondergebracht worden in een kelder. Hou er rekening mee dat je aan bepaalde van deze vertrekken op dit moment niet meteen een behoefte hebt, maar dat dit later wel tot uiting kan komen, zeker wanneer de kinderen opgroeien.
Deze ruimtes kan je natuurlijk ook op het gelijkvloers onderbrengen. Dat heeft het voordeel dat je hier meer daglicht hebt, dat je geen trappen op en af moet en dat je nooit moet vrezen voor water in je kelder. Anderzijds moet je dan wel een stuk van je tuin afstaan en als je rekening houdt met de grondprijzen van tegenwoordig is dit ook een dure oplossing. Veel hangt natuurlijk af van de grootte van je stuk. Als je een heel ruime bouwgrond hebt, stelt het minder problemen om een bijkomend gedeelte van je tuin af te staan.
Een bijkomend argument voor het bouwen van een kelder is dat de waarde van je woning bij een eventuele latere verkoop aanzienlijk verhoogd wordt.
De basiskostprijs van een kelder wordt soms overschat. Men vergeet dat een kruipkelder vaak al de helft van een echte kelder kost. Nochtans is en blijft het een verloren kruipruimte zodat je voor een relatief kleine meerprijs een aantal extra volwaardige ruimtes kunt gebruiken. Deze kelderruimtes moeten trouwens niet onmiddellijk perfect afgewerkt worden.
1. Kelders opgebouwd uit metselwerk van kalkzandsteen of holle betonblokken
Deze techniek is moeilijk toepasbaar bij hoge grondwaterstand. Voor een goede waterdichting wordt het best een cementering én een speciale behandeling aangebracht aan de buitenziijde van het metselwerk.
Een drainage langs de buitenzijde is ook aan te bevelen. Waterdichtingen langs de binnenzijde van de kelder zijn af te raden daar de muur al verzadigd is van water; ook dienen dergelijke uitvoeringen het best door een gespecialiseerd bedrijf te gebeuren. Koolteren aan de buitenzijde is steeds nodig.
Voordelen: metselwerk en cementering zijn goedkoop en kunnen zelf worden uitgevoerd.
Nadelen: waterdichtheid is een probleem; speciale dichtingstechnieken zijn duur.
2. Kelders met metselwerk in volle stenen
Deze uitvoering is goed, ook voor de waterdichtheid indien er een speciale waterdichte cementering aan de buitenzijde wordt aangebracht. Koolteren aan de buitenzijde is steeds nodig.
Voordelen: bij vakkundige uitvoering door een aannemer kan de waterdichtheid worden verzekerd.
Nadelen: zware blokken, lastig in verwerking, niet goedkoop, speciale waterdichte cementering is noodzakelijk.
3. Kelders in gewapend beton
Goede oplossing op terreinen met minder goede ondergrond en bij aanwezigheid van grondwater. Op basis van speciale bekistingssystemen worden de kelders uitgevoerd met ter plaatse gestort gewapend beton .
Dergelijke kelders vereisen een flinke dosis vakmanschap. Doe dus een beroep op een gerenommeerd bedrijf dat de nodige referenties en kwaliteitsgaranties kan voorleggen.
Kelders in gewapend beton hoeven niet gekoolteerd te worden. Voor dergelijke kelders kan van twee verschillende types van gewapend beton gebruik gemaakt worden: traditioneel gewapend beton (wet wapeningsijzers) of staalvezelbeton (op basis van staalvezels die aan beton worden toegevoegd. Grosso modo kan je stellen dat ze kwalitatief en qua prijs elkaar waard zijn. Staalvezel is duurder in aankoop, maar die meerprijs wordt terugverdiend door de vermindering van het aantal arbeidsuren. Staalvezelwapening zou volgens de voorstanders van dit systeem ook bijkomende voordelen bieden op het vlak van krimp, capillariteit en waterdichtheid.
Voordelen: bij goede uitvoering: waterdichte én gladde wanden snel, duurzaam en sterk
Nadelen: is niet mogelijk om zelf uit te voeren, niet goedkoop voor kleine kelders; hoe groter de kelder, hoe gunstiger de prijs per vierkante meter
4. Prefab betonkelders
Goede oplossing voor kleine kelders. Deze kelders worden geprefabriceerd in de fabriek en worden kant-en-klaar geleverd met behulp van een kraan. Vraag het best een garantieattest van de waterdichtheid op.
Nadelen: beperkt in afmetingen, kan niet als fundering gebruikt worden.
Waterdichtingsmethodes
Prijs is sterk afhankelijk van het grondwaterpeil Hoe hoger de grondwaterstand hoe moeilijker en duurder het is om de kelder waterdicht te maken.
Laag grondwaterpeil (waterspiegel lager dan vloerplaat)
Als de hoogste grondwaterspiegel lager ligt dan de vloerplaat van de kelder, heb je geluk. Dan kan je in principe geen problemen hebben met opstijgend water dat via de keldervloer naar binnen dringt. Je moet wel de keldermuren beschermen tegen sijpelwater, dat vooral na een regenbui in grote hoeveelheden kan optreden. Daarvoor wordt het metselwerk eerst gecementeerd met metselmortel.
Als er een risico op tijdelijk stuwend water of op zettingsscheuren bestaat, is een plastisch bitumenderivaat of een zelfklevend dichtingsmembraan te verkiezen boven vloeibare producten. Het spreekt voor zich dat je bij deze behandeling zeer nauwgezet tewerk moet gaan. En, zoals eerder al vermeld (zie Drainage), is een combinatie van enerzijds een afdichting en anderzijds een goede drainage op het diepste punt van de bouwput de doeltreffendste oplossing.
Een doeltreffende oplossing tegen sijpelwater bieden ook noppenmatten uit polyethyleen. Matten met dubbele noppen en met verticale drainagesleuven genieten de voorkeur omdat alleen deze ook aan de overlappingen een echte waterdichting tegen doorsijpelend water bieden. Matten met gewone noppen zijn daarentegen enkel te beschouwen als bescherming bij het aanaarden.
Als de noppenmat aan de aardzijde voorzien is van een filtervlies, speelt ze de rol van een verticale drainage over de hele oppervlakte van de keldermuur. In combinatie met een ringdrainagesysteem wordt plaatselijk geaccumuleerd drukwater onmiddellijk omgevormd tot onschadelijk zakwater.
Hoog grondwaterpeil (waterspiegel hoger dan vloerplaat)
Als de grondwaterstand wel hoger ligt dan de vloer van je kelder zijn er verschillende methoden om je kelder toch waterdicht te maken. De wanden moeten zo hoog behandeld worden als het hoogste te verwachten grondwaterniveau met daarboven nog een veiligheidsmarge van 20 centimeter. Daarboven volstaat het om de muur af te cementeren en in te smeren met een bitumenderivaat zoals hierboven al omschreven staat.
De producten die voor de waterdichting gebruikt worden, zijn niet zo goedkoop en moeten met de grootste omzichtigheid aangebracht worden. Volg daarom nauwgezet de raadgevingen van de handelaar of de fabrikant als je de waterdichting zelf wil uitvoeren. Een kleine onnauwkeurigheid kan je later veel narigheid bezorgen.
Het voorbereidende werk - zowel bij nieuwbouw als bij oude kelders - is van groot belang voor de werking van deze producten. Alle verfresten, bekistingsoliën, mortelresten en ander vuil moet je zeer grondig verwijderen. Hierbij wordt het afgeraden chemische reinigingsmethoden te gebruiken. De behandeling vereist "gezonde voegen". Als dat niet zo is, zul je de voegen moeten uitkappen en heropvoegen.
Behandeling aan de binnenzijde
De behandeling aan de binnenzijde wordt meer toegepast dan een waterdichting aan de buitenzijde. Het grote voordeel van de behandeling aan de binnenzijde is dat je de waterdichting achteraf kan uitvoeren. Bovendien is het bij deze methode mogelijk om later de muren wat bij te lappen als er toch ergens water naar binnen dringt.
Een nadeel van een behandeling aan de binnenkant is dat je de kelder er nog niet 100 % mee waterdicht krijgt. Er blijft altijd wat porositeit over. Daarom is het van belang dat je voor een goede ventilatie van je kelder zorgt.
Hou er ook rekening mee dat je geen meubels vlak tegen de muur mag zetten, dat je niet zomaar mag schroeven of boren in de muur, en dat deze producten niet met eender welke verfsoort mogen overschilderd worden.
Bij de waterdichting aan de binnenzijde moet vooral veel aandacht besteed worden aan de kimnaad, de aansluiting van de vloer en de wand. Deze voeg wordt het best opengekapt (ongeveer 2 centimeter), gereinigd en opgevuld met een daarvoor bestemd product.
Gepolijste keldervloer
Voor wie veel belang hecht aan het uitzicht van zijn kelder, is een gepolierde of gepolijste vloer het vermelden waard. Deze vloer tref je vooral aan in industriële gebouwen, maar ook bij particuliere huizen wordt deze techniek soms toegepast.
Het gaat hierbij om een procédé waarbij de bovenste paplaag wordt weggewreven als het beton nog niet helemaal uitgehard is. Daar wordt dan een mengsel van cement en kwarts opgestrooid zodat je een bikkelharde, blinkende toplaag krijgt die je bovendien alle kleuren van de regenboog kan meegeven.
De vragen die jebeslist moet stellen hebben we hier opgesomd. Een grondig antwoord op al deze vragen geeft al een duidelijker beeld van welke richting je uit wilt met je domotica-installatie.
Bovendien kan de installateur je zo veel concreter een aanbod doen. Hij vertelt je welke voorzorgen je nu al kan nemen, om later zonder veel extra kosten en kap- en breekwerk het domotica-systeem te integreren of uit te breiden.
Verlichting
Hoeveel lichtkringen wens je te dimmen? Een lichtkring is een verzameling van lichtpunten die gezamenlijk moeten bediend worden.
Hoeveel lichtkringen wens je aan en uit te schakelen?
Wil ik alle lichten bij het verlaten van de woning kunnen uitschakelen?
Veiligheid
Wil je detectoren integreren zoals rookmelders, gasmelders, bewegingsmelders? Of raam- en deurcontacten?
Wil je in functie van het weer je huis bepaalde automatisaties laten uitvoeren? Bijvoorbeeld de rolluiken neerlaten of de zonwering ophalen?
Zou je graag beschikken over een aanwezigheidssimulatie?
Wil je beschikken over een paniektoets? Alle lichten worden bijvoorbeeld ingeschakeld en de rolluiken opgehaald.
Wil je een alarminstallatie integreren in het systeem?
Wens je parlofonie en videofonie te integreren in de woning, eventueel met cameracontrole?
Communicatie
Wil je jouw huis van op afstand kunnen controleren?
Welke bediening heeft jouw voorkeur? Drukknoppen/schakelaars of liever een lcd-scherm?
Of bedien je alles liever vanuit jouw luie zetel via een afstandsbediening?
Beheer van het domoticasysteem: software op de PC of via een centraal aanraakscherm?
Comfort
Hoeveel elektrische toestellen moeten aan/uit geschakeld worden? Maak een lijstje van de verschillende toestellen (fornuis, pomp, ...)
Wil ik de huishoudtoestellen zoals een wasmachine of waterverwarmer pas in werking laten treden als het elektriciteitstarief het gunstigst is?
Ga na hoeveel stopcontacten je in en uit wil schakelen?
Welke dingen wil je allemaal automatiseren? Rolluiken, zonwering, gordijnen, garagepoort,
Wens je de verwarming ook via het domoticasysteem te beheren? En in hoeveel ruimtes?
Wil je een audioverdeelsysteem mee opnemen? In welke kamers wil je zoal muziek horen en/of kunnen regelen?
Welk type luidsprekers ga je daarvoor kiezen? (inbouw, in plafond...)
Wens ik een multimedianetwerk aan te leggen zodat ik in verschillende kamers kan surfen op het net?
Wens je een elektrische ventilator die de badkamer automatisch ventileert na het nemen van een bad of douche?
Voor sommige zaken zoals het (ver)bouwen of afbreken van een woning of constructie is het algemeen bekend dat een stedenbouwkundige vergunning vereist is. Toch zijn er vaak ook uitzonderingen op de regel.
Zo zijn er plaatsen waar andere regels toegepast worden zoals bijvoorbeeld in kwetsbare gebieden of beschermde landschappen, maar ook je verkavelingsvergunning kan je bepaalde regels opleggen.
Wil je toch absolute zekerheid, vraag dan raad aan de stedenbouwkundige dienst van je gemeente.
Vergunning noodzakelijk
Verandas
Carports
Ontbossingen
Tuinafsluitingen in beton of hout
Vervangen van dragende balken van het dakgebinte
Gevelpleister aanbrengen op een niet bepleisterde gevel
Vellen van hoogstammige bomen
Reliëfwijzigingen
Het afbreken, bouwen of verbouwen van vaste inrichtingen
Vervangen of renoveren van de gevels
Niet vergunningsplichtig
1 houten tuinhuis/dierenhok/duiventil/serre/volière van maximum 10m² op minimum 1m van de perceelgrenzen. Het moet zich in de achtertuin op minimum 30m² van de woning bevinden. Maximum kroonlijsthoogte: 2,5m, maximum nokhoogte: 3m.
Een terras in de achtertuin op minimum 1 m van de perceelgrenzen en maximum 50m² groot. Het moet zich binnen 30m van de woning bevinden en er mogen geen reliëfwijzigingen gebeuren. Als er op de perceelgrens een duurzame, ondoorzichtige afsluiting staat, mag het terras tot tegen deze grens aangelegd worden.
Een zwembad of jacuzzi in de achtertuin met een maximum oppervlakte van 30m² en niet hoger dan 1,5m, binnen 30m van de woning
Een vijver van maximum 30m² groot, binnen 30m van de woning.
Tuinafsluitingen uit betonnen of metalen palen met draad maximum 2m hoog
Natuurlijke tuinafsluitingen
Houten panelen met een hoogte van 2m binnen 30m van de woning, met een maximum lengte van 10m per zijdelingse en achterste perceelgrens, niet ter hoogte van de voortuin
Gemetste muurtjes in de voortuin van maximum 50 cm hoog
Smeedijzeren poorten tussen 2 gemetste kolommen van maximum 2,5m hoogte
Brievenbussen
Barbecues
Speeltoestellen ¨
Pergolas
Rotstuinen
Tuinmuren die niet dienen als tuinafsluiting van maximum 1,2m hoogte
Septische put
Hemelwaterput
Bezinkput
Ondergrondse waterzuiveringsinstallatie
Ondergrondse brandstoftank voor huishoudelijk gebruik
Dakvensters
Fotovoltaïsche zonnepanelen of een zonneboiler op voorwaarde dat ze maximum 20% van het dakvlak gebruiken
Binnenverbouwingen op voorwaarde dat het aantal kamers niet gewijzigd wordt en dat de draagconstructie niet in gevaar komt en dat het gebruik van het gebouw niet wijzigt.
Het plaatsen van sanitaire, elektrische, verwarmings-, verluchtings- en isoleringsinstallaties in een woning.
Vervangen van ramen door identieke ramen
Vervangen van pleisterwerk
Vervangen van leien, pannen, kepers of panlatten
.
Voor meer informatie: http://www.ruimtelijkeordening.be
TECHNISCHE REGLEMENTERING VOOR WATER, BESTEMD VOOR MENSELIJKE AANWENDING. - 3 -
4.3. Aanleg en gebruik .............................................................................................................................. 18
4.3.1. Voorschriften voor aanleg en gebruik van de binneninstallatie............................................... 18
5.2. Ontwerp en dimensionering............................................................................................................... 24
5.3. Aanleg en gebruik .............................................................................................................................. 24
5.3.1. Voorschriften voor aanleg en gebruik van de binneninstallatie............................................... 24
5.3.2. Voor de rubrieken geluidshinder, uitzetting en warmteverliezen-isolatie : zie punten 4.3.2.,
Zeildoek, bevestigd boven raam; zorgt wanneer het wordt uitgetrokken voor schaduw.
Esthetisch: veel mogelijkheden.
Bedieningsmogelijkheden:
Manueel.
Elektrisch. Doormiddel van een buismotor
Automaat via wind/zonautomaat:
Bij te veel of te weinig zon wordt de tent automatisch uit- of opgerold.
Bij te hevige wind wordt de tent opgerold
Constructie
Geanodiseerd aluminium. Standaard te verkrijgen in natuurkleur of gecoat in wit / bruin.
Alle andere RAL kleuren zijn mogelijk.
Doekrol
Bediening met oogwindwerk blokmodel (zonder onderhoud).
Handbediening of gemotoriseerd.
Voorprofiel
Alu geanodiseerd of gelakt.
Knikarmen
Stormvast.
Voorzien van roestvrije stalen inox veren, die worden opgespannen door twee inox kabels. Zelfsmerend.
Regeling
Helling kan naar keuze worden ingesteld
Volant
Afneembaar, afgeboord met lint. Keuze uit verschillende modellen..
Types : verschillende modellen - op maat gemaakt
Wind- en zonautomaat
EOLIS Dit is een windbeveiliging voor buitenzonwering. De kleine waterdichte ontvanger en de windwachter worden buiten in de buurt van de gemotoriseerde zonwering geplaatst, de bediening gebeurt met een Centralis. Wanneer er hevige wind opsteekt, zorgt de Eolis ervoor dat de zonwering sluit. Indien je kiest voor een draadloze Eolis RTS versie, dan kies je voor de Centralies RTS of een Telis RTS als bediening.
SOLIRIS De Soliris is een automatische besturing voor zonweringen. Zij reageert in functie van de weersomstandigheden. Hevige wind en zonlicht zijn hierbij de bepalende factoren. Ook al ben je niet thuis, de sensoren waken steeds over de veiligheid van je installatie en van je huis. Een manueel Om komaf te maken met hinderlijke bedrading bij het automatiseren van je rolluiken en zonweringen bieden de automatische sturingen van het Somfy Inteo gamma een kostenbesparende draadloze oplossing.
Met Inteo kan je je rolluiken en zonweringen besturen en automatiseren zonder je verder zorgen te moeten maken over de bedrading en het tot nu toe noodzakelijke breek-, behang- en schilderwerk.
De installatie wordt gestuurd door radiogolven, een techniek die zijn sporen reeds verdiend heeft. Het overbrengen van de signalen gebeurt op een speciale frequentie (433,42 Mhz) om interferentie van andere systemen te vermijden.
commando blijft steeds mogelijk met de OP, NEER en STOp toetsen.
·Keramische tegels zijn relatief dunne plakken keramisch materiaal in diverse vormen, afmetingen en diktes. Net als alle keramische materialen, servies (borden, kopjes, etc), sanitair (wastafels, toiletten, etc), bouwmaterialen (stenen, dakpannen, etc) zijn keramische tegels gemaakt van een mengsel van klei, zand en andere natuurlijke substanties. De mengsels worden gemalen in de benodigde diktes, gedroogd tot een bepaalde vochtigheidsgraad, in de gewenste vorm gebracht en vervolgens (al of niet na een aantal applicaties) gebakken met temperaturen van 1000 tot 1250 graden afhankelijk van het gewenste type tegel.
Zoals alle keramische materialen zijn keramische tegels, hard, sterk, hygiënisch, makkelijk schoon te maken, niet ontvlambaar en vuurbestendig. Dit zijn algemene voordelen er kunnen verschillen tussen de diverse types zijn. Tegels zijn stevig, ze buigen niet en trekken niet krom ook dit zijn eigenschappen die inherent zijn aan de aard van keramische materialen.
Keramische tegels worden gebruikt voor vloeren en wanden, vanwege het afwerkingkarakter dienen ze aan twee functies te voldoen, Een decoratieve functie Een technische functie
De decoratieve functie is onderhevig aan smaak en de creatieve mogelijkheden van bij te leveren decorelementen. De technische functie is gebaseerd op kennis van materialen en hun fysieke mogelijkheden en de wijze waarop deze aansluiten aan de gewenste toepassing.
Verglaasd of onverglaasd zijn; verglaasde tegels hebben een toplaag van gekleurd glazuur. Hierdoor ontstaan belangrijke design karakteristieken zoals kleur, glans, decoratie, nuancering, etc. en technische eigenschappen als hardheid, dichtheid, etc. Al deze eigenschappen hangen af van het type glazuur en kunnen zeer uiteenlopen. Onverglaasde tegels hebben een universeel karakter zowel in oppervlakte als in dikte, meestal hebben deze tegels geen decors of patronen.
Compact, dicht of een poreus zijn; De tegel kan compact, dicht zijn of zoals men in de industrie zegt ondoordringbaar zijn. Of de tegel heeft poriën die met elkaar verbonden zijn. Er is een bijzonder sterke microscoop nodig om de karakteristieken van een tegel te kunnen 'zien'. Om de mate van porositeit te kunnen meten is de hoeveelheid opgenomen water in bepaalde omstandigheden vastgesteld. Met andere woorden de vochtopname is in een norm vastgelegd. Hoe hoger de vochtopname hoe poreuzer de tegel is.
Geperst of ge-extrudeerd zijn; Keramische tegels kunnen gevormd worden door persen of extruderen. Geperste tegels worden verkregen door een compact kleimengsel in poedervorm te persen onder hoge druk. Ge-extrudeerde tegels worden gevormd door het kleimengsel in een pastavorm door speciale spuitmonden te persen of te trekken.
Een rode body of witte body hebben; Afhankelijk van de gebruikte grondstoffen is de body van de tegel, ook wel scherf genoemd, gekleurd of wit. De kleur kan uiteenlopen van geel tot roodbruin. De kleur van de body is relatief onbelangrijk en geeft geen kwaliteitsverschil, voor bepaalde onverglaasde tegels kunnen verschillende kleuren gemaakt worden door toevoeging van kleurpigmenten.
Verschillende vormen en afmetingen hebben; De meest voorkomende afmetingen zijn vierkant en rechthoekig, er zijn ook meer complexe afmetingen voorbeelden hiervan zijn hexagoon, octagoon, provencaalse en moorse patronen. Afmetingen gaan van 1cmx1cm mozaïek tot 60cmx120cm porcellanatotegels waarbij een zich steeds verder ontwikkelende technologie telkens meer mogelijk maakt. De oppervlakte van vloertegels kan vlak, gestructureerd, gewelfd, gepolijst of semi-gepolijst zijn de mate waarin dit mogelijk is is sterk afhankelijk van het type tegel. De randafwerking kan haaks, ongekant of met een facetrand geslepen zijn. Er is een uitgebreid assortiment antislip vloertegels met diverse oppervlakte-uitvoeringen en verschillende systemen al naar gelang de gewenste mate van stroefheid. Hiervoor is een uitgebreide serie normen waardoor een antislipclassificatie ontstaat.
Bicottura tegels; Letterlijk tweemaal gebakken, dit zijn verglaasde tegels waarbij eerst de klei gebakken is en later na het opbrengen van de glazuurlaag de tegels nogmaals gebakken worden. De tegels zijn gevormd door persen, hebben een poreuze body en indien van gekleurde klei gebruik gemaakt is spreken de Italianen van cottoforte. Indien in hetzelfde proces witte klei gebruikt is spreekt men van terraglia.
Monocottura tegels; Letterlijk éénmaal gebakken, dit zijn verglaasde tegels waarbij het bakken en verglazen in één procesgang gedaan wordt. De body kan zowel wit als gekleurd zijn. De tegels worden gevormd door persen er zijn compacte en poreuze types, de laatse worden ook wel aangeduid met de term monoporosa.
Speciale vormen binnen de monocottura werkwijze zijn 'dust pressing', waarbij het glazuur in poedervorm op het moment van persen toegevoegd wordt en 'glazing on incandescent base' waarbij het glazuur in korrelvorm tijdens het bereiken van de hoogste oventemperaturen op sinterende klei versmolten wordt. De laatstgenoemde techniek wordt ook wel firestream genoemd.
Splijttegels; Splijttegels worden gevormd door extrusie, hebben een kenmerkende compacte body en zijn zowel onverglaasd als verglaasd te leveren. De kleimassa wordt onder hoge druk geperst door een spuitmond die de vorm van twee tegels heeft, na droging worden de tegels machinaal gespleten. Er zijn technieken waarbij men door het trekken van de kleimassa door een vormstuk de vorm van de tegel maakt, men noemt dit getrokken tegels of trafilato. Beide technieken geven kwalitatief zeer hoogstaande producten welke veelal industriële of technische toepassing vinden.
Cottotegels; Cottotegels worden geproduceerd door persing en extrusie, de grondstoffen worden gewonnen in een beperkt gebied ten zuiden van Florence. De tegels hebben altijd een rode body en dienen in verband met de porositeit speciaal behandeld te worden. Er zijn tegenwoordig voorbehandelde soorten leverbaar dit wordt aangegeven door de term trattato. Cottotegels zijn vrijwel altijd onverglaasd, verglazen is echter wel mogelijk.
Dubbelhard gebakken of DHG tegels; Dubbelhard gebakken tegels zijn geperste, onverglaasde tegels welke bij temperaturen tot 1250 graden gebakken worden. De term dubbelhard gebakken is ontstaan doordat in het verleden tegels bij temperaturen van 600 graden gebakken werden. Door de hogere temperaturen ontstaat er meer krimp en een betere verdichting waardoor de tegels dichter van structuur zijn.
Porcellanato tegels; Porcellanato tegels zijn voornamelijk onverglaasde tegels op een witte of door pigmenten gekleurde body. Door de wijze van produceren, zeer hoge drukpersing tot 525 kg per cm2 en het gebruik van porceleinaarde, zijn deze tegels extreem compact. Kenmerkend is dan ook de zeer geringe vochtopname met waardes onder de 0,04%!
Door sterke, geforceerde ontwikkelingen is men momenteel via applicatie- en glazuurtechnieken in staat tegels te produceren die de voordelen van zowel verglaasde als onverglaasde tegels in zich hebben. Porcellanato tegels kunnen ook gepolijst geleverd worden waardoor de mogelijkheden in de utiliteits sector vele zijn.
Op bescheiden basis vind ook productie van porcellanato trafilato plaats, hierbij gaat het vooral om de mogelijkheid tot produceren van extra hulpstukken.
Binnen de verschillende groepen keramische tegels zoals genoemd zijn er allerlei hulpstukken leverbaar, uiteraard het meest binnen de utiliteitsprogramma's maar ook voor de particuliere gebruiker.
Plinten en hoeken, In het assortiment dubbelhard gebakken zijn er holplinten, in- en uitwendige hoeken (liggende en staande) leverbaar. Maar ook speciale douchebakplinten met in- en uitwendige hoeken. Ook in het porcellanato assortiment zijn plinten en hoekjes leverbaar.
Zowel in het verglaasde- als het onverglaasde assortiment zijn passende plinten in diverse afmetingen leverbaar. Via verstekzagen of slijpen dienen hierbij de hoekoplossingen gemaakt te worden.
In het splijttegelassortiment zijn diverse staande plinten leverbaar, ook speciale sanitairplinten.
Traptrede's, Traptrede's en bijbehorende hulpstukken zoals harpstukken zijn uitgebreid leverbaar in het splijttegelassortiment.
In het porcellanato assortiment zijn traptrede's in beperkte vorm leverbaar.
Vormstukken, Met name in het splijttegel assortiment is een uitgebreid programma tegels en bijzondere hulpstukken voor toepassing in zwembaden leverbaar.
Strips en inlays, Door het gehele programma heen zijn verglaasde, onverglaasde en natuurstenen strippen leverbaar voor toepassing zowel aan de wand als op de vloer. Deze strippen zijn ook verkrijgbaar in gecombineerde kleur- en legpatronen en er is een breed assortiment in vulstukken, hoeken, etc.
Keramische tegels verschillen niet alleen op basis van uiterlijk en productietechnieken maar ook op grond van hun technische eigenschappen.
De belangrijkste karakteristieken die tegels van elkaar onderscheiden zijn,
Waterabsorbtie, Waterabsorbtie geeft de mate van porositeit aan, verschillende andere belangrijke eigenschappen worden bepaald door de waterabsorbtie. (EN 99)
Afmetingen en uiterlijk, Er kunnen kleine verschillen in afmeting en uiterlijk zijn in tegels uit dezelfde partij, of de tegels kunnen niet geheel vlak zijn. (EN 98) Bij de productie van keramische tegels komen er verschillende afmetingen uit de oven, bij de productie van de afmeting 30x30cm kunnen dit bijvoorbeeld de afmetingen 295-296-297-298-299-300 zijn. Na de productie worden de tegels machinaal uitgesorteerd op maat. Op de verpakking komt de calibermaat te staan, bijvoorbeeld 296 of 6. Caliber 296 betekent dat de maattolerantie 1 mm is, in dit geval mag deze liggen tussen 295.6 en 296.5. Kleuren worden door de fabrikant op de verpakking aangegeven d.m.v. kleurnummers, dit zijn de standaardkleuren die elke fabrikant zo perfect mogelijk zal benaderen. In het productieproces komen echter tintverschillen voor, bij gebakken producten is dit niet uit te sluiten. Deze tintverschillen hebben niets met kwaliteit te maken. Ook de nuance of tint wordt door de fabrikant op de verpakking aangegeven.
Indien men partijen in één caliber of één tint nodig heeft moet dit bij bestelling opgegeven worden, de maximale grootte van een levering van een partij in één tint of caliber is beperkt door chargegroottes er dient altijd vooroverleg te zijn of dit mogelijk is. Bij nabestellingen dient altijd het tint- en calibernummer aangegeven te worden.
Mechanische eigenschappen, Er zijn normen op het gebied van puntbelasting, buigsterkte, slagvastheid, etc. (EN 100, RD 16/11/39 N 2234)
Mechanische eigenschappen oppervlak, Er zijn normen op het gebied van krasbestendigheid, hardheid en slijtvastheid. (EN 102, EN 101)
De slijtweerstand groepen voor geglazuurde keramische tegels zoals overeengekomen door CEC en EUF (Londen, maart 1979) zijn als volgt ingedeeld;
Aanbevolen toepassingen
Klasse 1 Vloerbedekking op plaatsen waar men voornamelijk op schoeisel met zachte zolen dan wel blootsvoets loopt en waar geen krassend vuil voorkomt. (Bijvoorbeeld bad- en slaapkamers in de huishoudelijke sector en die niet direct van buitenaf toegankelijk zijn).
Klasse 2 Vloerbedekking op plaatsen waar men loopt op zachtgezoold dan wel normaal schoeisel en waar bij uitzondering een geringe hoeveelheid krassend vuil aanwezig kan zijn. (Bijvoorbeeld kamers in de woonsfeer van het huis, maar met uitzondering van keukens, ingangen en andere ruimten die tamelijk intensief kunnen worden gebruikt).
Klasse 3 Vloerbedekking op plaatsen waar men wat frequenter en met normaal schoeisel loopt terwijl er een geringe hoeveelheid krassend vuil kan zijn. (Bijvoorbeeld hallen, keukens, balkons. Loggia's en terrassen).
Klasse 4 Vloerbedekking op plaatsen waar een zodanig verkeer bij aanwezigheid van krassend vuil plaats vindt dat de omstandigheden behoren tot de zwaarste waarvoor geglazuurde keramische vloertegels nog geschikt zijn. (Bijvoorbeeld ingangen, werkruimten, horecabedrijven, tentoonstellings- en verkoopruimten, zowel als andere ruimten in openbare en private gebouwen die niet zijn genoemd bij de klasse 1, 2 en 3).
De definities zijn geldig voor de gegeven toepassing onder normale omstandigheden. De vloeren dienen door het aanbrengen van vuilvangers (matten, roosters) bij de ingangen van gebouwen naar behoren te worden beschermd tegen inlopen van krassend vuil. In gevallen waar geglazuurde tegels niet geschikt zijn vanwege zeer zwaar verkeer en ook vanwege het niet kunnen vermijden van krassend vuil, kunnen ongeglazuurde, hardgebakken tegels worden gebruikt. In de praktijk zullen de aanduidingen 1 t/m 4 op de markt gebrachte geglazuurde vloertegels corresponderen met met de hierboven omschreven kwaliteitsaanduidingen. Sommige fabrikanten hebben de neiging een klasse 5 toe te passen. Dit is verwarrend aangezien de PEI-test uitsluitend van toepassing is op de geglazuurde vloertegels.
De slijtvastheid van het oppervlak van geglazuurde tegels wordt gemeten in de PEI norm, het gaat hier om de weerstand tegen slijten dus niet om de hardheid van een tegel.
In een testapparaat worden tegels getest door met een schijf ronddraaiende bewegingen te maken op het oppervlak van een tegel, men gebruikt stalen kogeltjes en aluminiumpoeder als slijtmiddel.
Na een aantal omwentelingen wordt vastgesteld of er zichtbare schade is, aan de hand van de toetsing aan de normen ontstaan de volgende slijtgroepen'
De hardheid van tegels wordt uitgedrukt in eenheden op de schaal van Mohs'
00=
talk
06=
kwarts (zand)
07=
topaas
10=
diamant
Hardheidsnormen worden zowel voor onverglaasde als verglaasde tegels gehanteerd, voor glazuren geldt 5-6 naar Mohs voor biscuits geldt 6-7 naar Mohs.
De test wordt uitgevoerd op zichtvlakken van tegels, indien het oppervlak gekrast wordt door kwarts (7) krijgt het oppervlak van de tegel de norm Mohs 6, indien dit niet zo is Mohs 7.
Chemische eigenschappen, Er zijn normen op het gebied van vlekbestendigheid, bestendigheid tegen huishoud chemicaliën, bestendigheid tegen zuren en alkaliën. (EN 106) Bij een zuurbestendige toepassing moeten de tegels ook zuurbestendig verwerkt worden, hierbij is met name de toe te passen voeg belangrijk. In de meeste gevallen zal voor een twee componenten voegmassa gekozen moeten worden.
Bestendigheid tegen vocht en temperatuurverschillen, Er zijn normen op het gebied van thermische schokken, vorstbestendigheid en haarscheuren. (EN 202, EN 104) Tegels met een wateropnemend vermogen van > 2% zijn vorstbestendig, de tegels dienen echter ook vorstbestendig verwerkt te worden. Het is van belang of tegels bestand zijn tegen grote temperatuursverschillen. Indien tegels aan gevels op op terrassen verwerkt worden moet men er rekening mee houden dat donkere tegels veel meer zonnewarmte opslaan dan lichte. Het uitzettingscoëfficiënt speelt dan een rol, ondergrond en lijmkeuze zijn hierbij van groot belang.
Veiligheids eigenschappen, De belangrijkste eigenschap is de antislip waarde, er zijn diverse normen waarin de antislipwaarde is vastgelegd. (B.C.R.A.)
Antislipgroep 1, vloeroppervlakken in natte ruimtes die blootsvoets betreden worden
Groep A
Over het algemeen droge vloeren, kleedruimtes, etc
Zwembadbodems in het ondiepe gedeelte bij een waterdiepte van meer dan 80cm
Hellingen tot een hoek van 12 graden
Groep B
Doucheruimtes, zwembadperrons, zwembadbodems bij een waterdiepte van minder dan 80 cm
Plonsbaden, in het water lopende trappen met leuning (max 100 cm breed)
Hellingen tot 18 graden
Groep C
In het water lopende trappen die niet onder B vallen
Doorloop(waad) bakken
Ruimtes met een hoge risicofactor
Hellingen tot 24 graden
Antislipgroep 2, Openbare gebouwen
Getest wordt volgens de z.g. 'Schiebe ebene' methode waarmee de antislipwaarde gemeten wordt aan verschillende hellings instellingen. De slipvertagende eigenschappen of stroefheid van een vloer wordt uitgedrukt met de letter R en een cijfer al naar gelang de hellingsgraad.
Plinten verzagen uit vloertegels Voordeel zelfde kleur en afmetingen
Om het overzicht te bewaren, groeperen we de vermelde werkzaamheden onder drie noemers: natte
binnenbepleistering, droge bepleistering en het plaatsen van gipsblokken. We
omschrijven bondig de inhoud van deze werkzaamheden.
Natte binnenbepleistering
Uitvoeren van bepleisteringswerken ter afwerking van plafonds en binnenwanden, met als doel de bouwfysische
en esthetische eigenschappen te verbeteren (oneffenheden in de ruwbouw wegwerken). Ook
de overeenkomstige onderhouds- en herstellingswerken ressorteren hieronder. De cruciale taken zijn:
- het opzetten van stellingen;
- het uitlijnen van de te bewerken oppervlakken alvorens te bepleisteren;
- het aanbrengen van draagconstructies op de te bewerken oppervlakken;
- het (machinaal) aanbrengen van pleisterlagen van diverse samenstelling op plafonds en wanden;
- het egaliseren en afwerken van pleisterlagen met handgereedschap.
Droge bepleistering (droge afbouwmethode)
Het optrekken van binnenwanden uit gipskartonplaten in de woning- of utiliteitsbouw. Door het werken
met deze droge afbouwmethode vermijdt men drogingsverschijnselen (krimp) en zijn droog- of
wachttijden uitgesloten. De gipskartonplaten laten verschillende afwerkingen toe, in die zin dat het
oppervlak direct geschikt is voor schilderwerk, behang en tegelwerk. De cruciale taken zijn:
- meten en traceren, dit betekent onder meer het uitzetten van de te plaatsen wanden en plafonds;
- het monteren van een metalen of houten onderstructuur (raam- of kaderwerk);
- het bekleden van deze onderstructuur met gipskartonplaten;
- het afwerken van onderlinge en aansluitnaden.
Plaatsen van gipsblokken
Dit is het stellen van binnenwanden uit gipsblokken. Gipsblokken zijn gemaakt of samengesteld uit
natuurgips met of zonder hulpstoffen naargelang de blokken in de massa gehydrofugeerd zijn of niet.
Gipsblokken zijn bestemd voor gebruik binnen gebouwen en hebben als scheidingswand een nietdragende
functie. Het verwerken gebeurt door middel van verlijming. De cruciale taken zijn:
- meten en traceren, dit betekent onder meer het uitzetten van de te plaatsen wanden;
- blokken insmeren met kleefpasta en ze onderling langs profielen en stelregels verlijmen;
- passtukken aftekenen en op maat zagen;
- onderlinge en aansluitnaden afwerken.
Leem
Leem is een bouwmateriaal dat bestaat uit 3 hoofdbestanddelen namelijk zand, leem en water. Verder worden er nog enkele toeslagstoffen toegevoegd al naar gelang het verwachte eindresultaat of individuele wensen van de klant. Als toeslagstoffen worden onder andere stro, hennephout, papiercellulose, wei- of weipoeder en zaagsel gebruikt.
Oorsprong van leem ?
Leem is een materieel dat vele eeuwen geleden zijn oorsprong al vond. Toen werd het al gebruikt door de mensen om hun huizen mee af te werken. Op een gegeven moment ontdekte de mens het cement en dit materieel verdrong het leem in rap tempo (in grote delen van europa). In Zuid Europa is leem nooit weggeweest en sinds 10 jaar is leem weer bezig aan een opmars in de bouwwereld.
Waarom leem ?
De keuze voor leem is voor ieder mens verschillend, hieronder staan een aantal doorslaggevende redenen waarom men voor leem zou kunnen kiezen.
Vochtregulerende werking, leem is in staat om vocht op te nemen en af te staan zodat de luchtvochtigheid in een huis op een constant peil blijft.
Thermische isolatie, een warmtewand in combinatie met leem zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en afgifte over de hele muur, in de winter kan men dan warm water door de leidingen in de muur laten stromen voor een aangename temperatuur en in de zomer koel water voor opname van de warme lucht in de woonkamer.
Met leem kun je alle vormen maken die je maar wenst van vlak en strak naar rond en ruw.
Leem kan op bijna alle ondergronden worden toegepast onder andere op baksteen, gipsplaten, kalkzandsteen, fermacel, pavatex, steengaas en riet
In een huis met leem waar wordt gerookt zal men minder last hebben van de rooklucht omdat leem in staat is om deze geuren op te nemen.
En wat zeker heel belangrijk is, is dat leem een 100% natuurvriendelijk materiaal is zonder chemische toeslagstoffen.
Afwerking van leem ?
Leem kan men op diverse manieren afwerken, een aantal hiervan staan hieronder beschreven
Leem in de originele kleur laten en opschuren of glad afpleisteren zodat je het stro, korrels en de leem nog goed ziet.
Leem afwerken met een finishlaag, dit is een laag van 2 a 3 millimeter wat over de leemlaag wordt gezet, en wat bestaat uit leem, natuurlijke kleurpigmenten en marmerkorrels. Deze finish kan men in een heel scala van kleuren krijgen.
Tegels zetten is nou typisch een klusje dat iedereen die een beetje handig en secuur is best zelf kan. Maar ken je grenzen.
Als je een dure tegelvloer hebt gekocht is het verstandig die te laten leggen door een vakman. Een ongelijke vloer geeft geheid jaren van irritatie. Maar in de bijkeuken of garage kan iedereen zich uitleven.
Stap 1: Tegelklaar oppervlak
* Controleer met een rechte lat op verschillende punten of het oppervlak echt vlak is. Scheuren kun je vullen met tegellijm. Als het oppervlak erg onregelmatig is, dan zal de wand opnieuw gestuukt moeten worden of de vloer geëgaliseerd.
* Maak het oppervlak schoon met een ammoniakoplossing. In de badkamer moet de muur behandeld zijn met een vochtisolerend middel. Muren die erg zuigen (gipswanden bijvoorbeeld) kun je het beste te lijf gaan met een voorstrijkmiddel. Anders wordt er teveel vocht uit de lijm gezogen en zal deze slechter hechten.
Stap 2: Meten
* Bepaal de positie van de tegels.
* Bij een te betegelen muur doe je dat door een rij tegels op de vloer tegen de muur te zetten. Houdt rekening met de voegen. Zorg ervoor dat de ruimte aan de zijkanten even groot is, liefst groter dan een halve tegel.
* Bij tegels tot aan het plafond kun je het beste onderaan met een hele tegel beginnen en alleen boven een passtuk snijden. Terwijl je bij een tegels tot borsthoogte altijd eindigt met een hele tegel.
* Zet bij een te leggen tegelvloer vanuit de plaats waar de eerste hele tegel komt te liggen, een haakse hoek uit. Hiervoor gebruik je een winkelhaak.
Stap 3: Leggen
* Snijd de tegels voor de zijkanten op maat.
* Breng met een lijmkam tegellijm aan op een oppervlakte van ongeveer 1 m2. Voor muren kun je kant-en-klare lijm gebruiken. Die is wel duurder dan poeder, maar hij droogt minder snel waardoor je langer de tijd hebt om te corrigeren. Voor vloertegels is deze lijm niet aan te raden. Gebruik in badkamers watervaste lijm. Deze lijmen hebben een hoge elasticiteit. Druk de tegels er met een schuivende beweging in. Wees niet te royaal met de lijm, want dan kunnen de tegels gaan zakken.
* Denk er aan dat je bij het leggen van een vloer, de laatste tegel legt bij een uitgang. Over de nog natte vloer lopen is namelijk funest. Tegels zullen er door wegzakken in de lijm en andere verdrukken.
Stap 4: Afwerken
Wacht totdat de lijm goed is uitgehard, 48 uur is aan te raden. Daarna kunt u de voegen vullen met het voegmiddel. Dit doe je door het voegmiddel met een voegspaan of een rubbertrekker in de voegen te wrijven. Beweeg de spaan of de trekker diagonaal over de tegels.
Laat het voegmiddel twintig minuten tot een half uur intrekken.
* Maak het oppervlak schoon met een vochtige spons en vervolgens droog met een doek.
VEEL GEHOORDE VRAGEN
Kunnen tegels ook op een houten vloer gelegd worden?
Laat eerst door en bouwkundige berekenen of de vloerbalken het gewicht van de tegels kunnen hebben. Zo niet, dan kunnen de balken eventueel ondersteund worden. Dat gebeurt wel door diagonaal op de houten vloer een ondervloer van triplex te leggen. Daarop kan de tegelvloer dan gelijmd worden. Liefst met een lijm die flexibel blijft zodat werking van de vloer opgevangen kan worden. In dit soort gevallen is het dus aan te raden experts in te schakelen.
Wanneer lijm je een tegel en wanneer gebruik je specie? Het leggen in specie kan een mooier resultaat opleveren dan lijmen. Maar specie is wel duurder. Bij tegels die mooier zijn om zonder voeg, dus koud tegen elkaar, gelegd te worden kan lijmen een heel goede optie zijn. Lijmen gaat sneller maar vraagt wel een vlakkere ondergrond. Dat komt omdat onregelmatigheden van de ondergrond met een beetje meer of minder specie op te vangen zijn, met lijm lukt dit niet.
Wat is het verschil tussen wand en vloertegel?
Wandtegels zijn meestal dunner dan vloertegels. Ze zijn daarom ook niet geschikt om op de vloer te gebruiken. Vloertegels kunnen overigens wel op de wand worden gebruikt.
VLOERVERWARMING
Voordeel van een tegelvloer is dat je er vloerverwarming onder kunt leggen. Dit type verwarming kent een aantal voordelen:
Het is onzichtbaar je hoeft bij je inrichting geen rekening te houden met storende radiatoren.
Vloerverwarming geeft warmte die voor meer dan zestig procent bestaat uit stralingswarmte. Deze warmte wordt als veel behaaglijker ervaren dan convectiewarmte.
OPTISCHE EFFECTEN
Het is helemaal in om je tuin bij de woonkamer te betrekken. Je krijgt een mooi effect om dat te doen door binnen en buiten dezelfde tegels te gebruiken.
De woonkamer lijkt dan door te lopen in de tuin en andersom. Natuurlijk moeten de tegels die je hiervoor gebruikt, vorstbestendig zijn. Let wel op met deze tegels. Als je ze buiten toepast in een verkeerde specie kunnen ze alsnog kapot vriezen omdat de specie door de temperatuursverschillen krimpt en uitzet.
Door het combineren van grote tegels en minder voeg, lijkt de ruimte groter.
Een diagonaal gelegde tegelvloer kan ruimtelijk werken. Maar blijf als je hiervoor kiest wel consequent en zet de diagonale lijn door in je inrichting. Anders kan het resultaat onrustig en storend zijn. Bij een diagonale tegelvloer heb je 8 procent extra tegels nodig, boven een al aan te houden marge voor het versnijden.
In tegenstelling tot wat weleens wordt gedacht, kunnen grootformaat tegels het heel goed doen in kleinere ruimtes. Doordat er weinig voegen te zien zijn lijkt de ruimte groter dan wanneer er voor een kleinere tegel gekozen was.
Omgekeerd geven kleine tegels en mozaïeken een grote badkamer een intiemer karakter. In veelbadkamers wordt tot borsthoogte getegeld en wordt daarboven stucwerk toegepast. In een kleine badkamer is het te overwegen om tot het plafond door te tegelen. Dat geeft optisch een groter effect, vooral als je voor een grotere tegel kiest. Bijkomend voordeel is dat dergelijke muren weinig onderhoud vergen. Een bijzonder effect krijg je door mozaïektegels met een smalle voeg te zetten. De muur krijgt dan een soort marmer effect.
ENKELE TIPS
Koop altijd 10 procent meer tegels dan je nodig denkt te hebben. Deze marge vangt het breuk- en snijverlies op. Wil je de vloer diagonaal leggen, heb je automatisch meer snijverlies. Houd dan rekening met 15 procent meer tegels.
Wanneer men de voegen laat dooropen van de ene kamer naar de andere heeft men tevens ook meer snijverlies (dikte van de muren)
Daar bovenop is het handig om nog één extra pak te nemen. Die bewaar je om bijvoorbeeld toekomstige beschadiging op te vangen.
Denk hoe kleiner de tegels hoe meer voegen er zijn (dus minder tegels)
Houd bij wandtegels een voegbreedte aan van ongeveer 4 mm.
Bij vloertegels geeft een voegbreedte van gemiddeld 6 à 7 mm het beste resultaat.
Een handig hulpmiddel bij tegelzetten zijn de tegelkruisjes, die je op de kruising van 4 tegels zet en daarmee precies op de goede afstand houdt. Nadeel van de kruisjes is dat je ze na het voegen vaak blijft zien. Door ze met maar één punt, dus rechtop, tussen twee tegels te drukken, geven ze nog steeds de goede afstand aan, maar zijn ze ook weer gemakkelijk te verwijderen.Bij wandtegels kan meen een koord gebruiken om een gelijke afstand te verkrijgen tussen de tegels
Ruwweg kan je stellen dat je bij een bepaalde grootte van tegel x stuks nodig hebt voor één m2:
