VAN DE SCHOONHEID EN DE TROOST (557)

De Wilde Tomaat in Amsterdam is de eenmansuitgeverij van Joan Ter Maten. Hij verzorgt kleine, mooi vormgegeven uitgaven van klassieke teksten uit de wereldliteratuur in Nederlandse vertaling. Goede vriend Piet Thomas (*1929), priester van het bisdom Gent, dichter, vertaler, bloemlezer, organisator en emeritus hoogleraar aan de campus Kortrijk van de KU Leuven, vertaalde voor De Wilde Tomaat een selectie uit de Duitse epigrammen van de dichter en mysticus Johannes Scheffler (1624-1677), beter bekend onder de naam die hij voerde vanaf zijn overstap naar de rooms-katholieke kerk in 1653: (Johannes) Angelus Silesius. Piet Thomas maakte van de tweeregelige Duitse gedichten uit de ‘Cherubinischer Wandersmann’ (1657, tweede versie 1675) mooie Nederlandse vierregelige gedichten.
Ik mocht er een inleiding bij schrijven over leven en werk van Angelus Silesius. Afgelopen week verscheen het boekje. Als smaakmaker enkele alinea’s uit mijn inleiding over de mystiek van de epigrammen, met enkele citaten uit de vertalingen van Piet Thomas:

“De mens is een pelgrim, een wandelaar of ‘Wandersmann’. Hij is op weg naar een hoger en hemels doel, en daarom is hij een engelachtige wandelaar, als een cherubijn. Zijn bestemming is eigenlijk al in hem aanwezig: de goddelijke vonk in zijn ziel, de goddelijke kern die hem in verbinding brengt met zijn hemelse oorsprong. In die oorsprong vindt de mens zijn bestemming.

De godheid is een bron.
Uit haar vloeit alles mee,
Vloeit alles ook terug.
Dus is zij ook een zee. (III, 168)

Daarvoor moet hij zijn eigen oorspronkelijke zuiverheid terugvinden: de eenvoud van hart. Hij moet worden als een kind (I, 153). Met die eenvoud van hart kan hij opgaan in zijn oorsprong, in God, en kan God in hem werken. En de twee worden één.

Ik ben zo groot als God,
Hij is als ik zo klein.
Hij kan niet boven mij,
Ik onder Hem niet zijn. (I, 10)

In die beweging tussen God en mens is het steeds God die het eerste naar ons uitgaat. Zijn liefde gaat die van ons vooruit.

Als je naar God verlangt
En wenst: ik word zijn kind,
Dan is Hij je reeds voor.
Hij heeft je eerst bemind. (V, 284)

Het is die gedachte van intieme en liefdevolle verbondenheid van de mens met de Eeuwige die Angelus Silesius uitdrukt met een veelheid van beelden, veelal ontleend aan de natuur: de wereld van vogels en vissen, van zon en maan, van de seizoenen, van parels en edelstenen. In het een ziet men het ander, of liever: de Ander. En in het andere weerschijnt de Ene.”

Smaakt het naar meer? ‘De pelgrimstocht’ van Angelus Silesius is voor € 15 verkrijgbaar in de boekhandel of via de website van De Wilde Tomaat: https://dewildetomaat.nl/