De troost die ik op National Geographic pleeg te vinden, wordt soms vervangen door verwondering. Zo zie ik mijn geliefkoosde programma's met amorele predators wel eens ingeruild voor iets wat doorgaat voor historisch onderzoek. De Da Vinci Code is natuurlijk numero uno als het erom gaat een potje te maken van feiten en fictie. Dan Brown komt echter niet zomaar uit de lucht gevallen. Er is al lang een trend om bijbelse onderwerpen of christelijke relicten met zogenaamd wetenschappelijke methodes te lijf te gaan: de Heilige Graal, de lijkwade van Turijn, het kruishout, de vingerkootjes van Antonius van Padua, de dagboeken van de Borgia's...
Maar de bijbelvastheid van ganse volksstammen in de Verenigde Staten zorgt sinds enige tijd voor een dubbele aanpak: er is overtuiging en er zijn financiële middelen. En zo komt het dat een volledige expeditie de Zwarte Zee afdweilt, op zoek naar de Ark van Noë. Met resultaat nul, uiteraard, maar het levert NG en velen onder ons mooie beelden op en het houdt het volk van de Biblebelt bij de les. Als de zee niets oplevert, dan maar de aandacht verlegd naar de berg Ararat, tussen Armenië en Turkije. Noë moet toch ergens aangeland zijn en gezien de waterstand op dat tijdstip zal het wel op een bergkam geweest zijn zeker!
Het laatste wat ik van dit soort programma's in de vlucht heb meegenomen alvorens de plaat te poetsen was de zwaarwichtige kwestie van de juiste situering van het aards paradijs.
Als bewoners van de tanende plek België weten wij natuurlijk al langer dan negen maanden dat er niet moet gezocht worden binnen onze grenzen. Sinds kort is zelfs Luxemburg afgevallen, of ging het om een andersoortig paradijs? Bovendien zijn wij, Europeanen, sceptici en in het beste geval twijfelaars. Amerikanen pakken dergelijke dingen forser aan. Het vermoeden dat Adam en Eva met hun twistende zonen Kaïn en Abel ergens in Tweestromenland (het huidige Irak) van hun grond werden verjaagd, vond reeds lang voor 9/11 ingang.
Je kan er donder op zeggen dat enkele filmploegen, embedded welteverstaan, mee opgerukt zijn om ter plekke bewijzen te zoeken. Niet voor mij dus. Ik haak af, want troost is niet inwisselbaar voor verwondering. Zeker niet als die wordt opgewekt door de taaie aandrang om bevestigd te willen zien wat eigenlijk onderwerp van geloof moet blijven.

26-03-2008 om 00:00 geschreven door Raf  

National Geographic is mijn geliefkoosde TV-zender voor die ogenblikken waarop ik het moeilijk heb met de Homo sapiens. Zelfs kolosali krokodili verbergen achter hun bloeddorstige blik iets van tederheid, zo komt het toch over als moeder Krok (die haar geslacht overigens dankt aan de broedtemperatuur van het ei waarin zij ooit tot ontwikkeling kwam) haar jongen liefdevol in de bek neemt om hen toe te vertrouwen aan het zo levensnoodzakelijke water. Ook de luipaard, wiens gevlekte vel onder ons gezegd stukken beter oogt dan de namaak die zo in trek is bij sommige dames, blijkt zich op ontroerende wijze te kunnen ontfermen over een apenjong.
Eerlijkheidshalve dient gezegd dat het beestje verweesd achterbleef nadat zijn moeder op efficiënte wijze door de toekomstige adoptant was binnengespeeld. Maar dat is de gang van de natuur, zonder schuld of schaamte, en dit soort beelden biedt mij troost telkens als ik mij lichtelijk ontgoocheld over het menselijk tekort heb teruggetrokken voor de buis.

25-03-2008 om 02:01 geschreven door Raf  

De Nederlander Bas Heijne is schrijver en essayist. Dinsdag geeft hij bij deBuren (het Vlaams-Nederlands huis, gelegen naast de Munt) een lezing over Onredelijkheid en de Nederlandse identiteit. Na afloop gaat hij in debat.
In De Standaard van 15-16 maart staat alvast een voorproefje onder de titel:

De hybride samenleving, WAAROM IS ER ZOVEEL ONVREDE IN HET WESTEN?

Over de inhoud van het stuk wil ik het niet hebben, wel over de vorm. Nederlands blijkt soms een moeilijke taal te zijn: de opeenstapeling van je's legt aan menige Vlaamse mond tongbrekende maneuvers op.

[...] Ik denk eerder dat het precies omgekeerd werkt: als je je bewust wordt van je eigen verschillende identiteiten en verwantschappen, voel je je juist niet ontworteld of verloren in een wereldwijd netwerk van Blackberries en transatlantische vluchten. Integendeel, door je te hechten aan je verschillende identiteiten kun je je geworteld voelen in een geglobaliseerde wereld, zonder dat je de complexiteit ervan hoeft te ontkennen.

www.deburen.eu

16-03-2008 om 00:00 geschreven door Raf  

Wim Van Gansbeke (Brakel, 1938) werkte van 1962 tot 1989 voor de BRT-Radio, aanvankelijk als omroeper, vervolgens als producer. Als theaterrecensent was hij te horen op Omroep Brabant (de latere Radio 2) en Studio Brussel. Van 1989 tot 1994 was hij verbonden aan de krant De Morgen. Van Gansbeke staat bekend als een van de toonaangevende Vlaamse theatercritici van zijn generatie. Hij was geliefd én werd verguisd wegens zijn scherpte, zijn consequente houding, zijn analytisch en kritisch vermogen en de uitgesproken vorm waarin hij zijn recensies goot. Van Gansbeke was een fervent pleitbezorger van de theatervernieuwing in Vlaanderen in de jaren ‘70, ‘80 en ‘90.[...]
Van Gansbeke stond ook drie keer zelf op de planken, ondermeer in 'Sulla en de mus', een stuk over zijn eigen leven, speciaal voor hem geschreven door Josse De Pauw. Wim overleed in Ukkel op zaterdag 16 februari 2008.
(Uit een In memoriam Wim Van Gansbeke op de site van het NTG-Gent)

“Ik wil een theater dat helder is zonder stom te zijn, dat duidelijk is zonder moraliserend te zijn, dat amoreel is zonder schroom, dat begrijpelijk is zonder kinds te zijn, dat zegt wat het op zijn lever heeft, dat niet verhult maar onthult, dat storend werkt, dat een politieke daad is, dat agressief is, dat me waanzinnig aan het huilen maakt, dat me uitzinnig aan het lachen brengt, dat adembenemend reëel is, dat me ondersteboven gooit, dat me de keel dichtknijpt, dat me niet met rust laat, dat me gelukkig maakt, dat schijt heeft aan academische ethica, esthetica, fonetica en logica, dat zijn eigen logos is, dat persoonlijk en exemplarisch is. Dat de waarheid is. En de waarheid ligt NIET in het midden. [...]”
Fragment uit Sulla en de mus, verteld door Wim Van Gansbeke (uit hetzelfde In memoriam)

01-03-2008 om 14:44 geschreven door Raf