|
Gisterenavond had ik een ingeving. Het had alles te maken met mijn voordurende zoektocht naar het juiste pad in het leven. Ik bedacht me plots, tijdens één van mijn gebruikelijke nachtelijke wandelingen, dat ik tot dusver steeds te eenzijdig had gedacht. Ik was net naar een straatlantaarn aan het kijken en aan het bewonderen hoe duisternis langzaam in licht veranderde, toen ik bedacht dat het net daar was dat ik me wilde bevinden; in de overgang. Niet geheel het ene, maar ook niet geheel het andere.
Het is echter een wederkerigheid in mijn geestesleven om voor het ene OF het andere te kiezen. Dit jaar bijvoorbeeld had ik de radicale omschakeling gemaakt van een zekere vorm van altruïsme (Breek me de bek niet open over of dat al dan niet bestaat... Als het je beter doet voelen, noem het de minst tegen de borst stuitende vorm van egoïsme <glimlacht>) naar egoïsme. Tot op het moment van deze persoonlijke 'omwenteling' in mijn denken, was ik altijd het sociale type: ik deed vrijwilligerswerk bij de vleet op verschillende manieren (speelplein, daklozen, vluchtelingen, etc.), studeerde sociaal-cultureel werk, probeerde iedereen zo goed als dat gaat voor de eigen minder noodzakelijke belangen te plaatsen... Het was een goede weg, echt. Ik genoot ervan en waardering van buitenaf bleef niet uit.
Ik was er goed in, als ik anderen mag geloven. Ik geloofde hen ook, maar ik zou mezelf niet zijn, mocht ik niet op de meeste handelingen meer aan te merken te hebben dan goed te keuren. Nu denk je waarschijnlijk en zo doe ik ook, dat dat een geveinsde vorm van bescheidenheid is. Ik heb me vaak proberen te overtuigen dat het dat was, dat het een zielig vissen naar complimenten betrof. Het aannemen van de pose 'Ik-weet-dat-het-goed-was-maar-ben-kritisch-en-ken-mijn-eigen-zwakten'. Als ik dan echter complimenten kreeg, besefte ik maar al te goed hoe verkeerd dat idee wel was. Ik heb er een hekel aan, aan complimenten. Niet omdat ik zo één van die mensen ben die dat nu eenmaal niet kan hebben, maar simpelweg omdat ik ze niet geldig acht. Ik doe sommige dingen goed, maar ik geef me nooit ten volle. Dat is het voornaamste probleem, denk ik. Mijn prestaties en hun impact op anderen komen me vaak voor als een soort van boerenbedrog. Het ziet er goed uit, het ziet er wel doordacht uit, maar heel waarschijnlijk heb ik het hele concept bij wijze van spreken de avond ervoor voor het slapen gaan ineengeknutseld.
Op die manier kan ik dus zeker en vast beslag leggen op een vorm van veinzen. Het betreft echter niet mijn reflectie, maar de act zelf. In elk geval, mijn sociale wezen werd nooit gevrijwaard van soms zeer agressieve bombardementen van een innerlijke stem die me zei dat ik niet bezig was met wat werkelijk belangrijk voor me was. Het verwierp mijn pogingen tot het uitbouwen van mijn 'sociaal zijn' door het steeds opnieuw te ondermijnen. Er is geen geduchtere psychologische tegenstander dan het eigen ik, dat is zeker. Alles wat ik deed, werd door mezelf genadeloos afgestraft. Intenties kregen duistere kanten, acten werden ambigue gemaakt. De genietingen, jawel; de egoïstische kant van sociaal actief zijn, werden steeds beproevingen, dubbel en uiteindelijk ongenietbaar. Ik snap niet wat mijn 'sociale zijn' heeft tegen genieten, maar blijkbaar ligt het ermee op voet van oorlog. Probeer dat maar eens te wijzigen...
Na om en bij tien jaar van heen en weer getrek in mijn hoofd tussen diverse tegenpolen (goed-slecht, egoïsme-altruïsme, principiële moraal-anarchistische moraal, materialisme-intellectualisme en zoverder en zoverder en zoverder...) waarbij voornamelijk de meer 'positieve' polen van deze tegengestelden door het oppervlak van mijn geestesleven in handelingen overgingen, blijf ik in het heden ietwat gedesillusioneerd en uitgeput achter. Natuurlijk is het onmogelijk om van jezelf enkel de goede dingen te zien. De uitingen die ik gegeven heb aan de 'negatieve' polen zijn degene die al het andere dan wel niet teniet doen, dan toch serieus in perspectief plaatsen. Ik blijf echter een optimist en denk dat er nog wel wat met me te doen valt. Dat is de hele opzet van dit betoog, te komen tot een handeling die ontspruit aan dat optimisme. Ik wil evenwel niet vooruitlopen op de feiten, dus terug naar het verhaal.
Ik voelde me duidelijk niet al te best als 'sociaal zijn' en legde de oorzaak daarvan bij verschillende zaken. Ten eerste ben ik een ambitieus wezen. Ik wil grootse dingen verwezenlijken. (Dat doet me wat denken aan wat Dali ooit schreef; 'eerst wilde ik God worden. Dan Jezus. Toen dat niets werd, dacht hij; 'goed, dan zal ik de schilderkunst maar redden.' ') Zeer onrealistisch van me. Ik heb noch het geduld, noch de daadkracht voor 'grootse dingen'. Maar goed. Ten tweede ben ik ietwat kunstzinnig aangelegd en lijkt me dat soms mijn ware levensdoel. Ik hou van schrijven, beeldhouw een beetje, wil niet leven zonder boek in mijn nabije omgeving en zou, zo komt me vaak voor, eigenlijk al mijn tijd willen doorbrengen met zelfontplooiing via kunst. Zowel actief creëren als passief beleven. Ten derde speelt mijn eigen persoonlijkheid een grote rol. Ik ben, helaas, niet tevreden met het gekende, het ervaarde. Vanaf iets, vergeef me de volkse uitdrukking 'de max vet is', katapulteer ik me in een objectief standpunt zodat ik in plaats van het gebeurde te beleven als handelend subject, ik mezelf tot relativeren dwing, tot kritische analyse. Niets beter dan dat uiteraard om spontaan plezier hebben te vernietigen, of te reduceren tot een banaliteit. Nu heb ik echter opgemerkt dat dat laatste vaker gebeurt als ik dingen doe met andere mensen. Op mijn eentje valt deze zelfrelativering die soms neigt naar belachelijke (ja, ik vind het zelf belachelijk) zelfwalging heel goed mee. Op mijn eentje kan ik in vervoering geraken door... wel, het aanschouwen van een straatlantaarn, zonder daar mee in te zitten, integendeel. Dat zorgde natuurlijk ook voor wat bedenkingen omtrent mijn sociale zijn...
Kortom, het sociale zijn ging me niet ongestoord goed af. Radicaal als ik ben, dacht ik er dus goed aan te doen om mijn sociale zijn af te bouwen en me te richten op meer egoïstische doelen. Ik beëindigde mijn engagementen (natuurlijk niet zonder mijn plichten vervuld te hebben tot het einde) en richtte me op mijn egoïstische ambities. Ik begon mijn beeldhouwen uit te bouwen, begon weer te schrijven, sloot me zo veel als dat kon op zonder dat ongezond te laten worden. De afgelopen vijf maanden heb ik zo goed als dat gaat geleefd als iemand die enkel gericht is op zelfontplooiing. Ik ben Salsalessen gaan volgen, ging twintig tot dertig uur beeldhouwen per week, schreef als de inspiratie dat toeliet... Achteraf bekeken was dat geen slechte tijdsbesteding. Minder productief als ik had verwacht en niet vrij van ledige de-muren-komen-op-me-af momenten, maar ik denk dat dat nu eenmaal deel is van het creatieve proces.
En dan... Dan kwam mijn straatlantaarnrevelatie. Ik wil niet slechts kunstzinnig zijn, ik wil sociaal zijn tegelijkertijd. Ik wil niet enkel goed zijn, maar ook (gematigd uiteraard) slecht. Proeven van beide, als dat me goed dunkt. Ik spreek hier niet van de middenweg die door velen de hoogte in geprezen wordt. Ik heb het over een dagdagelijkse flikkering van het ene naar het andere. Ik heb het over dubbel leven, in gehele transparantie, beide doen tot ik uitgeput niet denken meer kan, maar kan zeggen dat ik dingen doe. Ik wil grootse dingen realiseren, op kleine schaal. Ik wil onopgemerkt groots zijn in eigen ogen. Ik wil voldoening vinden in het verwezenlijken van tegenpolen, in de bundeling van hen in eenzelfde ik. Ik wil dansen op het punt waar het licht duisternis wordt, de ene keer gedistingeerd en verfijnd, de andere keer verleidelijk en gracieus als een kat. Ik wil grenzeloos zijn terwijl ik grenzen overschrijd.
Dat klinkt natuurlijk hopeloos romantisch. Het klinkt als iemand die niet kan kiezen, maar in feite is het juist het tegenovergestelde. Ik heb altijd gekozen voor één manier van zijn, waarom zou ik niet kunnen kiezen voor meer? Het gaat ongebruikelijk veel energie van me eisen, het gaat me waarschijnlijk al snel van al mijn tijd beroven, me stress bezorgen, me ontgoochelen. Het zal niet vrij zijn van allerlei vormen van vertwijfeling, maar dat ben ik nu evenwel ook niet. Op dat vlak kan het niet slechter worden. Op deze plaats ga ik het proces naar het verenigen van de tegenstrijdige impulsen die mijn ziel kent, weergeven. Als iemand het leest, is die vrij te oordelen, aan te moedigen, af te raden of zich te onthouden van dat alles. Ik heb me natuurlijk afgevraagd wat het nut was van dit op internet te plaatsen, waarbij de voordelen en nadelen aan elkaar gewaagd zijn. Ik dacht bijvoorbeeld; 'Niemand gaat dat lezen.' Ik dacht meteen dat dat niet erg was. Maar dan... waarom het op internet plaatsen? Op de een of andere manier is het een grotere verantwoordelijkheid mijn notities op internet te plaatsen dan in een mapje op mijn computer. Het geeft het gevoel dat het effectief bestaat, meer dan slechts een paar kilobytes op mijn harde schijf. Het is irrationeel om er zo over te denken natuurlijk, maar dat mag en moet me niet vreemd zijn.
Het noopt tevens op een vage en abstracte manier die verband houdt met het gelezen worden (terwijl dat zelfs geen primaire doelstelling is en heel waarschijnlijk niet eens zal gebeuren! De wegen des mensen zijn ondoorgrondelijk! <glimlacht>)tot duidelijkheid, tot regelmatige updates. Beide komen me ten goede. Welnu, het schrijven van deze blog zal de weerspiegeling zijn van mijn inspanningen om me mezelf eigen te maken, om vorm te geven, doorheen het schrijven, aan ideeën en verlangens.
Ik zal er een soort van reflectiecentrum van maken betreffende voorbije en toekomstige zaken, maar ook zaken die lopende zijn. Ik zal mijn innerlijke kritische stem hierdoor niet het zwijgen opleggen, maar het een forum geven om zich volop te laten gaan. Als er dan plots een stem bijkomt van een verdwaalde zwerver op het internet, die zelf ook wat kwijt wil, dan zie ik dat als een verbazende verrijking van mijn innerlijk concerto.
En dat was het dan, geloof ik, voor deze eerste post.
Zwerver (2011, December 27; 14u00, Brussel)
27-12-2011 om 16:33
geschreven door Zwerver 
Categorie:Algemeen
|
