Herstel kraakbeen

met ChondroCelect

Celtherapie is dé nieuwste trend bij kraakbeendefecten in de knie. Voor geïsoleerde letsels haalt celtherapie significant betere resultaten dan de behandeling door middel van microfractuur. Chirurgen in gespecialiseerde centra hebben sinds kort toegang tot deze geavanceerde therapie. Dus ook de kniechirurgen van het UZ Gent.

De dienst Orthopedie van het UZ Gent staat in Europa bekend als Center of Excellence voor kniechi- rurgie. De kniechirurgen professor Fredrik Almqvist en professor Gust Verbruggen maken voor grote, geïso- leerde kraakbeenletsels gebruik van het celproduct ChondroCelect van de firma Tigenix, een spin-off van de UGent en de K.U.Leuven. Professor Gust Verbruggen is als reumatoloog nauw betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe opties voor kraakbeen- herstel. Professor Fredrik Almqvist: “Patiënten met symptomatische kraak- beendefecten in de knie hebben we lange tijd behandeld met microfrac- tuur, en voor heel wat kraakbeenlet- sels is dit nog steeds de beste optie. Bij deze arthroscopische ingreep wordt het onderliggende bot behandeld zodat zich daaruit nieuw littekenkraak- been kan ontwikkelen. In eerste instan- tie werkt dat littekenweefsel vrij goed naar pijnstilling toe, maar op langere termijn is het tegen minder bestand dan echt kraakbeen.”

Een celtransplantatie, waarbij gebruik gemaakt wordt van lichaamseigen cel- len, zorgt voor betere resultaten. Dr. Peter Verdonk: “Eerst nemen we via een kijkoperatie weefsel uit het knie- gewricht van de patiënt. Dat weefsel wordt in het laboratorium verwerkt tot

losse cellen, die vervolgens gekweekt worden. Dat duurt doorgaans een zes- tal weken, soms zelfs langer. Wanneer we voldoende cellen hebben, wordt de patiënt opnieuw geopereerd. Eenvoudig gezegd: de gekweekte cel- len worden via een kleine opening in de knie in het letsel ingehecht.”

Voor de celbehandeling maken de chi- rurgen gebruik van ChondroCelect. Dat celproduct heeft een grote stap voor op andere celbehandelingen. Dr. Verdonk: “Wanneer je normale kraakbeencellen in een laboratorium kweekt, dan verliezen die heel wat goede eigenschappen. Dat is niet het geval met ChondroCelect: een spe- ciale score geeft vooraf weer welke cellen na de transplantatie kwalitatief kraakbeen zullen aanmaken. Het zijn die specifieke, gekarakteriseerde cel- len die we ten slotte aan de patiënt toedienen.”

Strenge criteria

Dat het product werkt, werd bewezen in een baanbrekende Europese stu- die waarbij ook de dienst Orthopedie van het UZ Gent betrokken was. “De studie vergelijkt de resultaten van een implantatie met ChondroCelect met die van de microfractuur”, vertelt pro- fessor Almqvist. “In totaal werden 118 patiënten behandeld met het nieuwe

product. Het was al snel duidelijk dat het weefselherstel na een implantatie duidelijk superieur was in vergelijking met het weefselherstel na microfrac- tuur. Al na een jaar werd er micros- copisch meer kraakbeenachtig weef- sel gezien. Intussen zijn we al vijf jaar verder en de klinische toestand van de ChondroCelect-patiënten blijft verbeteren. Bovendien is er bij deze groep patiënten minder kans op her- val. Het is dan ook geen wonder dat ChondroCelect als eerste celgeba- seerde product de Europese markt- toelating kreeg als geavanceerde therapie. Het product wordt nu door het RIZIV volledig terugbetaald voor patiënten die in gespecialiseerde cen- tra worden behandeld. Dus ook in ons ziekenhuis.” Maar vooraleer patiën- ten in aanmerking komen voor deze geavanceerde celtherapie, moeten ze aan strenge criteria voldoen. “De patiënten mogen niet ouder zijn dan vijftig, het letsel moet groter zijn dan 2 cm2 en er mag geen sprake zijn van osteo-artrose. Bovendien mag het let- sel niet ouder zijn dan 3 jaar. Uit de studie bleek immers dat jonge letsels significant beter reageren op de cel- therapie dan meer chronische letsels. We hopen zo een 15 à 20 patiënten per jaar op die manier te kunnen behan- delen”, aldus professor Almqvist. ■