Interview van Patrick Holderbeke voor het streeknieuws 20 april 1994

“Ik droom van schrijversacademie”

Professor Piet Thomas van de Kortrijkse universiteit wordt vandaag 65 jaar

KORTRIJK ,,Was ik een strenge professor? Ik weet het niet zo precies. Tenzij je met ,,strengheid" bedoelt de lat kwalitatief hoog leggen," zegt professor Piet Thomas, terugblikkend op zijn academische carrière. Professor Thomas wordt vandaag woensdag 65 jaar. Het emeritaat (professor met pensioen) aan de Kulak komt eraan. De kolleges Verklaring teksten Nederlandse literatuur en Europese literatuur liggen voor dit academiejaar al achter de rug. Straks volgt nog een examenronde en moet een laatste generatie germanisten-in-spe de prof in de ogen kijken. Een oud-student van hem en tevens Bellegemnaar Julien Vermeulen wijdde WVS-cahier 165 (Vereniging van Westvlaamse Schrijvers ) aan de figuur van Thomas onder het motto ,,Ik leef in mijn moederland woord".

   ,,Ik ben tevreden met het kernachtige artikel dat Vermeulen in dit cahier aan mij wijdde," zegt Piet Thomas. Ettelijke jaren van zijn leven wijdde hij aan tekstanalyse en tekstuitleg. De studenten − dat klankbord − vallen nu weg. Toch hoopt de professor stilletjes dat de Kulak niet helemaal een gesloten boek wordt.

   ,,De voorbije jaren hield ik me bezig met de uitbouw van de afdeling audiovisuele hulpmiddelen en onze mediatheek. Literaire teksten krijgen soms nog een andere dimensie, als er muziek of beeld bij komt kijken. Een optimale, mediale vertolking van teksten in liederen, zegt soms meer dan welke geleerde uitleg ook," relativeert de professor zijn eigen beroep.

Streuvels

   ,,In de nieuwbouw van het postuniversitair centrum hebben we de geschikte beeldprojectie- en geluidstechniek in huis, om over de middag dingen te laten zien en horen. Ik zie het wel zitten om dit programmatorisch uit te werken. Ook het voortbestaan van ons knipselarchief bekommert me zeer, nu de gewetensbezwaarde daar wegvalt." Zijn dit al bij al toch geen te bescheiden plannen voor iemand die met hart en nieren in het bestaande culturele en literaire circuit vergroeid zít? Piet Thomas: ,,Heel wat van mijn activiteiten zet ik verder. Zo zijn er de plannen voor een Streuvelsgenootschap, in de lijn van wat ook met Timmermans gebeurde. Het genootschap wil een jaarboek uitgeven, met bijdragen, die niet van puur wetenschappelijke aard hoeven te zijn. We hebben al een voorlopig bestuur, waarin ook de grootste verzamelaar van Streuveliana Paul Thiers zit."

   Toen Piet Thomas vernam wat de stad oorspronkelijk maar van plan was om Streuvels te herdenken (25 jaar geleden gestorven) werd hij bitter. ,,Het kwam neer op een Vlaamse Streuveliaanse barbecue met hespenworst en enkele liederen van Tamboer. Het geeft perfect aan hoe Kortrijkse politici met cultuur plegen om te gaan. ,,In Brugge is een colloquium over het werk van Streuvels. Er komt een uitgave van een fotoboek “Streuvels in Woord en Beeld” (uitgegeven bij Snoeck), en gesponsord door het Gemeentekrediet. Daarom was het moeilijk om dit bij de Stichting De Gulden Sporen – waar ik ook nog actief in ben – aangekaart te krijgen”.

   ,,Maar er komt dan toch een fototentoonstelling in een betere boekhandel in Kortrijk en met Theater Antigone zijn we nog op zoek naar een gastvoorstelling die in dat raam past. Er is het Gezelle/Claus-programma “Gebeden en Wangebeden” van het Zuidpooltheater met Rosemarie Lauwers en Bob Snijers, dat we graag zouden koppelen aan fragmenten uit het werk van Streuvels, gebracht door Ton Lutz of zo.”

   Toch blijft het één van de grote ergernissen van Thomas dat Politici vaak vervallen in de rol van “culturele kruimeldief”. ,,Terwijl ze het algemeen belang van de cultuur voor West-Vlaanderen propageren en het huidige tekort aanklagen – wat op zich in orde is – luizen ze wat extrasubsidies weg voor een culturele vzw, waar ze toevallig zelf belangen in hebben,” zegt hij verbitterd.

Literatuur

    Maar er blijft de troost van de literatuur en het woord, waar Thomas zo graag in vertoeft. ,,Onderzoeks- en vertaalwerk – de twee zijn niet van elkaar los te koppelen – blijft mijn voorkeur genieten. Mijn love-story met de Duitse en Oostenrijkse poëzie – Rilke, Hölderlin, Huchel – is genoegzaam bekend. Met mijn vriend Edmond Ottevaere blijf ik op dat vlak actief met de uitgave van Transit en het werk van Theodor Kramer”.

   ,,Het was steeds mijn betrachting een nieuw werkdomein te vinden. Wat gebeurt er nog niet? Literatuur en agressie, scheldproza, hekelgedichten, het komische in de literatuur, de lichamelijke aspecten van taal, de psychoanalytische theorie over literatuur, waren die terreinen die mij aantrokken.”

Debuut

   Piet Thomas debuteerde in 1950 in De Standaard als dichter. Later volgden de bundels Xerion ('59) en Microkosmos ('63). Maar de ongenadige poëzierecensent dwong de dichter in hem tot een ondergronds bestaan.

   ,,Het artistieke zelf scheppen in mij is verwaterd," zegt Thomas' ,,Op de duur durf je niet meer met iets naar buiten komen. Maar in het geheim doe ik voort. Af en toe schrijf ik wel een gebedstekst of een ironisch gedicht, zoals ter ere van de 65^ste verjaardag van Hugo Claus. Qua leeftijd verschillen we maar enkele weken. Noem het voor mijn part maar een hekelgebed".

   ,,Denk aan het schaap,/in wolf gekleed/dat Hugo heet./Hoor hoe hij blaat,/daar hij niet weet/hoe ’t best zijn haat/aan jou besteed./ Nog steeds verdriet/ hem dat hij niet/je volk en jou/genoeg beschiet./De Vree graast voor./ Jij hebt ze door,/je kudde en stal,/maar ook ’t gebral,/uit klier of gal/van gier en kwal/…/Is niet jouw feest/voor lijf en geest,/in handbereik-/van arm en rijk?/…/Denk aan het schaap/in wolf gekleed,/ en de priaap die Hugo heet./,” zo vraagt de dichter Thomas zich af.

   Thomas stond een tijd lang bekend om ,,de man die slechte dichters afmaakte”. ,,Toch ben ik blij dat ik onder mijn oud-studenten enkele literatoren tel, die de stap naar het literaire verder aandurfden en met resultaat. Ik denk dan aan een Peter Verhelst, Luuk Gruwez, Mark Desmet, Joris Denoo, Paul Demets, Erik Spinoy, Herman Leenders of Philip Vandenberghe. Eén van mijn dromen is een literaire schrijversakademie beginnen in Kortrijk, waar zowel auteurs, romanciers, dichters, essayisten, als docenten aantreden."