the story of Daryl Wheatfall Dit is een weblog over Daryl Wheatfall, een onschuldige Afro-Amerikaanse terdoodveroordeelde die sinds 1991 vecht voor zijn leven op de Texaanse dodengang. Hier vind je informatie over zijn strijd voor gerechtigheid, het leven op de dodengang
en de doodstraf in Texas. De auteur van dit weblog is Marjan. Daryl en ik zijn sinds 1994 bevriend.
Robert Lee Thompson werd de voorbije nacht geëxecuteerd ondanks het verzoek van de gratiecommissie (Board of Pardones and Paroles) aan gouverneur Rick Perry om zijn straf om te zetten in levenslang. De werkelijke schutter van de moord waarvoor Thompson werd veroordeeld kreeg in een afzonderlijk proces 40 jaar opsluiting voor de moord. Thompson, die aanwezig was maar niet heeft geschoten werd door zijn jury ter dood veroordeeld voor dezelfde feiten. Eenzelfde misdrijf, 1 dader, 1 mededader, twee verschillende processen, twee verschillende jury's en twee verschillende uitkomsten: leven en dood! Lees hieronder het persbericht van de Texas Coalition to Abolish the Death Penalty
Dear friends,
Thank you for contacting Governor Perry and urging him to grant clemency to Robert Lee Thompson, who is scheduled to be executed by the State of Texas tonight. We deeply regret to inform you that the Governor has rejected the recommendation of the Texas Board of Pardons and Paroles and declined to commute Thompson's sentence to life in prison.
TCADP Executive Director Kristin Houle issued the following statement in response to the Governor's decision:
"The Texas Coalition to Abolish the Death Penalty (TCADP) is outraged that Governor Perry has rejected the Texas Board of Pardons and Paroles recommendation to commute the death sentence of Robert Lee Thompson.Thompson is scheduled to be executed this evening for the murder of Mansoor Rahim, even though he was not the triggerman.His co-defendant, Sammy Butler, the actual killer of Mr. Rahim, was tried separately and convicted on a lesser charge.Butler is serving a life sentence and will be eligible for parole.
This was only the fourth such recommendation for clemency from the Board in cases where the inmate faced imminent execution, but it constitutes the second time that Governor Perry has chosen to ignore the Board, whose members he appoints.Perry previously rejected a recommendation for clemency by the Board in 2004 when he allowed the execution of Kelsey Patterson, an inmate with severe mental illness, to proceed.
The Governor's decision comes at a time of increased public awareness and scrutiny of the flaws and failures of the Texas death penalty system. TCADP joins with agrowing chorus of diverse voices, including those of law enforcement, religious leaders, murder victim family members, and state legislators in calling for an end to this arbitrary and error-prone form of punishment."
Deze maand draait de executiemachine weer op volle toeren. In Texas alleen al staan er 5 executies gepland in november.
5 november: Khristian Oliver - Executed 10 november: Yosvanis Valle - Executed 17 november: Gerald Eldridge - Stay 18 november: Danielle Simpson - Executed 19 november: Robert Thompson - Executed
Vanavond wordt in Virginia de executie voltrokken van John Allen Muhamad, beter bekend als 'the sniper'. Hij was zwaar psychisch ziek. Hij leed aan het Gulf War Syndrom nadat hij als Amerikaans sergeant in de golfoorlog in Irak vocht. Ondanks zijn mentale toestand zal hij vanavond geëxecuteerd worden. Alle legale mogelijkheden werden uitgeput en de gouverneur, hoewel een Democraat, heeft al laten weten niet tussen te zullen komen. Lees hier meer:
Vandaag kreeg ik een brief van Daryl. Het deed ontzettend veel deugd te lezen hoe hij opnieuw hoop put uit de nieuwtjes over de verkoop van mijn boek, de media-aandacht, de vele berichtjes die mensen naar hem hadden geschreven na de lezingen die Dave en ik deden, de brieven van 'vreemden' die plots zijn cel bereikten van mensen die mijn boek hebben gelezen, het nieuws over de 'private investigator'... Daryl zweeft weer, hoopt, vat moed, ziet een klein lichtje... en ik zweef mee. Al ben ik ook wel bang voor de teleurstelling...voor te hoge verwachtingen, ijdele hoop. Wat als? Wat als ik er niet in slaag om voldoende geld bij elkaar te krijgen om Richard Reyna te betalen om Daryl zijn zaak te onderzoeken. Hoewel het heel erg fijn is dat de verkoop goed gaat, is er nog een hele lange weg af te leggen vooraleer ik het nodige bedrag bij elkaar gespaard krijg. Er zal nog een klein wonder moeten gebeuren. Met de verkoop van mijn boeken alleen zal ik er niet geraken. Daarom heb ik een spaarrekeningnummer op mijn naam (Marjan Cochez) voor Daryl geopend
652-9204887-57
Alle giften, hoe klein ook zijn welkom! Vele kleintjes maken groot!!
Ik vond het zelf een beetje grappig maar op 31 oktober werd ik geacht post te vatten op de stand van het Davidsfonds op de openingsdag van de Boekenbeurs om te signeren. Heel even leek het alsof ik een echt auteur was...
Op aanraden van Dave stuurde ik een week geleden een mailtje naar Richard Reyna, een 'private investigator', een onderzoeker gespecialiseerd in doodstrafzaken. Hij herbekijkt bewijs, interviewt getuigen, snuffelt in politeverslagen, tracht andere verdachten te traceren, enzovoort. Zijn onderzoek lag al meerdere malen aan de basis van herzieningen van een proces of zelfs een vrijlating. De man heeft meer dan 20 jaar ervaring. Ik had hem een mailtje gestuurd met informatie over Daryls zaak en met de vraag of hij eventueel bereid zou zijn om Daryls zaak opnieuw te onderzoeken. Tot mijn grote vreugde kreeg ik enkele dagen later een mailtje terug met de boodschap dat hij geïnteresseerd was en dat ik hem eens moest bellen. Enkele dagen later hing ik met de man aan de telefoon. Het was een verademing. Reyna was erg geïnteresseerd in Daryls zaak. Hij had slechte ervaringen met Patrick McCann, Daryls advocaat, in een andere zaak waarvoor hij onderzoekswerk had verricht en was geschokkeerd door zijn stilzitten. Hij was volgens Reyna geen gedreven advocaat maar iemand die het minimum doet en niet geïnteresseerd is in de schuldvraag. Het deed deugd om met iemand te praten die net zo over McCann denkt als Daryl en ik en die beaamde wat wij al wisten: McCann is geen goed advocaat en heeft voor Daryl niet gedaan wat hij geacht werd te doen. Het idee dat Daryl met McCann opgescheept zat leek hem nog meer te motiveren om Daryl te helpen. Maar niet voor niets. Het zal ons handen vol geld kosten. Geld dat we op dit ogenblik nog niet hebben... Reyna vertelde dat hij op het punt stond om naar Rome te vertrekken en hij beloofde dat hij zou pleiten bij de Sint-Egidiusgemeenschap in Rome om voor Daryl een advocaat te bekostigen. Ik moest hem na 11 november terug contacteren. En dat is wat ik zal doen! We leven op hoop...
'De Texanen zijn trots op hun executies en doodstraffen'
Marjan Cochez schreef een boek over het leven zoals het (voorlopig nog) is op 'death row'
'De Texanen zijn trots op hun executies en doodstraffen'
Al vijftien jaar correspondeert de Vlaamse Marjan Cochez (31) met Daryl Wheatfall, een zwarte man die al twintig jaar op zijn executie wacht in Texas. Wheatfall, zo blijkt uit tal van gegevens, zit onschuldig in de cel. Cochez schreef een boek over de zaak, en over andere gerechtelijke blunders en wreedheden op de Amerikaanse 'death row'.
Door Barbara debusschere
Bijna was het zover. Bijna had een Amerikaanse officiële staatsinstantie voor de allereerste keer toegegeven dat er een onschuldige was geëxecuteerd. In 2004 kreeg Cameron Todd Willingham in Texas de dodelijke injectie, omdat hij zijn drie dochters zou hebben vermoord door zijn eigen huis in brand te steken. Tijdens zijn laatste uren op de dodengang deden Willingham en zijn advocaten nog verwoede pogingen om een nieuw wetenschappelijk rapport onder de neus te duwen van George Perry, de gouverneur van Texas. Dat rapport toonde onomstotelijk aan dat van brandstichting geen sprake was geweest. Tevergeefs.
Een onderzoeksrapport van een journalist van The New Yorker zorgde voor zoveel ophef dat Perry alsnog een commissie aanstelde, die de zaak nog eens moest uitvlooien. Vorige week vrijdag ontsloeg Perry de drie belangrijkste leden van zijn commissie. Niet omdat ze hun werk niet goed deden, zeggen antidoodstrafactivisten, maar omdat ook zij de onschuld van Willingham leken te zullen bewijzen.
"Die uitkomst beviel Perry niet, want het zou hem politieke schade berokkenen", zegt Marjan Cochez. "De zaak zit nu weer voor onbeperkte tijd in de diepvriezer."
Welkom in Texas, de Amerikaanse staat die sinds 1976 al 441 mensen executeerde en waar Huntsville, de plek waar de meeste executies in heel Amerika worden voltrokken, passanten onthaalt met de boodschap 'Welcome to the city of Old Sparky'. Old Sparky is de elektrische stoel waarop tot 1964 in totaal 361 mensen een erg pijnlijke dood stierven.
Een kleine vergissing
"In Texas botste ik op een soort trots over de executies en terdoodveroordelingen die er al jaren plaatsvinden", zegt Marjan Cochez. Jaarlijks trekt de 32-jarige Belgische naar de staat met de moorddadige reputatie. Ze doet dat voor Daryl Wheatfall, wiens lot ze zich al bijna haar halve leven aantrekt. "Aanvankelijk durfde ik niet. Ik was 16, betrokken bij Amnesty International en het was al heel wat voor mij dat ik de stap zette om met een ter dood veroordeelde te corresponderen. Je bouwt een band op, terwijl je beseft dat het elke dag gedaan kan zijn. Maar in 2002 kreeg ik een beurs en vloog ik naar Texas."
De eerste confrontatie met death row was ongemeen hard. Ze trof haar pennenvriend in een piepkleine cel, waar het 's winters vroor en 's zomers 40 graden kon worden. Wheatfall moest zich telkens als hij zijn cel verliet volledig uitkleden en zijn testikels ter controle opheffen.
Al sinds zijn 26ste had Wheatfall in dagelijkse angst geleefd. Hij vertelde Cochez hoe hij geslagen en geschopt werd door bewakers en hoe hij 40 messteken kreeg van een medegevangene omdat hij gezien had hoe die als lid van een Mexicaanse bende een drugshandeltje runde in samenwerking met het personeel. Als straf werd Wheatfall twee jaar in totale isolatie opgesloten. Het wettelijke maximum daarvoor is vijftien dagen.
Soms werd hij vergast. Bij die vrij gebruikelijke praktijk op de Texaanse dodengang stappen vijf bewakers op de gevangene af, in een uitrusting als die van American footballspelers en gewapend met pepperspray, een gummiknuppel en een gasmasker. De gevangene wordt met de pepperspray tijdelijk verblind, waarna bijtend chemisch gas in de cel gelost wordt. Het doet je braken en geeft brandwonden.
Het was slikken voor de prille twintiger uit Kessel-Lo. Maar ze gaf niet op, organiseerde petities en persacties om aandacht te vragen voor het lot van de man. Als Daryl Wheatfall, wiens zaak al vijftien jaar geblokkeerd zit in de beroepsprocedure, vandaag niet gek wordt in zijn hok van twee meter op drie, dan is dat mede dankzij het werk dat Cochez sinds 2004 verricht.
"De man wist nergens van", vertelt ze. "Hij was ter dood veroordeeld, maar had niet eens kopieën gekregen van de procesverslagen, hoewel dat een basisrecht is. Ik ben zelf met moeite aan die 4.000 pagina's geraakt. Terwijl ik eerder altijd vraagtekens bij zijn onschuld had geplaatst, wist ik nadat ik alles had doorgeploegd zeker dat Daryls schuld niet bewezen is."
DRONKEN ADVOCATEN
Wheatfall zit op de dodengang omdat hij, samen met een tweede dader, een bejaard koppel en hun zoon zou hebben neergeschoten. De oudjes stierven, de zoon overleefde. Vandaag zit de zaak al vijftien jaar muurvast in de beroepsprocedure. Er is geen enkel fysiek bewijs gevonden van Wheatfalls schuld. Het enige waarop zijn doodstraf is gebaseerd, zijn de op alle vlakken krakkemikkige getuigenissen van de zoon en van de andere verdachte. Zij pasten hun verklaringen respectievelijk vier en vijf keer aan.
De tweede verdachte, een zekere Henry Terell, werd als eerste opgepakt en leidde de politie naar Wheatfall. Hij verklaarde aanvankelijk dat hij niets met de moord te maken had, maar sloot een deal met de openbaar aanklager om zelf aan de doodstraf te ontsnappen. In ruil voor zijn getuigenis kreeg hij 50 jaar cel. Terell moest zijn getuigenis wél goed instuderen.
Marjan Cochez: "Ik had in de wachtzaal van het gerechtsgebouw gezien én gehoord dat de openbaar aanklager Terell op het hart drukte dat hij zeker moest zeggen dat hij Daryl zag schieten. Ze deed zelfs de bijbehorende bewegingen voor."
Ook de getuigenis van de zoon was gebaseerd op een deal. De man had er zelf net een celstraf op zitten, en er was cocaïne bij hem gevonden tijdens het moordonderzoek. In ruil voor een getuigenis tegen Daryl liet de politie hem verder met rust, hoewel hij nog tien jaar probatie had gekregen.
De openbaar aanklager zorgde er ook voor dat de jury niets te weten kwam over de twee alibi's van Wheatfall - zijn buurvrouw en zijn vriendin hadden hem op het moment van de moord gezien - en dat een andere verdachte, die erg op Wheatfall lijkt en die door iedereen in de buurt was aangewezen, nooit verhoord werd.
Een van de advocaten in de zaak was zo kapot van alle fouten en manipulaties dat hij zelfmoord pleegde. Cochez op haar beurt werd vooral kwaad en wou de zaak uitklaren. Omdat hij arm was, had Wheatfall duidelijk slechte pro-Deoadvocaten gekregen. "In vele zaken van ter dood veroordeelden botste ik op dronken of slapende advocaten", zegt Cochez. "Sommigen werden later geschorst wegens drankmisbruik."
DODELIJKE WET
Met zoveel elementen in zijn voordeel kon de zaak vast wel rechtgezet worden in de beroepsprocedures op staats- en federaal niveau, dacht Cochez. Ze botste tegen een enorme muur: de 'Anti-Terrorism and Effective Death Penalty Act', of AEDPA. Bill Clinton introduceerde de wet ten tijde van het proces van Timothy McVeigh, de 'Oklahoma bomber', met als bedoeling de man versneld terecht te stellen. Cochez vraagt zich af of Clinton ooit heeft beseft "wat voor gruwelijke effecten zijn wet heeft op talloze mensen op de dodengang".
De AEDPA bepaalt dat in de beroepsprocedure geen enkel nieuw element mag worden aangebracht dat op het moment van het proces in eerste aanleg niet bekend had kunnen zijn. Er moet ook worden bewezen dat een grondrecht is geschonden, bijvoorbeeld doordat bewijs werd achtergehouden voor de verdediging of doordat de beklaagde een slechte advocaat had tijdens zijn initiële proces. Beide zaken komen veelvuldig voor, zo blijkt uit Cochez' boek.
Bovendien moet worden bewezen dat de nieuw gevonden informatie de uitkomst van het initiële proces zou hebben beïnvloed, met andere woorden, dat de jury anders zou hebben geoordeeld als zij over die informatie had beschikt. "Hoe bewijs je dat in hemelsnaam? Wanneer voor de inwerkingtreding van AEDPA werd aangetoond dat een grondrecht werd geschonden, was dat op zich voldoende voor een federale rechtbank om een herziening van het proces te gelasten. Dat behoort nu voorgoed tot het verleden."
Ook de termijnen waarbinnen je een federaal beroepschrift mag indienen, werden door de AEDPA ingekort. Dat zorgde bij sommige advocaten voor heel wat verwarring, waardoor beroepsschriften soms na de verstreken termijn werden ingediend en niet meer werden aanvaard door een federale rechtbank. Een rapport, verschenen in april van dit jaar, toont aan dat zeker negen ter dood veroordeelden in Texas hun federale beroepsrechten ongedaan zagen maken, enkel omdat hun advocaten niet de juiste termijnen hadden gehanteerd.
Cochez: "Concreet betekent dat bijvoorbeeld dat Gary Graham geëxecuteerd werd, hoewel zijn advocaten in beroep konden aantonen dat drie ooggetuigen bevestigden dat hij het niet was. En dat de man twee alibi's had."
'TOUGH ON CRIME'
Cesar Fierro, die al 28 jaar op de dodengang zit, is zijn leven kwijt door procedureregels. Het document waarin kon worden aangetoond dat zijn schuldbekentenis met geweld werd afgedwongen, werd net te laat ingediend. Ondertussen is Fierro, die perfect gezond en meer dan waarschijnlijk onschuldig was, krankzinnig geworden in zijn cel.
In Cochez' boek wemelt het van de verhalen over veroordeelden die waarschijnlijk net zo schuldig zijn als Wheatfall of van wie de onschuld zwart op wit is aangetoond, maar die door techniciteiten, slapende, blunderende of dronken advocaten gedood worden. "Ter dood veroordeeld worden", zegt Cochez, "is in de VS hetzelfde als getroffen worden door de bliksem."
Vriendjespolitiek, racisme en doelbewuste manipulaties door openbaar aanklagers en rechters zijn schering en inslag, want 'tough on crime' is dé manier om carrière te maken in het Texaanse rechtssysteem.
Om toch maar snel een veroordeling te krijgen, hield de openbaar aanklager in de zaak van Kerry Max Cook DNA-bewijzen achter voor de verdediging, werden getuigenissen gewijzigd en gemanipuleerd en strafverminderingen beloofd. In de staat Illinois, zo toont onderzoek aan, zijn al 46 mensen geëxecuteerd enkel op basis van een 'jailhouse snitch', een medegevangene die een verklaring aflegt in ruil voor strafvermindering.
Opvallend bij dat alles is dat, zoals met de doofpotoperatie van Perry, misstanden niet aangepakt worden. En als dat wel zo is, dan toch net niet in Texas. Een zekere luitenant Burges, die mensen verklaringen deed afleggen met folterpraktijken, moest daar nooit verantwoording voor geven. Forensisch psychiater James Grigson, alias Doctor Death, die 30 jaar lang erg twijfelachtige profielen opstelde van misdadigers en uiteindelijk werd geschorst, kon in Texas wel aan de slag blijven.
Ook het Crime Labschandaal, waarbij vastgesteld werd dat dozen vol bewijsmateriaal twintig jaar lang fout gelabeld werden, vond plaats in Texas. De zaak sloeg in als een bom, maar op de oproep van de hoofdcommissaris om op basis van die vaststelling alle geplande executies stop te zetten, werd niet ingegaan.
Wat dan met de jury, de kern van het democratische rechtssysteem, die toch onbevangen tegen zulke zaken moet aankijken? "In vele processen zie je dat die mensen niet alle elementen te horen krijgen", zegt Marjan Cochez. En in Texas hebben beklaagden altijd meer kans op een conservatief Republikeinse jury. Want hoewel de Amerikaanse wet verbiedt een jurylid te wraken enkel op basis van het feit dat hij of zij tegen de doodstraf is, trekt men zich daar niets van aan in Texas.
ER IS HOOP
De kans dat Daryl Wheatfall aan de executie zal ontsnappen is erg klein, hoewel het ontstellend duidelijk is dat de bewijzen tegen hem twijfelachtig zijn. Maar ondanks het lot van haar vriend, is Cochez niet onverdeeld pessimistisch. "De evolutie is positief. De doodstraf bestaat nog altijd in 37 van de 50 Amerikaanse staten, maar de roep om ze af te schaffen wordt nu wel heel erg luid."
Dat heeft te maken met de invoering van 'life without parole', de optie van effectief levenslange opsluiting die jury's meer en meer verkiezen. En met de schandalen die steeds meer in de pers uitlekken, zoals het verhaal van Tod Willingham en dat van Romell Broom. Bij Broom moest een verpleegster twee uur lang zoeken naar een ader om de dodelijke injectie in te spuiten. De man schreeuwde het uit van de pijn en moet nu wachten op een volgende poging.
Maar misschien heeft Broom geluk. Misschien kan hij aan de dood ontsnappen, doordat bij de publieke opinie een ultiem argument begint te spelen. Het lijkt weinig logisch maar het is onbetwistbaar zo: de doodstraf kost onwaarschijnlijk veel geld. Dat komt onder meer doordat de beroepsprocedures zo lang aanslepen. In Florida kost de praktijk 34,7 miljoen euro per jaar per gevangene meer dan als geopteerd was voor een levenslange celstraf. In Texas is het 2,3 miljoen dollar, zowat drie keer meer dan een levenslange celstraf. Antidoodstrafactivisten klampen zich vandaag vast aan die cijfers. Als het om geld gaat, wordt er wél geluisterd. Zelfs in Texas.
Daryl en mijn boek komen uitgebreid aan bod in de P-magazine en de Flair van deze week. Het was even slikken toen P-magazine belde. Ik dacht meteen aan een sensatie-artikel of een interview in bikini maar de journaliste (Joanie De Rijke) kon me overtuigen van haar goede bedoelingen. Ik bleef een beetje sceptisch maar sinds gisteren ben ik helemaal gerustgesteld. Het artikel is goed geschreven! Volgende week kan je hier de artikels lezen. Nu alvast de foto uit Flair met dank aan fotograaf Karel Daems.
Net voor Dave en Peggy naar België kwamen besliste gouverneur Rick Perry om de voorzitter en twee leden van de 'Texas Forensic Science Commission' te ontslaan en te vervangen door anderen. Deze beslissing kwam op de vooravond dat de Commissie zich zou buigen over het rapport over Tod Willingham waaruit blijkt dat de brand waarin zijn drie kinderen het leven lieten niet werd aangestoken maar een ongeluk was. Uit dit rapport blijkt dat Todd onschuldig werd geëxecuteerd. Perry wou schijnbaar, met de verkiezingen zo dichtbij (november) alles in de doofpot steken. De vergadering van 2 oktober werd voor onbepaalde duur uitgesteld door de nieuwe voorzitter, een vriend en politiek bondgenoot van Perry. Bekijk hier een stukje op CNN:
Vandaag beloofde een drukke dag te worden. Om 10u30 werden we verwacht voor een protestactie georganiseerd door Amnesty International. Hoewel de regen met bakken uit de hemel viel, trokken we op, met mijn gezin, Dave en Peggy en mijn ouders naar Brussel, naar de Sint-Michielskathedraal! Ik krijg in België niet vaak de kans om mijn afkeer uit te schreeuwen over de doodstraf dus deze protestactie wou ik niet missen! Het werd een symbolische schreeuw: een grote NO aan de doodstraf die vanop de kathedraal werd gefotografeerd. Het leverde het volgende resultaat.
Tegen de vooravond werden Dave en ik verwacht in het speelgoedmuseum in Mechelen op de bewegingsdag van Amnesty International voor een interview. Een veertigtal gedreven vrijwilligers van AI waren ons publiek. Voor Dave en mij werd het ons laatste 'wapenfeit' van deze drukke maar erg fijne week. Maandag vertrokken zij alweer richting Texas en ik weer richting werk. Bij Amnesty gingen nog eens 20 boeken de deur uit (met dank aan Joy en Annemie) voor Daryl. Ik ben erg tevreden over het resultaat van de voorbije week: we hebben veel mensen bereikt, de pers gehaald, boeken verkocht en nu maar hopen dat het nog een tijdje blijft duren. Als ik Daryl echt wil kunnen helpen moeten er nog veel boeken worden verkocht!
Hartelijk dank aan iedereen die me deze week heeft geholpen en voor alle kansen die ik heb gekregen!!!!
Karen Moeskops, directeur van Amnesty International Vlaanderen schreef na afloop van de bewegingsdag hetvolgende op haar weblog
Sometimes you just have to do more, het zijn de woorden van twee anti-doodstrafactivisten, die een heel weekend zijn blijven hangen.
Afgelopen zaterdag verzamelde een zestigtal activisten van Amnesty in het Mechelse speelgoedmuseum voor onze jaarlijkse bewegingsdag. Het programma draaide rond de sterke impactvolle campagnebeweging die we in Vlaanderen willen worden. Het was een blij weerzien met vele fijne vrienden: Annemie en Anke van het vrouwenrechtenteam, onze straatwervers, oude getrouwen zoals Sus van het Colombiateam, nieuwe enthousiaste gezichten uit de studentenkernen en vele anderen.
Ik kreeg massas energie uit de krachtige presentaties tijdens de quick-shares en de positieve reacties op onze nieuwe campagneaffiche Armoede is overal. Maar het meest inspirerende moment van de dag was de getuigenis van Marjan Cochez en Dave Atwood. Marjan begon op haar zestiende te schrijven met Daryl, een ter dood veroordeelde Amerikaanse man. Dave is de stichter van de Texas Coalition to Abolish the Death Penalty. Beide zetten zich met hart en ziel in voor de strijd tegen de doodstraf in één van de meest conservatieve staten van de VS. Hun verhaal was erg beklijvend: onmacht en verontwaardiging om een rechtssysteem dat discrimineert en op wraak belust is. Maar er klonk ook hoop door hun getuigenissen heen: een nieuwe Amerikaanse president (erger dan Bush kan niet aldus Dave), het recente verbod van het hooggerechtshof om zwakbegaafde en minderjarige daders te executeren en de groeiende steun vanuit de Amerikaanse samenleving zelf.
Zaterdagochtend waren Marjan en Dave te gast in Brussel waar onze Franstalige collegas een symbolische actie organiseerden op deze Werelddag tegen de doodstraf. Activisten vormden, in de gietende regen, een no naast een strop. Dit leverde een prachtige luchtfoto op en veel aandacht van de media.
Na afloop van de bewegingsdag kocht ik Marjans boek Tot de dood ons scheidt. Een persoonlijke kijk op de doodstraf in Amerika. Ik heb het zondag in de zetel in één ruk uitgelezen. Het gaf me weer volop goesting om erin te vliegen. Vandaag belooft alvast boeiend te worden: Eduard Narzarski, mijn Nederlandse collega komt op bezoek om ervaringen, plannen en ideeën uit te wisselen.
Een aantal weken geleden had ik contact gezocht met professor Stephan Parmentier van de faculteit Rechtsgeleerdheid (Strafrecht en criminologie) waar ik zelf mijn studies criminologie had gevolgd met de vraag om iets te doen voor zijn studenten rond het thema 'doodstraf'. Hij was meteen gewonnen voor het idee en we besloten en film te vertonen (http://www.ifc.com/videos/at-the-death-house-door-trailer.php). Daarna zouden Dave en ik de vragen van de studenten trachten te beantwoorden. In de lokale Amnesty-studentengroep vonden we een enthousiaste bondgenoot om de avond mee te organiseren.
Met enige heimwee naar de universiteitsbanken en mijn studies, liep ik 's ochtends door de faculteit om de DVD uit te testen. Het was een beetje thuiskomen. Ik was dan ook erg blij met de kans om op 'mijn' universiteit dit te kunnen organiseren. Zo'n honderdtal studenten kwamen opdagen, de meesten onder hen toekomstige criminologen. De 'nababbel' bij een fair-trade drankje voorzien door de Amnesty-studenden was bijzonder deugdoend en alweer gingen er 60 boeken de deur uit. Ik vond het een geslaagde avond en ben professor Parmentier dan ook bijzonder dankbaar.
De grote dag. De officiële lancering van mijn boek ging door in De Markten in Brussel. Hier had ik lang naar uitgekeken, van gedroomd en nooit verwacht, gehoopt dat ik deze droom zou kunnen realizeren. Maar met de hulp en steun van vele mensen is het mij gelukt. Mijn boek lag er!! Meer dan een voorstelling voor de pers was dit voor mij de gelegenheid om al die mensen die me zo hard hebben geholpen om deze droom waar te maken, te bedanken. Ronald, mijn ouders, vrienden, familie, collega's, Joy en Astrid, Bert Anciaux, Annemie, de minderbroeders Fransiscanen, het Davidsfonds en zovelen die van dichtbij of veraf al die jaren gesupporterd hebben. Ik was dan ook ontzettend dankbaar dat velen van hen op de persvoorstelling aanwezig waren. De enige die ontbrak was Daryl. Om hem toch een beetje te laten voelen van wat ik deze week allemaal zou doen, had ik een map gemaakt met losse bladen. Ik zou ze overal mee naartoe nemen zodat mensen de kans kregen om een boodschap achter te laten voor Daryl. En dat deden ze!!
Bert gaf een prachtige inleiding waarvoor ik hem erg dankbaar ben. Daarna stelde ik mijn boek voor en las ik een stukje voor. Tot slot nam Dave het woord en gaf hij nog wat toelichting bij de huidige stand van zaken in Texas. Er was een journaliste van De Morgen die, zo zou later blijken, een 2 pagina grote bijdrage schreef voor de weekendeditie van 10 oktober. Dave en ik hadden ook al een interview gedaan met Tertio en 's anderendaags moest ik voor opnames naar Kalmthout voor het Exqi Cultuurjournaal van 9 oktober. Knack had ook beloofd een bijdrage te schrijven. Flair en P-magazine zouden nog volgen. Ik kan alleen maar hopen dat mijn boek bij zoveel mogelijk mensen geraakt!
's Avonds werden we verwacht bij de Sint-Egidiusgemeenschap in Antwerpen. Ons groepje 'vrienden van gevangenen' wou Dave erg graag ontmoeten. Velen van hen schrijven net als ik met iemand die ter dood is veroordeeld of in de gevangenis zit. De Sint-Egidiusgemeenschap is ook actief in de strijd tegen de doodstraf. Hun internationale actiedag is 30 november wanneer er wereldwijd monumenten worden verlicht als symbool tegen de doodstraf (http://www.santegidio.be/neentegendedoodstraf.php). Het werd een warme, deugddoende avond!
Na een lange vermoeiende dag las ik 's avonds op Berts webstek (http://www.bertanciaux.be): Op 10 oktober is het Werelddag tegen de doodstraf. Vandaag mocht ik een inleiding geven bij de voorstelling van het boek 'Tot de dood ons scheidt' van Marjan Cochez (Davidsfonds/Leuven). Marjan is een prachtige jonge vrouw van 31, die al ruim 15 jaar correspondeert met een ter dood veroordeelde man in Texas. Sinds haar zestiende neemt zij een wezenlijke rol op in het leven van Daryl, die reeds 19 jaar op de dodengang van Texas verblijft. Tijdens die 15 jaar bouwden ze een unieke vriendschap op.
Het boek is meer dan aangrijpend, een schitterend werk over de keiharde realiteit van veroordeelden, hopeloos opgegeven door de samenleving. Het gaat over de leefwereld van twee mensen, maar meteen ook over ons allemaal. Een boek over echte vriendschap, onrecht, opstand en onrust; over zelfopoffering en een levenslang engagement. Het toont op schrijnende wijze de onrechtvaardigheid van een rechtssysteem, dat je veel beter behandelt indien je rijk en blank bent. Het schrijft een onthutsend verhaal over racisme en discriminaties. Het illustreert op gevoelige, mooie wijze de zo noodzakelijke empathie van een jonge sterke vrouw, een eigenschap die meer dan ooit noodzakelijk is voor een beter politiek bestel. Het bewijst overtuigend de kracht van de eeuwige jeugd, die niet aanvaardt dat we zo vaak anderen pijn bezorgen... die we zelf zo angstig willen ontwijken.
Mijn respect voor Marjan is enorm: een jonge vrouw met een torenhoog menselijk engagement. Uitzonderlijk en meer dan bewonderenswaardig. Vergis u niet: deze Marjan is helemaal niet naïef. Ze speelt niet een rolletje van knotsgekke wereldverbeteraar. Ze vertoont helemal niet de hysterie van een aanbidster van criminelen. Neen. Met haar engagement geeft ze zin en leven aan een mens. Iemand van vlees en bloed. Een zoon en broer. Met dit verhaal ontleedt Marjan tegelijk het rechtssysteem van Texas en neemt een strijdbare verantwoordelijkheid op voor alle terdoodveroordeelden. Ze brengt ons in contact met familieleden van slachtoffers die ageren tegen de doodstraf. Ze beschrijft wantoestanden in de gevangenis, in het rechtssysteem. Het boek ontrafelt klasse-justitie, corruptie en machtsmisbruik.
Nooit heeft iemand het recht een ander van het leven te beroven. Nooit heeft een staat het recht iemands leven weg te nemen. Er bestaat geen legitiem recht op moorden. En toch worden vandaag nog wereldwijd 25.000 terdoodveroordeelden bedreigd met executie. Niet alleen in onderontwikkelde landen. Tientallen, zoniet honderden onschuldigen zijn inmiddels reeds door staten omgebracht, met voorbedachte rade. Bij Daryl bestaat er minstens redelijke twijfel over de feiten en over de correctheid van de veroordeling. Het proces vertoont gaten en hiaten. Sommige getuigen werden nooit gehoord. Het Openbaar Ministerie gooide het op een akkoordje met de hoofdverdachte. Barbertje moest hangen.
Daryl Wheatfall wacht al 19 jaar op zijn executie. In de verstikkende eenzaamheid en angst van een dodengang, in een Texaanse cel van 2 meter op 3. En dit 23 uur op 24 opgesloten. Helemaal alleen. Eén uur per dag wordt hij "gelucht" op een gesloten koertje, tenminste als hij zich voorbeeldig gedroeg. Zijn beroepsprocedure wordt al 15 jaar lang gerekt. Zonder enige vooruitgang. Ik kan me moeilijk meer foltering en onmenselijkheid voorstellen.
Dit verhaal herleidt heel wat Belgisch politiek gekrakeel tot een trieste banale zaak. Het confronteert én relativeert onze eigen problemen.
Europa is de voorloper in de strijd tegen de doodstraf. Maar het is opvallend stil geworden in de diplomatieke wereld. Europa hoedt zich, steekt zijn nek niet meer uit in deze aangelegenheid. Nochtans gaat het hier, meer dan ooit, over echte, uitputtende onmenselijkheid. En we hebben een reële kans om invloed uit te oefenen. Ons land kan voortrekker worden in deze. Het redden van een mensenleven is meer waard dan zoveel banaal gepalaver. We hebben de morele plicht om onze band met de VS te gebruiken en van de strijd tegen de doodstraf een kernpunt in ons diplomatieke handelen te maken.
Een land dat zo vaak de politieman van de wereld wil spelen, moet eerst in eigen huis orde op zaken stellen. Een president die de hoop van de wereld wil zijn, moet in eigen land de durf hebben om deze barbaarse toestanden te stoppen. Laat 10 oktober een begin zijn om wereldwijd deze gruwels te stoppen. Een doodstraf is onmenselijk. Er bestaat geen enkele verzachtende omstandigheid voor. Ik kon me geen mooiere afsluiter van deze geslaagde dag wensen. Dankjewel aan iedereen!!
Vandaag stond er niets op het programma, enkel familiebezoek. Maar voor mij des te belangrijker. Na zeven jaar kwamen twee werelden eindelijk samen. Na de vele verhalen konden Ronald en mijn familie Dave en Peggy dan eindelijk ontmoeten en omgekeerd. Ik heb er ontzettend van genoten!
Dave en Peggy waren op vrijdag toegekomen op Zaventem en ik was bijzonder opgetogen om hen eindelijk te mogen verwelkomen in België. Zij zijn sind 2002 mijn gastgezin in Houston, Texas. Al die jaren mocht ik gratis mijn intrek nemen in hun 'boomhut' in de tuin. Hoogste tijd dus om eindelijk eens iets voor ze terug te kunnen doen. Ik was dan ook verheugd dat ze zijn ingegaan op mijn uitnodiging om naar België te komen op het ogenblik dat mijn boek zou gelanceerd worden! Zaterdag was al meteen de vuurdoop! Mijn eerste korte presentatie van mijn boek op een meeting van Inside Outside. Dit is een Nederlands-Belgische organisatie die op zoek gaat naar pennenvrienden voor Amerikaanse ter dood veroordeelden en langgestraften (www.stichting-inside-outside.org). Na mijn korte boekvoorstelling en een stukje voorlezen vertelde Dave nog kort over de doodstraf en zijn ervaringen met het Texaanse rechtssysteem. Daarna was er middagpauze en waren er al meteen 30 geïnteresseerden om mijn boek te kopen. Ik was ontzettend blij met dit eerste succes en de eerste centjes op Daryls rekening om hopelijk eindelijk iemand te kunnen betalen die zijn zaak opnieuw ten gronde wil bekijken.
In de namiddag getuigden Peter Pringle en Sunny Jacobs. Beiden zaten onschuldig op de dodengang. Peter in Ierland, Sunny in Florida. Sunny's man, Jesse Tafero, die samen met Sunny veroordeeld werd voor de moord op 2 politiemannen, werd geëxecuteerd voor ze hun onschuld konden bewijzen. Het werd één van gruwelijkste executies met de electrische stoel ooit. Meer info over Sunny vind je op deze link: http://www.journeyofhope.org/pages/sonia_jacobs.htm Het verhaal van Peter en Sunny raakt tot in het diepst van de ziel. Hun getuigenis was hartverscheurend en zo hartverwarmend tegelijkertijd. Hun manier van in het leven staan een voorbeeld voor velen van ons.
"Life has given me many challenges, which I choose to take as opportunities to learn and grow. This is my choice. I learned this on death row. I chose life, health, forgiveness, and love. That choice saved me from bitterness and hatred that would have destroyed me from within. I have dedicated myself to an end to violence in all its forms. This is the way I honor the lives that were sacrificed along the way. This is the way I give back to the universe. Love is the answer. Fear is the enemy. We must choose the world we want and work towards making it happen every day in our own lives."
Dank aan Inside-Outside voor de kans die ze boden om op deze dag aanwezig te zijn!!
Het is met enige trots dat ik kan aankondigen dat mijn boek officieel wordt gelanceerd op 6 oktober om 11u in De Markten in Brussel! Morgen landen Dave Atwood en zijn vrouw Peggy op Zaventem. Zij zijn mijn gastgezin in Houston. Elke keer ik in Texas ben mag ik gratis mijn intrek nemen in hun garageappartement! Ik ben dan ook ontzettend blij dat ik ze nu eindelijk eens in België mag verwelkomen. Dave zal de komende week samen met mij de promotie voor mijn boek voeren. Ik kijk er naar uit!! Hieronder de uitnodiging voor de persvoorstelling
Afspraak om 10u30 aan de Sint-Michiels en Goedele kathedraal in Brussel (vlakbij centraal station) om samen een grote NO te vormen tegen de doodstraf wereldwijd!! Deze actie wordt georganiseerd door Amnesty International. Meer info vind je op onderstaande link. Kom naar Brussel en breng een paraplu mee!! Tot dan http://www.amnestyinternational.be/doc/article15295.html
In de namiddag zijn Dave en ik te gast op de bewegingsdag van Amnesty International in Mechelen. Meer info hierover vind je op onderstaande link! http://www.aivl.be/actie/bewegingsdag-2009/13004
Cameron Todd Willingham was onschuldig. Ga naar de website van de actie 'Shouting from the rooftops' van de NCADP en maak een video om Todds onschuld uit te schreeuwen! Meer info op http://www.ncadp.org
Wil je een boek bestellen stuur dan een mailtje door op onderstaande knop te klikken. Het boek kost 14,95 euro en, in tegenstelling tot in de boekhandel, gaat de totale verkoopprijs naar Daryl om hem te helpen in zijn zaak.
Help Daryl aan een herziening van zijn proces! Alle hulp is welkom op rekeningnummer 652-9204887-57 (IBAN: BE09 6529 2048 8757)
Zondag 4 oktober 2009 familiedag
